صنایع دستی کاشی و سرامیک سازی اصفهان در دوره قاجار

  • شروع کننده موضوع @nicedavil
  • بازدیدها 132
  • پاسخ ها 0
  • تاریخ شروع

@nicedavil

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2017/08/30
ارسالی ها
9,967
امتیاز واکنش
30,539
امتیاز
941
سن
20
محل سکونت
بآبُل
کاشی سازی و سرامیک سازی در این دوره نیز همچون گذشته جزو صنایع دستی بود و هنوز زمان زیادی لازم بود که این صنعت به صنعتی ماشینی تبدیل شود. البته نباید از نظر دور داشت که کاشی‌سازی و سرامیک‌سازی در کارگاه‌های سنتی از چنان موقعیت و اعتباری برخوردار بود که پس از ورود تکنولوژی جدید در دوره پهلوی، کوره های کاشی پزی سنتی به صورت دستی به فعالیت خود ادامه دادند. با وجود تداوم صنعت کاشی و سرامیک در استان اصفهان و موقعیت این استان و شهرهای آن به ویژه کاشان، این صنعت در دوره قاجار نسبت به دوره صفوی در مسیر زوال و افول قرار گرفت.



در دوره قاجاریه با ورود سیاحان و جهانگردان اروپایی به ایران، وجود این کاشی‌های نفیس که شکوه و جلال بناهای عمومی را نمایش می‌داد و نسل‌های زیادی به آن افتخار می‌کردند، موجب انهدام شاهکارهای معماری ایران شد؛ زیرا که سیاحان و مسافران اروپایی که مبهوت زیبایی و ارزش این بناها و کاشی‌های آنها می‌شدند برای افزودن به ارزش و آثار کلکسیون‌های خود این اشیای نفیس را به یغما بردند. از طرف دیگر شور و اشتیاق اروپاییان به خرید کاشی‌های ایرانی، موجب مبادرت صنعتگران اصفهانی به ساختن کاشی‌های فلزی رنگ قدیمی شد به گونه‌ای که کمتر کسی می‌توانست، اصل را از بدل آن شناسایی کند.

در اصفهان هم هنر کاشی‌کاری از دیر باز در این شهر رواج داشت. قدیمی‌ترین کاشی‌های موجود اصفهان، کاشی‌های فیروزه رنگی است که کتیبه‌های تاریخی تارک مناره‌های دوره سلجوقی با آنها آراسته شده است. به طور کلی، با انقراض صفویه که اوج استفاده از هنر کاشی‌گری در دو نوع کاشی معرق و کاشی هفت رنگ است، این هنر رو به زوال رفت. به خصوص در دوره قاجاریه با بی‌توجهی به این صنعت دستی، تعدادی از این کارگاه‌های کوره پزی تعطیل می‌شود. ولی به هر حال این صنعت همچنان در استان اصفهان رواج داشت. استفاده گسترده از کاشی در معماری دو مسجد سید در اصفهان و مسجد آقا بزرگ در کاشان نشانه‌هایی از رونق این صنعت در دوره قاجار است.



مسجد و مدرسه آقا بزرگ در خیابان فاضل نراقی کاشان واقع است. ساختمان این مدرسه مربوط به دوره قاجاریه است که با سرمایه شخصی به نام حاج تقی خانبان طی سال‌های ۱۲۵۰ تا ۱۲۶۰ ه.ق جهت برگزاری نماز جماعت و جلسات درس و بحث داماد او ملاّ مهدی نراقی دوم، برادر ملاّ احمد نراقی ملقب به "آقا بزرگ " بنا شد و بدین نام معروف گردید. معمار این بنا شخصی به نام استاد حاج شعبان بود.



مسجد سید اصفهان نیز از بناهای تاریخی دوره قاجار است. این مسجد در اواسط قرن سیزدهم هجری و در زمینی به مساحت ۸۰۷۵ مترمربع در محله بیدآباد اصفهان بنا شد. این مسجد دارای دو شبستان بزرگ، گنبد، دو چهلستون، دو مهتابی و سه ایوان و گلدسته به عنوان مسجد و نیز مدرس و بیش از ۴۵ حجره در طبقه فوقانی به منظور سکونت طلاب است. دو در جنوب شرقی و جنوب غربی و دو در واقع در سمت شمال مسجد، محل‌های اطراف را از طریق مسجد به یکدیگر متصل می‌کنند. مسجد سید به همت والای مرحوم حاج سید محمدباقر شفتی رشتی معروف به "حجت الاسلام " مطلق و "سید حجت الاسلام" در بین سال‌های ۱۲۴۰ تا ۱۲۴۵ ه.ق بنا گردید.
 

برخی موضوعات مشابه

بالا