نصب پایتون روی سیستم عامل ویندوز

[سیده آمین ارمان]

همان طور که می دانید برای آن که کامپیوتر بتواند دستورات پایتون را بفهمد و آن ها را اجرا کند نیاز به نرم افزاری داریم که کدها را برای کامپیوتر ترجمه کند. برای این منظور، سازندگان پایتون پردازنده ی زبان -Language Processor- که شامل مفسر، ویرایشگر پیش‌فرض پایتون تحت عنوان IDLE، کتابخانه ی استاندارد، و ... است را در یک پکیج آماده کرده اند تا کاربران با استفاده از آن بتوانند کدهای خود را راحت تر بنویسند، به منبعی از اطلاعات کمکی دسترسی داشته باشند، و برنامه های خود را اجرا کنند. در این آموزش می خواهیم با نحوه ی دانلود و نصب این بسته ی نرم افزاری روی سیستم عامل ویندوز آشنا شویم.

در بعضی از سیستم عامل ها نظیر گنو/لینوکس یک نسخه از پایتون به صورت پیش فرض نصب شده است، اما در مورد ویندوز چنین نیست. با این حال ممکن است پایتون از قبل روی سیستم کامپیوتر شما نصب شده باشد، که اگر همان نسخه ی مورد نظر شما باشد دیگر لزومی به دانلود و نصب آن نخواهد بود؛ برای آن که از این موضوع مطلع شوید می توانید از مسیر Control Panel >‌ Programs این مورد را بررسی کنید که آیا نسخه ی مورد نظر شما در میان برنامه های نصب شده روی سیستم وجود دارد یا خیر. در صورت مثبت بودن جواب نیازی به دانلود و نصب مجدد نمی باشد، اما در غیر این صورت می بایست مراحل زیر طی شوند.

دانلود پکیج زبان برنامه نویسی پایتون
آخرین نسخه ی رسمی پایتون را می توانید با مراجعه به آدرس python.org -سایت رسمی زبان برنامه نویسی پایتون- دانلود کنید.

به خاطر داشته باشید
توزیع های دیگری هم مثل ActivePython، Anaconda، Canopy، WinPython و بسیاری دیگر وجود دارند که شامل برخی ویژگی ها و قابلیت های بیش تر نظیر کتابخانه های تخصصی کاربردی که در نسخه ی استاندارد موجود نمی باشند می شوند. تمرکز اصلی ما در این دوره روی نسخه ی پایدار استاندارد این زبان خواهد بود.
توجه داشته باشید که سایت رسمی پایتون اصلی ترین پایگاهی است که به عنوان یک برنامه نویس پایتون می توانید به آن مراجعه کنید و از آخرین اخبار، مستند سازی ها، و اتفاقات دنیای پایتون با خبر شوید، آخرین نسخه ی به روز رسانی شده ی پایتون را متناسب با سیستم عامل خود دانلود کنید، از موقعیت های شغلی موجود برای توسعه دهندگان این زبان مطلع شوید، از آن به عنوان یک منبع آموزشی برای یادگیری این زبان استفاده کنید و . . .

پس از وارد کردن آدرس سایت در نوار آدرس مرورگر خود و بالا آمدن صفحه ی اصلی، تب Download را انتخاب می کنیم. از این بخش، نسخه های مربوط به سیستم عامل های مختلف نظیر لینوکس، یونیکس، مک اوس ده، و غیره برای دانلود در دسترس است. با توجه به این که ما با مرورگر مبتنی بر سیستم عامل ویندوز وارد سایت شده ایم، به صورت خودکار دو پیشنهاد به ما ارائه می شود:



یکی نسخه ی 3.5.0 و دیگری نسخه ی 2.7.10 است و با توجه به این که در آموزش های قبل گفته ایم در این دوره ی آموزشی از آخرین نسخه ی موجود این زبان استفاده خواهیم کرد، لذا کار خود را با دانلود نسخه ی 3.5.0 آغاز می کنیم. با کلیک روی دکمه ی مربوط به آن دانلود فایلی با نام python-3.5.0.exe آغاز می شود (توجه داشته باشید که برای نصب پایتون روی ویندوز دو پکیج وجود دارد که بسته ی نصبی ذکر شده حالت آفلاین آن است که در زمان نصب نیاز به ارتباط با اینترنت ندارد. در حالت دیگر می توانید بسته ی نصبی تحت وب را با حجم کم تر دانلود کنید که در حین فرآیند نصب، اجزای لازم را با برقراری ارتباط با اینترنت دانلود می کند.)

نصب پکیج زبان برنامه نویسی پایتون روی ویندوز
در ادامه،‌ نحوه ی نصب پکیج زبان برنامه نویسی پایتون روی سیستم عامل ویندوز نسخه ی 8.1 را بررسی خواهیم کرد. برای این منظور، به پوشه ای که فایل دانلود شده در آن ذخیره شده است مراجعه کنید و روی فایل دوبار کلیک کنید تا اجرا شود. پنجره ای به شکل زیر باز می شود:



همان طور که در تصویر بالا مشاهده می کنید دو گزینه برای انتخاب وجود دارد: Install Now و Customize installation. علاوه بر آن دو دکمه ی چک باکس هم در تصویر می بینیم که در صورت انتخاب اولین گزینه راه انداز یا Launcher پایتون برای تمام کاربران سیستم نصب خواهد شد و با انتخاب دومین چک باکس مسیر مفسر پایتون به متغیر PATH در ویندوز اضافه می شود. توصیه می کنیم تیک این گزینه را فعال کنید چرا که بعدا در استفاده از CMD، به راحتی می توانید دستورات پایتون را اجرا کنید.

Install Now: در صورت انتخاب این گزینه بسته ی نرم افزاری با تنظیمات پیش فرض روی دایرکتوری کاربر کنونی در کامپیوتر نصب خواهد شد. پیشنهاد می شود برای شروع از این گزینه استفاده شود:



و در نهایت پنجره ی زیر را می بینید که اعلام می کند فرآیند نصب با موفقیت انجام شده است:



Customize installation: در صورت انتخاب این گزینه می توانید بسته ی نرم افزاری را متناسب با نیازهای خود به صورت شخصی سازی شده نصب کنید و قابلیت هایی که مد نظر دارید را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که ممکن است برای این کار نیاز به مجوزهای ادمین سیستم داشته باشید. در این روش بسته ی نرم افزاری در دایرکتوری Program Files نصب خواهد شد:



پس از انتخاب گزینه های مورد نظر روی دکمه ی Next کلیک می کنیم تا پنجره ی بعدی باز شود:



در این قسمت می توانید تنظیمات پیشرفته تری از جمله نصب برای تمام کاربران، ساخت شورتکات هایی برای اپلیکیشن های نصب شده، افزودن پایتون به متغیرهای محیطی، تعیین مسیر نصب دلخواه برای برنامه و ... را کنترل کنید. توجه داشته باشید که بعضی از این قابلیت های اختیاری حتی در پکیج مربوط به نسخه ی آفلاین هم دانلود نمی شود و در صورت انتخاب آن ها نیاز است در زمان نصب بسته حتماً سیستم شما به اینترنت متصل باشد تا در حین نصب اجزای لازم دانلود شوند، در غیر این صورت با خطای زیر مواجه خواهید شد:



بنابراین پس از انتخاب گزینه های دلخواه و اطمینان از اتصال سیستم به اینترنت با کلیک روی دکمه ی Install فرآیند نصب را آغاز کنید:



در نهایت پنجره ی زیر را می بینید که اعلام می کند نصب نرم افزار با موفقیت انجام شده است:



در این مرحله از کار، پکیج زبان برنامه نویسی پایتون به همراه IDLE آن روی سیستم عامل شما نصب گردیده و خواهید توانست لـ*ـذت کدنویسی با این زبان قدرتمند را تجربه کنید.