اروپا سافاری در جستجوی جانوران شگفت انگیز و زیستگاه‌های آن‌ها

[ATENA_A]

مقاله مرتبط:

• مخلوقاتی که تنها در یک نقطه از زمین قابل مشاهده هستند

اغلب مردم در مورد سافاری و مشاهده حیوانات تصاویری از پیش تعیین شده در ذهن دارند. تصاویری همچون سفر به آفریقا و تماشای حیواناتی همچون شیر، پلنگ، فیل، کرگدن و غیره. اما واقعیت این است که طبیعت مملو از جانورانی کمتر شناخته شده است که شاید از نظر معروفیت به اندازه جانوران ساکن آفریقا به شهرت نرسیده باشند، اما به همان اندازه جذاب و جالب توجه هستند. مخلوقاتی که بد نیست به جستجوی‌شان رفته و از نزدیک‌ به تماشای‌شان بنشینید.

در ادامه همراه ما باشید تا شما را با شماری از مخلوقات بامزه و شگفت‌انگیز و زیستگاه‌های طبیعی‌شان آشنا کنیم.

موریانه خوار (Aardvark)

موریانه خوار در آفریقا و در نواحی جنوبی ساهارا (Sahara) زندگی می‌کند. نام این جانور از زبان مردمان جنوب آفریقا گرفته شده و به معنی خوک زمینی است. شاید این نامگذاری به خاطر شکل ظاهری جانور باشد که ناخودآگاه شما را به یاد خوک می‌اندازد. اما وقتی از نزدیک به موریانه خوار نگاه کنیم شاهد شباهت این جانور به بسیاری از حیوانات دیگر نیز باشیم. مثلا گوش‌هایی این جانور شبیه به خرگوش‌ها است و دمش کانگورو مانند است. اما در نهایت باید بدانید که موریانه خوار به هیچ کدام از این حیوانات وابستگی خاصی ندارد. در حالی که خوک‌ها جانوران سم دار هستند، این موریانه خوار پنهان کار و مرموز فاقد دم است و به گونه خود تعلق دارد.

موریانه خوار جانوری شب زی است که ترجیح می‌دهد در هوای گرم روز در جایی خنک در شکاف سنگ‌ها یا زیر زمین استراحت کند و در عوص با تاریک شدن هوا و فرا رسیدن شب شروع به جستجوی غذا کند. در این میان آن‌ها اغلب اوقات خود را در میان پشته‌های موریانه‌های یا در جستجوی مورچه‌ها می‌گذرانند. آن‌ها با استفاده از حس شنوایی و شامه قوی خود به دنبال محل زندگی موریانه‌ها رفته و سپس با کمک چنگال‌های قدرتمند و قلاب مانند خود خاک را کنده و در نهایت با استفاده از زبان باریک، بلند و چسبنده خود، غذای حاضر و آماده را میل می‌کنند. جالب است بدانید ناحیه مختص بویایی در مغز این جانور بسیار گسترده و پیچیده است. در این میان ویژگی‌های دیگری هم برای این سبک تغذیه در اختیار موریانه خوار قرار دارد. مثلا سوراخ‌های بینی جانور به شکلی است که اجازه ورود گرد و غبار و حشرات مهاجم را نمی‌دهد و پوستش به قدری ضخیم است که از جانور در مقابل گزیده شدن و آسیب محافظت می‌کند. این جانور از همین روش برای حمله به لانه‌های زیرزمینی مورچه‌ها هم استفاده می‌کند.

 

[ATENA_A]

جنس ماده هر سال یک بچه به دنیا می‌آورد که شش ماه ابتدایی زندگی را با مادر خود سپری کرده و سپس مستقل می‌شود. برای مشاهده این جانور باید سری به آفریقای جنوبی و به ویژه منطقه نیمه بیابانی و طبیعی کارو (South African Karoo ) بزنید. جایی که تورهای ویژه‌ای برای مشاهده موریانه خوارها برگزار می‌شود.

پافین آتلانتیک (Atlantic puffin)

پافین یا طوطی دریایی اطلس در نگاه اول شبیه به پنگوئنی رنگارنگ است، اما شکل ظاهری و فرم نوک این پرنده باعث شده که از آن به عنوان طوطی یاد شود. در طول فصل زمستان قسمت‌هایی از نوک پرنده ریخته، رنگ باخته و خاکستری رنگ می‌شود، اما با فرا رسیدن فصل بهار دوباره رنگ درخشان خود را به دست می‌آورد. به خصوص که پافین برای ایام جفتگیری و جلب توجه جنس ماده به آن نیاز دارد.

این پرندگان اغلب عمر خود را در دریا سپری می‌کنند. یعنی یا مشغول پرواز و شنا کردن هستند و یا روی امواج استراحت می‌کنند. با این حساب چندان عجیب نیست که طوطی‌های دریایی را شناگرانی ماهر بدانیم که از بال‌های خود چه برای غوطه ور شدن روی امواج و چه شنا کردن زیر سطح آب استفاده می‌کنند. علیرغم شیرجه‌های جالب توجه به اعماق آب، پافین‌ها تنها قادرند ۲۰ الی ۳۰ ثانیه زیر آب بماند. به صورت معمول این پرنده از ماهیان کوچک مثل مارماهی شنی (sand eel) یا شاه ماهی (herring) تغذیه می‌کند.

از سوی دیگر در آسمان نیز پافین‌های حضوی چشمگیر داشته و با سرعت پرواز می‌کنند. از آنجایی که آن‌ها می‌توانند هر دقیقه ۴۰۰ بار بال بزنند، در نتیجه سرعت آن‌ها گاهی به ۵۵ مایل در ساعت هم می‌رسد.

طوطی دریایی هم شناگر ماهری است و هم از سرعت بالایی در پرواز بهره می‌برد
طوطی‌های دریای اطلس معمولا در فصول بهار و تابستان در امتاد سواح آتلانتیک شمالی و جزایر این نواحی جمع شده و کلنی‌های خود را شکل می‌دهند. از سوی دیگر ایسلند به عنوان محل اصلی تولید مثل ۶۰٪ از طوطی‌های دریایی جهان به شمار می‌رود. آن‌ها معمولا برفراز صخره‌ها یا در میان شکاف سنگ‌ها آشیانه خود را برپا می‌کنند که اغلب با پر یا علف تزئین شده است. جنس ماده تنها یک تخم می‌گذارد و والدین هر دو در تغذیه جوجه دخیل هستند.

جالب است بدانید طوطی‌های دریایی هر سال دوباره به آشیانه خود بازگشته و مجددا با جفت خود زندگی می‌کنند. هنوز معلوم نیست این پرندگان چگونه موفق به شناسایی محل دقیق آشیانه خود می‌شوند. شاید آن‌ها از علائم بصری، بو، صدا، میدان مغناطیسی زمین یا حتی ستارگان استفاده می‌کنند.

از سوی دیگر خطوط ساحلی جزایر انگلستان نیز مکانی ایده‌آل برای پافین‌ها است. همچنین در ولز، «جزیره شتلند» (Shetland Isles) ویورکشایر شمالی هم می‌توان به تماشای این پرندگان جالب توجه نشست.

 

[ATENA_A]

دلفین‌های پوزه بطری (Bottlenose dolphin)

این گونه را باید شناخته شده‌ترین عضو خانواده دلفین سانان دانست که چه از نظر علمی و چه از نظر هوش و رفتارهای بینظیرش، شناخته شده و محبوب است. آن‌ها جانورانی اجتماعی، خودآگاه، بازیگوش، باهوش و بی‌نهایت کنجکاو هستند که هم روابط اجتماعی خوبی دارند و هم به خوبی از عهده کار کردن با ابزار و تقلید کردن برمی‌آیند. نتیجه تمام این خصوصیات جانوری به شدت محبوب و دوست داشتنی است که بسیاری با روی باز از تماشای آن استقبال می‌کنند.

در حیات وحش این شناگران ماهر می‌توانند سرعتی بیش از ۱۸ مایل در ساعت داشته باشند. دلفین‌ها تقریبا هر دقیقه دو الی سه بار برای هواگیری به سطح آب می‌آیند. دلفین‌های پوزه بطری به صورت گروهی حرکت کرده و ارتباطات اجتماعی گسترده‌ای با یکدیگر دارند که به سیستم پیچیده‌ای از اصوات و صداهای سوت مانند متکی است. اگر دلفینی زخمی شده یا احتیاج به کمک داشته باشد، سایرین به سراغش رفته و او را به سطح آب می‌رسانند.

آن‌ها با استفاده از اصوات و انعکاس آن‌ها محل، اندازه و شکل شکار خود را مشخص کرده و معمولا از میگو و هشت پا تغذیه می‌کنند. این جانور باهوش همچنین گاهی کشتی‌های ماهیگیری را تعقیب می‌کند، به این امید که از دور ریزهای آن‌ها استفاده کند.

دلفین‌های پوزه بطری را می‌توان در تمامی دریاهای معتدل و گرم جهان مشاهده کرد. علاوه بر گونه‌های معمول، گاهی شاهد گونه‌های دو رگه دلفین‌های پوزه بطری هم هستیم. این دو رگه‌ها محصول ملاقات دو گونه مختلف هستند که در این میان «دلفین بارونِن» (Burrunan dolphin) که در سال ۲۰۱۱ به عنوان یک گونه مجزا معرفی شد، در بخش‌هایی از ویکتوریا در استرالیا قابل مشاهده است.

 

[ATENA_A]

سوسک هرکول (Hercules beetle)

جنس مذکر این حشره با شاخکی بلند و غیر عادی و طول ۱۵ سانتیمتری به عنوان بزرگترین سوسک کره زمین شناخته می‌شود. شاخک‌ها معمولا از اسکلت خارجی بدن حشره شکل گرفته و بیرون زده است. در واقع شاخک از پوسته صدف مانند خارجی بدن (pronotum) جوانه زده است.

حشرات نر معمولا حین رقابت بر سر قلمرو به مصاف یکدیگر رفته و در حین نمایشی کشتی مانند، شاخک‌های خود را در هم قفل می‌کنند. در نهایت این جنگاوران از تمام قوای خود برای غلبه بر حریفان استفاده می‌کنند، چون چیز زیادی برای از دست دادن ندارند. این حشرات زیبا عمر کوتاهی دارند و باید خیلی زود تولید مثل کرده و نسل خود را پرورش دهند (کمتر از ۶ ماه).

لاورها بعد از بیرون آمدن از تخم معمولا از رژیم غذایی شامل چوب مرده استفاده می‌کنند، اما با این حال می‌توانند وزنی بیش از صد گرم داشته باشند.

کاستاریکا به دلیل امتیازاتش، جایگاهی خاص در دنیای حشره شناسی و تورهای مرتبط با آن دارد. در این میان می‌توان در پارک‌ ملی تورتوگرو (Tortuguero National Park) در امتداد سواحل دریای کارائیب حاضر شده و به دنبال سوسک‌های هرکول رفت. البته به جز این گونه بازدیدکنندگان شانس مشاهده سوسک‌های فیلی عظیم الجثه (elephant beetle) را هم دارند. تنها کافی است تمرکز خود را روی سطح زمین گذاشته و اطراف شاخ و برگ مرده روی زمین را به دقت جستجو کنید.

 

[ATENA_A]

اژدهای دریایی برگ مانند (Leafy sea dragon)

اژدهای دریایی یکی از مخلوقات شگفت انگیز این کره خاکی به ویژه در امر استتار کردن است. سطح خارجی بدن این جانور با یک سری ضمایم باریک و برگ مانند پوشیده شده است که به آن‌ها امکان می‌دهد به خوبی در میان زیستگاه طبیعی خود یعنی علف‌های دریایی و جلبک‌ها پنهان شده و خود را از نگاه چه شکار و چه شکارچی پنهان نگاه دارند.

به صورت بومی این جانور در آب‌های جنوبی و غربی استرالیا زندگی می‌کند و از نظر زیست شناسی با اسب‌های دریایی و لوله ماهی‌ها قرابت دارد. اژدهای دریایی معمولا بدنی به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد داشته و ضمایم برگی شکل آن ته رنگی زیتونی دارند. شکل ظاهری بدن آن‌ها تنها برای استتار به کار آمده و نقشی خاص در نحوه شنا کردن‌شان در آب ندارد. این گونه برای حرکت و جابجایی در آب معمولا از دو باله پشتی و سـ*ـینه‌ای خود استفاده می‌کند که به قدری نازک هستند که تقریبا شفاف و ناپیدا به نظر می‌رسند.

همچون اسب‌های دریایی، اژدهای دریایی نر مسئول مراقبت و رسیدگی به نوزدان است. متأسفانه اژدهای دریایی برگی شکل در فهرست موجودات در معرض خطر قرار دارد. با کمک راهنمایان محلی یا شرکت در تورهای مختلفی که در اطراف آدلاید برگزار می‌شوند، می‌توان حین غواصی کردن به تماشای این مخلوقات زیبا نشست.

 

[ATENA_A]

گراز دریایی (Walrus)

گرازهای دریایی بزرگ با موهای زبر و سبیل‌ مانند خود اغلب در حوالی نواحی قطب شمال یافت می‌شوند. معمولا این پسر عموی غول پیکر خوک‌های دریایی را به صورت دسته‌های بزرگی می‌بینیم که روی توده‌های یخی یا امتداد سواحل دراز کشیده و استراحت می‌کنند.

این پستانداران دریایی بسیار اجتماعی بوده و در کنار هم زندگی نسبتا آرامی دارند که البته اغلب با نعره و خرناس کشیدن به سمت همدیگر همراه است. اما در خلال فصل جفتگیری اوضاع عوض شده و این جانوران به موجوداتی به شدت مهاجم تبدیل می‌شوند. به جز سبیل، دندان‌های نیش بلند دیگر خصوصیت ظاهری برجسته این جانور است که کاربردهای متعددی دارد. استفاده‌هایی که هر یک زندگی در شرایط سخت قطبی را اندکی آسان‌تر می‌کنند. به عنوان مثال گراز دریایی با کمک این دندان‌های عاج مانند و بزرگ سطح زیرین توده‌های یخ را تراشیده و از طریق این سوراخ‌های نفس می‌کشد. از طرف دیگر بدن بزرگ و حجیم اجازه نمی‌دهد گراز دریایی به سادگی از آب بیرون بیاید، اما در عوض آن‌ها می‌توانند با کمک گرفتن از دندان‌های‌شان، بدن خود از آب بیرون بکشند. از طرف دیگر جنس نر برای دفاع از قلمرو و جفتگیری نیز به دندان‌های بلند خود احتیاج دارد تا آن‌ها را به رخ حریفان بکشد.

گراز دریایی می‌تواند ضربان قلب خود را در واکنش به سرمای محیط پایین بیاورد
دیگر ویژکی گرازهای دریایی موهای سبیل مانندی است که به آن‌ها برای پیدا کردن وعده‌ی غذایی محبوب‌شان کمک می‌کند. این موهای حساس محل حلزون ماهی صدف دار را که اغلب در آب‌های تیره بستر اقیانوس زندگی می‌کند، به جانور نشان می‌دهد. اما از نظر تطابق با محیط هم گرازهای دریایی حرف‌هایی برای گفتن دارند. آن‌ها می‌توانند در پاسخ به شرایط محیط و برای غلبه بر دمای پایین نواحی قطبی و آب‌های محل زندگی خود، ضربان قلب‌شان را پایین نگاه دارند.

دو نوع گراز دریایی یکی گراز دریایی آتلانتیک است که در سواحل شمال شرقی کانادا تا گرینلند مشاهده می‌شود و دیگری گراز دریایی اقیانوس آرام است که در آب‌های شمال روسیه و آلاسکا زندگی می‌کنند.

 

[ATENA_A]

کرکودیل آب شور (Saltwater crocodile)

بزرگ‌ترین خزنده حال حاضر کره زمین که تا ۶ متر طول داشته و وزنش گاهی به بیش از یک تن می‌رسد. علیرغم نامش، این کرکودیل را می‌توان هم در آب‌های شور و هم شیرین پیدا کرد، مخلوقی شگفت‌انگیز که حتی قادر است مسافت‌های طولانی را در دریا شنا کند.

علیرغم ظاهر ماقبل تاریخی این جانور، آن‌ها حیواناتی سازش پذیر هستند. این شکارچی قدرتمند قادر به صید هر جانوری است که در قلمروی خود با آن مواجه می‌شود. کرکودیل‌های آب شور را بیشتر می‌توان در نواحی جنوب شرقی آسیا و نیز در قلمروی شمالی استرالیا مشاهده کرد، به ویژه در آدلاید و دو رودخانه مری و دیلی (Mary and Daly river).

تورهای کرکودیل از دهه‌ی ۱۹۷۰ تاکنون در رودخانه آدلاید برگزار می‌شوند. حملات کرکودیل به انسان به صورت منظم گزارش می‌شود و اغلب این حملات در آب‌های کم عمق صورت می‌گیرد. جایی که حیوانات می‌توانند بدون دیده شدن، آزادانه رفت و آمد کنند.

به پایان این مطلب رسیدیم. نظر شما در مورد این جانوران شگفت انگیز و زیستگاه آن‌ها چه بود؟ آیا آن‌ها هم به اندازه جانوران عجیب دنیای هری پاتر توجه شما را به خود جلب کردند؟ فراموش نکنید نظرات خود را با ما نیز در میان بگذارید.