معرفی انواع گرگ ها
گُرگِ خاکِستَری (نام علمی: ’Canis lupus’) که گاهی بطور خلاصه گرگ نامیده میشود یکی از پستانداران گوشتخوار و گونهای از سگسانان است.گرگ سگسانی است بزرگ شبیه به سگ با دم افتاده.
رنگ گرگ متغیر است ولی بطور کلی خاکستری و زرد یا قهوهای مخلوط با موهای سیاه میباشد. بصورت یک خانواده یا گلهای که از چند خانواده تشکیل شده دیده میشود. معمولاً در روز شکار میکند، بویژه صبح زود به گله گوسفندان حمله میکند، و گاهی هم شبها به آغل گوسفندان حمله میکند.
گرگها معمولاً زیر ریشه و تَنهِ درختان افتاده و یا حفرهایی که بوسیله جانوران دیگر ساخته شده بسر میبرند، احیاناً در سوراخ کوهها نیز آشیانه میگیرند، گرگها درجلگهها و جنگلها و مناطق کوهستانی دیده میشوند. گرگ حیوانی بسیار خطرناک است.
این گوشتخوار بسیار باهوش به صورت اجتماعی و در گروههای ۲۰ تایی زندگی میکند. در داخل هر گروه یک جامعه طبقاتی بخوبی تنظیم شده وجود دارد که توسط یک نر و ماده غالب هدایت و رهبری میشود، گروههای خانواده گرگها، قلمرو گستردهای تا هزار کیلومتر متر مربع را اشغال میکنند (۴۰۰ مایل مربع). اعضاء یک گروه (گله) برای ردگیری، محاصره و کشتن طعمههای بزرگ مثل گوزن کانادایی با همدیگر همکاری میکنند.از زیر گروههای آن میتوان به گرگ مکزیکی اشاره کرد.
گرگهای خاکستری پس از انسان بطور طبیعی گستردهترین پستانداران بر روی زمین هستند. البته امروزه به علت پیشروی انسانها، گرگها بسیاری از مناطق زندگی قبلی خود را از دست دادهاند.
گرگهای خاکستری بطور متوسط ۸ تا ۱۲ سال عمر میکنند. در حالت حفاظتشده آنها قابلیت زندگی تا ۲۰ سال را نیز دارند.
طول بدن اکثر گرگهای خاکستری بین ۱۰۰ تا ۱۶۰ سانتیمتر، طول دمشان ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر، قد ۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر و وزنی بین ۱۵ تا ۸۰ کیلوگرم دارند. گونهٔ مذکر معمولاً ۲۰ درصد بزرگتر از گونه مونث است.
رنگ گرگهای خاکستری بطور اصلی خاکستری یا قهوهای است اما میتواند طیف رنگی سفید تا سیاه را نیز شامل شود. نواحی شکم و گلوی گرگها معمولاً رنگ روشنتری نسبت به مابقی نواحی بدن دارد.
گرگهای خاکستری در دستههای ۸ تا ۳۵ تایی زندگی میکنند و یک آلفا (گرگ مونث) رهبری گروه را بر عهده دارد. گرگها توسط ایجاد بو، صدا (شامل زوزه)، حالت چهره و بدن با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.
گرگهای خاکستری زیرگونههای فراوانی دارند که از آن جمله میتوان به گرگ کوهستان راکی، گرگ قطبی، گرگ مکزیکی، گرگ ژاپنی و گرگ ایرانی اشاره کرد.
گرگ مزرعه
این گوشتخوار که بسیار شبیه به سگ است به خانواده گرگها، شغالها و روباهها تعلق دارد. گرگ مزرعه در گروههای خانوادگی کوچک زندگی میکند که هر کدام تعدادی عضو خانوادگی ویژه خود دارند. گاهی به تنهایی شکار میکنند و با نزدیک شدن به طعمه او را شکار میکنند.
خرگوشها و جوندگان از نمونه جانوران کوچکی هستند که توسط این شکارچی خورده میشوند. آنها همچنین به طور دسته جمعی شکار میکنند و در آن صورت به حیوانات بزرگتر مانند گله گاوها یا گوزنهاحمله میکنند.
گرگهای مزرعه بیشتر گروهی حرکت میکنند ولی این دسته از گرگها به هنگام حمله تک میشوند. گفته شده که گرگها حیواناتی بسیار خسیس میباشند و هنگام حمله به گله تا آنجایی که میتواند حیوانات را میدرند.
پراکندگی
گرگها در قدیم در همه جهان پراکنده بودند ولی امروزه تنها در خاورمیانه، اوراسیا و آمریکای شمالی دیده میشوند. به دلیل شکار غیر قانونی این جانوران و نیز کم شدن طعمههای طبیعی شان تعداد آنها در جهان رو به کاهش گذارده است. برای نمونه، در سال ۲۰۱۰ میلادی تنها ۲۰۰ گرگ در کشور سوئد شمارش شدند که بیشترین تعداد از این رده در منطقه اسکاندیناوی اروپا بودهاند.
در اسطورهها
گرگ موجودی مورد احترام برای ترکها و مغولها است. در اکثر حماسههای ترکی گرگ موجودی راهنما برای نجات و پیروزی است. افسانهٔ آسنا یک اسطوره قدیمی ترکی است. که بر طبق آن نژاد ترکها به گرگ خاکستری باز میگردد. همچنین در اسطورههای ترکی آمده است که یک گرگ خاکستری به ترکها راه خروج از سرزمین مادری افسانهایشان (Ergenekon) را نشان داد و باعث شد که آنها بر همسایگان خود مسلط شوند.
گرگ به عنوان یک درنده موفق در رأس هرم غذایی، در بین جانداران خشک زی قرار گرفته است. همتای او در دریاهای عالم کوسه ها هستند با این تفاوت که گرگ ها از زندگی اجتماعی فوق العاده پیچیده برخوردارند و کوسه ها تک زی هستند و از نظر هوش، فراست، نظم گروهی و انضباط بین افراد داخل گروه خانوادگی، گرگ ها تقریباً در جهان درندگان، به جز خانواده سگ ها، بی همتا می باشند.
کلیه افراد گروه، که به ندرت از ۱۰ قلاده تجـ*ـاوز می کند، از قوی ترین گرگ «رهبر» اطاعت می کنند. به کرات و به هر مناسبتی افراد گروه مراتب اطاعت خود را نسبت به «رهبر» آشکار می کنند.
این عمل با ژست های بخصوص مانند مالیدن چانه به خاک، قراردادن سر بین دو دست روی زمین، روی زمین غلت خوردن و بیرون دادن اصوات بخصوص صورت می گیرد.
شکار، در فصل فراوانی طعمه های بزرگ مانند گوزن، به صورت دسته جمعی صورت می گیرد. هر گرگ در هنگام شکار دسته جمعی موقعیت خود را می داند و وظیفه اش مشخص است. رئیس گله یک طعمه را انتخاب می کند.
طعمه معمولاً بزرگ و سنگین، پیر، مریض و یا خیلی جوان و کند است. پس از انتخاب طعمه، گله به حرکت درمی آید. گرگ ها به صورت درهم و به ظاهر بدون برنامه به حرکت درمی آیند. هدف پراکنده و هراسان کردن گله طعمه است. چه بسا یک گوزن از کنار آنان می گذرد و توجهی به او ندارند چون هدف مشخص است.
استراتژی نهایی منزوی کردن هدف است و حرکت هایی که گله انجام می دهد همگی در راستای همین هدف است. گاه تعقیب و گریز ساعت ها به طول می انجامد و گاه پس از چند دقیقه نتیجه حاصل می آید.
به محض جدا شدن طعمه از گله، افراد قبیله گرگ ها همگی گرداگرد طعمه جمع می.شوند و با به دندان گرفتن نقاط حساس مانند بیضه، پستان ها، پوست زیر شکم، پوزه و لب طعمه(مثلا گوزن) او را به زیر می آورند.
در جنوب کانادا، گوزن.ها بسیار بزرگتر از گرگ.ها هستند ولی مع.الوصف گرگ.ها به راحتی آنان را شکار می.کنند. مطالعه روش شکار آنها نشان می دهد که پیوسته از یک روش استفاده نمی کنند، بلکه بر حسب موقعیت طعمه و شرایط محیطی، نقشه خود را طراحی می کنند.
می توان سیستم شکاری آنان را به حمله تیم فوتبال تشبیه کرد و یا حرکت لشکریان در گذشته که قلب سپاه و جناح های راست و چپ و با حمله گازانبری اصول کار را تشکیل می داد.
در حین حمله زوزه ها راهنمای رهبر گله برای صدور دستورات است. رهبر در قلب سپاه قرار دارد و بازوهای راست و چپ را به جلو می فرستد، یا به عقب فرامی خواند. جانوری که در فصول بهار و تابستان در جنوب کانادا با گوزن های ۴۵۰ کیلویی فراوان گرسنگی را برطرف می کند، با فرارسیدن زمستان و مهاجرت گوزن ها به جنوب(شمال ایالات متحده) در محل مانده در منطقه پوشیده از برف با تغذیه از خرگوش و موش روزگار می گذراند.
در ایران، در هنگام کمبود طعمه، گرگ ها گیاه خوار می شوند و به هندوانه روی می آورند. گرگ ها جزو حیوانات پرطاقت هستند که یک روز کامل را می توانند به طور پیوسته بدوند و طعمه را تعقیب کنند.
سگ های امروزی از گرگ ها ی زمان گذشته رام شده اند. انسان خصوصیات اصلی گرگ ها را پسندید و آنها را به اسارت درآورد تا پس از ۷هزار سال سگ های کنونی حافظ مال و جان او باشند.
صفت وفاداری که در سگ ها مشاهده می شود، ابتدا در گرگ ها دیده شد، دید بسیار قوی، حس شامه تا حدود ۱۰ تا ۷۰ برابر انسان، طاقت در مقابل سرما و گرما(۴۰- تا۵۰+ درجه سانتیگراد)، توانایی تولید مثل (در هر بار ۱۰ توله می.زاید) و قدرت جفت گیری با گرگ و شغال و سگ و در نتیجه توانایی تولید بچه های فراوان دورگه و بالاخره توانایی کنترل جمعیت جوندگان مانند موش های صحرایی، خرگوش ها، توله های شغال و روباه و… گرگ را جانوری قابل احترام در بین دوستداران حیات وحش قلمداد نموده است.
از کشفیات مهم جدید در مورد تواناییهای گرگ، قدرت خارقالعاده ارتباط این جانور با همنوعان خود است. اثبات شده که گرگها از مسافات دور، بدون آن که همدیگر را ببینند، قادرند تقریباً آنچه میبینند با یکدیگر در میان بگذارند و انتقال دهند.
مثلاً اگر در منطقهای یک گرگ به دو قوچ کوهی برخورد نماید و نیاز به نیروی کمکی داشته باشد، به راحتی با زوزه کشیدن، همنوعان خود را از اطراف فرا میخواند و آنچه را که میبیند برای گرگهای دیگر شرح میدهد.
