متون ادبی کهن مظهر+فتوت‌نامه

[فاطمه صفارزاده]

بسمه تعالی

مظهر اثر کوتاهی از عطار است.
شما می‌توانید در اینجا مظهر عطار را بخوانید

 

[فاطمه صفارزاده]

گهنکارم ز فعل خود گنه کار

خداوندا توئی دانای اسرار

گنهکارم که فرمانت نبردم

ولیکن بادهٔ لطفت بخوردم

بکردی توبهٔ همچون نصوحا

بدادند جام معنیت مصفّا

تو گشتی پاک و معصوم و مطهر

گرفتی دامن اولاد حیدر

از آنکه شربت ایشان چشیدی

دوعالم پیش خود چون بیضه دیدی

ز مشرق تا بمغرب کو جوانی

که گوید همچو مظهر داستانی

اگر یک قطره از جامش کنی نوش

کنی تو هستی خود را فراموش

شوی واصل بدریای یقینی

اناالحق گوئی و منصور بینی

اگر از جام او نوشی تو باده

نگردی تو بگرد شیخ لاده

اگر از جام او داری تو نامی

بکن عطّار مسکین را سلامی

اگر از جام او داری تو شوقی

تو داری در معانیهاش ذوقی

اگر از جام او خوردی پیاله

نمی‌خواهی ز اعظم یک نواله

اگر از جام او داری تو لذّت

نه‌ای با شافعی محتاج صحبت

اگر از جام او گردی تو سالک

ترا کاری نباشد خود به مالک

اگر از جام او گردی مکمّل

تو گردی فارغ ز گفتار حنبل

اگر از جام او نوشی بعالم

ببینی جملگی اسرار آدم

اگر از جام او نوشی بتحقیق

شود گفتار ما آن جات صدیق

ز مشرق تا بمغرب نام دارم

ز فضل او هزاران جام دارم

اگر از جام او نوشی بمعنی

نهند بر فرق تو صد تاج تقوی

اگر از جام او نوشی به اسرار

ببینی نور او در عین دیدار

اگر از جام او نوشی دمادم

تو را باشد سلیمانی و خاتم

اگر از جام او نوشی چو احمد

شریعت را بدانی همچو ابجد

اگر از جام او نوشی چو حیدر

دو عالم بیشکت گردد مسخّر

اگر از جام او نوشی حسن وار

خدا یار تو باشد در همه کار

اگر نوشی تو از جام حسینی

بظاهر هم بباطن نور عینی

اگر تو جام او نوشی چو سجّاد

تو باشی جان و روح جمله عبّاد

اگر تو جام او نوشی چو باقر

شود بر تو همه اسرار ظاهر

اگر تو جام او نوشی چو صادق

تو باشی بر تمام علم حاذق

اگر تو جام او نوشی چو کاظم

بمانی از بلای نفس سالم

اگر تو جام او نوشی رضا گوی

درا در دین و دنیا پیشوا گوی

اگر تو جام او نوشی تقی وار

شوی از خواب غفلت زود بیدار

اگر از جام او نوشی نقی بین

مبین خود دشمنان آل یاسین

اگر تو جام او نوشی چو عسکر

تو را قطره نماید حوض کوثر

اگر تو جام او نوشی چو مهدی

تو باشی در زمان خویش هادی

اگر تو جام او نوشی امینی

ظهور اولین و آخرینی

اگر تو جام او نوشی چو منصور

اناالحق گوئی و باشی همه نور

اگر تو جام او نوشی چو سلمان

محقّق گردی اندر عین عرفان

اگر تو جام او نوشی چوبوذر

ترا باشد مقام قرب قنبر

اگر تو جام او نوشی چو اشتر

شود شمشیر تو مانند آذر

اگر تو جام او نوشی چو مختار

چو ابراهیم اشتر باش سردار

اگر تو جام او نوشی چو حارث

شوی شمشیر بابش را تو وارث

اگر تو جام او نوشی چو عمّار

مسیّب بینی اندر عین این کار

اگر تو جام او نوشی چو مسلم

چو ز مجی از بلا باشی تو سالم

اگر تو جام او نوشی بایّام

ببینی بایزیدش را به بسطام

اگر تو جام او نوشی به آبی

تمامی علمها را خود جوابی

اگر تو جام او نوشی شوی مـسـ*ـت

بگوئی عشق خوددر پیش ما هست

نبی این باده خورد و نعره‌ها زد

هزاران آتش اندر جان ما زد

نبی این باده خورد و حال ما گفت

طریق عاشقان را بر ملا گفت

نبی این باده خورد و گفت ای جان

چرا غافل شدی از شاه مردان

نبی این باده خورد و گفت اوداد

زسر بگذشتم و از پای آزاد

نبی این باده خورد و شادمان شد

به پیش عارفان اسرار خوان شد

نبی این باده خورد و بیخودی کرد

دلم را پر ز نور سرمدی کرد

نبی این باده خورد و گشت عاشق

ز دُرد باده‌اش منصور عاشق

نبی این باده خورد و گفت والله

توئی در جان و دل بیدارو آگاه

نبی این باده خورد و جان فدا کرد

به اسرار خدایم آشنا کرد

نبی این باده خورد و گفت عطّار

توی اندر میان عاشقان یار

نبی این باده خورد و گفت مظهر

درون سالکان را کرد انور

نبی این باده خورد و رفت در راه

همی نالید و میگفت ای تو آگاه

نبی این باده خورد و دستها زد

سماع گرم را او با صفا زد

نبی این باده خورد و از چه درآمد

خروش و غلغل آن شه برآمد

همه گویند عشق این تخم کشته است

که حق او را بدست خودسرشته است

ز اسرارش همه دلها شود شاد

که داده خرمن هستی خود باد

ز اسرارش جهان آباد گردد

دل عشّاق دانا شاد گردد

ز اسرارش منوّر جان عاشق

که انور گشته زآن ایمان عاشق

ز اسرار تو مظهر گشته عارف

ازو آواز میآید که هاتف

تو هاتف را ندانی کو بغیب است

سر خود در گریبان کش که جیب است

ز جیب او همه اسرار دیدم

همه مُلک ومَلک عطّار دیدم

ز اسرارش همه دیدار دیدم

خدا را پیش آن دلدار دیدم

محمّد هست دلدار الهی

گواه پاکی او ماه و ماهی

شریعت با طریقت حقّ او دان

ظهور اوست اندر ذات ایشان

شریعت خانهٔ امن و امانست

طریقت راه قرب راستانست

حقیقت اصل وصل آن امین شد

چو نوری سوی ربّ العالمین شد

از آن می خورد هر کو مـسـ*ـت حق شد

وجودش پاک و صافی چون ورق شد

از آن می هر که خورد او بی هـ*ـوس شد

فغان و نالهٔ او چون جرس شد

وجود من پر از نور ولی جو

همی خواهم که گویم با تو نیکو

ولی ازدست این مشتی منافق

نمی گویم من این اسرار لایق

وگر گویند عطّار است رافض

هر آن کو این بگوید هست حایض

به پیشم کمتر از حیـ*ـض زنان است

هر آن کس کو ورا خود این گمانست

دو و پانصد کتاب اولیا را

دوباره خوانده‌ام هم انبیا را

دگر با اولیا بسیار بودم

حدیث اولیا چون جان شنودم

دگر احمد بحیدر راز گویم

ز اهل فضل کی اسرار جویم

مرا یاریست اندر پرده پنهان

کسی گوید که رو تو راز خود دان

دگر می‌گویدم آن یار برگو

باو کن ختم معنی این زمان تو

نبی اسرار و عرفان مرتضی شد

همی درجان منصور او خدا شد

همو معنیّ و آیات کلام است

ز غزّت بر محمّد او پیام است

امین کبریا چون جبرئیلست

بخلق و لطف و عصمت چون خلیل است

خدا او را ولیّ الله خوانده

برفعت مصطفایش شاه خوانده

بهر قرنی برون آید به لونی

ازو آباد میدان این دو کونی

محمّد با علی از نور ذاتند

درون جان عاشق خود حیاتند

خدا نور است و او نور خدای است

به شرعم این معانی مقتدایست

محمد از وجود خویش برخاست

تمام نور خود با نورش آراست

چو قطره سوی بحر آمد نکو شد

اناالحق گوی در معنی هم او شد

چه می‌گوئی تو ای فاضل بیا گو

برو انسان کامل را دعاگو

ز انسان نور تابد در معانی

تو از انسان کامل وا نمانی

حقیقت را درون جان ما بین

شریعت آستان آن سرا بین

دو عالم پیش من خود یک نگین است

به تحقیق و یقین دانم چنین است

من این دعوی ز اصل کار دارم

جهان را اندرو مردار دارم

من این دعوی بمعنی باز گویم

به پیش شاه خود این راز گویم

من این دعوی به دانا کی توانم

از آنکو گفت باشد در زبانم

مرا دعوی به غیری باشد ای یار

که او دو بین شده در عین پندار

مرا دعوی مُسلّم گشت در دین

که شرعم از محمّد هست تلقین

مرا دعوی رسد در کلّ آفاق

که هستم در معانیهای او طاق

مرا دعوی رسد کز وی بگویم

نشان پای او را من بجویم

بعمر خویش مدح کس نگفتم

دُری از بهر دنیا من نسفتم

مرا گنج معانی شد مُسخّر

بیمن همّت اولاد حیدر

مرا گنج معانی همنشین است

ترا استاد شیطان لعین است

مرا گنج معانی راهبر شد

ترا از این معانی گوش کر شد

مرا گنج معانی در درونست

به پیشم دین بی‌دینان زبونست

مرا گنج معانی بیشمار است

حضور ذوق من دیدار یار است

مرا گنج معانی هست در دل

کتبهایم شده فضل فضایم

مرا گنج معانی بی زوال است

تو را سرّ معانی قیل و قال است

مرا گنج معانی در قطار است

که اشترهای مستم بی مهار است

مرا گنج معانی در ظهور است

از آن این مظهر من گنج نور است

مرا گنج معانی بی کلید است

مگو کین از جنید و بایزید است

مرا گنج معانی رهنمایست

امیرالمؤمنینم پیشوای است

مرا گنج معانی در ضمیر است

ز اسرارم خوارج در زحیر است

مرا گنج معانی بس کبیر است

امیرالمؤمنینم دستگیر است

مرا گنج معانی خود زعشق است

نه جانم کوفه و مصر و دمشق است

مرا گنج معانی گفت برخیز

برو از جمع بی‌دینان بپرهیز

مرا گنج معانی مرتضایست

که او خود تاج و عین اولیایست

مرا گنج معانی در کتاب است

که نام یار من دروی خطاب است

مرا گنج معانی آن امام است

که او را جبرئیل از جان غلام است

مرا گنج معانی آن امیر است

که او جبّار اکبر را وزیر است

مرا گنج معانی جعفر آمد

که او باب علی را چون درآمد

مرا گنج معانی شاه داده است

چنانکه قبرش را ماه داده است

مرا گنج معانی جفر شاه است

که هر دو کون پیشش چون گیاه است

مرا گنج معانی نهج او شد

از آن گفتار من در دین نکوشد

مرا گنج معانی او بداده

منم خاک ره آن شاهزاده

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[فاطمه صفارزاده]

شه من در خراسان چون دفین شد

همه ملک خراسان را نگین شد

امام هشتم و نقد محمّد

رضای حق بد او در دین احمد

هم او بد قرة العین ولایت

به او همراه بد کلّ عبادت

بدان تو کعبه بر حق مرقدش را

از آنکه هست محبوب حق آنجا

بقول مصطفا حج شد طوافش

چرا کردی تو ای ملعون خلافش

ز کعبه بس مراتب دان بلندش

بگویم لیک نتوانی فکندش

درون کعبهٔ ما نقد شاه است

که او محبوب و مطلوب اله است

بحال کودکی در آستانش

به شبها خوانده‌ام ورد زبانش

مرا از روح او آمد مددها

دگر گفتا که شابورت بود جا

بوقت کودکی من هیجده سال

بمشهد بوده‌ام خوشوقت و خوشحال

دگر رفتم بنیشابور و تون هم

به آخر گشت شاپورم چو همدم

به شاپورم بدندی سالکان جمع

از ایشان داشتم اسرارها سمع

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

به اوّل سه کتب تقریر کردم

به آخر یک از آن تحریر کردم

جواهر نامه با مختار نامه

بشرح القلب من رهبر بخانه

ترا معراج نامه پیش حق خواند

جواهر نامه‌ات خود این سبق خواند

ترا مختار نامه چون بهشت است

بشرح القلب معنا چون کنشت است

ز بعد این کتب خوان سه کتب را

که تا گردد وجودت خود مصفّا

بوصلت نامه دان وصل معانی

ز بلبل نامهٔ ما وا نمانی

زهیلاجم جهان در لرزش آمد

فلک از قدرتش در گردش آمد

کتب بسیار دارم گر بخوانی

ازو دنیا و عقبی را بدانی

ازو ناجی شوی و سالک آیی

براه دیگران خودهالک آیی

بدان کین مظهرم جان کتبها است

درو اسرار دین حق هویداست

بیا در جان من مقصود جان بین

بعین عین خود عین العیان بین

بیا بین آنچه مقصود اله است

که او ملک وملایک را پناه است

بیا بین نور حق رادر معانی

که نور اوست نور جاودانی

بیا بین نور او را در وجودت

بشکرانه بکن او را سجودت

چو آدم نور حق را پیش خود دید

ورا بود آن چنان روزی دو صد عید

به عدل او را اشارت خود همو کرد

که ای باب همه مردان توئی فرد

بکن عدل ارز ما خواهی دگر بار

وگرنه پیش ما نبود ترا بار

بکن عدل ار محبّ مصطفائی

غلام و چاکر آل عبائی

بکن عدل ارز حکمت با نصیبی

که علم و عدل باشد خود حسیبی

بکن عدل و امین شو در جهان تو

که تا باشی سعادت جاودان تو

بکن عدل و کرم با خلق آفاق

که تا باشی میان صالحان طاق

بکن عدل و کرم گر میتوانی

که این ماند بدنیا جاودانی

بکن عدل و کرم ای نقد آدم

که تا باشی میان حاتمان یم

بکن عدل و کرم تا نام یابی

میان عاشقان آرام یابی

بکن عدل و کرم گر تاج خواهی

ز شاهان جهان اخراج خواهی

بکن عدل و کرم در ملک دنیا

که تا باشد ترا عقبی مهیا

بکن عدل و کرم تا راه یابی

بزیر جبّه‌ات صد ماه یابی

بکن عدل و کرم تا جان دهندت

بوقت مرگ خود ایمان دهندت

بکن عدل و کرم ای فخر ایّام

اگر داری تو بر این قصر ما کام

بکن عدل وکرم گر ملک خواهی

که این باشد نشان پادشاهی

بکن عدل و کرم گر میتوانی

کتاب ظلم را دیگر نخوانی

بکن عدل و کرم کین فخر دین است

نشان اولیآء ملک دین است

بکن عدل و کرم تا شاد گردی

ز دوزخ بیشکی آزاد گردی

بکن عدل و کرم تا زنده باشی

میان اولیآ فرخنده باشی

بکن عدل و کرم ای جان درویش

که خورشید است قرص خوان درویش

بکن عدل و کرم ورنه زبون شو

درون دوزخ تابان نگون شو

بکن عدل و کرم ورنه خرابی

درون آتش سوزان کبابی

بکن عدل و کرم ورنه بمردی

ز دنیا حسرت واندوه بردی

بکن عدل و کرم ورنه اسیری

بغـ*ـلّ و بند در زندان بمیری

بکن عدل و کرم ورنه فتادی

تو برخود این در محنت گشادی

بتو هرچند گویم از معانی

تو این را بشنوی افسانه خوانی

معانیهای عالم جمع کردم

ز دستش بادهٔ عرفان بخوردم

شدم مـسـ*ـت و ببحرش راه بردم

ز جسم هستی خود جمله مردم

ز علم دوست گشتم حیّ موجود

هم او بوده مرا از علم مقصود

ز بحر علم دُر آرم بخروار

کنم در راه جانان جمله ایثار

ز بحر علم دارم صد کتب من

در آن بنهاده‌ام اسرار لب من

ز بحر علم دارم جامه‌ها پر

برو بستان تو از الفاظ من در

تو آن در را نگهدار و رهی شو

بکوی راستان همچون شهی شو

ز بحر علم دارد جان من جوش

ولی علم صور کردم فراموش

ز علم انبیا خواندم سبقها

ز شرح اولیا دارم ورقها

کتابی را که از ایمان نویسم

ز علم معنی قرآن نویسم

کتابی را که با جانان قرین است

ز گفتار نبی المرسلین است

کتابی را که من از آن نویسم

بود بحر و دگر را چون نویسم

کمال علم او دانستن جان

ولی در ذات انسانست پنهان

چو انسان نیستی علمت نباشد

میان مردمان حلمت نباشد

چو آن سان نیستی تو سر ندانی

توسرّ خویش را از برندانی

هر آنکس را که دنیا خویش باشد

ورا زقوّم دوزخ پیش باشد

هر آنکس را که دنیا همنشین است

ورا شیطان ملعون در کمین است

هر آنکس را که دنیا یار دانست

ز خود عقبی همه بیزار دانست

هر آنکس را که دنیا رهنمونست

بتحقیق و یقین خود بس زبونست

هر آنکس را که دنیا بـرده از راه

نباشد از خدای خویش آگاه

هر آنکس کو زدنیا کام ور شد

به آخر او ز دین حق بدر شد

هر آنکس کو ز دنیا شاد کام است

مقام آخرت بروی حرام است

هر آنکس را که دنیا برقع افکند

ورا کرد او بزیر پرده در بند

هر آنکس را که دنیا خود مقامست

ورا در عالم قدسی نه کام است

هر آنکس را که دنیا برگزیده است

فلک را زیر گردش خود خمیده است

هر آنکس را که دنیا برکشیده است

فلک او را بزیر پنجه دیده است

هر آنکس را که دنیا پیشوا شد

محمّد با علی از وی جدا شد

هر آنکس را که دنیا دام باشد

شیاطین جملگی بر بام باشد

هر آنکس را که دنیا ذکر باشد

ز ذکر جنّتش کی فکر باشد

هر آنکس را که دنیا درنگین است

ورا صد دشمن بد در کمین است

هر آنکس را که دنیا چون شکر شد

ورا تیغ چو زهرش در جگر شد

هر آنکس را که دنیا خود حیاتست

به آخر اصل حال او ممات است

هر آنکس را که دنیا آرزو شد

سیه رو گشت و حال او چو مو شد

هر آنکس را که دنیا شد زبون شد

چو عیسی بر فلک بر گو که چون شد

برو تو حبّ دنیا را چو مردان

برون کن از دل و خود را مرنجان

برو تو حبّ دنیا بی ثمر دان

تو اصل دانش و دین چون قمر دان

برو با یار گو اسرار رازم

برویش باب معنی کن تو بازم

هر آنکو دین ندارد مرد ما نیست

میان عاشقان و با صفا نیست

برو ای یار دینم را وطن کن

پس آنکه با کتبهایم سخن کن

برو ای یار با عطّار بنشین

که تا یابی بوقت مرگ تلقین

چو تلقین یافتی اندر بهشتی

وگرنه دین و ایمانت بهشتی

ترا عطّار از اسرارگوید

نه با نفس و هوایت یار گوید

ترا ازمعنی قرآن دهد پند

برو خود را بقرآن کن تو پیوند

که تا محکم شود ایمان و دینت

شود جمله نهانیها یقینت

تو دانستی یقین تو یار ما باش

درون جبّهٔ اسرار ما باش

برو با اهل معنی خلوتی کن

ز جام اهل معنی شربتی کن

برو ای یار پیش یار درویش

که او باشد ترا پیوند و هم خویش

برو ای یار سالک را دعا کن

تو این دنیای دون را خود رها کن

برو ای یار خاک آن قدم شو

پش آنکه سرفراز و محترم شو

برو ای یار با او همنشین باش

بجور بردباری چون زمین باش

برو ای یار با او همقرین شو

پس آنگه باملایک همنشین شو

اگر تا نی بیائی اندرین راه

ترا مظهر کند از حال آگاه

اگر در منزل او راه یابی

بهر دو کون بیشک جاه یابی

اگردانا دهد جاهت بشاهی

بگیری این فلک با ماه و ماهی

اگر دانا ترا افکند از پای

سرت رفت و نیابی هیچ جا جای

برو تو دانش دانا زبر کن

ز دانشهای نادان تو حذر کن

ز دانشهای نادان در چه افتی

چه خوک تیر خورده در ره افتی

ز دانشهای نادان کرده ره گم

نخوردی یک دمی از آب زمزم

ترا چون آب زمزم نیست در جان

وصال کعبه کی یابی چو مردان

ز کعبه یافتم مقصود کعبه

از آنم مشتری گشته چو زهره

مرا با شاه کعبه حالها شد

که نی از درد من در ناله‌ها شد

زهرجا نعره‌ها آمد زصخره

که رو چون بیت مقدس گیر بهره

در آن بهره تو مقصودی طلب کن

ز مقصودم تو محبوبی طلب کن

در آن مطلوب محبوبم هویداست

ز سر تا پای او انوار پیداست

مرا با اوست بیعت در معانی

تو این اسرار معنی را چه دانی

مرا با اوست این دنیا و دینم

ظهور او شده عین الیقینم

مرا ازاوست این جانی که بینی

ترا کفر است با او همنشینی

اگر شخصی بگوید دین من اوست

به خونش میدهی فتوی که نیکوست

ترا از بهر کشتن نافریدند

ز بهر وصل کردن آفریدند

تو بشناس آنکه او باب الجنانست

بشهرستان احمد چون جنان است

تو بشناس آنکه او ما را یقین گفت

یقین از گفت شاه المرسلین گفت

تو بشناس آنکه او سرّ معالیست

درون نی ز غیر او چه خالیست

که بود آنکه محمّد گفت جانش

بحال نزع بوسید اودهانش

به آن بـ..وسـ..ـه باو اسرارها گفت

دگر او را سر و سردارها گفت

هم او سردار باشد اولیآ را

هم او دیدار باشد انبیآ را

اگر خواهی بدانی پیشوایت

بگویم تا بدانی مقتدایت

امیرالمؤمنین حیدر ولیّم

محمّد فخر آدم شد نبیّم

امیرالمؤمنین اسم وی آمد

ز بهر دیگران این خود کی آمد

امیرالمؤمنین باشد امامم

که مهر اوست وابسته بجانم

امیرالمؤمنین نور خدایست

دگر او نطق و نفس مصطفایست

امیرالمؤمنین روح روانم

بمعنی نطق گشته در زبانم

امیرالمؤمنین میدان که شاه است

مرا در کلّ آفتها پناه است

امیرالمؤمنین درویش آمد

درین عالم ز جمله پیش آمد

امیرالمؤمنین دانای سرها

امیرالمؤمنین از جان هویدا

امیرالمؤمنین شد اسم اعظم

امیرالمؤمنین باشد مکرّم

امیرالمؤمنین در هر زمانی

امیرالمؤمنین در هر مکانی

امیرالمؤمنین شاه ولایت

امیرالمؤمنین جاه ولایت

امیرالمؤمنین راه و طریقست

امیرالمؤمنین بحر عمیقست

امیرالمؤمنین شمشیر برّان

امیرالمؤمنین خود شیر غرّان

امیرالمؤمنین چون ماه تابان

امیرالمؤمنین آن اصل قرآن

امیرالمؤمنین قهّار آمد

امیرالمؤمنین جبّار آمد

امیرالمؤمنین در حکم محکم

امیرالمؤمنین با روح همدم

امیرالمؤمنین را تو چه دانی

که بغضش رامیان جان نشانی

ز بغضش راه دوزخ پیش گیری

ز حبّش درولای او نمیری

تراگر دین و ایمان پابجای است

ترا حبّش ز حق در دین عطایست

در این عالم بسی من راه دیدم

همه این راهرا در چاه دیدم

بغیر راه او کآن راه حق است

دگرها جمله مکروهات فسق است

تو اندر وقف راهی ساختستی

که ازدرس معانی باز رستی

برو در مدرسه تو علم حق خوان

مده تغییر در معنیّ قرآن

بقرآن وقف ترکان کی حلالست

ترا این خدمت و منصب وبالست

به پیشم حیلهٔ شرعی میاور

به پیش من نباشد حیله باور

ترا از بهر دانش آوریدند

ز بهر بینشت خود پروریدند

ترا انسان کامل نام کردند

میان سالکانت جام کردند

پس آنگه ریختند در وی شرابی

که انسان و ملک خوردند آبی

همه از جرعه‌اش مدهوش و مستند

همه از جوی بیراهی بجستند

همه هستند و سر مستند و هشیار

در این دنیای دون و دون گرفتار

برون آ از گرفتاری این چرخ

که تا گردی چو معروفی در آن کرخ

ز کرخ دل برون آی و تو جان بین

تو معروف حقیقی بیگمان بین

مرا خود آرزوی لامکانست

که آجا سرّ ما اوحی عیانست

جهان خود پر ز انوارتجلّی است

ولیکن دیدهٔ تو مثل اعمی است

ترا انوار جانان نیست روشن

از آن افتادی اندر چاه بیژن

چو افتادی بدان چه کی برآئی

درون آتش هجران درآئی

برون آ خانه را روشن کن از نور

رفیقی اندرو بنشان به از حور

که تا از راه بد آرد براهت

بمعنی باشد او پشت و پناهت

ترا باشد رفیق نیک ایمان

باین عالم تو باشی چون سلیمان

بیا تا ما و تو اسرار گوئیم

میان خانه و بازار گوئیم

به اسرارت نمایم راه توفیق

بکن این قول حقانی تو تصدیق

اگر این قول را خوانی بتکرار

به او واصل شوی درعین دیدار

بیا و علم حقانی زبر کن

تو انسان را ز علم حق خبر کن

برو تو علم عاشق گیر در دین

که تا گردی چو منصور خدابین

برو تو واقف اسرار من باش

درون کلبهٔ عطّار من باش

که تا بینی که سرمستان کیانند

میان دیدهٔ بینا عیانند

هرآنکس کو از این جرعه چشیده است

دو عالم را مثال ذرّه دیده است

ملایک با همه انسان عالم

طفیل مصطفا اند بلکه آدم

محمّد هست محبوب خداوند

هم او بوده است مطلوب خداوند

هم او باشد به این اسرار محرم

هم او باشد به یاران یار همدم

تو یار یار را نشناختستی

از آن ایمان و دین در باختستی

تو یار یار محبوب محمّد

بدان تا گردی از معنی مؤیّد

تو بشناس آنکه او اسرار دیده است

میان اولیآ دیدار دیده است

تو بشناس آنکه او را حق ولی خواند

محمّد بعد خویشش خود وصی خواند

تو بشناس آنکه مقصود جنان است

معین و رهبر این کاروان شد

تو بشناس آنکه او دانای راز است

تو بشناس آنکه او بینای راز است

تو بشناس آنکه او در عین دید است

همه گلهای معنی او بچیده است

توبشناس آنکه او دید الهست

هم او مولای خود را عذر خواه است

ترا حیله است ورد جان و تلقین

از آن گندیده گشتی همچو سرگین

مرا با حال پاکان کار باشد

که در پاکی همه انوار باشد

مرا با اهل معنی ذوق باشد

که از عشقش درونم شوق باشد

مرا با اهل عرفان رازهایست

که از دردش درونم ناله‌هایست

مرا جز اهل وحدت گفتگونیست

که گفت دیگرانم همچو بونیست

مرا از بحر عشقش یکدوجو نیست

که پیشم بحر نادان چون سبو نیست

مرا هر دو جهان بر مثل موئیست

به آتش سوزمش این دم که هوئیست

مرا از دست نادان خون شده دل

بنادان گفتن اسرار مشکل

مرا کاری دگر در پیش راه است

که عالم بر دو چشم من سیاه است

مقیّد مانده‌ام در دست اطفال

یکان وقتی بدرد آید مرا حال

مرا از درد ایشان درد زاید

زمانه دایمم انگشت خاید

خداوندا بحق جود و فضلت

بحقّ رحمت و احسان و بذلت

بحقّ جمله محبوبان درگاه

بحقّ جمله مطلوبان درگاه

بحقّ اولیا و انبیایت

بحقّ اصفیا و اتقیایت

بحقّ جمله قرآن و کلامت

به بیداری که داری در قیامت

بحقّ جملهٔ کروّبیانت

به فضل جملهٔ روحانیانت

بحقّ آتش شوق محبّان

بحقّ حالت ذوق محبّان

بحقّ آن یتیم زار و بیمار

بحقّ آن اسیران نگونسار

بحقّ عاشقان مـسـ*ـت اسرار

بحقّ عارفان سـ*ـینه افکار

بحقّ جام وصل واصلانت

بحقّ ذکر و اوراد مهانت

بحقّ آن شهیدان کفن تر

بحقّ آن یتیم دیده بردر

بحقّ آن شجاع سر فدایت

بحقّ آنکه دادیش از عطایت

بحقّ آنکه چون منصور مـسـ*ـت است

بحقّ آنکه او مـسـ*ـت الست است

بحقّ آدم و نوح و سلیمان

بحقّ شیث با موسیّ عمران

بحقّ خضر و با الیاس و یعقوب

بحقّ ارمیا با هود وایّوب

بحقّ دانیال ادریس و یحیی

به اسمعیل و اسحق و به عیسی

بحقّ یونس ابراهیم امجد

بصدق آن شعیب پاک و اسعد

بحقّ اولیاء ما تقدم

بحقّ انبیاء دیده پرنم

بحقّ مصطفی و آل یسین

بحقّ مرتضی آن نور تلقین

بحقّ جمله فرزندان پاکش

بحقّ عابدان خاک راهش

بحقّ پیروان آل حیدر

بحقّ جانشینان مطهّر

بحقّ شیعهٔ شبّیر و شبّر

بآب دیدهٔ عابد بشب تر

بحقّ باقر آن دریای رحمت

بحقّ صادق آن نور حقیقت

بحقّ کاظم آن بحر تحمّل

بحقّ آن رضا کان توکّل

بحقّ آن تقی چون باب معصوم

بحقّ آن نقیّ کشته مظلوم

بحقّ عسکری آن تاج ایمان

بحقّ مهدی آن هادی ایمان

بحقّ بوذر و سلمان و قنبر

بحقّ یاسر و عمّار و اشتر

بحقّ بصری ومالک به دینار

بحقّ آن محمّد واسع کار

بحقّ آن حبیب اعجمیم

بحقّ خالد مکّی ولیّم

بحقّ عتبه با شیخ فضیلم

بحقّ رابع سلطان کمیلم

بحقّ شاه ابراهیم ادهم

به بشر حافی آن شیخ مکرّم

بحقّ شیخ آن ذوالنون مصری

به بازید و شقیق آن شیخ بلخی

بحقّ عبد آن شیخ مبارک

بحقّ آنکه بگرفت او سه تارک

بحقّ داود طائی و حارث

بحقّ احمد حرب و بوارث

بحقّ عبدسهل معروف و اعلم

به سمّاک و بدارا و به اسلم

بحقّ پیر رضی الدین لالا

به حاتمّ اصم آن نور والا

بحقّ سرّی و آن فتح موصل

به شیخ احمد آن عبّاد فاضل

بحقّ بوتراب و خضرویّه

به یحیی معاذ آن پیر خرقه

بحقّ شه شجاع و مجد بغداد

به یوسف بن حسن با شیخ حدّاد

بحقّ شیخ دین منصور عماد

بحمدون قصار آن بحر اسرار

بحقّ مرد حق احمد عاصم

به شیخ ما جنید آن مـسـ*ـت قائم

بحقّ عمرو و آن عثمان مکّی

به خرّاز و ابوسفیان ثوری

بحقّ آن محمّد بحر رویم

به ابراهیم رقی با عطایم

بحقّ یوسف و اسباط و یعقوب

بسمنون محبّ و شیخ ایوب

بحقّ شیخ بوشنجی و ورّاق

بحقّ مرتعش آن شیخ دقاق

بحقّ فضل دین با شیخ مغرب

بحقّ حمزهٔ طوسی و مهلب

بحقّ شیخ علی مرحبانی

بحقّ احمد مسروق فانی

بحقّ شیخ عبدالله روعد

بحقّ شیخ مرشد کوست سرمد

بحقّ پیر ذخّار کبیرم

که او بوده بدین عالم منیرم

بحقّ شاه سرمستان آفاق

که نامش مستطر بوده به نه طاق

بحقّ شیخ محمد حریری

که او را بوده انفاس کبیری

بحقّ شیخ دشت خاورانی

که او را بوده حکم کامرانی

بحقّ نالش عطار مسکین

بحقّ رهروان راه این دین

بحقّ کعبه و بطحا و زمزم

بحقّ سجده گاه باب آدم

که اهل علم را ده تو صفائی

و یا بر سرنهش تاج وفائی

ویا رحمی بده یارب ورا تو

که تا سازد دل درویش نیکو

دگر اهل معانی را حضوری

بده تا طاعتش باشد چو نوری

دگر دست عدو کوتاه گردان

بدرویشی و فقرم شاه گردان

چو درویشی و فقرم شد مسلّم

زنم در کاینات الله اعلم

دگر اهل و عیال و خیل وخالم

تو شان جمعیّتی ده در وصالم

دگر این بنده را کنج حضوری

خداوندا بده یا خود صبوری

دگر از خلق دوری ذوق دارم

ازین دوری بخود بس شوق دارم

وگر از خلق دارم من نفوری

ندارم من بایشان دست زوری

وگر من ازگنه بسیاردارم

ولیکن عفو تو من یار دارم

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

خداوندا دلم آزاد گردان

به فضل خود تنم را شادگردان

خداوندا گنه بسیار دارم

ولکین جمله را اقرار دارم

قلم درکش باین طومار عصیان

که غرقم اندرین دریای طوفان

خداوندا ترا زیبد حکومت

که وصفت را ندانم حدّ وغایت

خداوندا بسی من دردمندم

درین دنیای دون بس مستمندم

خداوندا مرا دنیا زبون کرد

ز کوی عاشقان تو برون کرد

خاوندا ازین کویم برون کن

بکوی عاشقانم خود درون کن

خداوندا بلا بسیار دیدم

درین کو من جفا بسیار دیدم

محلّ آن شده کازاده باشم

میان سالکان استاده باشم

خداوندا نباشد حال بیتو

خداوندا نباشد قال بی تو

توئی حال و توئی قال و توئی روح

ز تو گردان شده کشتیّ هر نوح

هر آنکس را که خواهی تاج بدهی

ز ملک عافیت صد باج بدهی

هرآنکس را که خود را یار خوانی

ز خواب غفلتش بیدار خوانی

خداوندا توئی درمان و دردم

برحمت سرخ گردان روی زردم

خداوندا مرا مقصود دین است

کزویم علم شرعی در نگین است

خداوندا مرا در علم جان ده

تو این اسرار پنهانم عیان ده

خداوندا توئی حلال مشکل

ز تو باشد مرا دیدار حاصل

خداوندا ز تو خواهم امانی

که حلّ مشکلات این جهانی

خداوندا اگرچه اهل عالم

بسوی دیگران دارند مقدم

مرا چون تونباشد یارو همدم

ز دین مصطفی هستم مکرّم

بحمدالله که عطّار فقیرت

شده در ملک معنی چون اسیرت

خداوندا باو فضل و کرم کن

برو علم معانی خوان و دم کن

خداوندا ز تو انعام خواهم

ز خنب عافیت صد جام خواهم

خداوندا مرا از تن رها کن

ز فضل خویشتن اینم عطا کن

خداوندا دگر طاقت ندارم

تو زین وحشت سرا بیرون درآرم

تمام اولیا از وی بجستند

که از مکر چنین مکّاره رستند

خداوندا ز تو اینم مراد است

که آزادی و فردی در نهاد است

خداوندا به پیشت سهل باشد

که کار این چنین مسکین برآید

خداوندا فراغت خواهم از تو

بده تا گرددم زاینحال نیکو

خداوندا ازین دریای جودت

بده یک قطره تا آرم سجودت

مرا از بحر جودت شبنمی بس

ز داروخانه‌ات یک مرهمی بس

اگربدهی تو از خورشید نورم

برد ماه معانی تا به طورم

خداوندا تو احمد کن شفیعم

که تادنیا و دین گردد مطیعم

خداوندا بذات پاک حیدر

بکن این جسم و جانم را منوّر

خداوندا مراده آشیانی

بکنج عافیت بدهم مکانی

که تا این پنج روزه عمر باقی

بطاعت صرف سازم همچو ساقی

خداوندا از آن ساقیّ کوثر

شرابم ده که تاگردم منور

خداوندا ز تو خواهم پناهی

که از ظلمت شدم مثل گیاهی

خلاصی ده از این ظلمت تو ما را

که تا یابم ز تو نور بقا را

خداوندا درین محنت فسردم

ز هستیهای خود کلیّ بمردم

خداوندا مرا انعام دادی

ز بحر حیرتم صد جام دادی

خداوندا ترا حکم جلالست

از آنم شاعری سحر حلالست

خداوندا ز تو گفتم عطایست

که اوراد ملایک در سمایست

خداوندا مرانظمی روانست

که مقصود همه انسانیانست

خداوندا توام این نطق دادی

نظام ملک عالم را نهادی

خداوندا تو میدانی که عطّار

نرفته یک قدم بی نظم اسرار

خداوندا نیم زرّاق و سالوس

نکردم تختهٔ خسران بکالوس

خداوندا بدین مصطفایم

به اسرار علیّ مرتضایم

خداوندا بفرزندان حیدر

گـ ـناه بنده را بخشی چو بوذر

خداوندا دعازین به ندارم

شفیعم او بود روز شمارم

شفاعت خواه من در روز محشر

علیّ مرتضا شبّیر وشبّر

مناجاتم بنام مرتضا ختم

که او بوده میان اولیا ختم

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

سخنها دارم از سرّ معانی

ولی موقوف کردم تا ندانی

بگفتار عجایب در پریدم

ازو مقصود صد معنی بدیدم

در این معنی مرا حالی عجیب است

که درگفتار من سرّی غریب است

یکی روزی مرا یک مشکلی بود

که درآن مشکلم بس حاصلی بود

بخود گفتم که این مشکل کجا حل

کنم چون هست پیشم نامحصل

روان سوی کتب خانه دویدم

ز بعد ساعتی بروی رسیدم

کتبها را ز یکدیگر گشادم

کلید علم را دروی نهادم

به آخر گشت آن مشکل مرا حل

نماندی از معانی هیچ مهمل

بشد کلیّ همه حل مشکلاتم

ازین قصه چکید آب حیاتم

نظر در روی دیگر نیز کردم

از او یک شربتی دیگر بخوردم

چنین گوید حکیم روح افزای

که در ملک هری بودی سه تن رای

سه عیار و دلیر ملک و شبگیر

که در رفتار پر می‌برد از تیر

سه عیاری که از تزویر ایشان

تمام ملک در تدویر ایشان

بغایت در کمال علم و دانش

عجایب نامشان در آفرینش

بزور فکر و مکر و علم تلبیس

ببرده گوی از میدان ابلیس

همه شاهان بایشان فخر کردی

که دشمن را به ایشان مکر کردی

بسی در ملک عالم سیر کردند

مساجدهای عالم دیر کردند

بنوک نیزه تنها چاک کردند

بسی مردم بزیر خاک کردند

بسی خوردند مال مستمندان

بسی بردند تاج جمله شاهان

یکی پیری و استادی در این کار

بدایشان را که اسمش بود عیّار

بعیّاری و مردی بود مشهور

ولکین این جهان را بود مزدور

هرآنکس کو بعالم شهسوار است

به آخر زیر مرکب استوار است

هرآنکس کو ز دنیائی شود مـسـ*ـت

شود این همت امید او پست

هرآنکس کو بمکر و حیله یار است

به آخر گردنش در زیر بار است

هر آنکس کو شود مزدور مخلوق

بناله نای حلقومش چوآن بوق

هر آنکس کو بمخلوقی زند دست

شود این همت والای او پست

کمال خدمت مخلوق حیف است

نیازی بهر خالق چون صحیف است

هرآنکس کو سری دارد براهش

خدا دارد مراورا در پناهش

وگرنه سر رود گر سر بتابی

به هر دو کون خود عزّت نیابی

اگر تو مرد حقّی‌ای برادر

چرا گردی بگرد آنچنان در

هر آنکس کو در مخلوق داند

خدا او را ازین درزود راند

برو پیش حق و آن باب احمد

کزین در نور بینی مثل اوحد

من از باب نبی دربان شدستم

ولی آن در بروی غیر بستم

بعیاری ربودم گوی توحید

ز میدان سخن کو مرد تجرید

مکن از پیر عیّارت فراموش

که او بد در جهان خود دیگ پر جوش

بسی فتنه ازودر دین بزائید

بسی انگشت درویشان بخائید

در آن عصر او دومه میریمن بود

به سالی او دو ساعت پیش زن بود

ور عزّت نبود و دانش دین

ولیکن نیک میدانست او کین

به بدکاری و حیله بُد چو شیطان

نبد کس در جهان چون او زبان دان

زبان بکری و عمری و تازی

زبان هندوی پیشش چو بازی

زبان ترک و لرّ و کور و شل هم

زبان فارسی و اعراب خل هم

زبان اُزبکی با لفظ قلماق

همه دانسته بودی تا به او یماق

زبان اهل چین و ملک نیمروز

همه دانسته بود و گشته فیروز

ورا درعلم عیّاری کتبها

همه را درس گفته او بشبها

بعیاران عالم خنده کردی

بطرّاران هرجا حیله بردی

بدند آن سه نفر خود زیر دستش

که در این علم بودند پای بستش

بروز و شب به پیش حیله آموز

تمام خلق از ایشان در جگر سوز

یکی روزی بهم در مکر عالم

همی گفتند بس ازدور آدم

بگفت آن پیر با ایشان که یاران

بعیّاری سبق بردم ز شیطان

چو من درملک عالم نیست عیّار

همه شاهان مرا باشد خریدار

چو عجب و نخوت آمد در دماغش

یکی روغن بریزد درچراغش

کز آن روغن بسوزد همچو عودی

برآید از دماغش زود دودی

یکی گفتار ز یارانش که ای پیر

ز عیاری شنیدم من بشبگیر

بگفت او همچو عیّاران بغداد

ندارد در همه عالم کسی یاد

بملک این جهان مشهور شانند

که کس این علم به ز ایشان ندانند

ز میدانشان نبرده خلق این گوی

که باشد پیش ایشان مثل یک جوی

هم ایشان قلعهٔ زابل گرفتند

هم ایشان خاک عیاری برفتند

چو بشنید این سخن آن پیر عیار

بگفتا من نیم چون نقش دیوار

بعالم مثل من عیار نبود

بطرّاریّ من طرّار نبود

روم از بهر عیاری ببغداد

کنم بر جان عیارانش بیداد

بطرّاران بغداد آن کنم من

که در ملک همه جاروب بی تن

بعیاران نهم من بار خود را

که تا ایشان بدانند کار خود را

بعیاری ببندم پای ایشان

کنم ویرانه من خود جای ایشان

بعیاری سر ایشان بیارم

تمام ملک را زرچوبه دارم

ز ایشان نام عیاری برآرم

شود این نام در دنیا چو یارم

به ایشان آن کنم که گربه با موش

ز ایشان من برم هم عقل و هم هوش

در این بودند سلطان کس فرستاد

به پیش آن ظهیر ملک بیداد

روان شد پیش شاه و گفت حالش

ز طرّاران بغداد و زمالش

بگفتا صد تمن از مال بغداد

بیارم نزد تو ای شاه با داد

در این عالم بعیاری از ایشان

برم خود تاج شاهانشان چو خویشان

بعیّاری حکیمم نه بهایم

به ایشان در دمم من صد عزایم

بشه گفت و اجازت داد شاهش

ز عیاران خود پرسید راهش

بگفتند ای بزرگ ملک ایران

کمر بندیم پیشت همچو مردان

به جان بازیم سر در پیش پایت

عطا دانیم ما خود هر بلایت

ز تو دوری نخواهیم ای خداوند

گر اندازی تو ما را در غل و بند

ترا تنها نمانیم اندرین راه

ز حال و کار تو باشیم آگاه

بگفتا پیر تنها کارم افتاد

ز عیّاری من صد بارم افتاد

به تنهائی کنم اینکار در دهر

که بعد از من بگویند در همه شهر

به غیر از نام من نامی نباشد

بصید من دگر دامی نباشد

بخود این راه را خواهم بریدن

بخود این زهر را خواهم چشیدن

ز یاران یک نفر را کرد همراه

که تا باشد ز راه و شهر آگاه

وداعی کرد با یاران همدم

بگفتا خود مرا بودید محرم

بهمت یار من باشید هر روز

که تا آیم ازین ره شاد و فیروز

بگفتند ای تو ما را نور دیده

ز خوردی جمله ما را پروریده

تمام همّت و صد دیک جوشان

دهیم از بهر تو با خرقه پوشان

بغیر ذکر خلقت ما نگوئیم

بغیر خاکپایت ما نجوئیم

بغیر آنکه گوئیمت دعائی

ز دست ما چه آید جز ثنائی

روان شد شیخشان با یک مریدی

ز من بشنو که در معنی رسیدی

بسوی ملک بغداد او روان شد

بزیر میغ عیّاری نهان شد

در آن ره کس ندید او را که چون رفت

که تا در ملک بغداد او درون رفت

به یک میلی ز بغداد او باستاد

بگفتا ای رفیق نیک اسناد

تو اینجا باش تا در شهر سیری

کنم تا خود ازو بینیم خیری

بطور روستائی شهر گردم

که کس نشناسدم که من چه مردم

بطور روستائی یک حماری

بیاورد و سواره شد چو عاری

دگر آورده بر یک بز زجائی

بگردن خود ببستش یک درائی

بسوی شهر بغداد او روان شد

مر او را آن بُزک از پس دوان شد

چو دروازه بدید آن مرد عیّار

بگفتا سخت دارد برج و دیوار

بدروازه رسید ودر درون شد

بتقدیر خدا او خود زبون شد

بتقدیر خدا تن در قضا ده

بحکم او قضایش را رضا ده

هرانکو از قضا گردن بتابد

بجنّت او معیّن جا نیابد

بتقدیر خدا جمعی حریفان

همی رفتند تا خانه بعمران

بشب بودند عیّاران بغداد

بیکجا جمع بر دستور شدّاد

بیکدیگر ز احوالات عالم

همی گفتند خود از بیش و از کم

مقرّر بود هر سه تن به یک روز

بیارند نعمتی از خوان فیروز

در آن روزی که عیّار جهان گرد

بیامد پیش دروازه یکان فرد

بُدند آن سه نفر آنجا ملازم

که حکم این چنین برگشت جازم

که ناگه اندر آمد خر سواری

به پشت مرکبش خود بود باری

دگر با او بزی فر به چو ماهی

بگفتند اوست مقصود کماهی

یکی گفتا بُزک را میربایم

که تا باشد به پیش او عطایم

دگر گفتا خرک خود حقّ من شد

مثال جان که درمعنی بتن شد

دگر گفتا لباس و جامه‌اش را

برم تا خود بگردد مـسـ*ـت و شیدا

مراورا چون علایق بوده بسیار

از آنش من مجرد سازم این بار

هر آن رستائیی کاینشهر بیند

مجرّد بایدش تا بهر بیند

مجرّد شو که تا لؤلؤ بیابی

وگرنه اندرین دریا چو آبی

گر این رستای را شهری کنم من

در این ملک چنین بهری کنم من

مراورا پاک سازم از علایق

که تا بیند بدو نیک خلایق

بیکدیگر دویدند از پیش زود

که تا او را بسوزانند چون عود

یکی برجست وبز را زود بگشاد

به پردُم بست زنگش را چو استاد

دگر گفتا به پیشش کای عزیزم

غریب ملک باشی تو در این دم

جهت آنکه بشهر مایکان زنگ

بپای اسب می‌بندند خود تنگ

بر آن پر دُم چرا بستی تو این را

ندانستی تو خود آیین زین را

چو بشنید این سخن آن مرد عیار

نظر اندر عقب کرد او چو پرکار

بدید او که بزک را بـرده بودند

به او این شعبده خوش کرده بودند

یکی اندر عقب آمد چو برقی

ازو پرسید کی دانای شرقی

یکی بُز داشتم همچون نبیدی

ز من بردند این ساعت تو دیدی

بگفتا دیدم ایندم یک بُزک را

یکی شخصی همی بردش بد آنجا

به این کوچه ببرد او زود دریاب

که تاگیری بزت را همچو سیماب

بگفتا ای برادر تو خرم را

دمی از بهر حق میدار اینجا

بگفتا زود رو ای مرد ابله

که گیری تو بزت را برهمین ره

بگفتا من مؤذن باشم اینجا

در این مسجد همی خوانم من اسما

معطل خود مکن ما را در این کوی

روان نزد من آی و حال خود گوی

خر خود را سپرد او روان شد

بسوی کوی بزغاله دوان شد

یکی عیار پیش راه او رفت

گرفت او دامن او را یکان رفت

که از بهر خدا فریاد من رس

که هستم من دراین ملک تو بی کس

غریب و مستمند و زار و افکار

درین ساعت بحال خود گرفتار

ز من بشنو که گویم حال خود را

بدرد آید دل تو بر من اینجا

یکی دکان صرافی گشادم

شه این ملک بس جوهر بدادم

مرا در گنج او خود راه باشد

به پیش شاه ما را جاه باشد

جواهرهای او سازم نگین‌ها

کنم بر تاج او پرچین بیک جا

من آن تاجش بصندوقی نهادم

بزیر جبّه‌اش طوقی نهادم

رسیدم من باین موضع که هستی

بلا بر جان من آمد زمستی

یکان جامی ز دست شه چشیدم

من این زهر هلاهل را ندیدم

فتاد از دست من صندوق جوهر

در این چاه ای برادر بهر داور

اگر صندوق من از چه برآری

دو صد دینار حق تست یاری

دگر تا زنده باشم من غلامت

بجان خود نیوشم من پیامت

بهر چه حکم فرمائی چنانم

سر کوی تو باشد چون جنانم

گر این صندوق من از چه برآید

مرا دنیا و دین بیشک سرآید

چو بشنید این سخن عیار نادان

بگفتا یافتم من گنج پنهان

بفرصت گنج شه ازوی ربایم

به پیش شه روم با او بیایم

همه احوال عالم باز دانم

من این تاج مرصّع را ربایم

مرا از او بسی نیکو شود کار

که او باشد درین ملکم هوادار

بجان و دل بگفتا ای برادر

برآرم ازچهت صندوق جوهر

نگیرم از تو من خود هیچ انعام

که داری در مقام قرب شه کام

مرا باید چو تو یاری در آفاق

که تا خلقان مرا گردند مشتاق

بیاری توام باشد مددها

که خلق نیک داری روی زیبا

کشید از تن تمام جامه‌اش را

درون چاه شد عیّار رعنا

چو اندر چاه رفت آن مرد ساده

گرفت آن جامه‌هایش رند زاده

روان شد سوی عیّاران دیگر

که کرده بدمرا ورا خاک بر سر

چو عیّاران بهم اندر رسیدند

همه اسباب خودرا پخته دیدند

روان گشتند دردم پیش یاران

برو تاریک گشت آنچه چو زندان

چو اندر ته رسید و خار و خس دید

برآمد از درونش آه تجرید

بگفتا ختم عیّاری همین است

که چاهی این چنین زیر نگین است

در این چه کار تو اکنون تباه است

که این چه بر تو چون قطران سیاه است

توخلقی سالها افکنده در چاه

به آخر اوفتادی خود درین راه

ز بهر مردمان چه‌ها بکندی

به آخر خویش را دروی فکندی

بگشت افلاک و افکندت بدین خاک

ز بس که شعبده کردی در افلاک

ز بس که داغها بر جان خلقان

نهادی اوفتادی خودبدین سان

ز بس که نالهٔ بیدل شنیدی

نکردی رحم تا آخر بدیدی

ز بس که کردهٔ دلها جراحت

به آخر اوفتادی در قباحت

ز بس که راه رفتی در سیاهی

سپیدی کم نمودی در سیاهی

ز بس که جامهٔ مردم کشیدی

به آخر با تو کردند آنچه دیدی

ز بس که در علوّیها پریدی

بآخر خویش در سفلی بدیدی

ز بس که خلق را بازی بدادی

به آخر خویش در بازی نهادی

ز بس که در جهان برجان خلقان

تو بار غم نهادی خود بدین سان

به آخر زیر باری لنگ و مجروح

ز تو یک قالبی مانده است بی‌روح

هر آن چیزی که در این مرز کاری

ببار آرد اگر صدلون باری

همان خود کشته را هم بدروی تو

چنین گفته است آن استاد نیکو

به آخر آنکسی کو زجر کرده است

همه طاعات خود بی اجر کرده است

هر آنکس کو گرفتار بدن شد

درون چاه او بی‌خویشتن شد

هر آن عارف که در دل نور حق داشت

ز توحید معانی صد سبق داشت

برو ای یار با حق راست می‌باش

جهان گو آتش خود خواست میباش

اگر خلقان همه دشمن شوندت

چو او خواهی کجا باشد گزندت

برو خود راز مکر و حیله کن پاک

برون آ از چنین چاهی تو چالاک

هر آنکو در چنین چاهی درون شد

بچاه هستی خود سرنگون شد

ز هستی مکر زاید علم تقلید

برو تو نیست شو در علم توحید

که تاگردی تو هست هر دو عالم

به انسان خود رسد فیضت دمادم

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

ترا در علم معنی راه دادند

بدستت پنجهٔ الله دادند

ترا از شیر رحمت پروریدند

براه چرخ قدرت آوریدند

ز عرشت ساختند خود سایبانها

مر او را ساختند از در زبانها

ز بهر فرش اقدامت ورقها

میان آب ماهی کرد پیدا

ز سیصد شصت و شش انهار مقصود

میان چار عنصر کرده موجود

خدا انسان بقدرت آفریده است

درو بسیار حکمت آفریده است

باوّل نطفه‌اش را در رحم کرد

چهل روزش نگاهی کرد خود فرد

بگرم و سرد دادش خود قمر قوت

که تا گردید او برمثل یاقوت

چهل روز دگر کردش عطارد

نظرها خود بسی در عین وارد

چهل روز دگر زهره رفیقش

باو می‌خواند خود علم طریقش

چهل روز دگر خود آفتابش

بنور خود گرفته در نقابش

ز بعد این بیاید روح انسان

که هستم من بتو خود جان ایمان

ز بعد این نظر مرّیخ دارد

چهل روز دگر او بیخ دارد

پس از مریخ آمد مشتری‌اش

نظرها بود با او بس قوّی‌اش

نظر کردش زحل آنگه بزادش

از آن عالم به این عالم نهادش

ز بعد این نگر تا چار سالش

نظر دارد قمر در عمر و مالش

ز بعد چارتا پانزده نظر شد

عطارد را از این معنی خبر شد

مراو را پرورش دارد عطارد

باو صد بازی آرد همچو شاهد

ز پانزده تا به سی و پنج سالش

کند زهره نظر در عین حالش

ازین چون بگذرد تا پنج و چل سال

نظر دارد باو خورشید در حال

وزین چون بگذرد خوشحال گردد

به پنجاه و به پنجش سال گردد

نظر دروی کند مریخ چون نور

که تا گردد هم او دانا و مستور

ازین تاریخ هم تا شصت و پنج سال

بود او مشتری را در نظر فال

بدور دیگرش دارد ز حل فکر

که این معنی بود در حکمتش بکر

ترادر پرورش این جاه دادند

ز اسرارت دل آگاه دادند

هر آن چیزی که در کلّ جهان است

بعرش و فرش و کرسی‌اش نهان است

همه همراه تو کرده است ای نور

ز بهر آنکه باشی پاک و مستور

اگر تو خویش را نشناختستی

بنامت نام کل انعام بستی

ز تو بر جاست نام عز و شاهی

ز تو بهتر شده هر شیی که خواهی

هر آنکس کو نشد انسان کامل

مراو را کی بود زاد ورواحل

ترا حق درکمال خود چه‌ها گفت

ز انوار تجلیّ‌ات عطا گفت

ز قرآن سنگدل را نیست تبدیل

ولی سنگش پس از طیر ابابیل

عدوی حق که بت از سنگ دارد

عجب نبود که بروی سنگ بارد

تو اندر اینجهان از بهر اوئی

نه درچوگان دنیا همچو گوئی

تو اندر این جهان آزاد و فردی

بکن کاری تو گر امروز مردی

چو مردان راه مردان رو در این راه

اگر هستی ز سرّ کار آگاه

ز سرّ کار آنکس آگهی یافت

که او باسالک ره همرهی یافت

برو تا سالکت این ره نماید

میان چاه کفرت مه نماید

ز سالک جمله ایمان می‌توان یافت

درون باغ ریحان می‌توان یافت

ز ریحان بوی سنبلهای شاهی است

ترا آن بوی از فیض الهی است

مدار ملک عالم بر تو ختم است

ولی بر مرد نادان رحم حتم است

بدان ای مرد دانا اصل خود را

ز بعد اصل میدان وصل خود را

بهر چه در زمین وآسمانست

بتو همره مثال کاروانست

بتو گویم یکایک گوش گیرش

ز جام بادهٔ من نوش گیرش

بدان کافلاک نه باشد بحکمت

که آن عالم کبیر آمد بقدرت

وجود تو صحیفه است همچو ایشان

بظاهر او صغیر است پیش نادان

بگویم تا بدانیش یکایک

معاد و مبدأت بشناسی اندک

به اول موی باشد خود دوم پوست

سیم عرق و چهارم گوشت با اوست

عصب پنجم به ششم هست فضله

بهفتم مغز و هشتم هست عضله

چو اندر نُه رسی میدان تو ناخن

برو با نُه فلک تو خود صفا کن

دگر جمله کواکب هفت میدان

بروی آدمیش نغز میخوان

بتو همراه این هفت همچو سدّ است

یکایک گویمت این دم که حدّ است

دلت شمس است و معده چون قمردان

زحل شُش باشد و او را ثمر دان

جگر باشد رفیق مشتری‌ات

ازو باشد حرارت پس قوی‌ات

بود مریخ زهره زُهره کرده

عطارد دان سپرز و غیر روده

بقول دیگران نوع دگر دان

بتو کردم من این گفتار آسان

ز اجسامت شماری گر بگویم

وجودت را به آب روح شویم

هر آن چیزی که در آفاق باشد

به انفس همنشین با طاق باشد

ز احوال بروجت خود خبر نیست

ز اشجار وجودت خود ثمر نیست

بگویم شمّهٔ از برج افلاک

که با تو همرهندی خود باین خاک

به آن عالم که کُبری نام دارد

دوانزده بروجش نام دارد

در اجسامت شمار او بگویم

دو عالم را نثار او بگویم

دو چشمت با دو گوش و بادوبینی

دهان و ناف بادو مقعدینی

دو سـ*ـینه را شماره کن به آن ده

دوانزده ببین در عینت ایمه

قمر را دان منازل بیست و هشت است

بر افلاک بروجش جای گشت است

درون جسم آدم هفت عضو است

بهر عضوی مرا او را چار جزواست

دگر ارکان عنصر چار میدان

تو نامش امّهات کون میخوان

ز سر تا گردنت خود آتشین است

ز سـ*ـینه تا بنافت بادبین است

ز نافت تا برُکبه آب رحمت

از او پایان نگر خود خاک قدرت

بقول دیگران این نکته دانی

بیا برگو که عمر رفته دانی

بنوع دیگری گویم تو بینوش

که خون آدمی باد است در جوش

چو بلغم آب و سودا خاک باشد

که در چشم بدان غمناک باشد

ز صفرا آتش آمد دروجودم

به آخر سوخت در عشقش چو عودم

دگر از عالم کبری بگویم

حدیث عالم صغری بگویم

چهار و صد چهل با چار کوه است

بهمراهیّ انسان باشکوه است

بدین جسم محقر نیز نیکوست

که چنداست استخوان عضو در پوست

دگر گویند کوه قاف اعلا

در آن سیمرغ باشد مرغ زیبا

تو میدان روح انسانی است سیمرغ

به آخر می‌شود این جسم بی مرغ

دگر در این جهان هفت است دریا

در اجسامت بمثل اوست برپا

بگویم هفت دریا در وجودت

به اول چشم و دیگر شد دو گوشت

دگر آب دهن با آب بینی

دگر شاش و منی را هفت بینی

دگردر این جهانست هفت اقلیم

بجسمت هفت عضو آمد به تسلیم

دگر میدان حواس ظاهری را

تو حس مشترک دان باطنی را

اگر داری ز بهر این فلک نهر

فلک اعظم شناس و گرد شش قهر

به قهر خود همه افلاک اعلا

بگرداند بمثل آسیاها

مر او را در شبانروزی چه سیراست

بسیصد شصت و پنج از دهر دیر است

درین درجات او خود سیر دارد

بدرجه شصت دقیقه خیر دارد

بود هر یک دقیقه ثانیه شصت

چو هر ثانیّه باشد ثالثه شصت

ز ثالث تا بعاشر در حساب است

که بیست و دو هزار و بیست بابست

تو بیست و دوی دیگر کن شماره

که نقش این دم تست این ستاره

هر آنکس کو ز رحمت بهره‌مند است

مر او را این مراتب خود پسند است

همه همراه تو باشند ای جان

تو غافل بودهٔ ازحال ایشان

همه اشیاء ز بهرت خادمانند

ملایک راهدار تو چو جانند

هر آن سالک که پیشم راه دارد

بعالم او دل آگاه دارد

تو ای انسان بمعنی کان لطفی

همه اشیا درون تست مخفی

بدان خود را که تا خود از کجائی

که با نور الهی آشنائی

بدان خود را که توذات شریفی

چو آب زمزم و کوثر لطیفی

بدان خود را که تو با جان رفیقی

به حکمت خود شفیقان را شفیقی

بدان خود را و آزاد جهان شو

چو عیسی برفراز آسمان شو

بدان خود را و واقف شو ز سرها

که سر باشد رفیق مرد دانا

بدان خود را و با حق آشنا شو

تمام اولیا را پیشوا شو

بدان خود را که تو از بحر اوئی

چو قطره غیر بحر او نجوئی

بدان خود را که تا عطّار گردی

بگرد نقطه چون پرگار گردی

بدان خود را که آخر گر ندانی

درون دایره در جهل ما نی

بدان خود را و با درد آشنا شو

ز کوی عاقبت بیرون چو ما شو

بدان خود را اگر تو یار مائی

وگرنه ژاژ با خلقان بخایی

بدان خود را و در خود بین تو او را

شکن بر سنگ تقوی این سبورا

بدان خود را که هم تو جسم و جانی

به آخر در معانی لامکانی

بدان خود را که شمس از خادمین است

شده از آسمان شمع زمین است

بدان خود را که چرخ و کوکب و ماه

همه هستند خادم پیشت ای شاه

بدان خود را که مقصود الهی

بدرویشی توسالک پادشاهی

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

که ایشانند مثل خر در آن گل

تو از ایشان مجو معنی قرآن

از ایشان گرروایت هست برخوان

روایت حقّ ایشان شد به تقلید

مرا خود نطق قرآنست و توحید

تو گرد عارفان راه حق گرد

بدین مصطفی میباش خود فرد

تو شرع مصطفی چون شاه من دان

که او بوده است نصّ و بطن قرآن

امیرالمؤمنین انسان کامل

به پیشش هر دوعالم یک منازل

تو منزلگاه شاه ما چه دانی

وگردانی چرا مظهر نخوانی

ز مظهر گرددت روشن شریعت

معانی دان شوی در سرّ وحدت

ز مظهر تو طریقت را بیابی

بجوهر ذات من خود نور یابی

ز جوهر ذات من ذات خدابین

حقیقت در وجود انما بین

مرا دانای اسرار معانی

بگفتا ای رفیق من چه خوانی

بگفتم سورهٔ یوسف ز اوّل

به آخر سورهٔ طاها مکمّل

بیا ای نور خود را نیک بشناس

ز شیطانان دنیا زود بهراس

تو این خلقان دنیا را شناسی

که ایشانند چون شیطان لباسی

کسی کو زین چنین شیطان جداشد

مراو را طوق ازگردن رها شد

ولیکن این چنین دولت که یابد

کسی کز جاه دنیا روی تابد

بگویم اصل درویشی کدام است

که این معنی بعالم نی بعام است

بگویم با تو ای درویش کن گوش

مکن ما را در این معنی فراموش

به اوّل آنکه پیش نور باشی

دوم آنکه ز دنیا دور باشی

سیم آنکه ز خلق این جهان تو

کناره گیری و باشی تو نیکو

ز اوّل نور میدانی چه باید

بود پیری که از وی علم زاید

نه آن علمی که زرّاقان بخوانند

نه آن علمی که سالوسان بدانند

بنور آن علم آموزد که حق گفت

نه آن علمی که او وی را سبق گفت

بتو از معنی قرآن بگوید

ز سرّ مَن عرف عرفان بگوید

بروای یار ازدنیا جدا شو

پس آنگه در معانی رهنما شو

هر آنکس کو خبر از بود دارد

همه دنیا و دین نابود دارد

مر او را با اناالحق کار باشد

چه پروایش ز پای دار باشد

ز اصل و وصل دارم من خبرها

که تا گردی تو واقف از خطرها

که این دنیا خطر بسیار دارد

بسی را همچو خود افگار دارد

خداوندا ازین جمله خطرها

نگهداری تو درویشان دین را

که درویشان ترا دانند و خوانند

ز اسرار تو خود درها فشاند

ز درویشی تو سلطانی و برهان

ترا باشد مراد از وصل جانان

توئی آنکه بحکمت همنشینی

طریق شرع را در خویش بینی

شریعت خانهٔ دان همچو این بند

طریقت اندرو هم قفل و هم بند

حقیقت یار در خانه نشانده

همه مستان حق جانها فشانده

همه کرّوبیان لبیّک گویان

بگرد خانه خود از بهر جانان

بیا ای دوست بنشین باهم آنجا

میفکن این چنین روزی بفردا

هر آنکس کو چنین نقدی ز کف داد

به نسیه عمر خود بر هیچ بنهاد

بنقد این سود در بازار عشق است

برای عاشقان اذکار عشق است

بذکر دوست مـسـ*ـت مـسـ*ـت مستم

بهشیاریّ او از جای جستم

تو هم پاداری و گوش و بصر هم

بکن از غیر حق این دم حذر هم

بجه از جوی این دریای پرخون

وگرنه اوفتی دروی هم اکنون

هر آنکس کو زجوی این جهان جست

بدریای جنانش هست صد شصت

بهر شستی هزاران ماهی حور

فتاده هم ز رضوان با چنان نور

اگر تو ای برادر هوشداری

سخنهای معانی گوش داری

در آیینی نهان صد بحر اسرار

بهر بحری هزاران درّ شهوار

تو آن دُر در همه الفاظ من دان

که تا گردد معانی بر تو آسان

هر آنکس کو معانی دان چو من شد

ملایک پیش او بی‌خویشتنشد

هر آنکو کو بداند سرّ جانان

برد همراه خود او کلّ ایمان

هر آنکس را که ایمان نیست مرده است

به آخر خویش با شیطان سپرده است

هرآنکس راکه حقّ شد رهنمایش

دو عالم شد تمامی زیر پایش

هرآنکس کو بحکمت پیش دیده

طریق شرع را در خویش دیده

هر آنکس کو نظاره کرد جان را

طلاقی داد او ملک جهان را

تو اندر این جهان تا چند باشی

به این مشت دغل در بند باشی

شکن این بند از دنیا برون شو

بکوی آخرت چون من درون شو

که تا بینی کیانند مـسـ*ـت جبّار

ولی درخلوت یارند هشیار

ز هشیاران عقبایت خبر نیست

بشیطانان دنیایت ظفر نیست

تو شیطان را بگیر و دور انداز

درون بوتهٔ دنیاش بگداز

که تا ایمن شوی از مکرش ای یار

وگرنه درجهان گردی تو مردار

هر آنکس کو شود مردار خواره

وجود او جراحت گشت و پاره

ز مردار جهان بگذر چو مردان

که تا گردی مطهّر بهر جانان

هرآنکس کو ز آلایش برونست

هم او مقصود کلّ کاف ونونست

ز بهر تو سخن بسیار گفتم

دو صد من گوهر اسرار سفتم

دو عالم راز بهرت راست کردم

ز دوزخ من ترا در خواست کردم

چه حاصل چونکه ننیوشی تو پندم

برین اوقات بی معنیت خندم

ز اوقاتت هزاران گریه زاید

رهت مالک بدوزخ میگشاید

پس آنگه خط مردودی کشندت

بقعر دوزخ تابان برندت

ببین اوقات خود را ای برادر

مکن تو گفت شیطان هیچ باور

هزاران آدمی کو علم خوانده

بگرد خویشتن خطّی کشانده

که من در علم خود ناجی شدستم

میان عالمان عالی شدستم

همی گوید دماغم پر ز علمست

همه اجسام من خود کان حلمست

مرا از علم و حلمت حال باید

نه همچون آن مدرّس قال باید

ز حال انسان کامل نور گردد

ز قال بد مدرّس کور گردد

غلطهای حماران درس گویند

میان مدرسه خود قرس گویند

ز قرس و درس بگذر راه او گیر

پس آنگه رو بخاک راه اومیر

وگرنه کور گردی اندرین راه

نگردد هیچکس از حالت آگاه

هرآنکس کو بباطن کور باشد

بباطن خود زعلمم عور باشد

هر آن کز علم معنی دیده کور است

باو این علم دنیا نیز زور است

بیا از علم معنی پرس ما را

اگرداری بحال خویش پروا

برو تو مظهرم را سرّ کلّ دان

درو گفتم همه اسرار آسان

برو او را ز سر تا پا بخوانش

که تا گردی تو نور آسمانش

بتابی بر جمیع خلق عالم

منوّر باشی همچون نور آدم

بدانش خود کلید علم معنا

بدانش خود تونور روح عیسی

کلید جمله توحید الاه است

بر این معنی شه مردان گواه است

شه مردانست علم وحال و گفتم

ازو من درّ هر اسرار سفتم

اگر صد قرن باشد عمر نوحت

بدنیا دمبدم باشد فتوحت

چو اسرارش ندانی خود تو گیجی

میان عارفان بر مثل هیجی

برو عارف شو و اسرار او دان

پس آنگه مظهر انوار او دان

که تاکشفت شود اسرار مبهم

شوی در پیش اهل الله محرم

مرا شوقش ز عالم کرد بیرون

بعشقش آمدم در عالم اکنون

بعشقش زنده باشم در جهان من

شدم دانای سرّ لامکان من

زنم لبّیک منصوری بعالم

به دانا ختم شد والله اعلم

هر آنکس را که دانا همنشین است

بر او علم معانی خود یقین است

هر آنکس کو ز دانا روی تابد

به آخر او جزای خویش یابد

ترا دانا رفیق نیک باشد

که تا از چاه کفرت خود برآرد

ترا دانا رفیق ملک جانست

که در شهر معانی او زبان است

ترا دانا بسوی خویش خواند

بمحشر از صراطت بگذراند

ترا دانا دهد از حوض کوثر

شرابی همچو روح جان مطهّر

ترا دانا کند واقف ز اسلام

مرو در کوی نادان کالأنعام

ترا دانا ز دانش راز گوید

طریق علم معنی بازگوید

ترا دانا کند ازحال آگاه

برو تو فکر خود کن اندرین راه

ترا دانا بحقّ واصل کند زود

اگر صافی کنی این جسم مقصود

ترا دانا همه توحید گوید

ز نوروز محبّت عید گوید

ترا دانا کند خود عقل همراه

ترا دانا کند از حالت آگاه

ترا دانا بحکمت رهنمون کرد

پس آنگه روح حیوانی برون کرد

ترا دانا زاصل کار گوید

میان شرع و حکمت یار گوید

ترا دانا براه فقر آرد

درون توبه عشقت گذارد

ترا دانا زند از عشق اکسیر

که تا آرد ز غشّ فسق تطهیر

ترا دانا کند از من خبردار

که تا آئی بسوی من دگر بار

ترا دانا هم از عطّار گوید

نه از قاضیّ و از طرّار گوید

ترا دانا برون آرد ز تقلید

نماید خود ترا این راه توحید

ترا دانا ز فکر و شیخ و مفتی

برون آرد مثال نوح و کشتی

ترا دانا ز مکر او رهاند

چو نوحت اندر آن کشتی نشاند

ترا دانا مثال بحر باید

که لب خشک آید و خوش رخ گشاید

ترا دانا دهد از عشق بهره

تو باشی در معانیهاش شهره

ترا دانا رهاند از بدیها

مکن خود را چو شیخ بدتورسوا

ترا دانا بشرع مصطفی خواند

دگر بر تو طریق مرتضی خواند

طریق مرتضی ایمان کل دان

وزو هر دم کتاب عاشقان خوان

طریق مرتضی یک راه دارد

حقیقت را بمعنی شاه دارد

شریعت کرد او شد در طریقت

طریقت ورد او شد در حقیقت

حقیقت غیر او من غیر دانم

چو منصور این معانی من بخوانم

از آن درجسم عطّار آمدی تو

که برگوئی اناالحق را تو نیکو

اناالحق هم توئیّ و هم تو باشی

میان عاشقان محرم تو باشی

درون شمع احمد راه دیدم

شه مردان از آن آگاه دیدم

کسی بهتر ازو این ره نرفته

وگر رفته رهش از وی شنفته

کسی دیگر ندارد حدّ این قرب

وگر گوید بحلقش ریز خود سرب

مرا تیز است مظهر سرب ریزان

میان جان دشمن نار سوزان

تو سربش ریز در حلق و برون شو

بجوهر ذات من چون درون شو

که تا گردی همچون شیخ مردان

از آنکو نخوتی دارد چو شیطان

هر آنکس را که نخوت یار باشد

امیر ما ازو بیزار باشد

امیرم آنکه مدّاحش خلیل است

تولّدگاه او خانهٔ جلیل است

بکعبه زاد از مادر امیرم

از آن شد حلقهٔ او دستگیرم

بدانستم من این دم راه خود را

از آن گشتم بعالم مـسـ*ـت و شیدا

هر آنکس را که حیدر راهبر شد

درون جنّت او همچون قمر شد

هر آنکس را که حیدر دوستار است

محمّد خود شفیعش در شمار است

هر آنکس را که حیدر میر دین شد

خوارج بیشکی با او بکین شد

هر آنکس را که حیدر مقتدایست

تمام جان و تن نور صفایست

هر آنکس را که حیدر میر باشد

چه پروایش ز شاه و میر باشد

هر آنکس را که حیدر پیش خواند

بدرب هیچکس او را نراند

هر آنکس را که حیدر خود شفیق است

خداوندش بمعنی دان رفیق است

هر آنکس را که حیدر شد طلبکار

هزارش یوسف مصری خریدار

هر آنکس را که حیدر شد امامش

همه اسرار معنی شد تمامش

هر آنکس را که حیدر یار غار است

چه پروایش ز زهر و نیش مار است

هر آنکس را که حیدر لطف دارد

بجنت حوریانش عطف دارد

هر آنکس را که حیدر کرد بیرون

خدا بیزار گشت ازوی هم اکنون

هر آنکس را که حیدر نور تن شد

مر او را حلّهٔ ایمان کفن شد

هر آنکس را که حیدر جام دارد

در او مـسـ*ـتی حقّ آرام دارد

هر آنکس را که حیدر شد زبانش

بخواند مظهر وداند بیانش

هر آنکس را که حیدر گفت سلمان

تو او را بوذر و غفّار میخوان

هر آنکس را که حیدر شد محبّش

طبیب حاذق آمد کلّ طبّش

هر آنکس را که حیدر حقّ نماید

درخت دید از ذاتش برآید

برو ای یار برخطّش بنه سر

که تا آزاد گردی همچو بوذر

برو ای یار گفتم گوش کن تو

میان عارفان خاموش کن تو

اگر خاموش بنشینی چو مردان

نباشد خود ترا ز اسرار نقصان

وگرگوئی بکشتن می‌کشندت

بگویندت توئی رافض برندت

ندانستی که رافض کیست ای سگ

بگویم تا شود خود خشکت این لب

روافض آنکه دین شه ندارد

بکوی مرتضی این ره ندارد

روافض آنکه ملعون شد در اسلام

ندارد او براه شاهم اقدام

روافض آنکه دین غیر دارد

بکوی غیر حیدر سیر دارد

روافض آنکه حق بیزار زو شد

بدوزخ مالکان دل زار ازو شد

روافض آنکه دین تغییر داده است

بغیر راه حق راهی نهاده است

روافض آنکه او اغیار دیده است

تمام آل احمد خار دیده است

روافض آنکه ازتوحید دور است

بعلم چار مذهب خود کفور است

مرا نام احد بس دل پسند است

که ایمانم بسی شیرین چو قنداست

مرا احمد بشرعش ره یکی داد

نهادی تو مراو را چار بنیاد

خدا و مصطفی را دور کردی

بهر دو کون خود را کور کردی

امیرمؤمنان را دین چو تو نیست

ویا چون حنبل و شافع نکو نیست

همه را راه راه احمدی هست

ولی در ذات بعضی بس بدی هست

ابابکر و عمر را دوست دارید

همه را پیرو احمد شمارید

همه را دین حق یک شد نه دو شد

ترا خار مغیلان در گلو شد

ترا ایمان سلمانیت باید

که تا خورشید از کوهت برآبد

ترا ایمان بایشان هست محکم

که ایشانند نورذات آدم

چرا غافل شدی از حال ایشان

مگر رفته است از ذات تو ایمان

مرا ایمان علیّ مرتضایست

که او در دین احمد مقتدایست

مرا دین نبی از وی مسلّم

که او بد مصطفی را یارو همدم

مرا تعلیم دین مصطفی کرد

همه مذهب ز دین او جدا کرد

مرا کرد او اشارت خود بجعفر

که ازگفت ولیّ حقّ بمگدز

بگفتا گفت او گفت نبیّ است

بمعنی و بتقوی او ولیّ است

بزهد و پاکی او حق گواه است

تمام اولیآ را عذر خواه است

باو ختمست ایمان و توکّل

تو بر غیرش مکن چنگ توسّل

که دارد چون تو شاهی پاک و معصوم؟

مرا از لطف خود مگذار محروم

تو بحر حلم و کان جود و علمی

تو مـسـ*ـت بادهٔ صافی و سلمی

ترا باده ز دست باب دادند

تمام اهل حق را آب دادند

کرا قدرت که آن باده بنوشد

مگر او جامهٔ شاهی بپوشد

کرا قدرت که پا بر کتف احمد

نهد غیر از تو ای سلطان سرمد

کرا قدرت که گوید لو کشف را

و یا داند وجود من عرف را

کرا قدرت که گویدحق بدیدم

و یا گوید که از او این شنیدم

کرا قدرت که استادیّ جبریل

کند در علم قرآن تا به انجیل

کرا قدرت که او اسرار داند

به پیش او مگر عطّار داند

چو عطار این زمان از سرگذشته‌است

به جان جان جان مهرت نوشته است

بگوید سرّ اسرارت به هر کو

برآرد نعرهٔ یاهو و من هو

ورای ذکر تو ذکری ندارم

ورای فکر تو فکری ندارم

توئی مظهر نمای کل مظهر

توی اندر وجود من منوّر

جهان از نور تو روشن شناسم

همین باشد بمعنی خود لباسم

به پیش احمق نادان چگویم

که یک گامی نرفته او بکویم

مرا از احمق نادان گریز است

که کار احمقان جنگ و ستیز است

برو بر گفت دانایان عمل کن

نه همچو احمقان مکر و دغل کن

مرا باشد زبان چون نور روشن

ترا باشد زبان گفت الکن

بمظهر گفته‌ام آنچه خدا گفت

که او در گوش جان من ندا گفت

که من روشن ترم از نور خورشید

گرفته همچو عاشق ملک جاوید

من این مظهر بلفظ عام گفتم

گهی پخته و گـه خود خام گفتم

که فهم خلق دروی خوش برآید

ز جهل و کبر خود بیرون درآید

وگرنه خود بالفاظ شریفش

همی گفتم که می‌آید حریفش

دل درویش ازو محروم ماند

به پیش خادم و مخدوم ماند

بچشم دانش اندر وی نظر کرد

همه عبّاد عالم را خبر کن

درو گم کرده‌ای من علم عالم

ز دور خویشتن تا دور آدم

تو ختم این معمّا کن که بسیار

سخن دارم من از اسرار دلدار

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

فتوت‌نامه

الا! ای هوشمند خوب کردار

بگویم با تو رمزی چند ز اسرار

چو دانش داری و هستی خردمند

بیاموز از فتوت نکتهای چند

که تادر راه مردان ره دهندت

کلاه سروری بر سر نهندت

اگر خواهی شنیدن گوش کن باز

زمانی باش با ما محرم راز

چنین گفتند پیران مقدم

که از مردی زدندی در میان دم

که: هفتاد و دو شد شرط فتوت

یکی زان شرطها باشد مروت

بگویم با تو یک یک جملهٔ راز

که تا چشمت بدین معنی شود باز

نخستین، راستی را پیشه کردن

چو نیکان از بدی اندیشه کردن

همه کس را بیاری داشتن دوست

نگفتن: آن یکی مغز و دگر پوست

ز بند نفس بد، آزاد بودن

همیشه پاک باید چشم و دامن

اگر اهل فتوت را وفا نیست

همه کارش به جز روی و ریا نیست

کسی،کو را جوانمردیست در تن

ببخشاید دلش بر دوست و دشمن

بهر کس خواستی میباید آنت

اگر خواهی بخود، نبود زیانت

مکن بدبا کسی کو باتو بدکرد

تو نیکی کن، اگر هستی جوانمرد

زبان را در بدی گفتن میآموز

پشیمانی خوری تو هم یکی روز

ترا آنگه به آید مردی و زور

که بینی خویشتن را کمتر ازمور

مگو هرگز که: خواهم کردن اینکار

اگر دستت دهد میکن بکردار

کسی کو را بخشم اندر رضانیست

فتوت درجهان او را روا نیست

فتوت دار چون باشد دلازار

نباشد در جهانش هیچ کس یار

درین ره خویشتن بینی نگنجد

بجز خاکی و مسکینی نگنجد

فتوت ای برادر، بردباریست

نه گرمی ستیزه، بلکه زاریست

بده نان، تا برآید نامت،ای دوست

چو خوشتر درجهان ازنام نیکوست؟

زبان ودل یکی کن با همه کس

چنان کز پیش باشی، باش از پس

مکن چیزی،که دیدن را نشاید

اگر گویی شنیدن را نشاید

چو اندر طبع بسیاری نداری

مزن دم از طریق بردباری

طریق پارسایی ورز مادام

که نیکو نیست فاسق را سرانجام

مکن با هیچکس تزویر و دستان

که حیلت نیست کار زیردستان

درون را پاک دار از کین مردم

که کین داری نشد آیین مردم

چو خواندندت برو، زنهار میپیچ

ورت هم بیم جان باشد،مگو هیچ

بجان گر با زمانی اندرین راه

نباشد از فتوت جانت آگاه

دماغ از کبر خالی دار پیوست

ز شیطانی چه گیری عذر بردست؟

تواضع کن، تواضع، برخلایق

تکبر جز خدا را نیست لایق

تکبر خیرگی خود را مرنجان

که افزونی جسمست کاهش جان

سخن نرم و لطیف و تازه میگوی

نه بیرون از حد و اندازه میگوی

مگو راز دلت با هر کسی باز

که در دنیا نیابی محرم راز

حسد را بر فتوت ره نباشد

حسود از راه حق آگه نباشد

اخی را چون طمع باشد بفرزند؟

ببر، زنهار، از وی مهر و پیوند

اگر گفتی ز روی، آنرا بجا آر

وگر خود میرود سر بر سردار

بخود هرگز مرو راه فتوت

بخود رفتن کجا باشد مروت؟

ریاضت کش، که مرد نفس پرور

بود از گاو و خر بسیار کمتر

مرو ناخوانده، تا خواری نبینی

چو رفتی جز جگر خواری نبینی

بچشم خواهــش نـفس اندر دوست منگر

که دشمن کام گردی، ای برادر

ز کج بینان فتوت راست ناید

که کج بینی فتوت را نشاید

بکام خود منه زنهار! یک گام

که ایمن نیست دایم مرد خودکام

مروت کن تو با اهل زمانه

که تا نامت بماند جاودانه

هزاران تربیت گر هست اخی را

ندارد دوست زیشان جز سخی را

مدارا کن تو با پیران مسکین

ببخشا بر جوانان بد آیین

مزن لاف ای پسر، بادوست و دشمن

که باشد مرد لافی کمتر از زن

فتوت چیست؟ داد خلق دادن

بپای دستگیری ایستادن

هر آن کس، کو بخود مغرور باشد

بفرسنگ از مروت دور باشد

ادب را گوش دار اندر همه جای

مکن بابی ادب هرگز محابای

بخدمت میتوان این ره بریدن

بدین چوگان توان گویی ربودن

بعزت باش، تا خواری نبینی

چو یاری کردی اغیاری نبینی

گر آید از درت سیلاب خون باز

بپوشانش درون پرده راز

مبر نام کسی جز با نکویی

اگر اندر فتوت نام جویی

بعصیان در میفکن خویشتن را

مجو آخر بلای جان و تن را

هوای نفس خودبشکن، خدا را

مده ره پیش خود صاحب هوارا

چنان کن تربیت پیرو جوان را

که خجلت برنیفتد این و آن را

نصیحت در نهانی بهتر آید

گره از جان و بند ازدل گشاید

لباس خود مده هر ناسزا را

بگوش جان شنو این ماجرا را

میان تربیت زان روی میبند

که باشد در کنارت همچو فرزند

فتوت جوی، گر دارد قناعت

همه عالم برند ازوی بضاعت

بطاعت کوش، تا دیندارگردی

که بی دین را نزیبد لاف مردی

پرستش کن خدای جاودان را

مطیع امر کن تن را و جان را

قدم اندر طریق نیستی زن

که هستی بر نمیآیی ازین فن

چوسختی پیشت آید کن صبوری

در آن حالت مکن از صبر دوری

بنعمت در،همی کن شکر یزدان

چو محنت در رسد صبرست درمان

چو مهمان در رسد شیرین زبان شو

بصد الطاف پیش میهمان شو

تکلف از میان بردار و از پیش

بیاور آنچه داری از کم و بیش

باحسان و کرم دلها بدست آر

کزین بهتر نباشد در جهان کار

چو احسان از تو خواهد مرد هشیار

چو مردان راه خود چالاک بسپار

اگر شکرانهای گوید مگو: کی؟

بباید گشتنت تسلیم دروی

فتوت دار چون شمعست در جمع

از آن سوزد میان جمع چون شمع

ترا با عشق باید صبر همراه

که تاگردی از این احوال آگاه

بگفتار این سخنها راست ناید

ترا گفتار با کردار باید

چو چشمت روی آن هستی ببیند

سخنهای منت، در جان نشیند

مکن زنهار! ازین معنی فراموش

همی کن پند من چون حلقه در گوش

گر این معنی بجا آری، ترا به

بشرط این راه بسپاری، ترا به

اگر خواهی که این معنی بدانی

فتوت نامهٔ عطار خوانی

خدا یار تو باشد در دو عالم

چه مردانه درین ره میزنی دم

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود