ماده تاریک ازهمان آغار برکهکشان ها تسلط نداشته است

[Mårzï¥ē]

‍ ماده تاریک از همان آغاز بر کهکشان‌ها تسلط نداشته است
اگر کهکشان‌های مارپیچی تنها از ماده‌ی مرئی معمولی تشکیل شده باشند، ستارگان در لبه‌ای بیرونی آنها می‌بایست کندتر از ستارگان بخش‌های درونی به گرد مرکز کهکشان بچرخند. ولی در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی، دو اخترشناس آمریکایی به نام‌های ورا روبین و کِنت فورد پی بردند که جریان چیز دیگری است: همه‌ی ستارگان درون کهکشان آندرومدا با سرعت‌های یکسانی به گرد مرکز کهکشان می‌چرخند، چه بیرونی باشند و چه درونی.
پژوهش آنها نمایانگر نخستین شواهد ماده‌ی تاریک بود، ماده‌ای که هیچ برهمکنشی به امواج الکترومغناطیسی ندارد و تنها به کمک نیرویی گرانشی که بر ماده‌ی معمولی وارد می‌کند خود را نشان می‌دهد. اگر یک قرص کهکشانی درون “هاله‌ی” گسترده‌ای از ماده‌ی تاریک جای گرفته باشد، جرم نادیدنی آن می‌تواند چرخش نامنتظره‌ی ستارگان را توجیه کند.
برای پی بردن به این که چگونه ماده‌ی تاریک بر کهکشان‌های امروز چیره شد، می‌بایست پیشینیان آنها را بررسی می‌کردیم، کهکشان‌های ستاره‌زا در کیهان آغازین. ولی آموختن درباره‌ی ماده‌ی تاریک در کهکشان‌های باستانی کار دشواریست: زیرا نمی‌توانیم ماده‌ی تاریک را ببینیم و همچنین می‌بایست حرکت ستارگانی در فاصله‌های باورنکردنی را زیر نظر بگیریم، آن هم با دقت. اکنون، ناتاشا فورتر شرایبر از بنیاد ماکس پلانک برای فیزیک فرازمینی در آلمان به همراه همکارانش با بهره از تلسکوپ بسیار بزرگ(VLT) در شیلی، پرجزییات‌ترین مشاهدات تا به امروز را از شش قرص کهکشانی بزرگ در دوران اوج پیدایش کهکشان‌ها، یعنی ۱۰ میلیارد سال پیش، انجام داده‌اند...