اخبار سینما و تلوزیون فیلم های مهم کودکانه سینما ایران

[husnavalizadeh]

به گزارش منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران، سینمای کودک همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده، اما در سالهای اخیر با بی‌مهری مواجه شده است.

فیلم های تاثیرگذار در سینمای کودک فیلم هایی است که توأمان از استقبال مناسب مخاطب و از حد خوب تا متوسطی از کیفیت هنری برخوردار باشند. در ادامه با هم مروری داریم بر مهمترین فیلم‌های کودک:

 

[husnavalizadeh]

1. «شهر موش ها 1» (1364)

«مدرسه موش ها» ابتدا به صورت یک جُنگ تلویزیونی در سال 1360 پخش شد. بعد به علت استقبال زیاد مردم، «مدرسه موش ها» در 105 قسمت تولید شد. فیلم سینمایی «شهر موش ها 1» در سال 1364 با بودجه یک میلیون و 200 هزار تومانی به کارگردانی مرضیه برومند و محمد علی طالبی ساخته شد. «شهر موش ها 1» اولین فیلم پرمخاطب کودکان پس از انقلاب بود. فروش این فیلم در یکی از دو روز اول چندان قابل توجه نبود؛ ولی پخش تیزر آن در چند نوبت از برنامه کودک تلویزیون باعث ایجاد ازدحام مقابل سینماهای نمایش دهنده فیلم شد.

جذابیت برنامه تلویزیونی «مدرسه موش ها» نقشی کلیدی در موفقیت فیلم سینمایی «شهر موش ها 1» داشت. هر چند «شهر موش ها 1» از عدم انسجام فیلمنامه و تجربه کم سینمای ایران در ساخت فیلم های عروسکی رنج می برد، اما تماشاگران کودک در زمان اکران از لحظه های فیلم لـ*ـذت بسیاری بردند. شهر موش ها» در سال 1364 با فروش 10 میلیون تومانی اش در رده دوم فروش، پس از فیلم «عقاب ها» قرار گرفت.

 

[husnavalizadeh]

2. «گلنار» (1368)

در سال های پس از جنگ، مردم دیگر حوصله داستان های تلخ و کمدی های بی رمق را نداشتند. در این زمان «گلنار» با فضای موزیکال و ترانه های جذابش مورد استقبال غیرقابل تصور تماشاگران قرار گرفت. فروش بالای «گلنار» نشان از نیاز فراوان جامعه به شادی در سال های پس از جنگ داشت. کامبوزیا پرتوی با این فیلم نشان داد می تواند به خوبی با کودکان ارتباط برقرار کند.

فیلم بر اساس یک افسانه روسی ساخته شد و داستان دختر بچه ای است که نزد خرس ها می رود تا دستمالِ مادرش را پیدا کند. این فیلم با عروسک های جذاب و ترانه هایی که در ذهن ها می ماند قابلیت چند بار دیده شدن توسط کودکان را داشت. در نهایت «گلنار» با فروش 16 میلیون تومانی اش در صدر فروش سال 1368 قرار گرفت. شاید همین عامل باعث شد بیش از 15 سال بعد این فیلم دوباره در سانس صبح برخی سینماها به امید رونق دوباره سینمای کودک اکران شود.

 

[husnavalizadeh]

3. «دزد عروسک ها» (1369)

محمدرضا هنرمند با ساختن «دزد عروسک ها» دست به تجربه تکنیکی جدیدی در سینمای ایران زد. تلفیقی که او میان فیلم زنده و انیمیشن انجام داد، حتی هنوز هم با گذشت حدود 25 سال از اکران فیلم، جذاب و دیدنی است. فیلم همان فرمول آشنای ترانه و موسیقی برای کودکان را به کار می گیرد، و موفق می شود در قالب داستانی جذاب و بر اساس مضمون ازلی و ابدی تقابلِ خیر بر شر، به فیلمی دیدنی بدل شود.

لوکیشن فیلم، یک شهر بازسازی شده و فانتزی است و در این فضای جذاب برای کودکان است که حکایت دزدی های پسرک و صحنه های کمیک و موزیکال فیلم شکل می گیرند. ترانه ای که اکبر عبدی در نقش پسرک می خواند: «آهای آهای ننه، من گشنمه» مدت ها ورد زبان کودکان بود. «دزد عروسک ها» با فروش 24 میلیون تومانی اش مقام اول جدول فروش را در سال 1369 به خود اختصاص داد.

 

[husnavalizadeh]

4. «پاتال و آرزوهای کوچک» (1369)

«پاتال و آرزوهای کوچک» در زمان ساختش بسیار برای کودکان دیدنی بود. شعر و آوازهای فیلم مثل اکثر فیلم های کودکان در دهه 60 یکی از عوامل مهم در موفقیت فیلم بود. مسعود کرامتی تمهیدی بسیار ساده (برگرداندن فیلم) را بارها در فیلم به کار می گیرد و گلدانی شکسته را به حالت اولش و زباله ها را داخلِ کیسه زباله باز می گرداند. این تکنیک شاید الان ساده و اولیه به نظر برسد اما برای کودک دهه 60 جذابیت خاص خودش را داشت.

«پاتال و آرزوهای کوچک» آرزوی دیرینه کودکان در اینکه جای پدر و مادرشان باشند را به تصویر می کشد. این مضمون هم یکی دیگر از عوامل جذابیت و موفقیت فیلم بود. «پاتال و آرزوهای کوچک» با فروش 13 میلیون تومانی اش در رده پنجم فیلم های پرفروش سال 1369 و بعد از «هامون» قرار گرفت.

 

[husnavalizadeh]

5. «سفر جادویی» (1370)

ابوالحسن داوودی در یک سفر متافیزیکی و فانتزی، کاراکتر پدر را به گذشته باز می گرداند و پدر با بازی اکبر عبدی بدل به همان کودک دوست داشتنی می شود که از اکبر عبدی سراغ داشتیم. مضمونِ مذموم بودن تنبیه بدنی کودکان در فیلم بهانه ای است که دو ساعت بچه ها به همراه والدین شان با دیدن فیلم سرگرم شوند و کلی بخندند.

تمهید پرتاب شدن به تونل زمان توسط ماشین لباسشویی جالب است و از نظر فنی در ابعاد سینمای ایران در آن زمان قابل قبول به نظر می رسد. برای بزرگ ترها فصل بازگشت به گذشته یک یادآوری خاطره انگیز و تحقق یک آرزوی دیرینه است و برای بچه ها، پسرک و بلاهایی که سر داماد خانواده می آورد، سرگرم کننده و کمیک است. «سفر جادویی» در سال 1370 با فروش 28 میلیون تومانی اش پس از فیلم «عروس» دومین فیلم پرفروش سال شد.

 

[husnavalizadeh]

6. «مدرسه پیرمردها» (1370)

در فیلم «مدرسه پیرمردها» نگاه طنز زنده یاد علی سجادی حسینی به پیرمردهای خانه سالمندان که هر کدام به کاریکاتوری از گذشته خودشان تبدیل شده اند، برای بچه ها جذاب و دیدنی است و بچه ها مشتاقانه داستانِ حضورِ پسربچه ای در خانه سالمندان و میان پیرمردها را دنبال می کنند. شخصیت آشپز با بازی اکبر عبدی با صدای نازک و جیغ کشیدن ها و لهجه مخصوصش کاراکتر جذابی برای کودکان است.

فیلم از کمدی اسلپ استیک (بزن و بکوب) و برخوردهای فیزیکی و هرج و مرجی که از تضاد و تقابل با نظم و مقرراتِ آسایشگاه سالمندان ایجاد شده، به خوبی و با ظرافت بهره می گیرد و کودکان را جذب موقعیت های شلوغ و طنزآمیزش می کند. «مدرسه پیرمردها» هر چند با وجود فروش قابل قبول 11 میلیون تومانی اش در مکان دهم جدول فروش قرار گرفت، اما پتانسیل فروش به مراتب بیشتری را داشت.

 

[husnavalizadeh]

7. «کلاه قرمزی و پسرخاله» (1373)

«کلاه قرمزی و پسرخاله» از همان فرمول موفق و امتحان پس داده اقتباس از یک برنامه تلویزیونی موفق استفاده می کند. در زمان ساخت فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله»، برنامه تلویزیونی «صندوق پست» به همراه کلاه قرمزی و آقای مجری از برنامه های محبوب کودکان بود. فیلم سینمایی «کلاه قرمزی و پسرخاله» مانند برنامه تلویزیونی «صندوق پست» از امتیاز تعیین کننده حمید جبلی بهره می برد و توانایی جبلی را در ارائه تیپ های عروسکی دوباره به رخ می کشد. فاطمه معتمد آریا هم برای اولین بار در فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» به زوج جبلی و طهماسب پیوست و این سه نفر سال ها همکاری موفقیت آمیز خود را ادامه دادند.

ترانه ها و موسیقی جذاب فیلم که حاصل زحمات و خلاقیت محمدرضا علیقلی بود هم نقش مهمی در استقبال مخاطب داشت. «کلاه قرمزی و پسرخاله» با فروش 172 میلیون تومانی اش پرفروش ترین فیلم سال 1373 شد و تا سال ها رکورد فروش تاریخ سینمای ایران را در دست داشت.

در سال 1381 طهماسب دنباله ای برای «کلاه قرمزی و پسرخاله» با نام «کلاه قرمزی و سروناز» کارگردانی کرد. این فیلم با وجود آن که همزمانی برنامه تلویزیونی را با خود نداشت اما در عین شگفتی، خاطرات شیرینِ «کلاه قرمزی و پسرخاله» را زنده کرد و با فروش 530 میلیون تومانی اش پرفروش ترین فیلم سال 1381 شد.

قسمت سوم کلاه قرمزی با عنوان «کلاه قرمزی و بچه ننه» در سال 91 به نمایش در آمد. «کلاه قرمزی و بچه ننه» هر چند داستانی به جذابیت دو قسمت قبلی نداشت اما باز هم توانست به کمک عروسک های محبوبش و همچنین با بهره بردن از پخش برنامه تلویزیونی، گیشه سینماها را تسخیر کند. این فیلم که اصلا در جشنواره های فجر و کودک شرکت نکرد، در مرداد سال 91 اکران شد و در نهایت با فروش سه میلیارد و 300 میلیون تومانی در تهران به پرفروش ترین فیلم سال تبدیل شد.

 

[husnavalizadeh]

8. «الو الو من جوجو‌ام!» (1373)

مرضیه برومند که سال ها تجربه در زمینه برنامه های کودکان را در کارنامه خود داشت و تجربه های موفقی مثل مجموعه تلویزیونی و عروسکی «مدرسه موش ها» و «خونه مادربزرگه» را از سر گذرانده بود، در «الو الو من جوجوام» هم تلفیقی از دو مجموعه «خونه مادربزرگه» و «آرایشگاه زیبا» را با تلفیقِ جذاب ترین عناصر و شخصیت های هر کدام ارائه کرد. کاراکترهای چنگیز و غلام با بازی حسن رضایی و محمود بصیری که دزدان گردنبند و همین طور جوجو و میو (کاراکترهای عروسکی فیلم) هستند، بلاهت شیرینی دارند.

کاراکترهای عروسی فیلم هم کم و بیش جذابند؛ اما فیلم بیش از هر چیز (مانند اکثر فیلم های عروسکی سینمای ایران) از کمبود امکانات فنی و تکنیکی رنج می برد. «الو الو من جوجوام» در سال 1373 با فروش 30 میلیونی اش در رتبه ششم جدول فروش قرار گرفت.

 

[husnavalizadeh]

9. «خواهران غریب» (1375)

«خواهران غریب» مثل بسیاری از فیلم های کودکان از موسیقی و آوازهای جذاب بهره می برد و از سویی دیگر از مضمون همیشه جذاب جابجایی دوقلوها هم استفاده می کند. شاید تلفیق این دو تمهید جذاب، رمز موفقیت فیلم باشد. فیلم از روی قصه مشهور اریش کستنر ساخته شده است که پیش از آن فیلم «دو نیمه سیب» (کیانوش عیاری) هم از آن اقتباس شده بود و اتفاقا «دو نیمه سیب» هم فروش خوبی را تجربه کرده بود.

«خواهران غریب» به خوبی مخاطبین کودک و بزرگسال را در کنار هم سرگرم می کند و تا انتها با خود همراه می سازد. «خواهران غریب» از نقش آفرینی موفق خسرو شکیبایی هم بهره می برد که در حقیقت نقش یک ستاره پولساز را در موفقیت فیلمی از ژانر سینمای کودک بازی می کند. «خواهران غریب» در سال 1375 با فروش 141 میلیون تومانی اش در صدر جدول فروش سینمای ایران قرار گرفت.