::: دان‍ـستــنـی‌هـای زیـسـت‌شـنـاسـی :::

[آیدا.ف]

• همه خواب می‌بینند: این که خواب‌هایتان را به خاطر ندارید به هیچ وجه بدین معنی نیست که خواب نمی‌بینید. جالب است بدانید همه‌ی انسان‌ها خواب می‌بینند.
• متوسط شبانه: اغلب افراد 1 یا 2 ساعت در شب خواب می‌بینند؛ این در حالی است متوسط افراد 7-4 ساعت از شب را در خواب سپری می‌کنند.
• خواب‌های از یاد رفته: پنج دقیقه پس از بیدار شدن نیمی از ماجرای خواب از یاد شما رفته است! ده دقیقه بعد، بیش از 90 درصد آن فراموش می‌شود. پس اگر به تعبیر خواب اعتقاد دارید، بهتر است بلافاصله پس از بیدار شدن هر آنچه در یاد دارید را در دفتر مخصوصی نوشته و به خواب گذار کار بلدی نشان دهید.
• رویای افراد نابینا: ماهیت رویا فراتر از تماشای تصاویر حقیقی است، و به همین دلیل افراد نابینا نیز خواب می‌بینند. جالب اینکه، افرادی که نابینای مادرزاد هستند هم رویاهای تصویری می‌بینند.
• رنگی یا خاکستری: اقلیت 12 درصدی افراد تنها خواب‌های سیاه ‌و سفید می‌بینند؛ این در حالی است که مابقی، رویاهای رنگی را تجربه می‌کنند.
• بی‌حسی مجازی: زمانی که به خواب می‌رویم هورمونی در بدن ترشح می‌شود که مانع عمل کردن خارج از خواب می‌شودو به نوعی بدن را به حالت بی حسی مجازی می‌برد.
• خُرخُر کردن: اگر خُرخُر می‌کنید خواب و رویایی در کار نیست!
• در حین خواب: اگر در حین خواب بیدار شوید احتمال به یاد داشتن رویاهایتان بیشتر می‌شود.
• نمادگرایی: همان‌طور که خواب گذاران و کتاب‌های تعبیر خواب گوناگون اذعان می‌کنند؛ رویاها تفسیر ساده‌ای نداشته و تعابیر آن در پس نشانه‌ها نهفته است.
• آدنوزین: کافئین با آدنوزینی که در بدن به صورت طبیعی منتشر می‌شود، مقابله می‌کند و به ایجاد حس هوشیاری در فرد می‌انجامد. دانشمندان به تازگی به ارتباط این دو پی بـرده‌اند و آموخته‌اند که با بیشتر کردن آدنوزین می‌توان الگوهای خواب طبیعی را ترویج داده و با بی‌خوابی مقابله کرد.
• نمایشگر رویاها: محققان ژاپنی موفق به توسعه‌ی فناوری شده‌اند که می‌تواند افکار را نمایش دهد. هیچ بعید نیست در آینده‌ی نزدیک این چشم بادامی‌ها قادر به ساخت نمایشگری برای خواب و رویا شوند.

 

[آیدا.ف]

• هواپیما و سردرد: نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که ارتباط مستقیمی بین پرواز و سردرد وجود دارد به طوری که 6 درصد از افراد در سفرهای هوایی سردرد می‌گیرند.
• تردستی: نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد که شعبده‌بازی می‌تواند در مدت یک هفته مغز فرد را تغییر دهد. این نتایج حاکی از آن است که یادگیری هر مورد تازه به بروز تغییرات سریع در مغز فرد منجر می‌شود.
• والت دیزنی و خواب: تحقیقی که در ژورنال علمی طب خواب منتشر شده شرح می‌دهد که چطور تولیدکنندگان فیلم‌های پویانمایی دیزنی از اختلالات خواب در بسیاری از کارتون‌های خود بهره بـرده‌اند؛ از خرخر‌های تام گرفته تا راه رفتن در خواب جری!
• چشمک: هر بار که چشمک می‌زنیم، مغزمان فعال شده و همه‌ی تصاویر را روشن نگه می‌دارد، ما در طول روز به طور متوسط بیش از 20 هزار بار چشمک می‌زنیم.
• خنده: خندیدن به شوخی‌ها به هیچ وجه کار ساده‌ای نیست چرا که در هر خنده پنج بخش مغز فعال می‌شود.
• خمیازه مسری است: خمیازه واگیردار است، پس اگر کسی در اطرافمان خمیازه بکشد ما نیز خواسته یا ناخواسته کار او را تکرار خواهیم کرد. دانشمندان معتقدند این اقدام پاسخی به عادت دیرینه‌ی انسان‌های دوران کهن است که از خمیازه برای برقراری ارتباط استفاده می‌کردند؛ خودمانی خوب شد تلفن و پیامک اختراع شدند!
• بانک مغز: دانشگاه هاروارد دارای بانک مغزی با بیش از 7000 مغز واقعی انسان است که از آن برای انجام تحقیقات گوناگون استفاده می‌شود.
• فضای لایتناهی: نبود جاذبه در محیط خارج از جو زمین بر مغز انسان تأثیرات متعددی می‌گذارد که میزان و علت آن هنوز تحت بررسی دانشمندان است. به همین خاطر تا روشن شدن موضوع پیشنهاد می‌کنیم سفرتان به ماه را کنسل کنید.

 

[آیدا.ف]

• موسیقی: آموزش موسیقی در کودکان و بزرگ‌سالان تا حد زیادی به تقویت توانایی مغزی و سازماندهی موارد موجود در آن کمک می‌کند.
• افکار: آدمی به طور متوسط بیش از 70 هزار بار در روز فکر می‌کند!
• توانایی دو دست: بخش پینه‌ای یا (Corpus Collosum) مغز افراد چپ دست یا دو دست 11 درصد بزرگ‌تر از افراد راست دست است. بخش پینه‌ای، دو نیم‌کرۀ مغز را به هم متصل می‌نماید.
• کارهای پراضطراب: بر اساس نتایج تحقیقی که در دانشگاه بریستول صورت گرفته است، حسابداران صنفی از جامعه هستند که بیشترین سردرد کاری را تجربه می‌نمایند. پس از آن‌ها کتابداران و رانندگان اتوبوس و کامیون قرار می‌گیرند.
• ارسطو: ارسطو به اشتباه تصور می‌کرد قلب مسئول وظایفی است که در مغز است.
• آدم‌خواری: نتایج برخی تحقیقات علمی نشان می‌دهد که آدمی دارای ژنی است که مغز را در برابر بیماری‌های پرایون (Prion) محافظت می‌کند. این بیماری‌ها از خوردن گوشت انسان به وجود می‌آید. متخصصان علم پزشکی معتقدند در گذشته‌های بسیار دور احتمال اینکه انسان‌ها، همنوعان خود را می‌خوردند وجود داشته است.
• شکسپیر: کلمه «مغز» 66 مرتبه در نمایشنامه‌های ویلیام شکسپیر انگلیسی آمده است.
• حافظ: به استناد موتور جستجوی گنجور، کلمه «مغز» 3 مرتبه در اشعار حضرت حافظ آمده است.
• سعدی: به استناد موتور جستجوی گنجور، کلمه «مغز» 38 مرتبه در اشعار استاد سخن نقل شده است.
• پروین اعتصامی: به استناد موتور جستجوی گنجور، کلمه «مغز» 3 مرتبه در آثار پروین اعتصامی آمده است.

 

[آیدا.ف]

• لبرت اینشتین: مغز اینشتین از نظر ابعاد و اندازه مشابه دیگر افراد است با این تفاوت که بخشی از مغز وی که مسئول ریاضیات و ادراک فضایی است، 35 درصد بزرگ‌تر از متوسط افراد است.
• ولادیمیر لنین: تحقیقاتی که پس از مرگ بر روی مغز ولادیمیر لنین، رهبر شوروی سابق صورت گرفته نشان می‌دهد مغز وی از نظر اندازه و سلول‌های عصبی با سایرین متفاوت بوده است.
• کهن‌ترین مغز: مغز سالمی که قدمتی بالغ بر 2000 سال دارد، اخیراً از دل خاک بیرون کشیده شده و در دانشگاه یورک، واقع در شمال انگلستان نگهداری می‌شود.
• رانندگان تاکسی لندن: شوفرهای تاکسی لندن شهرت خاصی به حفظ بودن نقشه شهر دارند – البته گمان نمی‌کنم هیچ یک از آن‌ها به گرد رانندگان تاکسی تهران برسند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که بخش هیپوکلیپ مغز آن‌ها به دلیل حفظ کردن نقشه بزرگ‌تر از سایرین است. بدین ترتیب کارشناسان مدعی‌اند با حفظ کردن اطلاعات بیشتر، این بخش از مغز به رشد خود ادامه می‌دهد.

 

[آیدا.ف]

• 2000 سال پیش از میلاد مسیح: باستان‌شناسان شواهدی مبنی بر انجام عمل جراحی مغز اولیه کشف کرده‌اند. این شواهد شامل جمجمه‌هایی است که سوراخی در آن‌ها ایجاد شده است.
• 
  
• 1811 میلادی: چارلز بل، جراح اسکاتلندی تبار موفق شد بخشی از مغز که مسئول حواس پنج‌گانه است را تشخیص دهد.
• 
  
• 1899 میلادی: آسپرین به عنوان یکی از داروهای آرام بخش شناخته شد، هر چند تا پیش از 1915 م. فروش آن بدون تجویز پزشک ممنوع بود.
• 
  
• 1921 میلادی: هرمان رورشاخ موفق به ابداع آزمایش لکه جوهر برای بیماران خود شد. این روش که بعدها به آزمون رورشاخ نیز مشهور گشت عبارتست از یک آزمون روانی است که در آن افراد مورد معاینه، تلقی خودشان را از لکه‌های عجیب و غریب جوهر می‌گویند و بر اساس این تفاسیر، روان شناس، نوع شخصیت یا عملکرد احساسی فرد یا حتی اختلالات ذهنی‌ وی را تشخیص می‌دهد.
• 
  
• 1959 میلادی: نخستین میمون به فضا فرستاده شد تا برای آزمایش بر روی رفتار انسان در خارج از جو زمین مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.

 

[آیدا.ف]

√ مغز انسان مانند یک رایانه قدرتمند است که خاطراتمان را ذخیره می کند و این که ما در مقام یک انسان چگونه فکر می کنیم و واکنش نشان می دهیم را کنترل می کند. مغز انسان در طول زمان تکامل یافته و برخی از قسمت های پیچیده آن ویژگی های خارق العاده ای دارند که دانشمندان هنوز سعی در درک آنها دارند.


√ مغز مرکز سیستم عصبی انسان است که افکار، حرکات، خاطرات و تصمیم گیری های ما را کنترل می کند.
√ با تکامل، مغز انسان پیچیده و پیچیده تر شده، بسیاری از ویژگی های جالب آن را هنوز دانشمندان به خوبی درک نکرده اند.


√ مغز انسان حاوی میلیاردها سلول عصبی است که اطلاعات را به سراسر بدن ارسال می کنند و یا اطلاعات را از سراسر بدن دریافت می کنند.
√ مغز انسان بیش از سه برابر مغز پستانداران دیگری است که اندازه بدن مشابهی با انسان

 

[آیدا.ف]

√ هر طرف مغز تا حد زیادی با تنها نیمی از بدن تعامل دارد. به دلایلی که هنوز به طور کامل درک نشده، تعامل مغز با طرف های مخالف بدن انجام می گیرد. یعنی سمت راست مغز در تعامل با طرف چپ بدن است و سمت چپ مغز با طرف راست بدن تعامل دارد.
√ بزرگ ترین بخش مغز انسان مخ نامیده می شود. بخش های مهم دیگر، جسم پینه ای، قشر مغز، تالاموس، مخچه، هیپوتالاموس، هیپوکامپ و ساقه مغز هستند.


√ مغز انسان به وسیله جمجمه محافظت می شود. جمجمه پوشش محافظی است که از 22 استخوان متصل به هم تشکیل شده است.
√ وزن مغز یک انسان بالغ حدود 3 پوند (1.5کیلوگرم) است. اگر چه مغز انسان تنها 2 درصد از وزن بدن را تشکیل می دهد، اما در حدود 20 درصد از انرژی بدن را مورد استفاده قرار می دهد.

 

[آیدا.ف]

مغز در مایع مغزی نخاعی معلق و شناور است. این مایع هم به صورت یک لایه در مقابل ضربات فیزیکی و هم به عنوان یک مانع در مقابل عفونت به نحو مؤثری عمل می کند.
√ بیماری های مغز شامل بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و اسکلروز چندگانه (ام اس) هستند. این قبیل بیماری ها می توانند در مقابل عملکرد طبیعی مغز انسان محدودیت ایجاد کنند.
√ بیشتر سکته های مغزی از وجود لخته خون در مغز ناشی می شوند. این لخته جلوی خونرسانی در محل را را می گیرد که این امر باعث رسیدن آسیب یا تخریب بافت مغز نزدیک محل لخته و بروز طیف گسترده ای از علائم سکته می شود.

 

[آیدا.ف]

میانگین وزن مغز یک انسان بالغ بین 1.3 و 1.4 کیلوگرم است. حدود 80 درصد از محتویات جمجمه را مغز تشکیل می دهد در شرایطی که فضای باقیمانده را به میزان برابر خون و مایع مغزی نخاعی تشکیل می دهند. اگر مغز، خون و مایع مغزی نخاعی را مخلوط کنید چیزی در حدود 1.7 لیتر می شود.

اما مغز انسان در حال کوچک شدن است

درباره اندازه بزرگ مغز خود هیجان زده نشوید زیرا انسان ها در پنج هزار سال پیش دارای مغزهایی به مراتب بزرگتر نسبت به امروز بوده اند. به گفته "جان هاوکس" از دانشگاه ویسکانسین، ما از داده های باستان شناسی و با توجه به بررسی های صورت گرفته دریافته ایم که مغز انسان حدود 150 سانتیمتر مکعب از میانگین 1,350 سانتیمتر مکعب کوچک شده است.

پژوهشگران اطلاع دقیقی از علت کوچک شدن مغز انسان ندارند اما برخی نظریه ها به روند تحول برای کارایی هرچه بیشتر اشاره دارند. برخی دیگر به کوچک‌تر شدن جمجمه در نتیجه مصرف غذاهایی که جویدن آنها آسان است و عدم نیاز به آرواره های بلند و قدرتمند اشاره داشته اند. اما دلیل این روند هرچه باشد اندازه مغز به طور مستقیم با هوش و عقل رابـ ـطه ندارد و از این رو شواهدی مبنی بر خوش فکرتر بودن مردم باستان نسبت به انسان های امروز وجود ندارد.

 

[آیدا.ف]

مغز نیزمند انرژی فراوان است

مغز مدرن یک دستگاه انرژی‌سوز واقعی است. این اندام حدود 2 درصد از وزن بدن را تشکیل می دهد اما حدود 20 درصد از اکسیژن موجود در خون و 25 درصد از گلوکز در حال گردش در جریان خون ما را مصرف می کند.

چین و چروک ها ما را هوشمند می سازند

رازی که در پس معرفی انسان به عنوان گونه ای هوشمند وجود دارد ممکن است در چین و چروک های مغز نهفته باشد. سطح مغز انسان با شکاف هایی عمیق، شیارهایی کوچکتر به نام Sulci و برآمدگی هایی به نام Gyri به هم پیچیده است. این سطح به نام قشر یا کورتکس مغز شناخته می شود و منزلگاه حدود 100 میلیارد نورون یا سلول های عصبی است. سطح تو در تو و پیچ خورده اجازه می دهد مغز درون فضای محدود جمجمه قرار بگیرد و از قدرت پردازشی بالایی نیز برخوردار باشد.