البرز کاخ مروارید (کرج)

[❤ASAL_M❤]

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

اين كاخ در زميني به وسعت ۱۱۱ هكتار با ۲۵۰۰ متر زيربنا بين سال‌هاي ۴۷-۱۳۴۵ در مهرشهر كرج، ارم جهت استفاده شمس خواهر محمدرضا شاه پهلوي احداث شده است​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

اين بنا شامل فضاهاي متعددي از جمله سالن طلايي بار، دفتر مخصوص شمس، سالن پذيرايي، سالن سينما، سالن بيليارد، استخر، آب‌نما، محل نگهداري پرندگان كمياب، اتاق‌هاي خواب و غيره مي‌باشد . يكي از مهمترين بخش‌هاي اين كاخ اتاق صدف است كه داراي تزئينات مختلفي بوده، بخصوص نماي بيروني آن كه بصورت حلزوني شكل ساخته شده است . در طراحي فضاي بيروني درياچه كوچكي از سه طرف كاخ را كاخ شمس احاطه كرده و به زيبايي آن افزوده است اين مجموعه تا چندي پيش بعنوان موزه و با نام مجتمع اردويي تفريحي شهيد فهميده استفاده مي‌شد. اين اثر در سال ۱۳۸۲ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملي ايران قرار گرفته است​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

دردوران حکومت محمد رضاشاه پهلوي ، شمس خواهرشاه ، قسمت وسيعي ازاراضي مهرشهر کرج را تصرف کرده و کاخي زيبا وعظيم همراه با باغ هاي ميوه واستخرو جنگل درآنها احداث نموده است. اين کاخ ازبناهاي مدرن امروزي به حساب مي آيد ودرسال 1347 در2500 متر زيربنا با طرح حلزوني ساخته شده ودرميان درختان ميوه ، جلوه خاصي پيدا کرده است. با توجه به اينکه بناي کاخ شمس، جديدالاحداث است و ارزش تاريخي ندارد ولي ازجهت مردم شناسي به عنوان نمونه اي از تجملات وتشريفات و نحوه زندگي قشر خاصي از جامعه که حکام و ثروتمندان راتشکيل مي دادند، قابل بررسي و تامل است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

درساخت وساز کاخ شمس ، هيچ يک از اصول معماري ايراني رعايت نشده وسبک و نقشه وساختار آن کاملا غربي يا ابتکاري است وتوسط يک معمار ايتاليايي به نام مهندس کليسي اجرا شده است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

فرماندار کرج با تاکید بر حفظ اراضی کاخ مروارید گفت: اراضی کاخ مروارید به عنوان یکی از مهمترین ریه های تنفسی شهر کرج باید برای نسل های آتی حفظ شود.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

مهدی ایران ن‍‍‍‍ژاد در پی صدور رای هیئت حل اختلاف استان مبنی بر حفظ و اعلام ممنوعیت تغییر کاربری اراضی کاخ مروارید در گفتگو با خبرنگار مهر ظهار داشت: در پی صدور رای هیئت حل اختلاف و رسیدگی به شکایات استان البرز در ارتباط با بند 40سیصدو چهل و دومین مصوبه و صورت جلسه مورخ 28/11/89 شورای اسلامی شهر کرج جهت تغییر کاربری اراضی کاخ مروارید و تبدیل این اراضی به مسکونی، مصوبه مذکور مغایر با قانون منع فروش و واگذاری اراضی فاقد کاربری مسکونی برای ساخت مسکن در طرح تفصیلی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی شناخته شد.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

وی افزود: اندیشه ما حفظ کاربری فضای سبز موجود و ساماندهی کاربری های گردشگری،تفریحی و رفاهی در اراضی یادشده است و اراضی مذکور در کنار موزه کاخ مروارید با کاربری فضای سبز،تفریحی و گردشگری می تواند به عنوان یک پایلوت ارزشمند اکوسیستم محیط زیست پایدار بماند.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

این مسئول با اشاره به اینکه این اراضی باید توسط نهادهای مربوطه حفظ و بهینه سازی شود،‌ خاطر نشان کرد: تامین زیرساخت های مورد نیاز تفریحی و گردشگری نیازمند همکاری و تعامل دستگاه های مربوطه از جمله شهرداری،‌سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سایر دستگاه های متولی این منطقه است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

ایران نژاد ضمن تقدیر از اعضای هیئت حل اختلاف استان به ویژه استاندار محترم البرز تاکید کرد: نگاه ویژه و عمیق استاندار توانمند و بسیجی البرز به مسایل شهرستان کرج ، قابل تقدیر است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

فرماندار کرج گفت: ‌امیدواریم با حمایت های استاندار محترم البرز و همچنین سایر مسئولین بتوانیم اراضی کاخ مروارید را برای استفاده مناسب مردم از فضاها و امکانات این مجموعه فراهم کنیم.

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]

 

[hedieh_haffari]

کاخ مروارید نام یک بنا از زمان پهلوی است که در مهرشهر منطقه ۱۲ شهرداری کرج قرار دارد. این بنا توسط وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت به مبلغ یک میلیون دلار[۱] طراحی و ساخته شد.[۲] این کاخ اکنون در وضعیت بدی قرار دارد.[۳]
پیش از دهه ۴۰ شمسی این منطقه از چند روستا از جمله حسین‌آباد افشار تشکیل شده بود. شمس پهلوی خواهر محمد رضا پهلوی شاه سابق ایران به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد و کاخ مروارید محل زندگی او به دست بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد.[۴]

این کاخ در زمینی به گستردگی ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر زیربنا میان سال‌های ۴۷–۱۳۴۵ در مهرشهر کرج، ارم برای اقامت شمس پهلوی ساخته شد. سازهٔ اصلی و طرح کاخ به ریخت یک سفره‌ماهی است که صدفی را دربرگرفته است. همه فضاهای معماری در زیر سقفی با فرم حلزونی و با نورگیرهای گوناگون و به‌شکل دانه‌های مروارید اجرا شده است. در ضلع شمالی کاخ و در محوطهٔ بیرونی دریاچه نیز به‌شکل باله‌های سفره‌ماهی طراحی و اجرا شده است.[۵]

این بنا دربردارنده فضاهای گوناگونی از جمله تالار طلایی بار، دفتر مخصوص شمس، تالار پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آب‌نما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاق‌های خواب و غیره می‌باشد. یکی از مهمترین بخش‌های این کاخ اتاق صدف است که دارای تزئینات مختلفی بوده، بخصوص نمای بیرونی آن که بصورت حلزونی شکل ساخته شده است. در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده و به زیبایی آن افزوده است.

معماری این اثر که بخشی از تاریخ معماری مدرن است، با تأثیر از شیوه فرانک لوید رایت از پرآوازه‌ترین معماران آمریکایی است که از سوی یکی از شاگردان ایرانی‌اش به نام «عامری» شکل گرفته است.[۵]
پس از انقلاب این ساختمان به بنیاد مستضعفان و بعد از آن به بنیاد تعاون داده شد.[۶]

این مجموعه تا چندی پیش به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی تفریحی شهید فهمیده استفاده می‌شد. این اثر در سال ۱۳۸۲ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. در سال ۸۶، بنیاد مستضعفان و جانبازان در اقدام غیرقانونی در یکی از دفاتر اسناد رسمی بر پایه سند انتقال قطعی شماره ۳۰۸۳۸ مورخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ خورشیدی به شهرداری کرج[۷] به بهای ۷۰ میلیارد ریال فروخته و تسلیم کرده است.[۸] اما چند ماه بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و در ۱ اردیبهشت ۹۳، حکم واگذاری این کاخ به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز، با حکم دادستانی عمومی و انقلاب کرج، صادر شد.[۹]
با تملک مجدد میراث فرهنگی بر ۳۰ هکتار از مساحت این مجموعه که شامل کاخ اصلی نیز می‌باشد، مسئولان فرهنگی استان البرز، خبر از برنامه‌ریزی برای بازسازی این اثر دادند که در طی سال‌های بی‌توجهی به آن، تا حد زیادی، تخریب شده است. وعده بازدید عمومی این بنای منحصربفرد، بعد از بازسازی‌های اضطراری نیز از جانب مسئولان سازمان میراث فرهنگی، داده شده است.[۱۰]

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز، وعده داده‌است که این کاخ، در نوروز ۱۳۹۴، برای بازدید عمومی، آماده شود و روزانه، برنامه‌های فرهنگی مختلفی در آن، برای بازدیدکنندگان، به اجرا درآید.[۱۱]
کوچکترین عتیقه گران‌بها در کاخ مروارید

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
مقاله‌های مرتبط:

• کاخ گلستان، نگین کاخ های تهران
• کاخ سلیمانیه؛ عمارتی باوقار و تنها در قلب کرج
• کاخ نیاوران ؛ قصر اختصاصی پهلوی‌ها

مهرشهر یکی از مناطق مهم شهر کرج، دارای دو خیابان اصلی به نام‌های ارم و شهرداری است که در انتهای خیابان ارم کاخ مروارید یا همان کاخ شمس پهلوی قرار دارد. پس از ساخت کاخ مروارید و در زمان محمدرضا شاه پهلوی، یک بلوار ۴ بانده و منطقه‌ای ویلایی برای شهروندان در سه فاز در مجاورت کاخ ساخته شد که مهرشهر نام گرفت.

شمس پهلوی به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد. کاخ مروارید که هم اکنون نیز پا برجاست و عموما از آن با نام کاخ شمس یاد می‌شود، از آثار تاریخی و دیدنی مهرشهر و استان البرز محسوب می‌شود.

کاخ مروارید با زیر بنای ۲۵۰۰ متر مربع برای اقامت شمس پهلوی در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ بنا شد. این بنا توسط وسلی پیترز، معمار آمریکاییو بنیاد فرانک لوید رایت با صرف هزینه یک میلیون دلار به شکل یک سفره ماهی که صدفی آن را در برگرفته است، طراحی و ساخته شد. این کاخ در زمینی به مساحت ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر مربع زیربنا در مهرشهر کرج، انتهای خیابان ارم واقع شده است. تا سال ۱۳۵۷ به مدت ۱۲ سال شمس پهلوی و خانواده او در این کاخ زندگی می‌کردند. گفته می‌شود شمس پهلوی در این کاخ ایرانی، اروپایی پذیرای مهمانان ویژه‌ای از داخل و خارج از کشور بوده است.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
به گفته میرچی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز، کاخ مروارید یکی از با ارزش‌ترین کاخ‌های تاریخی ایران است و از لحاظ ویژگی‌های فنی از بسیاری از کاخ‌های موجود چند پله بالاتر است و تکنیک‌های که در ساخت، طراحی و رنگ آمیزی این مجموعه به کارگرفته شده حتی از سبک و شیوه ساخت کاخ سعدآباد نیز برتر است.

سازه اصلی بنا به صورت سفره ماهی طراحی شده است و ضلع شمالی کاخ و محوطه بیرونی دریاچه نیز به‌ شکل باله‌های سفره‌ماهی اجرا شده‌ است. در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده است. همه فضاهای معماری در زیر سقفی با فرم حلزونی و با نورگیرهای گوناگون و به‌شکل دانه‌های مروارید اجرا شده‌ است. تالار طلایی بار، دفتر مخصوص شمس، تالار پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آب‌نما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاق‌های خواب از بخش‌های متنوع این کاخ هستند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این کاخ اتاق صدف است که دارای تزئینات مختلفی بوده، به خصوص نمای بیرونی آن که بصورت حلزونی شکل ساخته شده‌ است.

این کاخ یکی از مجهزترین، مرفه‌ترین و اشرافی‌ترین بناهای دوره‌ی پهلوی محسوب می‌شود. در ساخت و ساز کاخ شمس، هیچ یک از اصول معماری ایرانی رعایت نشده و سبک، نقشه و ساختار آن کاملا غربی است. معماری این اثر که بخشی از تاریخ معماری مدرن است، با تاثیر از شیوه فرانک لوید رایت از پرآوازه‌ترین معماران آمریکایی است که از سوی یکی از شاگردان ایرانی‌اش به نام عامری شکل گرفته است.

[/HIDE-THANKS]