کردستان معرفی شهر مریوان

[ATENA_A]

۱. دریاچه زیبای زریوار (زریبار)

موقعیت دریاچه روی نقشه
یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی در شهرستان مریوان، دریاچه‌ای است با آب شیرین در ۳ کیلومتری غرب شهرستان که در ارتفاعی نزدیک به ۲ هزار متری از سطح دریا قرار گرفته است. «زریوار» یا «زریبار» نام این جاذبه‌ی زیبای طبیعی است که لقب بزرگ‌‌ترین و البته زیباترین دریاچه‌ی آب شیرین غرب کشور را به خود اختصاص داده است.

جالب است بدانید که آب این دریاچه‌ی شگفت‌انگیز بواسطه‌ی آب چشمه‌های پیرامونش تامین شده و به همین دلیل ابتدا به «زیراوبار» که در زبان کردی به معنای آب کف کنار است، شهرت داشته و سپس به «زریوار» تغییر نام می‌دهد. انواع آبزیان، پرندگان، گیاهان و برخی از پستانداران در مجاورت این دریاچه‌ی ارزشمند زندگی می‌کنند.

۲. مجتمع پارک ساحلی زریوار

«مجمتع پارک ساحلی زریوار» یکی از جاذبه‌های گردشگری ارزشمند در شهرستان مریوان است که به اعتقاد مسئولین این شهرستان، می‌توان آن را تنها مجموعه‌ی گردشگری در زریوار معرفی کرد.

مجتمع پارک ساحلی زریوار، تنها مجموعه‌ی گردشگری در زریوار است .
مسئولان این شهرستان، این پارک ساحلی و تپه‌ی مشرف به آن را در سه مجموعه‌ی سازماندهی شده و ارزشمند به نام‌های «پارک شهری و مراکز فرهنگی و خدماتی»، «پارک ساحلی» یا «بلوار ساحلی» و «مجموعه‌ی خدماتی پذیرایی و اقامتی روی تپه» به عنوان جاذبه‌ی گردشگری برای مسافران و علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی ارائه کرده‌ است.

۳. بازارچه مرزی مریوان
یکی از شلوغ‌ترین و جالب‌ترین مکان‌های شهرستان مریوان، «بازارچه‌ی مرزی» این شهرستان در فاصله‌ی ۱۵ کیلومتری از آن است که می‌توان آن را یکی از عظیم‌ترین و در عین حال ارزشمندترین بازارهای موجود در غرب ایران نامید. در کنار کالاهای وارداتی از کشورهای مختلف، می‌توان انواع محصولات داخلی مانند صنایع دستی، پوشاک، زیورآلات و محصولات متنوع دیگری را در این بازارچه یافت که گردشگران و مسافران را ساعت‌ها در این محل، متوقف خواهد ساخت.

 

[ATENA_A]

۴. دشت بیلو

در ۱۵ کیلومتری از شهرستان مریوان، یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری طبیعی قرار گرفته است که از آن به نام «دشت بیلو» یاد می‌شود. دشتی با بهره‌مندی از پوشش گیاهی مطلوب، چشمه‌های متعدد و حضور جنگل‌های پیرامون، به یکی از مکان‌های محبوب و مناسب برای گردش و مسافرت در این شهرستان تبدیل شده است. طبیعت زیبا، نشاط و خرمی دشت و چشم‌اندازهای خیره‌کننده در این نقطه از مریوان، در ایام مختلف سال مخصوصا در روزهای نوروز و تعطیلات آخر هفته، میزبان جمع زیادی از مردم محلی و روستاییان است.

۵. منطقه‌ تفریحی قمچیان

در حد فاصل جاده‌ی مریوان- سقز، یکی از زیباترین مناطق گردشگری در استان کردستان قرار دارد که به «منطقه‌ی تفریحی قمچیان» شهرت یافته است. این منطقه‌ی محبوب به دلیل وجود مناظر دیدنی طبیعی، چشم‌اندازهای سرسبز، کوه‌های سربه‌فلک کشیده و درختان گوناگون، همواره مورد توجه گردشگران و مسافران بوده است. تفریحگاهی که با حضور در آن شیفته و مجذوب آن شده و آرامشی شگرف را تجربه خواهید کرد. از ویژگی‌های مطلوب در این منطقه می‌توان به وجود گیاهان خوراکی متعدد، پرندگان مختلف و کوه‌هایی همچون چاوک و قله‌ی امام اشاره کرد که گزینه‌ای عالی برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی است.

۶. روستای کانی‌سانان

موقعیت روستا روی نقشه
در فاصله‌ای حدود ۷ کیلومتری از غرب شهرستان مریوان، در دامنه‌ی کوه و در فاصله‌ای نزدیک و مقابل دریاچه‌ی زریوان قرار دارد. خانه‌های روستا با معماری جالبی به صورت ردیفی، درست پشت سر یکدیگر و بدون اینکه هیچ یک از آن‌ها مقابل دید خانه‌ی دیگری را بگیرد، ساخته شده است.

خانه‌های روستا با معماری جالبی به صورت ردیفی، پشت سر یکدیگر و بدون اینکه هیچ یک از آنها مقابل دید خانه‌ی دیگری را بگیرد، ساخته شده است
در واقع چینش خانه‌ها به دلیل قرارگیری روی سرازیری، به گونه‌ای است که با حضور در هر خانه، منظره‌ای جالب و دوست‌داشتنی را شاهد خواهید بود و مناظری چشم‌نواز از دریاچه، کوه، جنگل‌های متعدد و نیزارها مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد که این روستا دارای پیشینه‌ای نزدیک به ۱۵۰ سال است و چون در گذشته ساکنان نخستین آن سه خانواده‌ی دامدار را تشکیل می‌داد، به این نام یعنی «کانی سه نان» شهرت یافته است. زیبایی‌‌های این روستا، آن را به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل کرده است.

 

[ATENA_A]

۷. قلعه مریوان (قلعه ایمام)

یکی از جاذبه‌های تاریخی در شهرستان مریوان، بنایی است کهن و متعلق به اواسط قرن ۱۰ هجری قمری که در فاصله‌ی ۳ کیلومتری از جنوب شرقی شهر، قرار دارد. «قلعه‌ی مریوان» نام این میراث تاریخی کشور است که به نظر می‌رسد در دوران حکومت «سرخاب بیگ اردلان»، بر فراز کوهی احداث شد. «هلوخان» و «قلعه ایمام»، نام‌های دیگر این اثر تاریخی است که در بین مردم رواج یافته است. متاسفانه به دلایلی بخش اعظمی از این میراث کهن از بین رفته است و تنها آثاری از پله و آب انبار آن باقی مانده است. گفته می‌شود که دوران سرخاب بیگ، از این قلعه به عنوان پایگاه حکومت کردستان استفاده می‌شد. سرانجام در زمان هلوخان، حتی با وجود افزایش قدرت دفاعی قلعه و اضافه کردن ساختمان‌های دیگری به آن مانند مسجد، مرکز فرمانروایی خود را از این قلعه به «قلعه‌ی پالنگان» تغییر داد.

۸. پل تاریخی گاران

موقعیت پل روی نقشه
در فاصله‌ی ۱۰ کیلومتری از شمال شرقی شهرستان مریوان و در جاده‌ی «گاران-تیژتیژ»، یکی از جاذبه‌های تاریخی استان کردستان قرار گرفته است که به «پل گاران» شهرت دارد. پلی ساخته شده از سنگ، ساروج، آجر و سنگ‌های تراشیده و بالغ بر ۵ دهنه، که دو دهنه‌ی آن در وسط رودخانه ساخته شده است. در گذشته با کمک این پل، مسیر ارتباطی بین «اسلام‌دشت» و «گاران» در شهرستان مریوان آسان‌تر صورت می‌پذیرفت. همچنین با استفاده از این پل، شهر «سنندج» به شهر مریوان متصل می‌شد. گفته می‌شود قدمت این سازه‌ی تاریخی متعلق به دوران حکومت ساسانیان است و تا سال ۱۳۲۰ از آن استفاده می‌شد. جالب است بدانید که پل گاران، در دوران حکومت صفویان و در زمان حکومت والیان اردلان، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و به عنوان میراث فرهنگی کشور، به ثبت ملی رسیده است

 

[ATENA_A]

۹. ارتفاعات چهل چشمه

در منطقه‌ی مریوان، ارتفاعات کوهستانی متعددی وجود دارد که اغلب از دو نوع مرتفع سنگی و کوه‌های جنگلی رفیع است. «چهل چشمه» کوهی است با ارتفاعی نزدیک به ۳ هزار و ۱۴۰ متر از سطح آب‌های آزاد که در شمال شرقی شهرستان مریوان قرار گرفته است. درواقع چهل چشمه متشکل از ۲۰ قله‌ی دیگر است که قله‌ی شاه‌نشین در چهل‌چشمه، کانی میران، کوه مزگت و میرزا، کوه افراسیاب، کوه باینچوب، کوه کل کوژ تعدادی از این قلل را تشکیل می‌دهد.


در پیرامون این کوه‌ زیبا و سربه فلک کشیده، روستاهای متعددی وجود دارد که نرگسله، درهوان، کا نعمت و اسحاق‌آباد، از جمله‌ی‌ آن‌ها است. طبعیت زیبا با چشم‌اندازهایی رویایی و افسونگر، سرسبزی و نشاط منطقه، مجموعه‌ی کم‌نظیری از گل‌ و گیاهان مختلف با پوشش گیاهی متنوع دارویی از جمله کاشمه، سموور، ریواس، برزا، سنوبر، حضور چشمه‌ها و ییلاق‌های متعدد از جمله چشمه‌ی «قولنگ احمد خدر»، «میکائیل کویره»، «هوار« یا «کانی چاوره‌ش»، «جمین»، «کانی زلیخا» و «مصطفی خان»، این منطقه از کشور را به یکی از تفریحگاه‌ها و استراحتگاه‌های محبوب تبدیل کرده که در ایام مختلفی از سال میزبان گردشگران، طبیعت‌گردان و کوه‌نوردان از سراسر ایران است.

۱۰. تفرجگاه ملاقوبی

از دیگر مکان‌‌های دیدنی در شهرستان مریوان، تفرجگاهی به نام «ملاقوبی» است که در جنوب شرقی روستای «برقلعه» و در بخش شمالی روستای «هجرت» قرار گرفته است. درواقع «ملاقویی» منطقه‌ای است که در آن فردی به همین نام دفن شده که از گذشته‌ تا به امروز به عنوان زیارتگاه و مکانی مذهبی مورد توجه و احترام مردم قرار می‌گیرد. حضور درختان جنگلی فراوان، طبیعتی سرسبز و چشمه‌های متعدد، مناظر و چشم‌اندازهایی زیبا و منحصربه‌فرد را در این منطقه ایجاد کرده که آن را به یکی از مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های گردشگری استان کردستان، تبدیل کرده است.

 

[مهربانوی ایرانی]

معرفی شهر مریوان
مریوان از شهرستانهای استان کردستان در غرب ایران است. مرکز این شهرستان شهر مریوان است. تنوع گیاهی و پوشش جنگلی یكی از جاذبه‌ ها و ویژگی‌ های بارز شهرستان است. گردو و توت فرنگی مهمترین محصولات باغداران این شهرستان میباشد. دریاچه زریوار و بازارچه مرزی باشماق در این شهرستان مورد توجه بسیاری از گردشگران است.
نام: مریوان
نام قدیمی: دور آشور یا کارشاروکین، مهروان، دژ شاهپور
وجه تسمیه: در متون قدیمی مریوان را "مهروان" متشكل از دو واژه ًمهر ً و "وان ً به معنی "جایگاه مهر" نوشته اند .
استان: کردستان
تاریخچه: محوطه‌ های باستانی و تاریخی حومهٔ شهرستان مریوان مانند تپه ‌های ساوجی، کولان، مِرّگ، بیساران و دو تپه شرقی و غربی حاکی از استقرار انسان ‌ها از دوران نوسنگی و ادامهٔ آن در عصر پس از هزارهٔ چهارم پیش از میلاد است و نشانهٔ دیرینگی زیست انسان در این منطقه بوده و به عنوان سنگ بنای شهرنشینی در این منطقه به شمار می‌روند. شهرستان مریوان از آن جا که بر سر راه تیسفون به تخت سلیمان (آتشکدهٔ آذرگشنسب) قرار داشته، در عهد اشکانیان و ساسانیان مورد توجه بوده است. در رسالهٔ پهلوی شهرهای ایران تصریح شده است که بهرام گور در کنار دریاچهٔ بهرام آوند یا زریبار شهری ساخت و در منابع آشوری آمده است که سارگون اول پادشاه آشور پس از تسلط بر این منطقه، در حدود ۱۸۰۰ سال پیش از میلاد به جای شهر قدیمی هارهار در جنوب دریاچهٔ زریبار، شهری به نام دورآشور یا کارشاروکین را ساخت.

منبع:تریپ یار​

 

[مهربانوی ایرانی]

در منابع اسلامی از مریوان به عنوان دژان - دزان نام بـرده ‌اند. در گذشته هنگام صدور قباله‌ ها و ذکر محل تولد در موقع صدور شناسنامه از کلمه ‌های دژ شاهپور، مهروان و قلعهٔ شاه‌ آباد یاد کرده اند و آن را یکی از پایتخت ‌های کردستان می‌ نامند. بنا به روایتی در زمان حكومت سلسله قاجاریه ، به امر ناصر الدین شاه در دو هزار قدمی دریاچه زریوار (زریبار ) قلعه نظامی بسیار مستحكمی ساخته شد. این قلعه یکی از بناهای شهر جدید مریوان است. یك سال بعد به امر حاج فرهاد میرزا معتمدالدوله عموی ناصر الدین شاه بر وسعت آن افزوده شد . این قلعه نظامی به نام ً قلعه شاه آباد ً موسوم گردید. پس از انقراض سلسله قاجاریه و روی كار آمدن سلسله پهلوی نام قلعه شاه آباد ً به ً دژ شاهپور ً مبدل گشت. احداث این قلعه مسجد و حمام و قنات مبنای شهر جدید و نو بنیاد مریوان کنونی می باشد. این منطقه همواره از اهمیت استراتژیك ویژه برخوردار بوده است. همجواری با كشور عراق، ترددها، و تحركات نیروهای نظامی دو كشور، حاصلخیزی، وفور آب و محصولات كشاورزی و وجود دریاچه آب شیرین همواره باعث توجه حكمرانان و سلاطین شده است. در بررسی متون تاریخی می توان شاهد درگیریها و تاخت و تاز های متعدد و لشكر كشی های آنها در دشت مریوان بود . وجود قلاع متعدد و مستحكم نشان دهنده همین موضوع است.​

 

[مهربانوی ایرانی]

در بررسی متون تاریخی می ‌توان دریافت که شهرستان مریوان یکی از مناطق مهم کردها به شمار می‌ رفته است که همیشه گریبان ‌گیر فراز و نشیب و ویرانی و آوارگی مردم بوده است، که به خاطر درگیری ‌های متعدد مربوط به بابان و خان ‌نشینان محلی و مردم بوده است و یا به خاطر مسائل سیـاس*ـی و اجتماعی، تاخت و تازها و لشکرکشی‌ های متعدد امپراتوری ‌ها و نیروهای حاکم بر منطقه در دشت مریوان بوده است. وجود قلاع متعدد و مستحکم نشان دهندهٔ این موضوع است که شهرستان مریوان یکی از مناطق مهم ادوار کردنشینی بوده است، یکی از این قلعه ‌ها که بعدها به قلعهٔ مریوان معروف گشت، قلعهٔ هلوخان است که در دوره صفویه ساخته شده است. قلعهٔ مریوان یکی از آثار دیرین این سرزمین کهن می‌ باشد که بسیاری از آثار تاریخی–فرهنگی و هنری مردم این مرز و بوم در آن ثبت شده است و در بسیاری از کتاب ‌های تاریخی محلی به آن اشاره شده است. شهرستان مریوان تا قبل از سال ۱۳۳۷ تحت عنوان "بخشداری مریوان" از بخشهای تابعه شهرستان سنندج بود. در دوران جنگ ایران و عراق نیز، مریوان همواره بمباران هوایی و موشکی می ‌شد و تعدادی از روستاهای اطراف نیز بمباران شیمیایی شدند. اما هیچگاه نیروهای عراقی وارد این شهر نشدند.​

 

[مهربانوی ایرانی]

تقسیمات کشوری: شهرستان مریوان دارای سه بخش مركزی، سرشیو و خاومیرآباد است. بخش‌ مركزی شهرستان به مركزیت شهر مریوان دارای 3 دهستان و 61 روستای دارای سكنه است. دهستانهای این بخش عبارتند از دهستان سركل به مركزیت شهر كانی ‌دینار، دهستان كوماسی به مركزیت روستای پیرخضران و دهستان زریبار به مركزیت روستای نی. بخش سرشیو به مركزیت شهر چناره دارای 2 دهستان به اسامی سرشیو به مركزیت شهر چناره و دهستان گلچیدر به مركزیت روستای جانوره و تعداد 48 روستای دارای سكنه است. بخش خاومیرآباد به مركزیت شهر بـرده‌ رشه دارای یك دهستان به اسم خاوومیرآباد به مركزیت شهر بـرده‌ رشه و تعداد 32 روستای دارای سكنه می‌ باشد.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان مریوان با طول و عرض جغرافیایی بین 35 درجه و 48 دقیقه تا 2 درجه و 35 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 45 دقیقه تا 45 درجه و 58 دقیقه طول شرقی نصف‌النهار گرینویچ از شمال به شهرستان سقز، از شرق به شهرستان سنندج و دیواندره و از جنوب ‌شرقی به شهرستان سروآباد و از غرب و شمال غربی به خاك عراق محدود است.​

 

[مهربانوی ایرانی]

آب و هوا: بطور كلی آب و هوای مریوان سرد و كوهستانی متمایل به معتدل سرد و حتی مدیترانه‌ای است. ریزش برف و باران در این شهرستان، باعث گردیده كه این منطقه‌ یكی از پرآب‌ ترین مناطق غرب كشور باشد.

ارتفاع از سطح دریا: ۱۳۲۰ متر

کوهها: مشهورترین كوههای مریوان عبارتند از: پیازه، چل چشمه، قلعه‌برد، میراجی، گاران، ایمام، هزار مرگه، پیرالیاسی، سلطان اغزه تو، برانان و لشت شهیدان

رودها: رودخانه قزلچه‌ سو، رودخانه‌ گاران، رودخانه‌ كوماسی، رودخانه عصرآباد، رودخانه بایوه (بناوه‌ سوته) از مهمترین رودهای این منطقه هستند که به خاک عراق جاری میشوند. چم انجیران، شیان، گردلان، كاكوذكریا، ده بنیاد، هاله كوكان چناره و زریبار نیز از رودهای این شهرستان میباشند.

پوشش گیاهی و زیست جانوری: تنوع گیاهی و پوشش جنگلی یكی از جاذبه‌ها و ویژگی‌ های بارز شهرستان است. جنگل‌ های مریوان از نظر جنگل شناسی جزء تیپ مدیترانه‌ای و مناطق نیمه مرطوب بوده و دانه ‌دار و شاخه زا هستند. بلوط 83 درصد، پسته وحشی (بنه) 7 درصد، گلابی وحشی 4 درصد، افرا 3 درصد و سایر گونه‌ها حدود 3 درصد جنگل ‌های شهرستان را شامل می‌ شوند. در حال حاضر از میوه و سایر محصولات فرعی (شیره سقز، گز علفی، مازوج و غیره ...) بهره‌برداری می ‌گردد.​

 

[مهربانوی ایرانی]

از مهم‌ ترین زیستگاه ‌های مریوان می‌ توان به ۲ مورد «دریاچه زریبار و قلعه برد» اشاره کرد. در زیستگاه قلعه برد پوشش‌ های گیاهی بسیار متنوع از جمله درختچه‌ های گلابی وحشی، ون، بلوط، بنه، بادام كوهی و زالزالك و آلبالوی وحشی پناهگاه خوبی برای حیوانات بزرگ جثه فراهم كرده است كه وجود خرس قهوه‌ ای وحشی از گونه ‌های برجسته منطقه می ‌باشد. وجود چشمه‌ های عظیم و آب فراوان و باغ‌ های گردو و انگور هم در افزایش جمعیت این گونه نقش عمده‌ای دارند. از دیگر جانوران آن منطقه می ‌توان به خرگوش، سنجاب، رودك، و تشی اشاره نمود.

اقتصاد: قرار گرفتن در کنار دریاچهٔ زریبار، اورامان و طبیعت زیبای منطقه و همچنین ترانزیت و واردات کالا در مرز ایران و عراق (که فاصلهٔ آن از شهر حدود ۲۱ کیلومتر است)، باعث رونق اقتصادی و گسترش مریوان شده‌ است.

محصولات: مهمترین محصولات زراعی و مرسوم در شهرستان مریوان گندم، جو، برنج، ارزن، نخود، یونجه، توتون، شبدر، تنباكو، سبزی و صیفی جات می باشند. محصولات گلخانه ای در این شهرستان پیشرفت چشمگیری داشته است. در چند دهه گذشته اکثر محصولات باغها را گردو و انگور تشکیل می داد، اما در سالهای اخیر باغدارن به کشت محصولاتی نظیر سیب، گلابی، گوجه فرنگی، گیلاس و توت فرنگی، بادام و هلو روی آورده اند. ​