★ستارگان★

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

پارسی (ستاره)
پارسی
اطلاعات رصدی
مبدا مبدأ (ستاره‌شناسی) اعتدال مبدأ (ستاره‌شناسی)
صورت فلکی هندی
بعد ۲۰h ۳۷m ۳۳.۹۹s
میل -۴۷° ۱۷' ۳۰.۰"
قدر ظاهری (V) ۳.۱۱
فاصله ۱۰۱ ly
(۳۱ pc)
رده طیفی K0III
نام‌گذاری‌های دیگر
HD 196171, HR 7869, SAO 230300, FK5 769, CD -47 13477, HIP 101772
پارسی یا آلفا هندی یک ستاره است که در صورت فلکی هندی قرار دارد.

چینیان از دیرباز این ستاره را پارسی (به چینی: 波斯: په‌سزه) نامیده‌اند.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

شرطان



شرطان

اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی صورت فلکی بره
بعد ۰۱h ۵۴m ۳۸.۴s
میل +۲۰° ۴۸′ ۲۹″
قدر ظاهری (V) ۲.۶۴
مشخصات
رده A5V
راهنمای رنگ U-B 0.1
راهنمای رنگ B-V 0.13
راهنمای رنگ R-I -0.02
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) -۱.۹ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۹۶.۳۲ mas/yr
Dec.: -۱۰۸.۸ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۵۴.۷۴ mas
قدر مطلق (MV) ۲.۷۷

جزئیات

جرم ۲.۰۰/۱.۰۲ M☉
شعاع ۲.۱ R☉
درخشندگی ۲۲ L☉
دما ۸۲۰۰ K

نام‌گذاری‌های دیگر
Sheratan, Sharatan, Al Sharatain, 6 Arietis, Gl 80, HR 553, BD +20°306, HD 11636, SAO 75012, FK5 66, GC 2309, HIP 8903.
منابع
سیمباد اطلاعات
ARICNS اطلاعات
شَرَطان یا بتا بره یک ستاره است که در صورت فلکی بره قرار دارد.

نام‌های فارسی میانه برای این ستاره پَدیسپَر (پریسپر) و پدیوَر است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ستاره پروین



پروین (ستاره)

اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی گاو (صورت فلکی)
بعد ۰۳h ۴۹m ۱۱.۲۱۶۱s
میل ‏ ۱۲.۱۶۳″ ۰۸′ ‎۲۴°
قدر ظاهری (V) ۵.۰۴۸
مشخصات
رده B8IVpe
راهنمای رنگ U-B -0.28
راهنمای رنگ B-V -0.08
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۴.۴ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۱۸.۷۱ mas/yr
Dec.: -۴۶.۷۴ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۸.۳۲ mas

جزئیات

جرم ۳.۴ M☉
شعاع ۳.۲ R☉
درخشندگی ۱۹۰ L☉
دما ۱۲,۰۰۰ K

نام‌گذاری‌های دیگر
Pleione, 28 Tau, 28 Tauri, BU Tau, BU Tauri, HR 1180, BD+23° 558, HD 23862, HIP 17851, SAO 76229, GC 4587
منابع
سیمباد اطلاعات
پروین (ستاره) یک ستاره است که در صورت فلکی گاو قرار دارد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

پس‌پای



پس‌پای

اطلاعات رصدی
مبدا مبدأ (ستاره‌شناسی) (ICRS) اعتدال مبدأ (ستاره‌شناسی) (ICRS)
صورت فلکی دوپیکر
بعد ۰۶h ۲۲m ۵۷.۶۲۷s
میل ‏ ۴۸.۹۱″ ۳۰′ ‎+۲۲°
قدر ظاهری (V) +۲.۷۵ to +۳.۰۲
مشخصات
رده M3.0IIIab
راهنمای رنگ U-B 1.85
راهنمای رنگ B-V 1.64
اخترسنجی

اختلاف منظر (π) ۱۴.۰۷ mas

نام‌گذاری‌های دیگر
Tejat, Tejat Posterior, Pish Pai, Calx, μ Geminorum, μ Gem, 13 Geminorum, 13 Gem, HD 44478, HR 2286, BD+22°1304, HIP 30343, SAO 78297, CCDM J06230+2230A, ADS 4990A, FK5 241
پس‌پای یا مو دوپیکر یک ستاره است که در صورت فلکی دوپیکر قرار دارد.

نام پس‌پای از زبان پارسی میانه گرفته شده‌است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

پیش‌پای
پیش‌پای
اطلاعات رصدی
مبدا مبدأ (ستاره‌شناسی) (ICRS) اعتدال مبدأ (ستاره‌شناسی)
صورت فلکی دوپیکر
بعد ۰۶h ۱۴m ۵۲.۶۵۷ / ۵۲.۵۶۷s
میل ‏ ۲۴.۴۸ / ۲۴.۵۱″ ۳۰′ ‎+۲۲°
قدر ظاهری (V) ۳.۱۵ to ۳.۹ / ۸.۸
قدر مطلق (V) -۲.۰ to -۱.۲ / ۳.۶
فاصله ۳۵۰±۷۰ ly
(۱۱۰±۲۰ pc)
رده طیفی M3IIIab / G0
نام‌گذاری‌های دیگر
Propus, Praepes, Tejat Prior, η Geminorum, η Gem, 7 Geminorum, 7 Gem, HD 42995, HR 2216, BD+22°1241, HIP 29655, SAO 78135, CCDM J06149+2230A/B, ADS 4841A/B
پیش‌پای یا اتا دوپیکر یک ستاره است که در صورت فلکی دوپیکر قرار دارد.

نام پیش‌پای از زبان پارسی میانه گرفته شده‌است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

تریس

تُرَیس نامی از ریشهٔ عربی برای نامیدن دو ستاره است:

• تریس (شاه‌تخته): ستاره‌ای در صورت فلکی شاه‌تخته
• تریس (کشتیدم): ستاره‌ای در صورت فلکی کشتی‌دم

تریس (شاه‌تخته)


تریس
اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی شاه‌تخته
بعد ۰۹h ۱۷m ۰۵.۴s
میل -۵۹° ۱۶′ ۳۱″
قدر ظاهری (V) ۲.۲۱
مشخصات
رده A8 Ib
راهنمای رنگ U-B 0.16
راهنمای رنگ B-V 0.18
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۱۳ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: -۱۹.۰۳ mas/yr
Dec.: ۱۳.۱۱ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۴.۷۱ mas
قدر مطلق (MV) −۴.۴۶

نام‌گذاری‌های دیگر
HR 3699, HD 80404, SAO 236808, FK5 351, CoD−58°2529, CP−58°1465, NSV 04444, HIP 45556, GC 12831
منابع
سیمباد اطلاعات
تُرَیس یا یوتا شاه‌تخته یک ستاره است که در صورت فلکی شاه‌تخته قرار دارد. تریس نامی عربی به معنی «سپر کوچک» است.



تریس (کشتیدم)


تُرَیس یا رو کشتیدم (به انگلیسی: Rho Puppis) نام ستاره‌ای در صورت فلکی کشتیدم است.[۱] این ستاره در طیف خود حاوی فلزاتی چون روی، زیرکونیوم و باریم است و در رده‌بندی ستارگان، در کلاس آ قرار می‌گیرد.[۲] قدر مطلق این ستاره ۱٫۴۱ و قدر ظاهری آن ۲٫۸۳ است و از این جهت، سومین ستارهٔ پرنور در صورت فلکی کشتی‌دم است. فاصلهٔ این ستاره تا زمین ۶۳ سال نوری است.[۳]


تُرَیْس
اطلاعات رصدی
مبدا اعتدال
صورت فلکی کشتی‌دم
بعد 08h 07m 32.70s
میل ‏ 16.0″ 18′ ‎−24°
قدر ظاهری (V) ۲٫۸۳
مشخصات
ردهAm

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ثعبان



ثعبان

اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی اژدها (صورت فلکی)
بعد ۱۴h ۰۴m ۲۳٫۳۴۹۸s
میل ‏ ۳۳٫۰۶۲″ ۲۲′ ‎۶۴°
قدر ظاهری (V) ۳٫۶۴۵۲
مشخصات
رده A0III
راهنمای رنگ U-B -۰٫۰۸
راهنمای رنگ B-V -۰٫۰۵
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) -۱۳٫۰ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: -۵۶٫۳۴ mas/yr
Dec.: ۱۷٫۲۱ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۱۰٫۷۶ mas

جزئیات

جرم ۳٫۴ M☉
شعاع ۵٫۷ R☉
درخشندگی ۳۰۰ L☉

نام‌گذاری‌های دیگر
Alpha Draconis, GSC 04174-01262, 2MASS J14042335+6422331, 11 Dra, HD 123299, AG+64° ۶۶۶, PLX 3209, TYC 4174-1262-1, BD+65° 978, FK5 ۵۲۱, HIP 68756, PPM 18861, GC 19019, HR 5291, ایراس ۱۴۰۳۰+۶۴۳۶, SAO 16273
منابع
سیمباد اطلاعات
ثُعبان (به انگلیسی: Thuban) یا آلفای اژدها (α Draconis، به اختصار Alpha Dra یا α Dra) یک ستاره (یا سامانهٔ ستاره‌ای) است که در صورت فلکی اژدها قرار دارد. اگرچه این ستاره در آسمان شب نیم‌کرهٔ شمالی به خاطر کم‌نور بودنش چندان راحت دیده نمی‌شود، اما در زمانی دور، ستاره‌ای بسیار مهم بود زیرا از هزارهٔ چهارم تا دوم پیش از میلاد، ستارهٔ قطبی شمالی کرهٔ زمین به حساب می‌آمد.

این ستاره با وجودی که در روش نامگذاری بایر آلفا نامیده شده‌است، اما قدر ظاهری ثعبان ۳٫۶۵ است[۱] یعنی ۳٫۷ مرتبه کم‌نورتر از التَنین (گاما اژدها)، پرنورترین ستارهٔ این صورت‌فلکی با قدر ظاهری ۲٫۲۴ است.[۲]

محتویات

• ۱ نامگذاری
• ۲ پدیداری
• ۳ ستاره قطبی
• ۴ سامانه دوتایی
• ۵ سرشتاری
• ۶ منابع

نامگذاری
اسم ستاره در روش نامگذاری بایر α Draconis (لاتینِ آلفای اژدها) است.

اسم سنتی این ستاره در زبان‌های اروپایی برگرفته از کلمهٔ عربی ثعبان به معنی مار است. گاهی به آن دم اژها یا ادیب[نیازمند منبع] هم می‌گویند. در سال ۲۰۱۶ اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی کارگروهی برای اسم ستاره‌ها تشکیل داد که به اختصار WGSN نامیده می‌شود.[۳] وظیفه این کارگروه فهرست کردن و استاندارد کردن اسامی مناسب برای ستاره‌هاست. در نخستین اثر منتشر شده از این کارگروه در جولای ۲۰۱۶ ثعبان برای این ستاره انتخاب شد.[۴] حالا همین اسم در فهرست ستاره‌های IAU وارد شده‌است.[۵]

پدیداری
ثعبان در شرایط رصدی به نسبت خوب، تقریباً راحت پیدا و دیده می‌شود. اگرچه پیدا کردن ستاره قطبی امروزی، با امتداد دو ستارهٔ انتهای صورتواره هفت اورنگ (به آن ملاقه یا شیر جوش هم می‌گویند) یعنی دبّه و مراق، روش بسیار شناخته شده‌ای است، اما کمتر گفته شده که با امتداد ستاره‌های داخلی ملاقه، می‌توان در ۱۵ درجه‌ای مغرز به ثعبان رسید. ثعبان آن قدر پرنور نیست که در مناطقی با آلودگی نوری زیاد، دیده شود.

ستاره قطبی
ثعبان به دلیل حرکت تقدیمی محور چرخش زمین، در دوره‌ای برای چشم‌های بدون ابزار ستاره قطبی به نسبت دقیقی بود. این ستاره از حدود ۳۹۴۰ پیش از میلاد که جانشین خرک یکم در صورت‌فلکی گاوران شد، تا حدود ۱۷۹۰ پیش از میلاد که کاپا اژدها در شمال آن قرار گرفت، شمال آسمان را نشان می‌داد. در سال ۲۸۳۰ پیش از میلاد فاصلهٔ این ستاره تا قطب شمال آسمان کمتر از ده دقیقهٔ قوسی بود.[۶] این کمترین فاصلهٔ این ستاره با قطب شمال آسمان بود. تا ۲۰۰ سال، اختلاف این ستاره با قطب در حد یک درجه باقی ماند و حتی تا ۹۰۰ سال بعد هم با خطای کمتر از ۵ درجه، نشانه‌ای برای شمال بود. تا ۱۹۰۰ سال پیش از میلاد، وقتی ستارهٔ به مراتب پرنورتر کوکب کم‌کم به شمال نزدیک می‌شد، همچنان به عنوان ستارهٔ قطبی پذیرفته شده بود.

حدود ۴۸۰۰ سال است که ثعبان در حال دور شدن از قطب است و تا سال ۱۰ هزار میلادی همچنان دور خواهد شد. در آن زمان حدود ۴۷ درجه از قطب فاصله خواهد گرفت. بعد دوباره مسیر ظاهری خود در آسمان را به سمت قطب پی می‌گیرد تا در سال ۲۰۳۴۶ میلادی با میل ″۱۷ ′۴۳ °۸۸، کمتر از ۲ درجه با ‏‮قطب فاصله داشته باشد.

سامانه دوتایی
ثعبان یک ستاره دوتایی طیفی تک خطی است. فقط ستاره اصلی در طیف آشکار می‌شود. تغییر سرعت شعاعی ستاره اصلی قابل اندازه‌گیری است و با به دست آوردن این مقدار، می‌توان همدمی با مدار غیر هم مرکزی در نظر گرفت. این همدم در هر ۵۱٫۴ روز یکبار به دور ستاره اصلی می‌چرخد. با در نظر گرفتن کم‌نورتر بودن ستاره دوم، می‌توان فرض کرد که فاصلهٔ این دو ستاره حدود ۰٫۴۶ واحد نجومی است و ستارهٔ همدم کمی سبک‌تر از ستارهٔ اصلی است.[۷]

سرشتاری
رده طیفی ثعبان A0III است که شباهت آن، از نظر دما و طیف به ستارهٔ ونند یا نسر واقع را نشان می‌دهد، اما درخشندگی و جرم بیش‌تری نسبت به آن دارد.[۸] ثعبان جزو ستارگان رشته اصلی نیست و در حال حاضر همجوشی هسته‌ای هیدروژن در هسته‌اش متوقف شده‌است. این وضعیت آن را به یک ستارهٔ غول سفید تبدیل کرده‌است که ۱۲۰ بار درخشان‌تر از خورشید است. فاصلهٔ این ستاره از خورشید حدود ۳۰۰ سال نوری است

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ذیخ

ذیخ
اطلاعات رصدی
مبدا J2000.0 اعتدال مبدأ (ستاره‌شناسی)
صورت فلکی اژدها
بعد ۱۵h ۲۴m ۵۵.۷۷۴۷s
میل ‏ ۵۷.۸۳۶″ ۵۷′ ‎+۵۸°
قدر ظاهری (V) ۳.۳۱
فاصله ۱۰۲.۷ ly
(۳۱.۵ pc)
رده طیفی K2III
نام‌گذاری‌های دیگر
Edasich, 12 Draconis, HR 5744, HD 137759, HIP 75458
ذیخ (کفتار) یا آیوتا اژدها یک ستاره است که در صورت فلکی اژدها قرار دارد.

محل ذیخ در پیکر اژدها.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

جبهه (ستاره)

مختصات:

۱۰h ۱۹m ۵۸٫۳s٬ +۱۹° ۵۰′ ۳۰″ جبهه یک ستارهٔ دوتایی در صورت فلکی شیر (صورت فلکی) شامل یک غول از ردهٔ ک۱ و یک غول از رده جی ۷ واقع در فاصلهٔ تقریبی ۷۶ سال نوری از زمین است که با تناوبی تقریباً ششصدساله دور یکدیگر می‌گردند.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

جنب‌المسلسله


جنب‌المسلسله

اطلاعات رصدی
مبدا مبدأ (ستاره‌شناسی) اعتدال مبدأ (ستاره‌شناسی)
صورت فلکی زن برزنجیر
بعد ۰۱h ۰۹m ۴۳٫۹۲۳۶s
میل ‏ ۱۴٫۰۰۸″ ۳۷′ ‎+۳۵°
قدر ظاهری (V) ۲٫۰۱ to ۲٫۱۰
مشخصات
رده M0III
راهنمای رنگ U-B +۱٫۹۶
راهنمای رنگ B-V +۱٫۵۸
راهنمای رنگ V-R ۰٫۹
راهنمای رنگ R-I +۱٫۰۰
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۰٫۳ ± ۰٫۹ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۱۷۵٫۵۹ mas/yr
Dec.: −۱۱۲٫۲۳ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۱۶٫۳۶ mas
قدر مطلق (MV) −۱٫۹

جزئیات

جرم ۳–۴ M☉
شعاع ۹۰ R☉
درخشندگی ۱٬۹۰۰ L☉
دما ۳٬۸۰۰ K

نام‌گذاری‌های دیگر
Mirach, Merach, Mirac, Mizar, β And, Beta Andromedae, Beta And, 43 Andromedae, 43 و BD+34°198, FK5 42, GJ 53.3, GJ ۹۰۴۴, HD 6860, HIP 5447, HR 337, LTT 10420, NLTT 3848, SAO 54471, WDS 01097+3537A.
منابع
سیمباد اطلاعات
جنب‌المسلسله یا بتا زن برزنجیر یک ستاره است که در صورت فلکی زن برزنجیر قرار دارد.