همسرداری نکند شوهر شما معتاد جنـ*ـسی است!

[Diba]

مجله سیب سبز: اعتياد براي همه ما كلمهاي آشناست و از ريشه عادت ميآيد و گاهي آنچنان مخرب است كه زندگي فرد را نابود ميكند. بين انواع اعتياد شايد كمتر به عبارت « اعتياد جنسي» برخورده باشيد اما اين عبارت براي توصيف افرادي به كار ميرود كه به نوعي وسواسگونه در پي تجارب جنسي در روابط زناشویی هستند و در صورتي كه نتوانند نيازهايشان را برآورده كنند، رفتارشان مختل ميشود. در اصل افرادي كه همه كوشش و رفتارشان در زندگي معطوف به جستوجوي رابـ ـطه جنسي بوده و زمان زيادي را صرف چنين كاري ميكنند و هيچ وقت توانايي متوقف كردن اين عمل را ندارند، معتاد جنسي خوانده ميشوند؛ معتاداني كه براي ترك تقريبا بايد همان مراحلي را طي كنند كه يك معتاد به مواد بايد پشت سر بگذارد. دكتر بهنام اوحدي، روانپزشك درباره اين افراد بيشتر توضيح ميدهد.

اعتياد جنسي چيست؟

بهطور كلي اعتياد به رابـ ـطه جنسي يك رفتار وسواسي و جبري است كه اغلب در مردان اتفاق ميافتد اما گاهي خانمها و به ويژه خانمهايي كه نرينگي بيشتري دارند هم دچار آن ميشوند. افراد دچار اعتياد جنسي احساس اجبار و بيقراري مداوم و مكرر در برقراري ارتباط زناشویی دارند و اگر در طول روز يا هفته نتوانند رابـ ـطه جنسي داشته باشند، نشانههاي محروميتي از خود نشان ميدهند كه شبيه نشانههاي محروميت از مواد است. يعني اين افراد خسته، كسل، مضطرب و بيقرار ميشوند و الگوهاي رفتاريشان به هم ميريزد و آرامش خود را از دست ميدهند. اين موضوع آنقدر براي اين افراد بزرگ است كه آنها از نظر كاركردهاي زندگي دچار مشكل ميشوند.

​

​

​

اعتياد از كجا ميآيد؟

اعتياد جنسي در شرايطي كه فرد در موقعيتهاي اضطرابي قرار ميگيرد، بيشتر بروز ميكند چون وسواس و اجبار هر كدام يك نوع اضطراب هستند و مانند ساير الگوهاي وسواسي مثل وسواس پاكي و نجسي، وسواس به تقارن و نظم، افكار وسواسي و. . . اين وسواس به رابـ ـطه جنسي هم پيدا ميشود. گاهي اوقات براي افراد معتاد به رابـ ـطه جنسي تناوب اين كار مهم است و گاهي هم تنوع در شیوه رابـ ـطه زناشویی اهميت پيدا ميكند و گاهي هم هردو.

محروميت برايش تنشزاست

بهطور كلي انتظار ميرود بعد از گذشت چند سال رابـ ـطه جنسي حالت عادي پيدا كرده و زوجين زندگي غيرجنسي پرباري داشته باشند اما برخي از مردان با گذشت زمان افزايش هيجان جنسي را نشان ميدهند. در اعتياد جنسي فرد در اثر محروميت از برقراري رابـ ـطه جنسي دچار تنش، بيقراري و اضطراب شده و كاركرد زندگياش مختل ميشود. فرد عادي با دوري همسر يا زايمان او كنار ميآيد اما فرد مبتلا به اعتياد جنسي نميتواند اين موضوع را بپذيرد. متاسفانه برخي از مردان كه دچار اعتياد به رابـ ـطه جنسي هستند، در چارچوب خانواده دچار اين اعتياد نيستند و خارج از خانواده آن را دارند.

مراحل اعتياد به چه صورت است؟

اعتياد معمولا از افسردگي و اضطراب شروع ميشود. به احساس نياز به جستوجوي روابط جنسي ميرسد و بعد به انجام فعل جنسي و در آخر هم به پشيماني و افسردگي ناشي از عذاب وجدان ميانجامد. البته بايد به اين نكته توجه داشت كه روابط فرازناشويي ريشهها و سرچشمههاي گوناگوني دارد و اين تلقي كه هر مردی با روابط فرازناشويي معتاد جنسي است، اصلا درست نيست. يكي از مهمترين عللي كه در پس اعتياد جنسي ميتوان و بايد به آن توجه ويژه داشت، شيوع بالاي افسردگي است. نبود مديريت شادي و مهندسي هيجان در جامعه ميتواند به اين موضوع بينجامد و مسوولان بايد راهي براي شاد كردن مردم بيابند.

اين اعتياد از كجا ميآيد؟

براي ريشهيابي اعتياد جنسي بهتر است ابتدا به وسواس اشاره شود. وسواس در مفهوم بزرگ خود در همه افراد وجود دارد و مانند قند خون يا فشار خون است كه در افراد به صفر نميرسد اما وقتي از يك حدي بالاتر ميرود، تبديل به بيماري ميشود.

اعتیاد هم همينطور است كه از يك ميزان بالاتر تبديل به اختلال ميشود. وسواس يك بيماري ارثي است و مقداري از وسواسهاي جنسي چه به صورت انحرافات و چه به صورت اجبار در افراد طبيعي هم ممكن است ديده شود اما زماني كه اين وسواس جنسي كاركردهاي فرد را مختل كند، بهطوري كه به دليل نداشتن رابـ ـطه زناشویی فعاليتهاي روزمره خود را تعليق كند، اعتياد بروز ميكند. افرادي كه وسواس و اعتياد به رابـ ـطه جنسي پيدا ميكنند، اغلب دستكم يك وسواس ديگر را هم دارند كه يا وسواس تميزي است يا نظم و ترتيب يا تقارن.

افراد معتاد جنسي گاهي همزمان انحراف جنسي هم دارند و علائم مربوط به آن را هم بروز ميدهند. اين افراد با وجود رفتارهاي زناشویی پيوستهاي كه انجام ميدهند، باز هم به ارضاي كامل زناشویی نميرسند و تشنگي مداومي دارند كه با هيچ نوع رابـ ـطه زناشویی برطرف نميشود. به همين دليل ديده شده افراد معتاد جنسي گاهي به سيگار، الكل، مواد مخـ ـدر يا محرك هم معتاد هستند.

معتاد جنسي، خودشيفته است

گاهي اوقات يكي از علائم فرد معتاد جنسي در رفتارهاي خودشيفته گونهاش بروز ميكند. اين مساله به ويژه در آقايان بيشتر ديده ميشود. اين افراد ممكن است در عرض يك سال چندین ماشين عوض كنند، ساعتهاي مچي گران قيمت تهيه كنند يا گوشيهاي موبايل بسيار گران بخرند. در واقع برخي از افراد معتاد جنسي خريدهاي وسواسي هم دارند و طيف اختلالات كنترل تكانه نيز در اين افراد ممكن است ديده شود.

يكسري از افراد معتاد جنسي هم همزمان رفتارهاي پرهيجان را دنبال ميكنند و از اين كار لـ*ـذت ميبرند. البته اين به آن معنا نيست كه هر كس شكار، خريد يا ساعت مچي و عينك دودي دوست دارد، در گروه معتادان جنـ*ـسی قرار میگیرد ولي گفته ميشود در افرادي كه اين مجموعه از چيزها را همراه با هم دوست دارند يا مثلا چند رفتار را همزمان با هم دوست دارند، احتمال آن بيشتر است.

نشانههاي بارزتر اعتياد جنسي

افرادي كه به رابـ ـطه جنسي معتاد هستند معمولا فراز و فرودهاي خلقي زيادي دارند. يكي از اختلالاتي كه با وسواسهاي مختلف همراه است، طيف اختلالات افسردگي دوقطبي به ويژه دوقطبي نوع يك و دو يعني خلق ادواري و خلق چرخهاي است. افرادي كه اختلال شخصيت مرزي دارند يا ضداجتماعي و خودشيفته هستند هم ممكن است دچار اعتياد جنسي شوند.

افرادي كه علاقهمند رابـ ـطه جنسي هستند، معمولا مشخصات خاصي را مدنظر دارند اما افراد عياش هيچ الگويي ندارند؛ بهطور مثال مردي ذائقه ترش را دوست دارد، مرد ديگري مزه شور را دوست دارد، يكي ديگر مزه شيرين را ميپسندد ولي مردي كه امروز غذاي شور و فردا غذاي شيرين ميخورد، پسفردا مزه تلخ را دوست دارد و روز ديگر مزه ترش را، ديگر طبيعي نيست.

اين اعتياد با بقيه فرقي ندارد

پس فراموش نکنید

اگر فكر ميكنيد اعتياد جنسي به راحتي قابل ترك كردن است، بهتر است بدانيد دقيقا همان مراحل ترك مواد مخـ ـدر را بايد طي كنيد.

ميل جنسي زياد با اعتياد جنسي فرق دارد

- فردي كه ميل جنسي زياد دارد، آمادگي انجام رابـ ـطه زناشویی را با فاصله زماني كم دارد و اين نياز در طول زندگي يا دستكم هر دهه از زندگياش ثابت است.

- برقراري رابـ ـطه زناشویی در فردي كه ميل جنسي زيادي دارد، از يك نظمي برخوردار است.

- اعتياد جنسي يك نقطه شروع دارد؛ مثلا ممكن است فردي بعد از فوت پدرش يا ورشكستگي يا از زماني كه مهاجرت ميكند، دچار اين معضل شود كه در واقع شيوهاي براي كنار آمدن با -استرسها و اضطرابها براي اين فرد به حساب ميآيد.

- در پي ارضاي جنسي فرد از تنشها رها ميشود و به نوعي به آرامش ميرسد يعني پيامرسانهاي مغزي مواد شيميايي تسكيندهنده ترشح ميكنند كه اين باعث تسكين و آرامش شده و اضطراب فرد را فرو مينشاند. بسياري از زوجين رابـ ـطه جنسي را نوعي ديازپام ميدانند و بهطور مرتب صرفنظر از گرمي يا سردي مزاج اين كار را انجام ميدهند.

به درمان فكر كنيد

الگوهاي درماني سخت نيست

در مورد افراد معتاد جنسي معمولا يك الگوي درماني به نام قدمهاي دوازدهگانه وجود دارد كه در مورد بيشتر معتادان استفاده ميشود. علاوه بر اين رفتار درماني شناختي بسيار موثر است اما براي اين افراد بايد دورههاي دارودرماني هم در نظر گرفته شود چون رفتارهاي وسواسي را نميتوان بدون دارو درمان كرد اما در مورد افراد هـ*ـر*زه پيشنهاد متخصصان طلاق درماني است چون هيچ درمان ديگري كارساز نيست. 80 درصد افرادي كه وارد سيستم درمان چهار جلسهاي دارو درماني ميشوند، در جلسه دوم بيماريشان تحت كنترل قرار ميگيرد اما اين مستلزم آن است كه خودشان هم بخواهند و همكاري كنند.

فرد بيمار بايد بداند كه در اين روند درماني بار مسووليت درمان بيشتر بر عهده خودش است. در اينجا همسر فرد بيمار نيز نقش كمكدرمانگر را دارد و پزشك فقط راهنماي درمان است. فرد بايد بداند كه چه چيزي از دست ميدهد و چه به دست ميآورد. رابـ ـطه زناشویی يكي از ویژگیهای زندگي متاهلی است اما فرد بيمار بايد بداند كه با تعدد و تنوع زياد رابـ ـطه چه چيزي را از دست ميدهد و چه چيزي به دست ميآورد. اين فرد اولين چيزي كه از دست ميدهد خوشنامي و اعتبار است.

كمك همسر براي ترك اعتياد

در اينجا همسر فرد معتاد بايد كنارش بايستد. او بايد قدم به قدم با درمان همسرش پيش برود تا كامل بهبود پيدا كرده و به زندگي عادي بازگردد. متاسفانه برخي مشاوران افراد معتاد جنسي را با افراد هـ*ـر*زه اشتباه تشخيص ميدهند و بلافاصله پيشنهاد طلاق ميدهند. مهارت متخصص بايد طوري باشد كه ضمن اينكه اعتياد به رابـ ـطه جنسي را در فرد درمان ميكند، همزمان نيروي جنسي او را براي آميزش با همسر حفظ كند؛ به همين دليل گاهي لازم است فرد در كنار داروها فرآوردههاي ويتاميني را نيز تجويز كند.

رواندرماني هم مهم است

رواندرماني و گفتاردرماني هم در ادامه روند درمان براي فرد معتاد جنسي حتما مورد نياز است ولي در اين مورد شيوه روانكاوي يعني تحليل رواني توصيه نميشود بلکه رفتار درماني شناختي توصيه ميشود. شناخت درماني و رفتاردرماني نقش بسزايي در اين موضوع دارد. البته اين موضوع مستلزم آن است كه افراد پيگيري كنند چون خيلي از افراد به محض اينكه با دارودرماني مشكلشان حل ميشود، مراجعهشان را قطع ميكنند.