گز روغن

[آدم برفی]

درخت گز روغن که در طب سنتی کشورهای دیگر به نام مورینکا شناخته می شود، شامل ۱۳۳ گونه است که غالب آنها در نواحی گرم و مرطوب مانند عربستان، هند، هیمالیا، برمه و استان های جنوبی ایران رشد می کند. برگ های این درخت مرکب از برگچه های کوچک و متقابل و گل های آن با اجزای پنج قسمتی هستند. میوه درخت نیز حاوی دانه هایی به اندازه مغز پسته است. از دانه های برخی از گونه های این درخت، روغنی استخراج می شود که ارزش خوراکی داشته و در پخت غذاها کاربرد دارد. پوست، برگ، گل، ریشه و بذر آن نیز دارای خواص درمانی و ارزش خوراکی است. در ادامه مطلب با گیاه یاب همراه باشید.

* بذرهای این گیاه، پس از جمع آوری و پوست گیری، جوشانده و در چند مرحله آبگیری می شوند تا مزه تلخ شان از بین برود. سپس آنها را تفت می دهند و به آجیل خشک تبدیل می کنند یا پس از مخلوط شدن با خرما مصرف می شوند. این محصول بسیار خوش خوراک و مقوی است.

* چاشنی و ادویه ای که از ریشه درخت گز روغن تهیه می شود، به هضم آسان غذا کمک می کند.

* پوست تنه گیاه در درمان خارش مورد استفاده قرار می گیرد.

* جوشانده پوست و ریشه گیاه به شکل حمام و کمپرس گرم برای رفع اسپاسم یا انقباض عضلانی مفید است.

* برگ های گیاه به عنوان مدر مورد استفاده است و اثر دارویی شبیه آدرنالین برای درمان سوزاک دارد.

* از گل های گز روغن برای دفع انگل، درمان تورم و جلوگیری از بزرگ شدن پروستات استفاده می شود.

* این گیاه به دلیل داشتن مواد مغذی به درمان سرطان خون، کبد و ریه کمک می کند.

* گل های آن برای پرورش زنبور عسل و تهیه عسل دارویی بسیار مناسب است.

* عصاره حاصل از جوشاندن برگ گیاه در دباغی پوست و آماده سازی مشک آب و دوغ استفاده می شود.

* میوه نارس نباید استفاده شود.

تهیه روغن طبیعی از بذرهای گیاه
بذرهای جمع آوری شده گز روغن پس از جداسازی پوست از مغز، له می شوند. سپس آنها را داخل دیگی می ریزند و مقداری آب اضافه می کنند. این مخلوط را روی حرارت آتش قرار می دهند و بدون وقفه هم می زنند. روغن موجود در بذرها، در اثر حرارت در سطح آب قرار می گیرد و به وسیله قاشق جمع آوری می شود.

روغن به دست آمده مایع و درجه انجماد آن بسیار پایین است. همچنین به ندرت فاسر می شود. عملکرد تولید روغن به روش سنتی بیش از ۲۰ درصد برآورد شده است که در روش صنعتی میزان تولید بالاتر خواهد بود.