خراسان رضوی معرفی شهر سبزوار

[آدم برفی]

آیین معنوی «شال گذاری» سادات در روستای «پادر» سبزوار که عمده جمعیت آن را سادات تشکیل می دهند ، برگزار شد.
بخش گردشگری تبیان

به گزارش تبیان از ایرنا، براساس مستندات تاریخی قدمت آیین «شال گذاری» به سال 200 هجری قمری مقارن با هجرت تاریخی علی بن موسی الرضا(ع) از مدینه به مرو می رسد.
در این روز سادات علوی، رضوی و حسینی با پوشیدن لباس های سبز، گذاشتن کلاه مشکی و انداختن شال های خاص سبز رنگ در مسیر حرکت امام رضا(ع) حاضر شدند.
این آیین از دوران سربداران تا کنون در روز عید غدیرخم و با حضور سادات علوی، حسینی و رضوی برگزار می شود و در آن فردی از سادات شبیه امام علی(ع) را ایفا می کند و سادات شال، کلاه و دستار خود را از او می گیرند.
سادات مرد دستاری سبز به کمر می بندند و پس از شال گذاری کلاه مشکی را بر سر خود می گذارند.
همچنین بانوان سادات در این آیین یک چادر چهار قد و سبز رنگ را بر سر می اندازند و دستار به کمر خود می بندند.
امسال این مراسم در روز عید غدیر خم و برای نخستین بار در قالب جشنواره آیین های عیدانه روستایی با عنوان 'دریاست برکه 'در روستای «پادر» که عمده جمعیت آن را سادات تشکیل می دهند، برگزار شد.
چاووشی، مقابله خوانی، آیین های نمایشی، بازخوانی خطبه غدیر، اجرای نمای مبارزه سربداران با حاکمان مغولان با عنوان' اسب چوبی ' از دیگر برنامه های این آیین معنوی بود
شهرستان 320 هزار نفری سبزوار در 230 کیلومتری غرب مشهد مقدس قرار دارد.

 

[کوثر فیض بخش]

سبزوار
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سبزوار
سربداران

کشور

ایران
استان خراسان رضوی
شهرستان سبزوار
بخش مرکزی
نام(های) قدیمی بیهق[نیازمند منبع]، ساسویه،[۱]ساسان آباد،[۲] سربداران[نیازمند منبع]
مردم
جمعیت ۲۴۳٬۷۰۰ تن در سال ۱۳۹۵[۳]
تراکم جمعیت ۷٬۷۴۲ نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
مساحت ۲۶٫۷۶ کیلومتر مربع[۴]
ارتفاع از سطح دریا ۹۷۷٫۶ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه ۱۷٫۱
میانگین بارش سالانه ۱۸۸٫۶ میلی‌متر
اطلاعات شهری
شهردار سید علی کوشکی
تأسیس شهرداری ۱۳۱۱
ره‌آورد کلوچه زنجبیلی، انواع خشکبار، زعفران، پسته، زیره سبز، آلو
پیش‌شماره تلفنی ۰۵۱
وبگاه پورتال شهر سبزوار
شناسهٔ ملی خودرو

ایران۳۲ ج

ایران۴۲ ن

ایران۳۶ م
کد آماری ۱۳۶۷
تابلوی خوش‌آمد به شهر

سبزوار
روی نقشه ایران

۳۶.۱۲°شمالی ۵۷.۴۳°شرقیمختصات:

۳۶.۱۲°شمالی ۵۷.۴۳°شرقی
سبزوار

تلفظ راهنما·اطلاعات یکی از شهرهای بزرگ استان خراسان رضوی است که در غرب خراسان، در شمال شرق ایران قرار دارد. تاریخ سبزوار با بیهق پیوند خورده‌است. پس از حمله مغول به سلطنت خوارزمشاه به دلیل دلاوری مدافعان فدایی موسوم بهسربداران، برای مدتی به نام سربداران نیز شناخته می‌شد. بعد از حکومت شیعی آل بویه حکومت شیعه بعدی در ایران به دستسربداران ایجاد گردید که مدتها بر قسمتهایی از کشور حکومت نمودند و پایتخت این حکومت سبزوار بود. سبزوار از مهم‌ترین مراکز جمعیتی، دانشگاهی، فرهنگی، اسلامی و تاریخی شمال شرق ایران به شمار می‌آید و به عنوان یکی از نمادهای تاریخ و علم ایران مطرح شده‌است. مراکز علمی و دانشگاهی و همچنین حوزه‌های علمیه این شهر که خود نشان دهنده علم و فرهنگ دوستی مردمان این شهر است از قدمتی دیرینه برخوردارند. این شهر خاستگاه اندیشمندان بزرگی در ادوار مختلف تاریخی بوده است و شاعران بزرگی نیز به دنیای علم و ادب معرفی کرده است که ابن یمین فریومدی و حمید سبزواری از جمله آنها هستند.

تاریخ‌نگار بزرگ ایران ابوالفضل بیهقی نیز در این شهر متولد گردید. دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاه‌های مهم این شهر می‌باشند که در این شهرستان به تربیت نیروهای کارآمد می‌پردازند. هم اکنون ۱۴ دانشگاه و مؤسسهٔ آموزش عالی بزرگ در این شهر مشغول به کار می‌باشند.
فرمانداری این شهرستان جزء فرمانداری‌های ویژه ایران می‌باشد.
محمود دولت‌آبادی، ملا هادی سبزواری، ملاحسین واعظ کاشفی، قاسم غنی، ابوالفضل بیهقی، سید عبدالاعلی افقهی سبزواری، دکتر علی شریعتی از بزرگ‌ترین مشاهیر سبزوارند. سبزوار به لحاظ موقعیت تجاری و بازرگانی دربین شهرهای استان خراسان رضوی از جایگاه ممتازی برخوردار است. همچنین از شهرهای ثروتمند ایران از نظر میزان موجودی در حساب‌های بانکی است و دارای تعداد زیادی بازرگان می‌باشد و به بندر کویر خراسان معروف است.

سبزوار در اسفند ماه ۱۳۹۳ به عضویت مجمع شهرداران آسیایی درآمد.[۵]



محتویات
[۱نام سبزوار

• ۲بنای سبزوار

• ۳موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های طبیعی

• ۴گویش و لهجه سبزواری

• ۵جمعیت

• ۶اقلیم

• ۷قدمت

• ۸جاذبه‌های تاریخی
  • ۸.۱خانه‌های تاریخی
  • ۸.۲تپه‌های تاریخی
  • ۸.۳دهکده‌های تاریخی

• ۹محلات قدیمی سبزوار

• ۱۰غذاهای محلی سبزوار

• ۱۱هنرهای سنتی

• ۱۲گردشگاه‌ها و جاذبه‌های طبیعی

• ۱۳صنایع دستی

• ۱۴سوغات و بازارهای سنتی

• ۱۵فرهنگ و هنر
  • ۱۵.۱سینماها
  • ۱۵.۲فرهنگسراها
  • ۱۵.۳کتابخانه‌ها
  • ۱۵.۴موزه‌ها

• ۱۶اسطوره‌ها و افسانه‌ها
  • ۱۶.۱آیین‌های سنتی

• ۱۷بیمارستان ها

• ۱۸دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی

• ۱۹ورزش
  • ۱۹.۱هندبال
  • ۱۹.۲کشتی آزاد
  • ۱۹.۳والیبال نشسته
  • ۱۹.۴موتورسواری و اتومبیل‌رانی
  • ۱۹.۵ورزش باستانی
  • ۱۹.۶کشتی با چوخه، پارکور و

• ۲۰حمل و نقل
  • ۲۰.۱حمل و نقل درون‌شهری
    • ۲۰.۱.۱اتوبوسرانی
    • ۲۰.۱.۲تاکسیرانی
  • ۲۰.۲حمل و نقل برون‌شهری
    • ۲۰.۲.۱فرودگاه
    • ۲۰.۲.۲راه‌آهن
    • ۲۰.۲.۳پایانه مسافربری

• ۲۱شهرهای خواهرخوانده

• ۲۲گفتاوردها

• ۲۳منابع

• ۲۴پیوند به بیرون

نام سبزوار[ویرایش]
نام قدیم سبزوار، بیهق است. بیهق را پیش از اسلام، «بیهه» یا بیهین یا بیهگ (یعنی جای نیکو یا بهترین ناحیه در این منطقه از مشرق ایران در عصر ساسانی) می‌گفته‌اند. «بیهه» که میان نیشابور در مشرق و قومس در مغرب، واقع بوده است، بر سر راه ابریشم (از چین تا مدیترانه) قرار داشته و به عنوان یکی از مراکز تمدنی ایرانی پیش از اسلام مخصوصاً در عصر اشکانیان وساسانیان آباد بوده است که بعدها آن را سبزوار خواندند.[۶]
در تاریخ بیهق آمده است: و سبزوار شهری بزرگ شد با انواع درخت میوه‌دار و سایه‌بخش، پس مردمان آن را سابزوار نوشتند و گفتند سبزوار کجنات تجری من تحت الانهار.[۷]

بنای سبزوار[ویرایش]
چند روایت در باب بنای سبزوار ذکر شده است:

• گویند بهمن بن اسفندیار بن گشتاسب (بهمن الملک) پادشاهی بزرگ بود که بهمن‌آباد بیهق را او بنا کرده بود و در روزگار او بهمن‌آباد شهری بزرگ بود. پسرش ساسان و دخترش همای نام داشت. هنگامی که وفات بهمن نزدیک شد وی تاج بر شکم همسرش نهاد و کودکی را به ولیعهدی برگزید. چون ساسان دید که پدرش جنینی را بر وی ترجیح داده برخاست، گوسفندکی چند خرید و به ناحیه بیهق آمد و آنجا که ساسان قاریز است نزول کرد و فرمود که این کاریز بنا کردند که در میان شهر است و قلعه بنا کرد. این محل که قصبهٔ ساسان‌آباد است را امروز سبزوار نویسند.[۸]
• گفته‌اند که سبزوار را ساسویه بن شابورالملک بنا کرده است و شاپور آن بود که نیشابور بنا کرد و ساسان قاریز، ساسو قاریز بوده است و سبزوار در اصل ساسویه‌آباد بوده است.[۷]

بنابراین بنیاد سبزوار را می‌توان در حدود سیصد میلادی مقارن با تشکیل سلسلهٔ ساسانی یا پیش از آن دانست.[۹]

موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های طبیعی[ویرایش]
فاصله شهر سبزوار از طریق جاده ۴۴ با مشهد در شرق ۲۲۰ کیلومتر و با تهران در غرب ۶۷۰ کیلومتر است. شهرستان سبزوار واقع در غرب استان خراسان رضوی براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای سه بخش به نام‌های مرکزی و روداب و بخش ششتمد است.[۱۰]

کوه‌های جغتای عامل جدایی دشت جوین از جلگهٔ اصلی سبزوار بوده و در جنوب آن نیز کوه میش قرار دارد. به تعبیر دیگر سبزوار محصور در میان ارتفاعات شمالی و جنوبی است. چهره منطقی شرقی و شمالی این شهرستان کوهستانی و دارای اقلیم معتدل و در قسمت‌های جلگه‌ای با هوای گرم همراه است. تنها دو رشته رودخانهٔ فصلی به نام کال شور در این ناحیه وجود دارد که سیلاب‌های دشت سبزوار را به نمکزارهای کویر هدایت می‌کند.


گویش و لهجه سبزواری[ویرایش]
زبان اکثریت مردم سبزوار فارسی است.

گویش مردم سبزوار از مجموعه گویشهای اصیل خراسانی و با منشأ فارسی دری است. با این حال لهجه سبزواری به دلیل حفظ اصالت خود در طول تاریخ، تفاوت اساسی با سایر لهجه‌های خراسانی دارد. به دلایل تاریخی واژه‌های لهجه سبزواری هنوز اصالت فارسی خود را حفظ کرده است و کمتر از لغات دخیل درآن استفاده شده است. این واژه‌ها زنده بوده و قدمت آن گاهی به دوران ایران باستان و گویش‌های رایج درآن زمان می‌رسد و اکنون نیز بطور روزمره در محاوره بین مردم به کار می‌روند.[۱۱]

جمعیت[ویرایش]
طبق قانون تقسیمات کشوری به سال ۱۳۱۶ در زمان رضا شاه پهلوی، سبزوار پس از مشهد پرجمعیت‌ترین شهر در استان نهم بود.[۱۲] همچنین در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت و نیز در سال ۱۳۴۵ و ۱۳۵۵ سبزوار دومین شهر پرجمعیت استان خراسان بود.[۱۳]
در سرشماری‌های سالهای ۱۳۶۵، ۱۳۷۵ و ۱۳۸۵ نیز در همین جایگاه قرار داشت[۱۴][۱۵] تا اینکه در سرشماری سال ۱۳۹۰ به رتبهٔ سوم استان خراسان رضوی تنزل کرد (پس ازمشهد و نیشابور).[۱۶][۱۷] بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ شهر سبزوار با ۲۴۳٬۷۰۰ نفر جمعیت، سی و چهارمین شهر پرجمعیت ایران است.[۳]

جمعیت تاریخی
سال جمعیت %±
۱۳۴۵ ۴۲٬۴۱۵ —
۱۳۵۵ ۶۹٬۵۶۲ ۶۴٫۰ ٪
۱۳۶۵ ۱۲۹٬۱۰۳ ۸۵٫۶ ٪
۱۳۷۰ ۱۴۸٬۰۶۵ ۱۴٫۷ ٪
۱۳۷۵ ۱۷۰٬۷۳۸ ۱۵٫۳ ٪
۱۳۸۵ ۲۰۸٬۱۷۲ ۲۱٫۹ ٪
۱۳۹۰ ۲۳۱٬۵۵۷ ۱۱٫۲ ٪
۱۳۹۵ ۲۴۳٬۷۰۰ ۵٫۲ ٪
هرم جمعیتی سبزوار در سال ۱۳۸۵[۱۸]
مردان سن زنان
۵٬۸۴۷ ۷۵+ ۵٬۰۶۰
۵٬۴۶۳ ۷۰–۷۴ ۴٬۹۱۱
۴٬۴۹۳ ۶۵–۶۹ ۴٬۵۸۹
۵٬۴۷۴ ۶۰–۶۴ ۶٬۱۳۲
۵٬۲۱۶ ۵۵–۵۹ ۶٬۰۷۴
۸٬۰۹۷ ۵۰–۵۴ ۸٬۸۷۶
۱۱٬۳۷۴ ۴۵–۴۹ ۱۱٬۷۵۱
۱۱٬۲۹۳ ۴۰–۴۴ ۱۱٬۳۸۳
۱۳٬۷۰۹ ۳۵–۳۹ ۱۴٬۱۲۸
۱۵٬۴۰۷ ۳۰–۳۴ ۱۶٬۰۶۵
۱۹٬۶۵۶ ۲۵–۲۹ ۲۰٬۵۷۳
۲۴٬۵۴۱ ۲۰–۲۴ ۲۸٬۵۴۱
۲۷٬۵۴۹ ۱۵–۱۹ ۲۸٬۹۳۷
۲۲٬۹۲۳ ۱۰–۱۴ ۲۲٬۲۱۴
۱۸٬۲۹۰ ۵–۹ ۱۷٬۲۹۵
۱۷٬۵۸۹ ۰–۴ ۱۶٬۶۸۳
اقلیم[ویرایش]
[نهفتن]

آب و هوای سبزوار

ژانویه فوریه مارس آوریل مـــــه ژوئـن ژوئیـه اوت سپتامبر اکتبـر نوامبر دسامبر سـال
گرم‌ترین
C° ۲۳٫۰ ۲۵٫۲ ۳۴٫۰ ۳۶٫۶ ۴۱٫۰ ۴۴٫۴ ۴۵٫۵ ۴۴٫۰ ۴۱٫۲ ۳۶٫۶ ۳۰٫۴ ۲۳٫۰ ۴۵٫۵
میانگین گرم‌ترین‌ها
C° ۸٫۸ ۱۲٫۰ ۱۷٫۳ ۲۴٫۵ ۳۰٫۳ ۳۵٫۸ ۳۷٫۷ ۳۶٫۴ ۳۲٫۷ ۲۵٫۹ ۱۸٫۱ ۱۱٫۵ ۲۴٫۲
میانگین سردترین‌ها
C° -۱٫۵ ۰٫۳ ۴٫۹ ۱۰٫۹ ۱۵٫۹ ۲۰٫۸ ۲۳٫۱ ۲۱٫۰ ۱۶٫۶ ۱۰٫۵ ۴٫۶ ۰٫۳ ۱۰٫۶
سردترین
C° -۲۰٫۰ -۱۶٫۰ -۷٫۲ -۳٫۰ ۴٫۰ ۹٫۰ ۱۳٫۰ ۹٫۰ ۴٫۰ -۲٫۰ -۱۴٫۰ -۱۹٫۰ -۲۰٫۰
بارش
mm ۳۱٫۵ ۲۹٫۲ ۳۸٫۶ ۲۶٫۸ ۱۳٫۸ ۲٫۵ ۱٫۲ ۰٫۵ ۰٫۷ ۵٫۷ ۱۲٫۴ ۲۵٫۷ ۱۸۸٫۶


منبع: سازمان هواشناسی کشور[۱۹]
قدمت[ویرایش]
با کشف یک ساطور متعلق به انسان ابزار ساز، قدمت سبزوار که پیش از این تنها ۶ هزار سال تخمین زده می‌شد به ۱۲هزار سال افزایش یافت. سنگ اولیه ابزار سنگی به صورت رگه‌هایی در ارتفاعات بینالود وجود داشته و انسان‌های آن روزگار، این سنگ‌ها را از طریق آب حمل کرده و به مناطق زیست خود انتقال داده سپس با تراش دادن سنگ‌ها، ابزار مورد نیاز شان را از آن تولید می‌کردند. بررسی‌های باستان‌شناسی در بخش‌های جنوبی سبزوار از انسان‌های ابزارساز مربوط به دوران نوسنگی بدون سفال خبر می‌دهد.

بررسی‌های دوتن از دیرینه شناسان بنام علی آریایی از ایران و کلود سیبلت از فرانسه طی دو فصل در حوزه کشف رود تعداد ۸۰ ساطور ابزار در این حوزه منجر شد. آنان در این بررسی‌ها به این نتیجه رسیدند که قدیمی‌ترین ردپای انسان ابزار ساز در آسیای جنوب غربی در این محل شناسایی شده است که قدمتی در حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار سال دارد.

ابزارهای بدست آمده از این منطقه شامل تبر، کارد و چاقو است که مورد استفاده انسان ابزار ساز قرار می‌گرفته است.

لوگوی موزه سبزوار
همچنین لوگوی موزه سبزوار برگرفته از مُهرهاییست که در سبزوار یافت شده‌اند.

سبزوار در کنار جاده ابریشم یا جاده شاهی و راه زیارت معبد بودا قرار گرفته است. چهارتاقی دیو که به زعم برخی از پژوهشگران بقایای آتشکده آذربرزین مهر است در نزدیکی این شهر قرار دارد. بیش از ۵۰۰ اثر تاریخی از هزاره سوم قبل از میلاد تاکنون در شهرستان سبزوار شناسایی شده است که بیش از ۱۰۰ اثر آن به ثبت آثار ملی رسیده است.[۲۰]

جاذبه‌های تاریخی[ویرایش]
سبزوار دارای بیش از یکصد و پنجاه اثر تاریخی ثبت شده در آثار ملی می‌باشد،[۲۱] که در این میان مدرسهٔ فخریه با ۱۱۰۰ سال قدمت به عنوان قدیمی‌ترین مدرسهٔ ایران[۲۲] و مسجد پامنار با مناره جنبان، به عنوان قدیمی‌ترین مسجد خراسان[۲۳] از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
همچنین سبزوار دارای ۱۶ کاروانسرا شامل ۱۱ کاروانسرای برون شهری و ۵ کاروانسرای درون شهری است.[۲۴]
برخی از جاذبه‌های تاریخی سبزوار عبارتند از:

• چهارتاقی دیو[۲۵]
• مصلی تاریخی
• مناره خسروگرد
• مسجد پامنار
• مسجد جامع
• مدرسه فخریه
• مدرسه علمیه شریعتمدار
• آرامگاه اسرار
• آرامگاه کاشفی
• آرامگاه ابوالحسن علی بن زید بیهقی
• آرامگاه ابن یمین
• آرامگاه بقراط

• آرامگاه میرزا امین التجار مشهدی
• کاروانسرای فرامرز خان
• کاروانسرای زعفرانیه
• کاروانسرای مهر
• کاروانسرای مزینان
• کاروانسرای صالح آباد
• کاروانسرای ریوند
• حوض هشت پایه
• حمام قیصریه
• حمام پادرخت
• حمام زعفرانیه
• یخدان‌های سبزوار

• آب‌انبار حاج کریم
• آب‌انبار سرسنگ
• بازار سرپوش
• بازار حاج زمان
• امامزاده یحیی
• امامزاده شعیب بن موسی ابن جعفر
• خانه باغ اسکویی
• خانه عظیمیان
• حسینیه قنادها
• سرای حقیران
• سرای دودر
• سرای اولیاء

خانه‌های تاریخی[ویرایش]
در سال ۱۳۸۰ توسط اداره میراث فرهنگی، ۲۲۰ خانه قدیمی در سبزوار شناسایی شد و از بین، تعداد ۲۵ خانه تاکنون در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند.[۲۶] خانهٔ تاریخی عظیمیان قدیمی‌ترین خانهٔ سبزوار است که از دوران تیموری بر جای مانده است.[۲۷]

تپه‌های تاریخی[ویرایش]
تپه‌های تاریخی بسیاری در سبزوار وجود دارد که شاخص‌ترین آنها تپه عیدگاه است که یکی از دو تپه معروف و منحصر به فرد دنیاست و مشابه این تپه تنها در عشق‌آباد ترکمنستان با عنوان تپه نمازگاه وجود دارد.[۲۸][۲۹] تاکنون بیش از ۵۰۰۰ قطعه شیء تاریخی در سبزوار کشف شده که در مخزن موزه خراسان نگهداری می‌شوند.[۳۰][۳۱]

دهکده‌های تاریخی[ویرایش]
از جمله دهکده‌های تاریخی سبزوار می‌توان به مزینان، زعفرانیه،خسروگرد، باشتین و بسیاری دیگر اشاره کرد.[۳۲][۳۳]
سه اقامتگاه بوم‌گردی در سه روستای طبس، مزینان و زعفرانیه دایر است.[۳۴]

روستای تاریخی زعفرانیه به تنهایی ۶ اثر ثبت شده دارد.[۳۵]

محلات قدیمی سبزوار[ویرایش]
کلاه فرنگی -پامنار -سبریز -دروازه عراق -حمام حکیم - پیرنیا -گود انبار - قنبر سیاه -افتخار -نه بام -پادگان عرب ها- جعفرآباد -سروستان - هفت پیچ (قربانی‌ها)-سرده -ارگ -نواش -کوشک -باغ رضوان -عطاملک -آب قصبه -باغ متولی

غذاهای محلی سبزوار[ویرایش]
غذاهای محلی رایج در سبزوار دارای تنوع و فراوانی بوده و هرکدام از آن‌ها مربوط به یک مقطع زمانی خاص می‌باشد از مشهورترین این غذاها می‌توان به ساده‌ترین غذاها که براحتی طبخ می‌شود آوجیج -کَمَه جوش- اِشْکِنِه- کُماج- مِسوه- دِنی- کاچی- آش جوش بِرِه- آش ماست- آش قوریتی- قِلیَه بادمجان، عِلِف ماست (شبیه بورانی اسفناج) اشاره نمود؛ ولی این غذاها طوری نیست که مردم این دیار همیشه از آن استفاده نمایند و غذاهای رایج و معمول در کشورمان نیز در این شهر پهناور طبخ و مورد تناول قرار می‌گیرد. از غذاهایی که می‌توان آن را منتسب به مردم روستاهای سبزوار و از جمله نوده اربـاب دانست قورمه است، غذایی که از گوشت پخته شده گوسفند طبخ می‌شود به این صورت که گوشت گوسفند پرواری را در دنبه خودش سرخ می‌کنند و در پوست می‌ریزند و در ایام گوناگون برای طبخ غذاهای ترکیبی از آن استفاده می‌کنند.

هنرهای سنتی[ویرایش]
در شهرستان سبزوار هنرهای سنتی چه بسا به لحاظ تفنن و چه جهت رفع نیازهای روزمره در گذشته رواج کامل داشته و محصولات هنری در بازارهای پر رونق عرضه می‌شده‌است اما امروزه از آن خلاقیت‌ها و ابداعات و ابتکارات چندان خبری نیست و در معدود کارگاه‌ها، گیوه دوزی، نمد مالی، مسگری، سفالگری، خراطی و سبدبافی به گونه‌ای محدود رواج دارد صرفاً برای تأمین بخش بسیار ناچیزی از نیاز روستاییان می‌باشد و چندان هم با معیارها و مصداق هنرهای سنتی شهرستان تناسب ندارد. در این شهرستان ۴۵ رشته از هنرهای سنتی فعالیت دارند.

گردشگاه‌ها و جاذبه‌های طبیعی[ویرایش]

• پناهگاه حیات وحش شیر احمد
• منطقه شکار ممنوع پروند
• چنار ۲۵۰۰ سالهٔ کیذقان
• باغ ملی: خیابان اسدآبادی (۵/۱ هکتار)
• پارک امام رضا: ۶/۵ هکتار
• پارک لاله (معروف به شهربازی): میدان دکتر شریعتی

بوستان شهدای گمنام (بام سبزوار):[۳۶] ۷۰ هکتار

• پارک ارم: خیابان طالقانی (۷ هکتار)
• پارک خطی امید: حاشیه بلوار توحید شهر (۴ هکتار)
• پارک بهمن: کمربندی جنوب شهر (۵ هکتار)
• رودخانه ششتمد: شهر ششتمد
• رودخانه ریوند:[۳۷] ۳۵ کیلومتری سبزوار
• رودخانه دلبر:[۳۸] ۲۵ کیلومتری شمال غربی سبزوار
• مناظر طبیعی روستای طبس:[۳۹] کوهپایه‌های روستای روستای طبس
• طبیعت روستای بلاش‌آباد:[۴۰] شمال سبزوار
• طبیعت روستای نشیب: روستای نشیب بخش خوشاب (توضیح: شهرستان خوشاب اخیراً از شهرستان سبزوار مستقل شده‌است)
• طبیعت روستای استاج:[۴۱] بخش روداب ۵۰ کیلومتری جنوب سبزوار
• آبشارهای بفره: مرتفع‌ترین آبشار شرق کشور[۴۲]
• غار اژدر و آبشار بید[۴۳]
• آبشار نورآباد[۴۴]

صنایع دستی[ویرایش]
رایج‌ترین و پر رونق‌ترین هنر سنتی شهرستان هنر قالیبافی است که در شهر و روستا رواج دارد اما این هنر هم مثل دیگر هنرهای سنتی رو به زوال است. در حال حاضر قالی بافان سبزواری از طرح‌های مشهدی، تبریزی و کاشانی استفاده می‌کنند که تعداد آن ۲۲ طرح است. در روستای جوین نیز طرح‌های بلوچی و کردی بیشتر توسط بانوان بافته می‌شود. طرح‌ها و نقشه‌های قالی سبزوار مثل دیگر شهرها و روستای خراسان شاد و اصیل و زیباست و در صورت توجه و عنایت بیشتر می‌توان علاوه بر پاسداری از فرهنگ اصیل و هنرهای سنتی، منبع اقتصادی مهمی نیز باشد.

سوغات و بازارهای سنتی[ویرایش]
هنوز در گوشه و کنار سبزوار می‌توان با مراکز تولید صنایع دستی و مشاغل سنتی روبرو شد. بازارهایی که همانند سالیان گذشته در آن استاد کاران به کار مشغولند. از جمله این مشاغل سنتی در شهرستان سبزوار می‌توان به آهنگری، خراطی، نمدمالی و نخ تابی اشاره نمود. مهمترین سوغات سبزوار کلوچه زنجفیلی سبزواری است که در میان مردم محلی و گردشگران طرفداران بسیاری دارد. ادویه‌های سبزوار (زیره، زردچوبه و…) هم مرغوبیت خوبی دارند

[نمایش]

• ن
  
  
  • ب
  
  
  • و

سوغات استان خراسان رضوی

فرهنگ و هنر[ویرایش]
سینماها[ویرایش]
نخستین سالن سینمای سبزوار، میهن نام داشت که با گنجایش تقریبی ۶۰ صندلی در سال ۱۳۱۸ افتتاح شد.[۴۵] سپس در سال ۱۳۴۰ دو سینمای شهرزاد و سعدی به ترتیب با ظرفیت‌های ۵۵۰ و ۱۰۰۰ نفر و پس از آن، سینما آریا تأسیس شد.[۴۶][۴۷] دو سینمای شهرزاد و آریا متعلق به تاجران سرشناس برادران رضایی بود.[۴۸] همچنین سبزوار دو سینمای روباز داشت.[۴۹]

پس از انقلاب با بسته شدن سینماها و نیز مصادرهٔ اموال برادران رضایی،[۵۰] تنها سینما سعدی باقی ماند و نام آن نیز به سینما بهمن تغییر یافت.
درحال حاضر سینما بهمن تنها سینمای دایر، در سبزوار می‌باشد.[۵۱]

فرهنگسراها[ویرایش]
از جمله فرهنگسراهای سبزوار می‌توان به فرهنگسرای اسرار، فرهنگسرای آفتاب، فرهنگسرای آزادگان و فرهنگسرای امام رضا (ع) اشاره کرد.
فرهنگسرای امام رضا (ع) با زیربنای ۳۵۰۰ متر مربع در زمینی به وسعت ۱۲ هکتار، مجللترین و مجهزترین فرهنگسرای سبزوار است که در دی ماه سال ۱۳۹۵ از سوی آستان قدس رضوی توسط حجت‌الاسلام رییسی افتتاح شد.[۵۲][۵۳]

کتابخانه‌ها[ویرایش]
کتابخانه‌های برجستهٔ سبزوار
تاسیس نام شمار نسخه‌ها توضیحات
۱۳۳۲ دکتر علی شریعتی ۲۲۱۵۱ قدیمی‌ترین کتابخانه سبزوار[۵۴]
۱۳۶۴ شهید لاجوردی زندان ۵۰۰۰ عمومی زندان[۵۵]
۱۳۶۶ کتابخانه مرکزی دانشگاه حکیم سبزواری ۱۲۶۰۰۰ دانشگاه حکیم سبزواری[۵۶]
۱۳۷۳ حاج ملاهادی سبزواری ۲۳۰۰۰
۱۳۷۸ سرهنگ فرامرز ناوی ۴۰۰۰۰ ۲۸ جلد کتاب خطی و ۸۲ جلد کتاب چاپ سنگی[۵۷]
۱۳۸۴ بصیرت ۴۵۰۰ مخصوص نابینایان[۵۸]
۱۳۸۶ دکتر سید محمد علوی مقدم ۱۸۰۰۰
۱۳۸۸ آیت الله فقیه سبزواری ۵۰۰۰
۱۳۸۸ دکتر سیادتی
۱۳۸۸ امامزاده شعیب ۷۴۰۰
۱۳۸۹ امامزاده حسن کوشک ۹۱۸۱
۱۳۸۹ بیت الهدی ۸۰۰۰
۱۳۹۵ امام رضا (ع) آستان قدس رضوی[۵۲]
سبزوار دارای کتابخانه‌های بسیاری است که بیشتر آنها به صورت مشارکتی، توسط خیرین احداث شده‌اند، در جدول روبرو نام تعدادی از مهمترین کتابخانه‌های سبزوار آمده است.[۵۹]

علاوه بر این‌ها می‌توان به کتابخانه‌های مراکز آموزش عالی شهرستان و نیز پویندگان افچنگ، شهید امیری شامکان، مصطفی خمینی روداب، بیهقی ششتمد و … در حومه شهرستان اشاره کرد.[۶۰]

موزه‌های سبزوار عبارتند از:[۶۱][۶۲]

• موزه شهر: این موزه به مدیریت شهرداری سبزوار در مساحتی حدود ۱۵۰۰ متر دارای چهار سالن شامل: سالن عکس، سالن نمایش اشیا، سالن شنیداری و سالن دیداری است و در درون میدان سی‌هزارمتری واقع شده است.[۶۳]
• موزه حیات وحش
• موزه شهدا
• موزه وقف
• موزه نفت: اولین موزه نفت ایران است که در سال ۱۳۱۸ توسط انگلیسی‌ها در سبزوار ساخته شد.[۶۴][۶۵] مرکزیت سبزوار در امر ذخیره‌سازی و پخش فرآورده‌های نفتی در بخش‌های وسیعی از شمال شرق کشور، از دلایل راه اندازی این موزه بوده است. سبزوار از معدود شهرهای غیر مرکز استان در ایران است که از منطقه نفتی مستقل از مرکز استان برخوردار می باشد.

[۶۶]

• موزه مردم شناسی: این موزه داخل کاروانسرای مرحوم فرامرز خان ناوی بوده و بنای آن مربوط به دورهقاجاریه است.[۶۷]
• موزه شهید سردار فرومندی[۶۸]

اسطوره‌ها و افسانه‌ها
مردم سبزوار معتقدند جنگ ایرانیان و تورانیان در حوالی سبزوار اتفاق افتاده‌است. همین‌طور معتقدند گورسهراب در این شهر و در محل فعلی شهرداری سبزوار قرار داشته‌است و کلاه خود و زره مکشوفه در سال‌های گذشته به موزه آستان قدس رضوی تحویل شده و شهرداری سبزوار در حال حاضر بنای یادبودی بر آن نهاده‌است. هر چند بسیاری داستان رستم و سهراب را اثری اساطیری می‌دانند.[۶۹] در تاریخ بیهقی(تاریخ مسعودی) مطالبی در این خصوص آمده‌است و در شرح مسافرت شاه طهماسب صفوی به خراسان و گذرش از شهر سبزوار به هنگام اجرای نمایش رستم و سهراب توسط کسانی که برای خیر مقدم به پیشواز شاه آمده‌اند از اینکه مردم سبزوار این گونه با شاهنامه و مضامین آن آشنایند متعجب می‌شود.

آیین‌های سنتی[ویرایش]
سبزوار را شهر آیین‌های نستوه گویند و آیین‌های سنتی فراوانی همچون آیین اسب چوبی، آیین ورشرنگ، آیین چادرپوشان حسینیه قنادها و… در این شهر برگزار می‌شود.[۷۰]
آیین کهن اسب چوبی به دوران سربداران بازمی‌گردد و یکی از نمادهای فرهنگی سبزوار است که در بعضی از شهرهای ایران و همچنین در ترکمنستان و تاجیکستان نیز برگزار می‌شود.[۷۱]

آیین چادرپوشان حسینیه قنادها نیز بیش از ۸۰ سال است که در سبزوار برگزار می‌شود که چادر آن را دراصفهان ساخته و با شتر به سبزوار آورده‌اند.[۷۲] بر روی چادر نقوش شیروشمشیر متأثر از پرچم دوران صفوی دیده می‌شود و به اشعار کلیم کاشانی مزین شده است.[۷۳]

بیمارستان ها[ویرایش]

• بیمارستان مبینی(دولتی)
• بیمارستان حشمتیه(دولتی)
• بیمارستان دکتر واسعی(دولتی)
• بیمارستان امداد بهشتی(دولتی)
• بیمارستان خیریه علی اصغر (در حال ساخت)

سبزوار از معدود شهرهای غیر مرکز استان در ایران است که دارای دانشگاه علوم پزشکی و پایگاه اورژانس هوایی می باشد. این پایگاه پوشش دهنده شهرستانهای غرب خراسان رضوی است.

دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی[ویرایش]

• دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار
• دانشگاه فناوری‌های نوین سبزوار
• دانشگاه حکیم سبزواری
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار
• دانشگاه پیام نور سبزوار
• دانشگاه علمی کاربردی هلال‌احمر سبزوار
• دانشکده فنی پسرانه امام خمینی سبزوار
• آموزشکده فنی دخترانه بقیةالله سبزوار
• دانشگاه فرهنگیان، پردیس علامه طباطبایی سبزوار
• آموزشکده فنی و حرفه‌ای سما واحد سبزوار
• دانشگاه علمی کاربردی سبزوار۱
• دانشگاه علمی کاربردی سبزوار۲
• مؤسسه غیرانتفاعی ابن یمین
• مؤسسه غیرانتفاعی بیهق
• مؤسسه غیرانتفاعی سربداران

ورزش[ویرایش]
هندبال[ویرایش]
ورزش هندبال در سبزوار به سال ۱۳۴۷ بازمی‌گردد که تیم سبزوار هشت سال پیاپی قهرمان آموزشگاه‌های خراسان بود تا اینکه نخستین مدرسه هندبال ایران در سال ۶۱ در سبزوار تأسیس شد و موجب شد تا سبزوار ۱۰ سال قهرمان مطلق ایران باشد.[۷۴]
در دهه ۷۰ سبزوار با نام پیکان در مسابقات حضور پیدا کرد و در آن سال‌ها موفق به کسب ۲ مقام قهرمانی، ۲ نایب قهرمانی و یک مقام سومی شد. سپس تیم سبزوار با نامثامن‌الحجج به کار خود ادامه داد و هندبال آقایان ۳ دورهٔ متوالی و هندبال بانوان آن ۵ دورهٔ متوالی قهرمان لیگ برتر بود.[۷۵][۷۶] همچنین تیم هندبال سبزوار بارها نمایندهٔ ایران در مسابقات آسیا بوده است.[۷۷][۷۸] اخیراً با منحل شدن تیم ثامن‌الحجج، تیم بیتا سبزوار تنها نمایندهٔ خراسان در لیگ برتر می‌باشد.[۷۹][۸۰] سبزوار مهد هندبال ایران لقب گرفته است[۸۱][۸۲][۸۳] و تاکنون بالغ بر ۶۵ مقام اول تا سومی در مسابقات مختلف را در کارنامه خود دارد.[۸۴]

استادیوم سربداران سبزوار - درحال ساخت…
کشتی آزاد[ویرایش]
نخستین عنوان قهرمانی استان خراسان رضوی در لیگ برتر کشتی باشگاه‌های کشور توسط تیم سبزوار کسب شد و توانست سه سال متوالی قهرمان لیگ برتر کشتی آزاد ایران بماند.[۸۵]

والیبال نشسته[ویرایش]
تیم والیبال نشسته ثامن‌الحجج سبزوار در سال ۹۲ بدون شکست در جام باشگاه‌هایآسیا قهرمان شد و سهمیه حضور در مسابقات باشگاه‌های جهان را نیز کسب کرد.[۸۶][۸۷]

موتورسواری و اتومبیل‌رانی[ویرایش]
موتورسواری از جمله محبوب‌ترین ورزش‌ها در سبزوار می‌باشد.[۸۸] پیست موتور کراس سبزوار در سال ۹۴ میزبان مسابقات چندجانبه موتورکراس شرق کشور بود.[۸۹]

همچنین پیست اتومبیلرانی سبزوار که با همکاری ارتش جمهوری اسلامی ایران ساخته شده در سال ۹۴ میزبان مسابقات کشوری اتومبیل‌رانی آفرود بود.[۹۰][۹۱]

در فروردین ماه ۹۶ مسابقات اسلالوم کشنده‌ها (تریلی) برای دومین بار در سطح شهرستان در سه کلاس، تک‌محور، جفت‌محور و بانوان برگزار شد.[۹۲][۹۳]

ورزش باستانی[ویرایش]
بیش از ۵۰۰ ورزشکار در رشته ورزشهای پهلوانی و زورخانه‌ای در هفت زورخانه سبزوار فعال هستند.[۹۴][۹۵] زورخانه‌های سبزوار از جمله قدیمی‌ترین زورخانه‌های خراسان رضوی است و بزرگانی همچون محسن گلستانی زاده[۹۶] و زنده یاد سید حسن نقیب زاده[۹۷] و بسیاری دیگر از دامان سبزوار برخاسته‌اند.[۹۸]

کشتی با چوخه، پارکور و[ویرایش]
سبزوار تاکنون توانسته است عناوین قهرمانی و نایب‌قهرمانی بسیاری در رشته‌هایی نظیر کشتی با چوخه،[۹۹] دومیدانی، سپک تاکرا، کاراته، کیوکوشین کاراته، جودو،[۱۰۰] ووشو،پاورلیفتینگ[۱۰۱] و… کسب نماید و جایگاه خویش را به عنوان یکی از قطب‌های ورزشی شرق کشور تثبیت نماید.[۱۰۲]

در مسابقات بین‌المللی نیز در رشته تک حرکت پرس‌سـ*ـینه علی خسروی‌پویا به مقام قهرمانی جهان دست یافت.[۱۰۳][۱۰۴]
از ورزش‌های محلی در سطح شهر، می‌توان به کوهنوردی، پارکور[۱۰۵] و نیز تیم‌های محلی بسکتبال خیابانی و فوتسال اشاره کرد که گاهی در جام رمضان و دیگر جام‌های مناسبتی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.[۱۰۶]
هرساله تیم‌های صخره‌نوردی بسیاری از سراسر کشور برای پیمایش کوه‌ها و آبشارهای صعب‌العبور بفره در شمال غربی سبزوار به این شهرستان مراجعه می‌کنند.[۱۰۷]

حمل و نقل[ویرایش]
سبزوار بر سر شاهراه مواصلاتی کشور قرار گرفته و جاده‌های ۴۴، ۸۷ و آزادراه در حال احداث حرم‌تاحرم از آن عبور کرده[۱۰۸] و نیز بزرگراه ترانزیتی ترکمنستان - قوچان - سبزوار از مسیر سبزوار به دیگر نواحی داخلی کشور هدایت می‌شود.[۱۰۹]
به منظور جلوگیری از عبور و مرور ماشین‌های ترانزیت از بلوار شهید چمران به تازگی بزرگراه کمربندی شرق سبزوار (هشت بهشت) ساخته شده و از این طریق ماشین‌های سنگین بهکمربندی جنوب منتقل می‌شوند.[۱۱۰] اتوبان شهدای هسته‌ای(شهرک توحید) نیز طویل‌ترین و عریض‌ترین گذر درون‌شهری سبزوار است که از شمال به جنوب کشیده شده است.

اتوبوس درون‌شهری سبزوار
اتوبوسرانی[ویرایش]
سازمان اتوبوسرانی سبزوار در سال ۱۳۷۱ تأسیس گردید و هم‌اکنون با تعداد ۱۵۰ دستگاه اتوبوس و در ۳۰ خط روزانه حدود ۸۰ هزار نفر مسافر درون‌شهری را جابه‌جا می‌نماید. بهرمندی از خطوط نیازمند کارت بلیطی الکترونیکی تحت عنوان سبزوار کارتمی‌باشد.[۱۱۱]

تاکسیرانی[ویرایش]
حدود دوهزار تاکسی سواری با کاربری‌های خطی، گردشی، بی‌سیم، پایانه و فرودگاه در سبزوار روزانه افزون بر ۱۰۰هزار مسافر را در سطح شهر جابه‌جا می‌نمایند.[۱۱۲] در حال حاضر تعداد تاکسی‌های بی‌سیم فعال در شهر سبزوار ۱۲۰ دستگاه است.

فرودگاه سبزوار
فرودگاه[ویرایش]
در سال ۱۳۸۲ فرودگاه سبزوار افتتاح شد و اکنون دارای پروازهای بین‌المللی است و تنها فرودگاه موجود در خراسان رضوی است که پس از فرودگاه مشهد به جابجایی مسافر می‌پردازد. این فرودگاه که قبلاً در سالهای ۹۰ و ۹۱ پروازهای خارجی به دمشق و بغداد را تجربه کرده است، هم اکنون هرروز هفته دارای پرواز مستقیم رفت و برگشت به تهران می باشد.[۱۱۳][۱۱۴] این فرودگاه در اردیبهشت ۱۳۸۵ به عنوان مرز مجاز هوایی شناخته شد[۱۱۵] و در سیزدهم دی ماه ۱۳۸۹ نیز به صورت ۲۴ ساعته عملیاتی شد.[۱۱۶]

راه‌آهن[ویرایش]
راه‌آهن اتصالی سبزوار به شبکه ریلی کشور از ایستگاه سلطان‌آباد منشعب و به شهر سبزوار متصل می‌شود. طول این مسیر در حدود ۴۵ کیلومتر می‌باشد و در دست ساخت است. این مسیر در ادامه به راه آهن مشهد-بافق و مشهد-بیرجند-زاهدان امتداد خواهد یافت.[۱۱۷]

پایانه مسافربری[ویرایش]
پایانهٔ مسافربری سبزوار با زیربنای ۴۰۰۰ مترمربع در زمینی به وسعت ۱۰ هکتار در سال ۱۳۷۶ احداث شده است. این پایانه هم اکنون ۶ شرکت مسافربری فعال داشته و روزانه به بسیاری از شهرها از جمله تهران، کرج، مشهد، گرگان، ساری، بیرجند و دیگر شهرهای منطقه سرویس‌دهی می‌نماید.[۱۱۸] همچنین تاکسی‌های برون‌شهری زیر نظر این پایانه به جابه‌جایی مسافر به شهرهایی همچون قوچان، اسفراین، جوین و… می‌پردازند.[۱۱۹]

شهرهای خواهرخوانده[ویرایش]
سبزوار با یک شهر جهان خواهرخوانده است:

زمان کشور شهر خواهرخوانده
۲۰۱۰

ایران کاشان[۱۲۰]

گفتاوردها[ویرایش]

• مولانا جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولوی:[۱۲۱]

سبزوار است این جهان بی‌مدار ما چو بوبکریم در وی خوار و زار

• ابوالحسن علی بن زید بیهقی در قرن ششم در باب «مضاف و منسوب به هر شهری» در کتابش نوشته:

«در هر ناحیتی و ولایتی چیزی بود بدان ناحیت و ولایت منسوب، گویند حکمای یونان، زرگران شهر حرّان، … ادبای بیهق و غرض ازین نسبتها آن بود که در هیچ موضع دیگر مثل این چیزها که یاد کرده آمد، نبود.»[۱۲۲]

• سید حسن حسینی:[۱۲۳]

سبزیم که از نسل بهاران هستیم پاکیم که از تبار باران هستیم
دور است ز ما تن به مذلت دادن ما وارث خون سربداران هستیم

• میرزا سراج:

«سبزوار یکی از شهرهای معظم حکومت‌نشین و آباد خراسان است. بسیار شهرچهٔ مرغوب و خوش آب و هوای قشنگ است. نسبت به سایر شهرهای خراسان پاکیزه و آزاده است.»[نیازمند منبع]

• هانری رنه دالمانی در سفرنامهٔ از خراسان تا بختیاری دربارهٔ نام سبزوار:

«شاید به‌مناسبت باغ‌های زیادی که مانند کمربند آن را فراگرفته‌اند، چنین (سبزوار) نامیده می‌شود.»[۱۲۴][۱۲۵]

• حکایت محمد خوارزمشاه:

حکایت محمد خوارزمشاه کی شهر سبزوار کی همه رافضی باشند به جنگ بگرفت اما جان خواستند گفت آنگه امان دهم کی ازین شهر پیش من به هدیه ابوبکر نامی بیارید.

شد محمد آلپ الغ خوارزمشاه در قتال سبزوار پر پناه
تنگشان آورد لشکرهای او اسپهش افتاد در قتل عدو
سجده آوردند پیشش کالامان حلقه‌مان در گوش کن وا بخش جان
هر خراج و صلتی که بایدت آن ز ما هر موسمی افزایدت
جان ما آن توست ای شیرخو پیش ما چندی امانت باش گو
گفت نرهانید از من جان خویش تا نیاریدم ابوبکری به پیش

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
مقاله‌های مرتبط:

• دیدنی های سبزوار؛ از مسجد جامع تا مناره خسرو گرد (قسمت اول)
• دیدنی های سبزوار؛ از مسجد جامع تا مناره خسرو گرد (قسمت دوم)
• آرامگاه ملاهادی سبزواری، بنایی زیبا و چلیپایی در سبزوار

سبزوار، شهر زیبا و تاریخی در استان خراسان رضوی است، اگر از مسیر جاده‌ای به مشهد سفر کرده باشید، بدون شک در مسیر به شهر سبزوار برخورده‌اید. سبزوار دروازه خراسان است و در غرب استان خراسان رضوی به فاصله ۲۲۰ کیلومتری مشهد قرار دارد. سبزوار یکی از شهرهای تاریخی ایران است که نسبت به آن بی‌توجهی شده است، با ما همراه باشید تا این شهر زیبا را بهتر بشناسیم:

سبزوار، سومین شهر پرجمعیت استان خراسان رضوی، وسعتی برابر با ۲۰,۶۲۸ کیلومترمربع دارد و در ارتفاع ۹۷۷٫۶ متری از سطح دریا قرار دارد. بلندترین نقطه سبزوار رشته‌کوه جغتای است که ۲۹۲۴ متر ارتفاع دارد. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، سبزوار دارای سه بخش بهنام‌های مرکزی، روداب و ششتمد است.

اسم قدیمی سبزوار، «بیهق» است. در عصر ساسانی به این ناحیه «بیهه» یا بیهین یا بیهگ می‌گفتند، معنی این کلمه جایی نیکو یا بهترین ناحیه بود. بیهه یا سبزوار امروزی سر راه ابریشم قرار داشت و به‌عنوان یکی از مراکز تمدن‌های ایرانی پیش از اسلام در عصر اشکانی و ساسانی بود.

در تاریخ بیهق در رابـ ـطه با سبزوار آمده است:

و سبزوار شهری بزرگ شد با انواع درخت میوه‌دار و سایه بخش، پس مردمان آن را سابزوار نوشتند و گفتند سبزوار کجنات تجری من تحت الانهار.

[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
تاریخ سبزوار با بیهق گره خورده است. پس از حمله مغول به دلیل دلاوری مدافعان فدایی موسوم به سربداران برای مدتی به سربداران نیز مشهور بود. سبزوار از مهم‌ترین مراکز جمعیتی، دانشگاهی، فرهنگی، اسلامی و تاریخی شمال شرق ایران به شمار می‌آید و به‌عنوان یکی از نمادهای تاریخ و علم ایران مطرح شده‌ است.این شهر به لحاظ موقعیت تجاری و بازرگانی دربین شهرهای استان خراسان رضوی از جایگاه ممتازی برخوردار است.

مصلی تاریخی سبزوار

مصلی تاریخی سبزوار بنایی است واقع در حاشیه شرقی شهر سبزوار که مربوط به سده ۸ ه. ق. است. این اثر در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۵۵ با شماره ثبت ۱۳۱۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و مشتمل بر چهارتاقی اصلی (فضای مرکزی) با گنبدی بر فراز آن و ایوانی بزرگ در جلوی بنا است. مصلی تاریخی سبزوار در ابتدا خانقاه چند تن از بزرگان سربداریه بوده و بعدها به عنوان جایگاهی برای نمازهای اعیاد بزرگ مورد استفاده قرار گرفته است. این مکان نمازگاهی بوده است که مردم سبزوار از دیر زمان برای برگزاری نمازهای عیدین و جمعه بدان جا می‌رفته‌اند. شما می‌توانید با کلیک بر روی هر نام هر یک از این جاذبه‌ها، آدرس آن را روی نقشه مشاهده کنید.

مقاله مرتبط:

• جاذبه‌های گردشگری مشهد

مصلی شهر سبزوار در دوره سربداران احداث و اولین محلی است که در ایران نماز جمعه در آن بر پا شده است و اکنون به‌عنوان موزه نماز در ایران شناخته می‌شود و محل به دار آویخته شدن شیخ خلیفه سربدار به دست مغولان نیز است. اگر چه برخی صاحب‌نظران بنای مصلی را به دوره سربداران نسبت می‌دهند، اما شیوه ساختمانی آن قابل مقایسه با معماری دوران صفویه است.
[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]

بقعه امام زاده یحیی

این بنا در تقاطع خیابان اسرار و بیهق شهر سبزوار قرار دارد و مشتمل بر فضای داخلی گنبد دار، ایوان و مناره‌ها و دو فضای ارتباطی است. گنبد بقعه با کاشی‌های زیبای فیروزه‌ای رنگ پوشیده شده و نمای بنا از خیابان بیهق نیز با کاشی‌های بسیار نفیس آراسته شده است. گویا کهن‌ترین بخش بنا گنبد خانه آن است که با پلان مربع و به صورت چهار ایوانی به سبک ویژه معماری سده هشتم و هفتم ساخته شده است. تزیینات نمای بقعه در سال ۱۳۸۰ ه.ق نصب شده و فضای داخلی آن مزین به کاشی، گچ، سنگ و آینه کاری است. این مکان در حال حاضر به‌ عنوان یک زیارتگاه مورد احترام و توجه بوده و مکان تاریخی گردشگری نیز به شمار می‌آید. این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۰۳۶ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
مسجد جامع سبزوار

مسجد جامع سبزوار یکی از قدیمی‌ترین مساجد سبزوار است که در دوره سربداران ساخته شده است. مسجد جامع سبزوار با مساحتی حدود چهار هزار متر مربع مشتمل بر ایوان‌های قبله، شمالی، صحن، شبستان و رواق در حاشیه جنوبی خیابان بیهق این شهر واقع است. در طرفین این قسمت شبستان‌های با طاق ضربی بلند همزمان با بنای ایوان جنوبی ایجاد شده است. در دالان سمت شرقی ایوان شمالی مسجد کتیبه‌هایی به صورت سنگ‌نوشته از دوران صفویه با تاریخ‌های ۹۷۹ و ۱۱۳۶ ه. ق درباره مراعات سکنه سبزوار و دستوری از شاه طهماسب صفوی ثبت است. از عمده تزیینات مسجد جامع سبزوار کاشی هفت رنگ و کاشی‌کاری خشتی است. این بنا ویژگی‌های معماری سده هشتم هجری را نشان می‌دهد. در دوره رضاشاه سردر این مسجد پس از پاره‌ای تغییرات در ساختار شهر و خیابان بیهق خراب شد و سپس به دست سید محمد اشراقی معمار بازسازی شد
[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
منار مسجد
این مسجد در میان روستای باستانی خسروشیر قرار دارد. آنچه امروزه از این مسجد معظم بر جای مانده، جرزهای دو طرف یک ایوان به عمق ۱۱ و عرض ۶ متر است که پوشش و دیوار سمت قبله نیز فرو ریخته است. محراب اصلی مسجد، در انتهای ایوان قرار داشته که در حال حاضر، فقط بخش تحتانی آن بر جای مانده است. در کنار بقایای شبستان شرقی در حدود ۶۰ سال قبل، مناره‌ای آجری وجود داشت که بر بدنه آن، کتیبه‌ای به خط کوفی و تزیینات آجرکاری صلیب شکسته و گره دیده می‌شد. علت این نامگذاری، وجود مناره مزبور است. برخی از صاحب‌نظران، این بنا را در ردیف آثار معماری عصر ایلخانی و همزمان با مسجد جامع ورامین تلقی کنند. آثار مختصر برجای مانده از آن نیز در حد و اندازه‌های یک اثر باارزش قلمداد شده، و تحت شماره ۲۰۹۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است

آتشکده خانه دیو

خانه دیو یک آتشکده و از بناهای معماری احتمالا دوران ساسانیان است. از این محل از دوران ساسانی تا دوره سلجوقی استفاده می‌شده و کاربردی آیینی داشته‌ است. نحوه تاق زدن آتشکده سبزوار در نوع خود منحصر به‌فرد است که پلان آن با پلان آتشکده تخت سلیمان در آذربایجان قابل مقایسه است. این بنا از بناهای جالب در روستای فشتنق است.

چارتاقی «خانه دیو» یکی دیگر از چارتاقی‌های منفرد ایران است که در کوهستان‌های دورافتاده شمال غربی سبزوار در استان خراسان و بر قله صخره‌ای سخت و صعب‌العبور جای دارد. چارتاقی خانه دیو یکی دیگر از نمونه‌های چارتاقی‌های منفرد در ایران با شکل متقارن چهار وجهی است. این گنبد و بخش‌های وسیعی از پایه‌ها و تاق‌ها به مرور زمان تخریب شده‌اند. چهار سوی بنا به مانند دیگر چارتاقی‌های منفرد ایران، چشم‌اندازی باز و بدون هیچگونه در یا پنجره و مانعی است. ویژگی‌های کالبدی و خصوصیات معماری و سازه بنا نشان می‌دهد که هم عصر با دیگر چارتاقی‌های منفرد ایران است و قدمتی در حدود ۲۰۰۰ سال دارد.

آتشکده میرمظفر
کهن‌ترین اثر معماری بخش خوشاب بقایای به‌جا مانده از یک آتشکده در روستای «بابا لنگر» است که با توجه به شواهد معماری مربوط به پیش از اسلام است. این آتشکده بر بالای کوهی مرتفع از رشته کوه اثقلان مشرف به دشت‌های اطراف آن واقع شده است. مصالح بنا از سنگ و ملات آن ساروج است. در دیوارهای این آتشکده فسیل‌هایی با قدمت ۱۰۰ میلیون سال دیده می‌شود. این فسیل‌ها در اطراف آتشکده بسیار دیده می‌شوند. آتشکده به شکل چهار طاقی بر روی پشته‌ای سنگی با بلندی در حدود دویست متر قرار دارد و مصالح به کار رفته در آن لاشه سنگ است که با ملات گچ بر روی هم استوار شده‌اند.
[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
کاروانسرای فرامرز خان

کاروانسرای حاج فرامرز خان که به رباط کانون نیز شهرت دارد، مربوط به دوره قاجار است. این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مقاله‌ی مرتبط:

• جاذبه های شهر مشهد

این بنا از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است که به استناد وقف‌نامه موجود در سال ۱۲۹۱ قمری توسط حاج فرامرزخان سبزواری جهت استفاده زوار امام رضا در کنار شاهراه خراسان ساخته شده است و هم‌اکنون قسمتی از این مکان به‌عنوان موزه مردم شناسی تغییر کاربری یافته است. مصالح این رباط از آجر، گچ، ماسه، آهک و چوب تشکیل یافته است و تزئینات عمده معماری آن منحصر به کاربرد طرح‌های هندسی با استفاده از نقاشی اخرائی بر روی آجر است.

صحن رباط روباز بوده و علاوه بر چهار ایوان اصلی غرفه‌هایی نیز مشرف بر صحن ساخته شده است. در انتهای غرفه‌ها حجره‌هایی تعبیه شده که در پشت اتاق‌های شمالی، شرقی و غربی سالن‌هایی طویل جهت بارانداز، مال‌بند یا اصطبل در نظر گرفته شده است.
[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]


آرامگاه حاج ملا هادی سبزواری

وی در سال ۱۲۱۲ قمری در سبزوار پای به عرصه حیات نهاد و از همان اوایل به فراگیری علوم دینی پرداخت. پس از عزیمت به شهرهای مشهد و اصفهان به مشهد بازگشت و به تدریس حکمت، فقه و تفسیر مشغول شد. مدتی در کرمان متوطن شد و سپس به زادگاه خود بازگشت و در مدرسه فصیحیه تدریس را آغاز کرد. حاج ملا هادی سبزواری متخلص به (اسرار) در سال ۱۲۸۹ قمری در سن ۷۷سالگی دار فانی را وداع گفت. از وی آثار ارزشمندی نظیر منظومه فلسفه، شرح منظومه در منطق، شرح لیالی، حاشیه بر تجرید و … بر جای مانده است. بنای آرامگاه این فیلسوف بزرگ در شهر سبزوار واقع است. فضای داخلی آرامگاه شامل طرحی چلیپایی شکل بوده که در آن حجره‌ها و اتاق‌هایی تعبیه گردیده است. تزیینات، ترمیم و استحکام بخشی آرامگاه در اوایل سال ۱۳۴۰ توسط انجمن آثار ملی انجام شده است. کاشی‌کاری‌های رنگارنگ بر زمینه لاجوردی و گنبد فیروزه‌ای‌رنگ به بنا جلوه و شکوه خاصی بخشیده است. بنای اولیه آرامگاه کمی پس از وفات حاج ملا هادی سبزواری توسط (میرزا یوسف مستوفی المالک) ساخته شد.
[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
کویر دوشاخ

کویر در شرق پارک ملی توران و غرب پناهگاه حیات وحش شیر احمد، در جنوب محور ارتباطی تهران-مشهد و در غرب شهر سبزوار قرار گرفته است. در شمال این منطقه رشته‌کوه گر قرار گرفته است. این منطقه با ارتفاع متوسط ۸۰۰ متر از سطح آب‌های آزاد مکانی برای انباشت سیلاب‌ها و هرز آب‌های منطقه است. عمده سطح کویر توسط زمین‌های پف کرده نمکی و در قسمت شمالی توسط گنبدهای نمکی احاطه شده است. از رودهای مهم که به این کویر می‌ریزند می‌توان به کال شور جاجرم که از سمت شمال غربی و کال شور سبزوار که از سمت شرق وارد این کویر می‌شوند، اشاره کرد. علت نامگذاری این کویر به دو شاخ به دلیل شکل این کویر است که در سمت غرب و شرق مانند شاخ به سمت شمال باریک می‌شوند. کویر گستره‌ای شرقی غربی دارد و طول آن در حدود ۱۰۰ کیلومتر و عرض آن ۴۰ کیلومتر است. در قسمت جنوبی کویر در حوالی روستای رضاآباد شاهرود گنبدهای نمکی و اجتماعات ماسه‌ای منطقه را فرا گرفته است.

منطقه کویر دو شاخ در مرکز و مناطق کویری آن فاقد پوشش گیاهی است و زمین کاملا عـریـان است. اما در حاشیه نمک‌زار گیاهان شورپسند همچون اشنان و گز قابلیت رشد یافته‌اند.

سد یام
این سد در ۳ کیلومتری غرب روستای جزندر و در ۷۰ کیلومتری شمال غربی سبزوار بر روی رودخانه یام است. به دلیل جریان‌های آبی و فشار آن شنا در این سد ممنوع بوده و ماهیگیری نیز تا حد زیادی محدود است.

این سد با هدف تامین آب مورد نیاز کشاورزی در روستاهای پایین‌دست و کمک به طرح‌های کوچک کشاورزی در منطقه، پرورش آبزیان و ایجاد مرکز تفرجگاهی احداث شده است. این سد از نوع سد خاکی با هسته رسی است که ارتفاع آن از بستر رودخانه ۱۹/۵ متر، طول تاج سد ۲۰۲ متر و عرض آن ۶/۸ متر و حجم مخزن سد ۱/۱۸ میلیون متر مکعب است. دریاچه سد ۱۶ هکتار مساحت دارد. سد به‌عنوان یکی از مناطق پرجاذبه گردشگری به خصوص جهت ماهیگیری تفریحی در روزهای تعطیل مورد استقبال و توجه تعداد زیادی از طبیعت دوستان قرار گرفته است.
[/HIDE-THANKS]

دانلود رمان های عاشقانه

دانلود رمان و کتاب های جدید