پایتخت حکومت هخامنشیان کجا بوده است؟

[Elka Shine]

پایتخت هخامنشیان
نمی‌توان یک شهر را به عنوان پایتخت و مرکز حکومت هخامنشیان معرفی کرد زیرا هخامنشیان در طی حکومت خود ۶ پایتخت داشته اند. این شهرها شامل انشان ، هگمتانه ، بابل ، شوش ، پاسارگاد و تخت جمشید می‌باشد. شاید بدانید که هگمتانه پیش از هخامنشیان و در زمان مادها نیز به عنوان پایتخت بوده است.
پاسارگاد و تخت جمشید دو پایتخت جدید برای هخامنشیان بودند و ساختار شهری و معماری آن به طور کلی توسط هخامنشیان ساخته شده بود. پاسارگاد که توسط کوروش ساخته شده بود، از لحاظ معماری با قلعه‌های مادی‌ها متفاوت بود. پاسارگاد شامل تعداد زیادی کاخ، عمارت، اماکن مذهبی و … است. تخت جمشید نیز که توسط داریوش اول ساخته شده بود، بی شباهت به پاسارگاد نیست. داریوش اول ابتدا به گسترش پاسارگاد پرداخت و پس از مدتی اقامتگاه اختصاصی خود را به انشان منتقل کرد و در همان جا تخت جمشید را بنا نهاد.

سرستون گاو دوسر کاخ آپادانا شوش

 

[Elka Shine]

سلسله هخامنشیان
طی سال‌های ۵۵۰ تا ۳۳۰ پیش از میلاد مسیح (ع) حکومتی توسط کوروش بزرگ بنا نهاده شد به نام هخامنشیان. گستردگی قلمرو این حکومت تقریبا تمام دنیای متمدن آن روزگار بوده است. لذا می‌توان گفت که حکومت هخامنشیان، اولین حکومتی است که کل دنیای متمدن آن دوره را فرا گرفته بود.
هخامنشیان، در آغاز پادشاهان بومی پارس و سپس انشان بودند ولی با شکستی که کوروش بزرگ بر ایشتوویگو واپسین پادشاه ماد وارد آورد و سپس گرفتن لیدیه و بابل، پادشاهی هخامنشیان تبدیل به شاهنشاهی بزرگی شد. از این رو کوروش بزرگ (از نوادگان شاه انشان، کوروش یکم، کمبوجیه یکم) را بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی می‌دانند.

به پادشاهی رسیدن پارسی‌ها و دودمان هخامنشی یکی از رخدادهای برجستهٔ تاریخ باستان است. اینان دولتی ساختند که دنیای باستان را به استثنای دو سوم یونان زیر فرمان خود درآورد. شاهنشاهی هخامنشی را نخستین امپراتوری تاریخ جهان می‌دانند. پذیرش و بردباری دینی از ویژگی‌های شاهنشاهی هخامنشی به‌شمار می‌رفت.

شاهنشاهی هخامنشیان به عنوان بزرگترین امپراتوری جهان از نظر گستردگی و جمعیت نام بـرده شده‌است. بیش از ۴۹ میلیون نفر از ۱۱۲ میلیون جمعیت جهان آن زمان در این سرزمین زندگی می‌کردند. در دوران هخامنشیان سی قوم مختلف تحت لوای این امپراتوری بودند.

سرزمین های تحت قلمرو هخامنشیان
خاویر آلوارز عیلام‌شناس معتقد است که آثار و نقش‌برجسته‌های موجود نشان می‌دهد که هخامنشیان هنر خود را در بخش معماری و نقش‌برجسته از عیلامی‌ها آموخته‌اند.

قلمرو هخامنشیان بسیار گسترده بود به‌طوری‌که از دره سند در هند تا رود نیل در مصر و ناحیه بنغازی در لیبی امروز و از رود دانوب در اروپا تا آسیای مرکزی را در بر می‌گرفت. در این کشور پهناور اقوام بسیاری با آداب و رسوم خاص خود زندگی می‌کردند و فرهنگ ایالتی و قومی خود را پاس می‌داشتند.
در حقیقت مشخصه مهم این دولت احترام به آزادی فردی و قومی و بزرگداشت نظم و قانون و تشویق هنرها و فرهنگ بومی و همچنین ترویج بازرگانی و هنر بود. کارل شفُلد می‌نویسد: «تمدن بزرگی مانند تمدن هخامنشی را نمی‌توان از روی تأثیراتی که پذیرفته درک کرد. واقع آن است که اهمیت این چنین تمدنی دقیقاً در توانی است که او را به حل و جمع همهٔ این اجزای مختلف در کلیتی واحد قادر ساخته‌است.»

سنگ‌نبشته بیستون

کتیبه داریوش بزرگ در کاخ آپادانای شوش

نبرد ایسوس (۳۳۳ پ. م)