زنجان پل میر بهاءالدین زنجان

[ஜ ℱαт℮мℯ ஜ]

این اثر در تاریخ ۱۸ مهر ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۴۸۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل تاریخی که به نام پل کهنه نیز معروف است در محور جنوبی حومه شهر بر روی زنجانروددر مسیر زنجان به کردستان ساخته شده است . این پل از نظر قدمت متعلق به اواسط دورة قاجار و به زمان حکومت ناصر الدین شاه قاجار باز می گردد ، که توسط یکی از متمکنین به نام حاج میرزا بهاء الدین زنجانی که از تجار به نام ناحیه خمسه بوده ، به سال ۱۳۱۲ هجری قمری ساخته شده است .
پل تاریخی میر بهاءالدین تماماً آجری می باشد که در نمای داخلی بزرگترین طاق آن به خط معقلی بسیار زیبا تاریخ ساخت آن همراه با ذکر مقدس یا علی بصورت قرینه نقش شده است .

 

[مهربانوی ایرانی]

چهارشنبه, 19 تیر,1398

پل میر بهاءالدین زنجان


پل میر بهاءالدین که از آن به نام‌های دیگری مانند، پا اژدهاتو و پل کهنه نیز یاد می‌شود.این اثر، باقی‌مانده از دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار و ساخته شده در اوایل قرن ۱۴ هجری قمری است که در نمای درونی بزرگ‌ترین طاق آن، تاریخ احداث و نام مطهر حضرت علی (ع)، آن هم به صورت قرینه و با خط زیبای معقلی، حک شده است. این پل در مسیر جاده‌ی زنجان به کردستان و روی رودخانه‌ی زیبای زنجان‌رود، توسط حاج میرزا بهاءالدین زنجانی از تجار وقت و با مصالحی همچون آجر بنا شده است. این پل، یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری زنجان محسوب می‌شود.

این پل حدود ۱۰۰ متر طول دارد و عرض آن با احتساب جان‌پناه‌ها، به ۶/۷۰ متر می‌رسد. ارتفاع پل در بلندترین نقطه آن از سطح رودخانه حدود ۱۱ متر است و دارای سه دهانه با طاق جناغی می‌باشد که دهانه میانی از دو دهانه دیگر بزرگ‌تر است. این پل کاملاً از آجر ساخته شده و در نمای داخلی بزرگ‌ترین طاق آن با خط معقلی بسیار زیبا تاریخ ساخت آن همراه با عبارت «یاعلی» به صورت قرینه نقش شده است.

پایه‌های پل روی سطح سنگ‌فرش شده قرار دارد و از قطعات سنگ تراشیده و ملات آهکی ساخته شده و تا ارتفاع ۱/۴۰ متری سطح آب، بالا آمده است. در این ارتفاع، پاکار طاق و بدنه اصلی پل با آجرهایی به ابعاد ۵×۲۴×۲۴ سانتی‌متر شروع می‌شود. روی هر یک از پایه‌ها دو غرفه بر روی یکدیگر ساخته شده است. این غرفه‌ها علاوه بر عبور دادن آب‌های طغیانی، وزن و فشار وارد بر پایه‌ها را نیز کم می‌کنند. علاوه بر این تدبیر، برای کاهش وزن پل، فضاهای جانبی سه دهانه بزرگ پل را به صورت توخالی درآورده‌اند تا طاق‌ها توان بیشتری برای تحمل فشار داشته باشند.

بهاءالدین زنجانی در سال ۱۲۳۴ هجری قمری در شهر زنجان به دنیا آمد.پدرش مرحوم میرمسیحا فرزند قاضی جلال بود که از طرف سلطان وقت، به سمت قاضی‌القضات زنجان منسوب گشته بود.میربهاء زنجان در مدت ۷۶ سال زندگی خود درماندگان زیادی را پناه داد و آثار و ابنیه زیادی به جای گذاشت.از جمله پل ارتباطی میان زنجان و کردستان بر روی رود قزل اوزن که در ۲۰ فرسنگی جنوب غربی زنجان احداث شده.و تاریخ ساخت آن به موجب کتیبه‌ای که در زیر یکی از طاق‌های آن موجود است.به زمان ناصرالدین شاه و سال ۱۳۱۰ هجری قمری درج شده است.اما برخی آن را به اشتباه پل سردار می‌نامند.

یک حمام واقع در بازار زنجان که امروز با نام حمام میربها و حمام میرلی معروف است.یک باب مسجد واقع در خیابان امام و پایین‌تر از سبزه میدان که امروز با نام مسجد حاج تقی شناخته می‌شود.(حاج تقی شریعتی مؤسس هیئت عزاداری در آن مسجد بوده است).یک باب آب انبار در همان محل و در پشت مسجد که در حال حاضر به عنوان قسمت زنانه مسجد کاربرد دارد.در نهایت احداث یک پل بر روی زنجانرود واقع در ابتدای جاده بیجار (پل میر بهاءالدین).

منبع:پورتال زنجان​