کهکشانها شکل های مختلفی دارند . نخستین بار ادوین هابل در دهه 20 میلادی از روی شکل ظاهری انها را به سه دسته تقسیم کرد :
مارپیچی – بیضوی و بی نظم
کهکشانهای مارپیچی : جزو تماشایی ترین اجرام اسمانی هستند . مرکز نورانی و بازوهای پرستاره جلوه خاصی به این کهکشانها بخشیده است . تعداد انها در قیاس با کهکشانهای بیضوی کمتر است به طوری که در محدوده دو میلیون پارسکی از ما تنها حدود 10 تا از انها یافت میشه {هر پارسک حدودا 3.5 سال نوری میباشد }
کهکشانهای مارپیچی کاملا پهن هستند و فقط نواحی مرکزی انها دارای برامدگی است .هر کهکشان مارپیچی از دو بخش اصلی تشکیل شده است
بخش اول : قسمت مرکزی کهکشان است که ساختاری همچون یک کهکشان بیضوی دارد و در این ناحیه ستارگان پیر وجود دارند و گاز و غبار ندارند .
بخش دوم : ساختار قرص کهکشانی است که بازوها در ان قرار دارند بازوهای مارپیچی شامل ستارگان جوان و گاز و غبار بین ستاره ای هستند. بیشتر فعالیت ها از جمله شکل گیری ستارگان در این ناحیه صورت میگیرد .
کهکشانهای بیضوی :
از نمای خارجی صاف و بیضی کامل هستند . این کهکشانها در مقایسه با کهکشانهای مارپیچی فعالیت زیادی از خود نشان نمیدهند .کهکشانهای بیضوی از میلیاردها ستاره تشکیل شده اند که مدارهمه انها به حول مرکز جرم سیستم است .
یکنواختی مهم دیگری انها رنک انهاست . تمامی انها قرمزند . اختلاف بسیار اندکی از نظر رنگ با هم دارند . بیشتر انها پس دارای ستاره های پیر هستند همان غول های سرخ
مشخصه که انفجارات ابرنواختری در این کهکشانها به مراتب بیشتر از کهکشانهای مارپیچی است .
تشکیل ستاره ها و تولد انها در این نوع کهکشانها سالهاست متوقف شده است .
کهکشانهای بی نظم :
دارای ترکیبات ستاره ای مانند مارپیچی هستند . ولی در ساختارشان بازوهای مشخصی ندارند . انها هسته واضحی نیز ندارند . اما در صورت وجود هسته انها گاهی به شکل میله دیده میشوند . این نوع کهکشان بی نظم دارای مقادیر زیادی ستاره جوان گاز و غبار بین ستاره ای هستند .
انها جوان هستند و مانند کهکشانهای مارپیچی میچرخند. اما تا کنون بازویی مارپیچی در انها شکل نگرفته است. احتمالا در عالم شاید کهکشانهای بی نظم ابتدا شکل گرفتند . و بعد از ادغام انها کهکشانهای مارپیچی تولد یافتند .
آرش ابولحسنی
مارپیچی – بیضوی و بی نظم
کهکشانهای مارپیچی : جزو تماشایی ترین اجرام اسمانی هستند . مرکز نورانی و بازوهای پرستاره جلوه خاصی به این کهکشانها بخشیده است . تعداد انها در قیاس با کهکشانهای بیضوی کمتر است به طوری که در محدوده دو میلیون پارسکی از ما تنها حدود 10 تا از انها یافت میشه {هر پارسک حدودا 3.5 سال نوری میباشد }
کهکشانهای مارپیچی کاملا پهن هستند و فقط نواحی مرکزی انها دارای برامدگی است .هر کهکشان مارپیچی از دو بخش اصلی تشکیل شده است
بخش اول : قسمت مرکزی کهکشان است که ساختاری همچون یک کهکشان بیضوی دارد و در این ناحیه ستارگان پیر وجود دارند و گاز و غبار ندارند .
بخش دوم : ساختار قرص کهکشانی است که بازوها در ان قرار دارند بازوهای مارپیچی شامل ستارگان جوان و گاز و غبار بین ستاره ای هستند. بیشتر فعالیت ها از جمله شکل گیری ستارگان در این ناحیه صورت میگیرد .
کهکشانهای بیضوی :
از نمای خارجی صاف و بیضی کامل هستند . این کهکشانها در مقایسه با کهکشانهای مارپیچی فعالیت زیادی از خود نشان نمیدهند .کهکشانهای بیضوی از میلیاردها ستاره تشکیل شده اند که مدارهمه انها به حول مرکز جرم سیستم است .
یکنواختی مهم دیگری انها رنک انهاست . تمامی انها قرمزند . اختلاف بسیار اندکی از نظر رنگ با هم دارند . بیشتر انها پس دارای ستاره های پیر هستند همان غول های سرخ
مشخصه که انفجارات ابرنواختری در این کهکشانها به مراتب بیشتر از کهکشانهای مارپیچی است .
تشکیل ستاره ها و تولد انها در این نوع کهکشانها سالهاست متوقف شده است .
کهکشانهای بی نظم :
دارای ترکیبات ستاره ای مانند مارپیچی هستند . ولی در ساختارشان بازوهای مشخصی ندارند . انها هسته واضحی نیز ندارند . اما در صورت وجود هسته انها گاهی به شکل میله دیده میشوند . این نوع کهکشان بی نظم دارای مقادیر زیادی ستاره جوان گاز و غبار بین ستاره ای هستند .
انها جوان هستند و مانند کهکشانهای مارپیچی میچرخند. اما تا کنون بازویی مارپیچی در انها شکل نگرفته است. احتمالا در عالم شاید کهکشانهای بی نظم ابتدا شکل گرفتند . و بعد از ادغام انها کهکشانهای مارپیچی تولد یافتند .
آرش ابولحسنی