این مکان با تمام جاذبههای گردشگری خود سالهاست که درهایش را به روی علاقهمندان باز کرده تا گردشگران از فضای زیبا و معماری شگفت انگیز این محیط لـ*ـذت ببرند .در این مقاله قصد داریم بهطور اختصاصی نگاهی به معماری کاخ نیاوران و طراحی داخلی آن بیندازیم.
کاخ نیاوران
مجموعه کاخ نیاوران یک بنای تاریخی است که در شمیران (شمال تهران) و در یک باغ ۹ هزار متری ساخته شده است .این بنای تاریخی شامل چند کاخ و یک موزه است که قدمت آنها به دوران قاجار و پهلوی باز میگردد .این مجموعه تاریخی که در محله نیاوران ،یکی از محلههای قدیمی تهران بنا شده است ،ابتدا به دستور فتحعلی شاه ،یکی از پادشاهان سلسله قاجار ساخته شد تا تفرجگاه تابستانه پادشاه وقت و نزدیکان او باشد .بعدها به دستور ناصرالدین شاه ساختمان دیگری در اواخر دوره قاجار در گوشهای از باغ به این مجموعه اضافه شد که ابتدا آن را ساختمان احمدشاه قاجار نامیدند .با گذشت زمان و روی کار آمدن سلسله پهلوی ،نام این بنای تاریخی به صاحب قرنی تغییر کرد.
در زمان حکومت سلسله پهلوی در ایران ،به دستور محمدرضا شاه ،بناهای متعدد و قدیمی درون باغ تخریب شدند و بنای جدیدی با نام کاخ اختصاصی نیاوران ساخته شد تا محل زندگی شاه و خانواده او باشد. معماری کاخ نیاوران در سال ۱۹۵۸ توسط مهندس معمار سرشناسی به نام محسن فروغی انجام شد و ساخت آن با توقفهایی که در سالهای مختلف داشت ،بلاخره در سال ۱۹۶۷ به پایان رسید.
این کاخ به غیر از آنکه محلی برای اقامت و زندگی شاه و خانوادهاش بود ،مهمانسرای سران خارجه دیگر کشورها بود که به دلایل مختلف به ایران سفر میکردند .شاه وقت ایران در بخشهای مختلف این کاخ به پذیرایی از مهمانان و برگزاری جشنهای مختلف میپرداخت.
با انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ و ترک کاخ نیاوران توسط شاه و خانوادهاش ،سالهای زیادی دربهای این مکان تاریخی روی همگان بسته شد اما در نهایت به دستور وزارت گردشگردی و در پی تعمیرات صورت گرفته و به علت زیبایی خیرهکننده معماری کاخ نیاوران ،این مجموعه برای بازدید عموم آماده شد.
قسمت قابل توجه دیگری که در معماری کاخ نیاوران ،توجه بسیاری از علاقهمندان را به خود جذب میکند ،کوشک احمد شاهی است .این کوشک با زیربنای ۸۰۰ متر مربعی در شمال باغ نیاوران و در روزهای پایانی دوره قاجار در دو طبقه اصلی ساخته شد تا تفریحگاهی برای احمد شاه باشد .نمای بیرونی این کوشک آجری است و در میان طبقات اول و دوم نیز ستونهای گچی و آجری به چشم میخورند. با روی کار آمدن خاندان پهلوی و ساکن شدن محمدرضا شاه در این باغ ،کوشک احمد شاهی با تغییر کامل دکوراسیون داخلی و مبلمان به عنوان دفتر کاری رضا پهلوی مورد استفاده قرار گرفت.
طبقه همکف این کوشک از یک سالن بزرگ تشکیل شده که در میان این سالن حوضچهای از جنس سنگ مرمر قرار دارد .در اطراف این حوض و در طول دو راهرویی که در این طبقه قرار دارند ،شش اتاق مختلف مشاهده میشود.
در طبقه دوم این بنا سالن مرکزی و یک ایوان سراسری و همچنین اتاق موسیقی به چشم میخورد.
درون این بنای تاریخی نیز همانند درگیر کاخها ،وسائل لوکس و تزئینی نفیس بسیاری قرار دارد که از جمله آنها میتوان به عاج فیل ،مجسمههایی از جنس نقره ،چوب اعلا و … اشاره کرد.
همچنین هدایای مختلفی که از کشورهای مانند هند و رومانی به پادشاه ایران تقدیم شده است ،در این کاخ جمع آوری شدهاند .پس از آنکه در سال ۲۰۰۰ درهای این کوشک بر روی بازدیدکنندگان باز شد ،این کوشک به موزهای تبدیل شد که در آن انواع نقاشیهای تاریخی ،فسیلهای گیاهی و جانوری ،سنگهای معدنی و تزئینی و … نگهداری میشود.
کاخ نیاوران
مجموعه کاخ نیاوران یک بنای تاریخی است که در شمیران (شمال تهران) و در یک باغ ۹ هزار متری ساخته شده است .این بنای تاریخی شامل چند کاخ و یک موزه است که قدمت آنها به دوران قاجار و پهلوی باز میگردد .این مجموعه تاریخی که در محله نیاوران ،یکی از محلههای قدیمی تهران بنا شده است ،ابتدا به دستور فتحعلی شاه ،یکی از پادشاهان سلسله قاجار ساخته شد تا تفرجگاه تابستانه پادشاه وقت و نزدیکان او باشد .بعدها به دستور ناصرالدین شاه ساختمان دیگری در اواخر دوره قاجار در گوشهای از باغ به این مجموعه اضافه شد که ابتدا آن را ساختمان احمدشاه قاجار نامیدند .با گذشت زمان و روی کار آمدن سلسله پهلوی ،نام این بنای تاریخی به صاحب قرنی تغییر کرد.
در زمان حکومت سلسله پهلوی در ایران ،به دستور محمدرضا شاه ،بناهای متعدد و قدیمی درون باغ تخریب شدند و بنای جدیدی با نام کاخ اختصاصی نیاوران ساخته شد تا محل زندگی شاه و خانواده او باشد. معماری کاخ نیاوران در سال ۱۹۵۸ توسط مهندس معمار سرشناسی به نام محسن فروغی انجام شد و ساخت آن با توقفهایی که در سالهای مختلف داشت ،بلاخره در سال ۱۹۶۷ به پایان رسید.
این کاخ به غیر از آنکه محلی برای اقامت و زندگی شاه و خانوادهاش بود ،مهمانسرای سران خارجه دیگر کشورها بود که به دلایل مختلف به ایران سفر میکردند .شاه وقت ایران در بخشهای مختلف این کاخ به پذیرایی از مهمانان و برگزاری جشنهای مختلف میپرداخت.
با انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ و ترک کاخ نیاوران توسط شاه و خانوادهاش ،سالهای زیادی دربهای این مکان تاریخی روی همگان بسته شد اما در نهایت به دستور وزارت گردشگردی و در پی تعمیرات صورت گرفته و به علت زیبایی خیرهکننده معماری کاخ نیاوران ،این مجموعه برای بازدید عموم آماده شد.
قسمت قابل توجه دیگری که در معماری کاخ نیاوران ،توجه بسیاری از علاقهمندان را به خود جذب میکند ،کوشک احمد شاهی است .این کوشک با زیربنای ۸۰۰ متر مربعی در شمال باغ نیاوران و در روزهای پایانی دوره قاجار در دو طبقه اصلی ساخته شد تا تفریحگاهی برای احمد شاه باشد .نمای بیرونی این کوشک آجری است و در میان طبقات اول و دوم نیز ستونهای گچی و آجری به چشم میخورند. با روی کار آمدن خاندان پهلوی و ساکن شدن محمدرضا شاه در این باغ ،کوشک احمد شاهی با تغییر کامل دکوراسیون داخلی و مبلمان به عنوان دفتر کاری رضا پهلوی مورد استفاده قرار گرفت.
طبقه همکف این کوشک از یک سالن بزرگ تشکیل شده که در میان این سالن حوضچهای از جنس سنگ مرمر قرار دارد .در اطراف این حوض و در طول دو راهرویی که در این طبقه قرار دارند ،شش اتاق مختلف مشاهده میشود.
در طبقه دوم این بنا سالن مرکزی و یک ایوان سراسری و همچنین اتاق موسیقی به چشم میخورد.
درون این بنای تاریخی نیز همانند درگیر کاخها ،وسائل لوکس و تزئینی نفیس بسیاری قرار دارد که از جمله آنها میتوان به عاج فیل ،مجسمههایی از جنس نقره ،چوب اعلا و … اشاره کرد.
همچنین هدایای مختلفی که از کشورهای مانند هند و رومانی به پادشاه ایران تقدیم شده است ،در این کاخ جمع آوری شدهاند .پس از آنکه در سال ۲۰۰۰ درهای این کوشک بر روی بازدیدکنندگان باز شد ،این کوشک به موزهای تبدیل شد که در آن انواع نقاشیهای تاریخی ،فسیلهای گیاهی و جانوری ،سنگهای معدنی و تزئینی و … نگهداری میشود.