شکوفه حسابی
کاربر نگاه دانلود
شنیدن واژه سرطان به تنهایی دلهره آور و ترسناک است و دلیل خوبی برای این ترس وجود دارد. سرطان، پس از امراض قلبی، دومین عامل مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا است و سالانه گریبانگیر بیش از نیم میلیون نفر در این کشور می شود.
اگرچه طی سال های اخیر از سرطان یک غول بی شاخ و دم ساخته شده اما ابتلا به حالت های مختلفی از آن را می توان جلوگیری و یا با تشخیص اولیه، بسیار از آن ها را درمان کرد. در این مطلب قصد داریم به طور کلی آشنایی ساده ای با سرطان پیدا کنیم و اطلاعاتی مفید در اختیارتان بگذاریم.
حالت های متنوعی از سرطان را بررسی می کنیم و از راه های درمانی شان می گوییم. بنابراین دانستن این نکات ساده می تواند به زندگی سالم تر شما کمک کند.
آنچه که ما تحت عنوان «سرطان» می شناسیم در واقع گروهی مشتمل بر بیش از صد مدل بیماری مختلف است. نقطه مشترک تمامی این بیماری ها، رشد بی رویه و غیر معمول سلول های بدن است. این رشد سبب از بین رفتن بافت های اطراف شده و حتی در حالتی وخیم، طی پروسه متاستاز، این سلول ها به دیگر بخش های بدن نیز سرایت کرده و رشد را در آن ناحیه ادامه می دهند.
قطعا انوع مختلفی از سرطان ها را حداقل به نام می شناسید. مهم ترین و شاید فراگیرترین این بیماری عبارتند از:
سرطان در هر نقطه بدن می تواند شکل گرفته و رشد کند، سن و سال هم نمی شناسد. برخلاف بیماری های مسری مثل AIDS و آنفلوآنزا یا توبرکلوزیس، سرطان واگیردار نیست. این بیماری زمانی رخ می دهد که ماده ژنتیکی درون یک سلول آسیب ببیند.
اجزایی که توسط سلول های سرطانی مورد عفونت قرار می گیرند را سلول های بدخیم می نامند. این دسته از سلول ها متفاوت از دیگر اجزای بدن عمل کرده و نوع تقسیم سلولی کاملا خارج از عادت دارند.
قطعا دیده اید که وقتی فردی مبتلا به سرطان می شود، پس از دوره های درمانی، دچار ریزش موی موقت می شود. علت این اتفاق، استفاده از دارو های ضد سرطان است که سلول های فولیکل مو را مورد آسیب قرار می دهند. این دسته از سلول ها نیز سرعت بالایی در رشد خود دارند، درست مثل سلول های سرطانی.
تومورها
وقتی سلول ها با سرعت بالایی تقسیم می شوند، بافتی جدید به نام تومور را شکل می دهند. تومور توسط رگ های خونی که مواد غذایی را به سلول های مجاور می رسانند تغذیه شده و حتی ممکن است در صورت رشد بسیار، رگ های خونی وارد آن ناحیه نیز بشوند.
تومورها به سه طریق می توانند سبب تخریب شوند.
یکی از ترسناک ترین اتفاقات در مورد سرطان، پروسه متاستاز است. طی این مرحله، میلیون ها سلول مبتلا از تومور جدا شده و وارد رگ های خونی می شوند. خوشبختانه، عمده این سلول ها توسط سیستم ایمنی بدن کشته می شوند اما تعداد اندکی که قادر به فرار هستند، زنده مانده و از طریق رگ ها وارد بافت می شوند. اینگونه می شود که سلول های عفونی می توانند در بخشی دیگر از بدن نیز به تخریب بپردازند.
حائز اهمیت است که بدانید همه تومورها سرطانی نیستند. قطعا با اصطلاحات بدخیم و خوش خیم آشنایی دارید. یک تومور بدخیم سرطانی است و تومور خوش خیم خیر. یک تفاوت عمده بین این دو، عدم رخ دادن پروسه متاستاز در تومورهای خوش خیم است. تومور خوش خیم معمولا پس از یک بار معالجه دیگر باز نمی گردد و از طریق جراحی نسبت به حذف آن اقدام می شود. گاهی اوقات هم حتی برداشتن آن توصیه نمی شود.
دلایل سرطان
دلایل بسیاری برای چنین اتفاقی ذکر شده، برخی را می توان کنترل کرد و برخی دیگر را خیر. یکی از فاکتورهای غیر قابل کنترل، وجود ژن موتاسیون یا ژن های تومورساز است. یک مدل از این ژن ها که آنکوژن نام دارد، می تواند در سلول های عادی سبب شکل گیری تومور شود.
آنکوژن نحوه مصرف انرژی و تقسیم سلول را دستخوش تغییر می کند. برای مثال، در برخی سرطان ها، ژن RAS جهش می یابد و پروتئین هایی را تولید می کند که در سلول نابالغ سبب تقسیم می شوند. دیگر آنکوژن ها مثل C-myc و C-erb B-2 نیز وقتی که فعال شوند سبب سرطان ریه و سـ*ـینه می شوند.
موتاسیون در ژن های سرکوبگر تومور نیز از دیگر دلایل سرطان هستند. همانطور که از نام آن پیداست، این ژن ها در برابر تومور ایستادگی می کنند و نمی گذارند آسیبی به سلول وارد شود ولی اگر خودشان ضربه ای ببینند، نه تنها در برابر سرطان ایستادگی نمی کنند، بلکه به رشد آن هم کمک خواهند کرد.
یکی از این ژن ها با نام P53 به طور معمول از رشد و توسعه بیش از حد سلول و DNA جلوگیری می کند. وقتی که p53 غیر فعال شود، همانند آن است که مرکز پلیس یک شهر بزرگ تعطیل شود و هر جرمی آزاد شود. تعداد تقسیم ها شدیدا افزایش یافته و نتیجه آنکه فرد دچار سرطان می شود.
برخی سرطان ها نیز دلایل کروموزومی دارند. کروموزوم ها درون هسته هر سلول بوده و حاوی ژن ها هستند. وقتی یک ژن گم شده، مضاعف شده، یا بازآرایی شود، شرایط برای شکل گیری تومور فراهم می شود. برخی لوسمی ها، سارکوم ها، لنفوم ها و دیگر تومورها، عمدتا به دلایل کروموزومی شکل می گیرند.
همچنین، ویروس ها هم می توانند به سرطان کمک کنند. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که سبب ایجاد زگیل در نواحی تناسلی می شود، مسبب سرطان دهانه رحم است و ویروس Epstein-Barr که عفونت مونونوکلئوز را ایجاد می کند، عامل سرطان لنفوم بورکیت است.
بیماری ها و داروهایی که به سیستم ایمنی آسیب می زنند نیز شانس ابتلا به سرطان را بالا می برند. برای مثال ایدز می تواند در نهایت منجر به لنفوم یا سارکوم کاپوزی شود. بودن در معرض تشعشعات خاص عوامل قابل کنترل هستند. اشعه اکس به تنهایی می تواند ایجاد جهش کرده و سلول ها را آماده کند تا به شکلی غیر قابل کنترل تقسیم شوند.
برای داشتن زندگی سالم تر بهتر است که از موادی چون آرسنیک، آزبستوز، نیکل، بنزن، فرمالدهید و بسیاری دیگر که هر کدام می توانند سرطانی از نوع شدید را حاصل شوند دوری کنید.
تنباکو در هر فرمی، چه استنشاقی و چه جویدنی، می تواند سبب سرطان های ریه، مثانه و دهان شود. الـ*کـل هم تاثیرات بسیاری می گذارد و اگر مصرف بالا باشد، شانس ابتلا هم بسیار بالا می رود.
گرچه نور خورشید برای پوست انسان مفید است اما اگر مدت زمان زیادی در معرض آن باشید، ابتلای خود به سرطان پوست را قوت بخشیده اید. اشعه های فرابنفش در نورد خورشید می توانند بسیار مخرب باشند.
اصطلاحات مربوط به سرطان
تا به حال برای تان سوال پیش آمده که پزشک ها چه می گویند و در مورد چه چیزی صحبت می کنند وقتی آن همه اصطلاحات عجیب و غریب را کنار هم می گذارند؟ به هر حال، علم پزشکی هم تعاریف خاص خود را دارد و برای درک بهتر، بد نیست که اندکی به این واژگان تسلط داشته باشیم تا به طور حدودی متوجه برخی صحبت های تخصصی شویم.
در ادامه لیستی از این واژه ها را می خوانید که مرتبط با بخشی از بدن هستند یا معنی خاصی دارند:
راهکار جدید دانشمندان استرالیایی می تواند به درمانی انقلابی برای سرطان پوست منجر شود.
محققان انستیتوی Peter Dohety استرالیا با به کارگیری سلول هایی خاص تومورهای خطرناک ملانوما را به فاز خواب وارد کرده اند که روند رشد آن متوقف می سازد.
ملانوما وخیم ترین نوع سرطان پوستی است که به سرعت در بدن پخش شده و می تواند اعضای دیگر را نیز گرفتار سازد. ماده اصلی این سرطان سلول های رنگدانه ای بوده و به همین خاطر اغلب قهوه ای یا مشکی است. این سرطان معمولا به خاطر آسیب دیدن DNA در سلول پوست (اغلب به دلیل اشعه مضر UV) ایجاد می شود.
محققان استرالیایی از «سلول T خاطره» برای متوقف کردن رشد سرطان پوست استفاده کرده اند که به گروهی از گلبول‌های سفید خونی یا لنفوسیت‌ها متعلق هستند و نقش اصلی را در ایمنی بدن ایفا می کنند. این سلول پیش از این هم در برای مبارزه با سرطان استفاده شده اما تا کنون نحوه عملکرد آنها شناسایی نشده بود.
طی این مطالعه با بهره گیری از سلول های T تومور ملانوما در موش ها به فاز خواب فرو بـرده شده. در مرحله بعد که سلول T از این جانوران برداشته شد سرطان فعالیت خود را از سر گرفت.
در استرالیا هر ساله ۱۴ هزار نفر به تعداد بیماران مبتلا به ملانوما اضافه می شود. در این کشور که دومین نرخ بالای این نوع سرطان در دنیا را دارد، هر ساله حدود ۲ هزار نفر به خاطر سرطان پوست جان خود را از دست می دهند. دانشمندان ابزار امیدواری کرده اند که این روش به بهبود روش های درمانی منجر شود.
ملانوما معمولا از طریق آزمایش‌های پوستی و بافت برداری شناسایی می شود اما پژوهشگران استرالیایی اخیرا روش جدیدی را ابداع کرده اند که از طریق آزمایش خون و شناسایی برخی پادتن‌ها این بیماری را در مراحل اولیه شناسایی می کند.
محققان اخیرا پی بـرده اند که روش کریسپر آنقدر که پیش از این تصویر می شد، در ویرایش ژن ها کارآمد نیست.
در روش CRISPR-Cas9 متخصصان توالی های خاصی را در DNA سلول پیدا کرده و بخش هایی از آن را برش می زنند. از آنجا که سلول توانایی بازسازی DNA را دارد محققان در پی درمان انواع بیماری ها و اختلال هایی نظیر ALS، هانتینگتون، HIV و کم خونی سلول داسی شکل بوده اند.
پیش از این تصور می شد که با استفاده از روش کریسپر می توان بخش های معیوب از DNA سلول را حذف کرده و بقیه آن را دست نخورده باقی گذاشت اما تحقیقات «ولکام سنگر» نشان داده که این فرایند گاهی اوقات عواقب ناگواری از خود به جای می گذارد.
بر این اساس مشکل اصلی حین تلاش سلول برای بازسازی DNA رخ می دهد. پروفسور «الن بردلی»، از محققان موسسه ولکام سنگر در این باره می گوید:
سلول سعی می کند همه چیز را به روال عادی بازگرداند اما نمی داند چه بخش هایی از DNA در کنار یکدیگر قرار داشته اند. به همین خاطر ممکن است جفت هایی را که در آن ناحیه وجود نداشته جایگزین سازد.
یافته های این مطالعه بدین معنی نیست که CRISPR-Cas9 همیشه عواقبی زیانبار به همراه دارد اما زمانی که با میلیاردها سلول درون بدن انسان سروکار دارید، ممکن است اثرات جانبی بیش از حد تصور مخرب باشند. به گفته بردلی:
این نقص ممکن است حتی به سرطان هم منتهی شود از اینرو پیش از عجله برای عملی سازی این روش در کلینیک ها باید بیشتر روی آن مطالعه کنیم.
با توجه به این مساله کسانی که تحت درمان CRISPR-Cas9 قرار دارند باید پیوسته تحت نظر باشند. روش های معدود دیگری نیز از تکنیک کریسپر وجود دارد که احتمال وقوع خطراتی از این دست در آنها کمتر است.
محققانی از دانشگاه استنفورد موفق به توسعه روشی برای تشخیص سرطان از طریق سیم های ظریف مغناطیسی شده اند.
به گزارش وبسایت نیو اطلس یکی از مشکلاتی که دانشمندان در تشخیص بیماری های سرطان با آن روبروو هستند، به تعداد بسیار اندک سلول های سرطانی شناور در خون باز می گردد. این مسئله موجب می شود، در بسیاری از نمونه های خون گرفته شده از بیمار، حتی یک سلول سرطانی هم موجود نباشد و بیماری تشخیص داده نشود.
بر اساس روش جدید سیم های مغناطیسی کوچکی به اندازه انگشت کوچک یک فرد بالغ و به نازکی گیره کاغذ به داخل رگ ها وارد می شود که می تواند سلول های سرطانی شناور را به خود خود جذب کند. این راهکار می تواند در مقایسه با آزمایش خون معمول به عنوان روشی بسیار زودتر از موعد برای شناسایی بیماری ها به کار رود. روش جدید می تواند برای تشخیص سرطان های پانکراس، کلیه و تخمدان مفید باشد.
محققان به منظور مغناطیسی کردن سلول های سرطانی از ذرات نانو به همراه پادتن بهره بـرده اند که به صورت آهنرباهای ظریفی عمل می کنند و این سلول ها به آنها چسبیده و خاصیبت مغناطیسی می گیرند. به این ترتیب این سلول ها به سیم می چسبند.
روش مورد بحث تاکنون روی خوک ها آزمایش شده و دانشمندان موفق شده اند بین 10 تا 80 برابر تعداد سلول های سرطانی بیشتری را نسبت به روش های معمول تشخیص مبتنی بر نمونه خون تشخیص دهند.
به گفته محققان این روش تنها با 20 دقیقه باقی ماندن سیم ویژه در رگ های فرد، نتیجه ای معادل با 80 لوله خون دریافت شده از بیمار دارد. البته این روش هنوز روی انسان ها آزمایش نشده ولی دانشمندان این پژوهش در حال تلاش برای اجرای آزمایش های انسانی هستند.
همچنین پژوهشگران در حال بررسی این موضوع هستند که احتمالاً روش توسعه داده شده بتواند در درمان نیز به کار رود و بتواند سلول های سرطانی داخل خون را به همراه خود از رگ ها خارج کرده و با ماندن در رگ های بیمار به مدت بیشتر، از پخش شدن سلول های سرطانی به بخش های دیگر بدن جلوگیری کند.
علاوه بر این روش مورد بحث از نظر تئوری می تواند کاربردهای دیگری ازجمله آزمایش هایی روی انواع دیگری از سلول ها و مولکول ها در خون داشته باشد.
برای سال ها درمان سرطان یکی از چالش های اساسی پزشکان بوده و حالا دانشمندان با استفاده از واکسنی که سیستم ایمنی بدن را تحـریـ*ک می کند، موفق شده اند تومورهای سرطانی را در موش ها هدف قرار داده و نابود کنند.
واکسن توانسته تمامی اثرات سرطان از جمله متاستاز را درمان کند
در این پژوهش که توسط محققان دانشگاه استنفورد انجام شده، پس از تزریق ترکیبی از دو تقویت کننده سیستم ایمنی به تومورهای موش، تیم محققان اعلام کردند که واکسیناسیون توانسته تمامی اثرات سرطان از جمله متاستازی (گسترش و مهاجرت سلول های سرطانی از یک بافت به بافت دیگر) که غیر قابل درمان بود را از بین ببرد.
به گفته دکتر «رونالد لوی» نویسنده ارشد این پژوهش نیازی به فعال کردن تمام سیستم ایمنی (در برابر سلول های سرطانی) یا دستکاری سلول های سیستم ایمنی بدن بیمار نیست. لوی افزوده که پس از استفاده از دو عامل تقویت کننده سیستم ایمنی در کنار هم و تزریق آن به تومورها، سرطان ویژه به طور کامل از بدن آنها حذف شده. او نتایج را حیرت آور خوانده است.
به ادعای محققان این پژوهش، اِعمال مقدار بسیار کمی از دو عامل یاد شده می تواند به عنوان گزینه ای ارزان قیمت و در عین حال سریع برای درمان سرطان به کار رود و بعید است که موجب عوارض جانبی که در روش های معمول تحـریـ*ک کننده سیستم ایمنی وجود دارد، در این متد وجود داشته باشد.
این روش روی موش های مبتلا به تومورهای لنف، پستان، روده بزرگ و ملانوم (تومور پوستی بدخیم با منشا سلول های ملانین دار) آزمایش شده و نتایج مثبتی در پی داشته است.
در حال حاضر یکی از این دو عامل ایمنی که در آزمایش مذکور استفاده شده، برای استفاده انسان ها مورد تأیید قرار گرفته و یک نمونه دیگر نیز دوره آزمایشی درمان سرطان لنف را طی می کند.
پزشکی نوین به ما کمک کرده تا مرگ و میر انسان معاصر را تا حد زیادی کاهش دهیم، اما گاهی اوقات درمان برخی بیماری ها به دهه ها پیشرفت نیاز دارد. همین وضعیت 2000 سال قبل برای مردی مصری به وجود آمد و دکترها چند قرن بعد سر بالینش رسیدند.
علت مرگ: تومور بدخیم در ساق پا
به تازگی یک مومیایی 2000 ساله توجه پزشکان متخصص را به خود جلب کرده است. آنها جسد این مرد که سال ها قبل در مقبره ای واقع در مصر کشف شد را در «بیمارستان کروس» شهر «سیراکیوس» (در ایالات نیویورک آمریکا) سی تی اسکن کردند تا دلیل مرگش را بفهمند. جالب اینجاست که تحقیق نتیجه داد و معلوم شد که او به خاطر سرطان از دنیا رفته است.
دکتر «مارک لوینسان» که اجرای این پروژه را بر عهده داشت، می گوید توموری بدخیم در نازک نی (یکی از استخوان های ساق پا) این فرد شناسایی شده. چنین توموری در دنیای مدرن هم به ندرت دیده می شود و همین موضوع باعث شده تا محققین به آن علاقه پیدا کنند.
اگرچه علت مرگ این مومیایی مشخص شده، اما شناخت وضعیت زندگی او به هیچ طریقی ممکن نیست و دانشمندان نمی توانند تلاش پزشکان مصر باستان برای درمان او را شناسایی کنند. تشخیص علت بیماری، شناسایی موقعیت تومور و درمان آن احتمالاً فراتر از دانش آن زمان بوده، با این حال نمونه هایی از اعمال جراحی در کتیبه ها و اسناد باستانی مصر دیده شده است.
این جسد 2000 ساله چند سال قبل هم مورد ارزیابی قرار گرفته بود اما پزشکان موفق به تشخیص دقیق علت مرگش نشده بودند. حالا پیشرفت اسکنرها به کمک آنها آمده تا جزئیات بیشتری را شکار کنند و این سرطان بدخیم را شناسایی نمایند، اتفاقی که 2000 سال قبل می توانست جان این مرد را نجات دهد.
اگرچه طی سال های اخیر از سرطان یک غول بی شاخ و دم ساخته شده اما ابتلا به حالت های مختلفی از آن را می توان جلوگیری و یا با تشخیص اولیه، بسیار از آن ها را درمان کرد. در این مطلب قصد داریم به طور کلی آشنایی ساده ای با سرطان پیدا کنیم و اطلاعاتی مفید در اختیارتان بگذاریم.
حالت های متنوعی از سرطان را بررسی می کنیم و از راه های درمانی شان می گوییم. بنابراین دانستن این نکات ساده می تواند به زندگی سالم تر شما کمک کند.
آنچه که ما تحت عنوان «سرطان» می شناسیم در واقع گروهی مشتمل بر بیش از صد مدل بیماری مختلف است. نقطه مشترک تمامی این بیماری ها، رشد بی رویه و غیر معمول سلول های بدن است. این رشد سبب از بین رفتن بافت های اطراف شده و حتی در حالتی وخیم، طی پروسه متاستاز، این سلول ها به دیگر بخش های بدن نیز سرایت کرده و رشد را در آن ناحیه ادامه می دهند.
قطعا انوع مختلفی از سرطان ها را حداقل به نام می شناسید. مهم ترین و شاید فراگیرترین این بیماری عبارتند از:
- سرطان پوست
- سرطان ریه
- سرطان مغز
- سرطان سـ*ـینه
- سرطان پروستات
- سرطان کولن
- سرطان تخمدان
- سرطان خون لوسمی
- سرطان غدد لنفاوی یا لنفوم
سرطان در هر نقطه بدن می تواند شکل گرفته و رشد کند، سن و سال هم نمی شناسد. برخلاف بیماری های مسری مثل AIDS و آنفلوآنزا یا توبرکلوزیس، سرطان واگیردار نیست. این بیماری زمانی رخ می دهد که ماده ژنتیکی درون یک سلول آسیب ببیند.
اجزایی که توسط سلول های سرطانی مورد عفونت قرار می گیرند را سلول های بدخیم می نامند. این دسته از سلول ها متفاوت از دیگر اجزای بدن عمل کرده و نوع تقسیم سلولی کاملا خارج از عادت دارند.
قطعا دیده اید که وقتی فردی مبتلا به سرطان می شود، پس از دوره های درمانی، دچار ریزش موی موقت می شود. علت این اتفاق، استفاده از دارو های ضد سرطان است که سلول های فولیکل مو را مورد آسیب قرار می دهند. این دسته از سلول ها نیز سرعت بالایی در رشد خود دارند، درست مثل سلول های سرطانی.
تومورها
وقتی سلول ها با سرعت بالایی تقسیم می شوند، بافتی جدید به نام تومور را شکل می دهند. تومور توسط رگ های خونی که مواد غذایی را به سلول های مجاور می رسانند تغذیه شده و حتی ممکن است در صورت رشد بسیار، رگ های خونی وارد آن ناحیه نیز بشوند.
تومورها به سه طریق می توانند سبب تخریب شوند.
- تومورها سبب افزایش فشار روی بافت ها و یا ارگان های مجاور می شوند.
- تومورها به بافت ها و ارگان ها مستقیما حمله کرده و گاهی اوقات به آن ضربه زده یا عملکرد آن را متوقف می کنند.
- تومورها سبب آسیب پذیری بافت ها یا ارگان ها می شوند و در نتیجه عفونی شدن شان را ساده تر می سازند.
یکی از ترسناک ترین اتفاقات در مورد سرطان، پروسه متاستاز است. طی این مرحله، میلیون ها سلول مبتلا از تومور جدا شده و وارد رگ های خونی می شوند. خوشبختانه، عمده این سلول ها توسط سیستم ایمنی بدن کشته می شوند اما تعداد اندکی که قادر به فرار هستند، زنده مانده و از طریق رگ ها وارد بافت می شوند. اینگونه می شود که سلول های عفونی می توانند در بخشی دیگر از بدن نیز به تخریب بپردازند.
حائز اهمیت است که بدانید همه تومورها سرطانی نیستند. قطعا با اصطلاحات بدخیم و خوش خیم آشنایی دارید. یک تومور بدخیم سرطانی است و تومور خوش خیم خیر. یک تفاوت عمده بین این دو، عدم رخ دادن پروسه متاستاز در تومورهای خوش خیم است. تومور خوش خیم معمولا پس از یک بار معالجه دیگر باز نمی گردد و از طریق جراحی نسبت به حذف آن اقدام می شود. گاهی اوقات هم حتی برداشتن آن توصیه نمی شود.
دلایل سرطان
دلایل بسیاری برای چنین اتفاقی ذکر شده، برخی را می توان کنترل کرد و برخی دیگر را خیر. یکی از فاکتورهای غیر قابل کنترل، وجود ژن موتاسیون یا ژن های تومورساز است. یک مدل از این ژن ها که آنکوژن نام دارد، می تواند در سلول های عادی سبب شکل گیری تومور شود.
آنکوژن نحوه مصرف انرژی و تقسیم سلول را دستخوش تغییر می کند. برای مثال، در برخی سرطان ها، ژن RAS جهش می یابد و پروتئین هایی را تولید می کند که در سلول نابالغ سبب تقسیم می شوند. دیگر آنکوژن ها مثل C-myc و C-erb B-2 نیز وقتی که فعال شوند سبب سرطان ریه و سـ*ـینه می شوند.
موتاسیون در ژن های سرکوبگر تومور نیز از دیگر دلایل سرطان هستند. همانطور که از نام آن پیداست، این ژن ها در برابر تومور ایستادگی می کنند و نمی گذارند آسیبی به سلول وارد شود ولی اگر خودشان ضربه ای ببینند، نه تنها در برابر سرطان ایستادگی نمی کنند، بلکه به رشد آن هم کمک خواهند کرد.
یکی از این ژن ها با نام P53 به طور معمول از رشد و توسعه بیش از حد سلول و DNA جلوگیری می کند. وقتی که p53 غیر فعال شود، همانند آن است که مرکز پلیس یک شهر بزرگ تعطیل شود و هر جرمی آزاد شود. تعداد تقسیم ها شدیدا افزایش یافته و نتیجه آنکه فرد دچار سرطان می شود.
برخی سرطان ها نیز دلایل کروموزومی دارند. کروموزوم ها درون هسته هر سلول بوده و حاوی ژن ها هستند. وقتی یک ژن گم شده، مضاعف شده، یا بازآرایی شود، شرایط برای شکل گیری تومور فراهم می شود. برخی لوسمی ها، سارکوم ها، لنفوم ها و دیگر تومورها، عمدتا به دلایل کروموزومی شکل می گیرند.
همچنین، ویروس ها هم می توانند به سرطان کمک کنند. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که سبب ایجاد زگیل در نواحی تناسلی می شود، مسبب سرطان دهانه رحم است و ویروس Epstein-Barr که عفونت مونونوکلئوز را ایجاد می کند، عامل سرطان لنفوم بورکیت است.
بیماری ها و داروهایی که به سیستم ایمنی آسیب می زنند نیز شانس ابتلا به سرطان را بالا می برند. برای مثال ایدز می تواند در نهایت منجر به لنفوم یا سارکوم کاپوزی شود. بودن در معرض تشعشعات خاص عوامل قابل کنترل هستند. اشعه اکس به تنهایی می تواند ایجاد جهش کرده و سلول ها را آماده کند تا به شکلی غیر قابل کنترل تقسیم شوند.
برای داشتن زندگی سالم تر بهتر است که از موادی چون آرسنیک، آزبستوز، نیکل، بنزن، فرمالدهید و بسیاری دیگر که هر کدام می توانند سرطانی از نوع شدید را حاصل شوند دوری کنید.
تنباکو در هر فرمی، چه استنشاقی و چه جویدنی، می تواند سبب سرطان های ریه، مثانه و دهان شود. الـ*کـل هم تاثیرات بسیاری می گذارد و اگر مصرف بالا باشد، شانس ابتلا هم بسیار بالا می رود.
گرچه نور خورشید برای پوست انسان مفید است اما اگر مدت زمان زیادی در معرض آن باشید، ابتلای خود به سرطان پوست را قوت بخشیده اید. اشعه های فرابنفش در نورد خورشید می توانند بسیار مخرب باشند.
اصطلاحات مربوط به سرطان
تا به حال برای تان سوال پیش آمده که پزشک ها چه می گویند و در مورد چه چیزی صحبت می کنند وقتی آن همه اصطلاحات عجیب و غریب را کنار هم می گذارند؟ به هر حال، علم پزشکی هم تعاریف خاص خود را دارد و برای درک بهتر، بد نیست که اندکی به این واژگان تسلط داشته باشیم تا به طور حدودی متوجه برخی صحبت های تخصصی شویم.
در ادامه لیستی از این واژه ها را می خوانید که مرتبط با بخشی از بدن هستند یا معنی خاصی دارند:
- آرترو- (مفاصل)
- براچی- (دست)
- برونکو- (نای)
- کاردیو- (قلب)
- سفالو- (سر)
- کولِ- (کیسه صفرا)
- کوندرو- (غضروف)
- کرانیو- (جمجمه)
- درم یا درماتو- (پوست)
- انترو- (روده)
- گاسترو- (معده)
- گینو- (زنان)
- همو یا هماتو یا همیا- (خون)
- هپاتو- (کبد)
- لوکو- (سفید)
- میو- (عضله)
- نورو- (اعصاب)
- استئو- (استخوان)
- استوما- (دها)
- -اوما (تومور خوش خیم)
- -کارسینوما (تومور بدخیم)
- -سارکوما (تومور بدخیم)
- -لنفوما (تومور بدخیم)
راهکار جدید دانشمندان استرالیایی می تواند به درمانی انقلابی برای سرطان پوست منجر شود.
محققان انستیتوی Peter Dohety استرالیا با به کارگیری سلول هایی خاص تومورهای خطرناک ملانوما را به فاز خواب وارد کرده اند که روند رشد آن متوقف می سازد.
ملانوما وخیم ترین نوع سرطان پوستی است که به سرعت در بدن پخش شده و می تواند اعضای دیگر را نیز گرفتار سازد. ماده اصلی این سرطان سلول های رنگدانه ای بوده و به همین خاطر اغلب قهوه ای یا مشکی است. این سرطان معمولا به خاطر آسیب دیدن DNA در سلول پوست (اغلب به دلیل اشعه مضر UV) ایجاد می شود.
محققان استرالیایی از «سلول T خاطره» برای متوقف کردن رشد سرطان پوست استفاده کرده اند که به گروهی از گلبول‌های سفید خونی یا لنفوسیت‌ها متعلق هستند و نقش اصلی را در ایمنی بدن ایفا می کنند. این سلول پیش از این هم در برای مبارزه با سرطان استفاده شده اما تا کنون نحوه عملکرد آنها شناسایی نشده بود.
طی این مطالعه با بهره گیری از سلول های T تومور ملانوما در موش ها به فاز خواب فرو بـرده شده. در مرحله بعد که سلول T از این جانوران برداشته شد سرطان فعالیت خود را از سر گرفت.
در استرالیا هر ساله ۱۴ هزار نفر به تعداد بیماران مبتلا به ملانوما اضافه می شود. در این کشور که دومین نرخ بالای این نوع سرطان در دنیا را دارد، هر ساله حدود ۲ هزار نفر به خاطر سرطان پوست جان خود را از دست می دهند. دانشمندان ابزار امیدواری کرده اند که این روش به بهبود روش های درمانی منجر شود.
ملانوما معمولا از طریق آزمایش‌های پوستی و بافت برداری شناسایی می شود اما پژوهشگران استرالیایی اخیرا روش جدیدی را ابداع کرده اند که از طریق آزمایش خون و شناسایی برخی پادتن‌ها این بیماری را در مراحل اولیه شناسایی می کند.
محققان اخیرا پی بـرده اند که روش کریسپر آنقدر که پیش از این تصویر می شد، در ویرایش ژن ها کارآمد نیست.
در روش CRISPR-Cas9 متخصصان توالی های خاصی را در DNA سلول پیدا کرده و بخش هایی از آن را برش می زنند. از آنجا که سلول توانایی بازسازی DNA را دارد محققان در پی درمان انواع بیماری ها و اختلال هایی نظیر ALS، هانتینگتون، HIV و کم خونی سلول داسی شکل بوده اند.
پیش از این تصور می شد که با استفاده از روش کریسپر می توان بخش های معیوب از DNA سلول را حذف کرده و بقیه آن را دست نخورده باقی گذاشت اما تحقیقات «ولکام سنگر» نشان داده که این فرایند گاهی اوقات عواقب ناگواری از خود به جای می گذارد.
بر این اساس مشکل اصلی حین تلاش سلول برای بازسازی DNA رخ می دهد. پروفسور «الن بردلی»، از محققان موسسه ولکام سنگر در این باره می گوید:
سلول سعی می کند همه چیز را به روال عادی بازگرداند اما نمی داند چه بخش هایی از DNA در کنار یکدیگر قرار داشته اند. به همین خاطر ممکن است جفت هایی را که در آن ناحیه وجود نداشته جایگزین سازد.
یافته های این مطالعه بدین معنی نیست که CRISPR-Cas9 همیشه عواقبی زیانبار به همراه دارد اما زمانی که با میلیاردها سلول درون بدن انسان سروکار دارید، ممکن است اثرات جانبی بیش از حد تصور مخرب باشند. به گفته بردلی:
این نقص ممکن است حتی به سرطان هم منتهی شود از اینرو پیش از عجله برای عملی سازی این روش در کلینیک ها باید بیشتر روی آن مطالعه کنیم.
با توجه به این مساله کسانی که تحت درمان CRISPR-Cas9 قرار دارند باید پیوسته تحت نظر باشند. روش های معدود دیگری نیز از تکنیک کریسپر وجود دارد که احتمال وقوع خطراتی از این دست در آنها کمتر است.
محققانی از دانشگاه استنفورد موفق به توسعه روشی برای تشخیص سرطان از طریق سیم های ظریف مغناطیسی شده اند.
به گزارش وبسایت نیو اطلس یکی از مشکلاتی که دانشمندان در تشخیص بیماری های سرطان با آن روبروو هستند، به تعداد بسیار اندک سلول های سرطانی شناور در خون باز می گردد. این مسئله موجب می شود، در بسیاری از نمونه های خون گرفته شده از بیمار، حتی یک سلول سرطانی هم موجود نباشد و بیماری تشخیص داده نشود.
بر اساس روش جدید سیم های مغناطیسی کوچکی به اندازه انگشت کوچک یک فرد بالغ و به نازکی گیره کاغذ به داخل رگ ها وارد می شود که می تواند سلول های سرطانی شناور را به خود خود جذب کند. این راهکار می تواند در مقایسه با آزمایش خون معمول به عنوان روشی بسیار زودتر از موعد برای شناسایی بیماری ها به کار رود. روش جدید می تواند برای تشخیص سرطان های پانکراس، کلیه و تخمدان مفید باشد.
محققان به منظور مغناطیسی کردن سلول های سرطانی از ذرات نانو به همراه پادتن بهره بـرده اند که به صورت آهنرباهای ظریفی عمل می کنند و این سلول ها به آنها چسبیده و خاصیبت مغناطیسی می گیرند. به این ترتیب این سلول ها به سیم می چسبند.
روش مورد بحث تاکنون روی خوک ها آزمایش شده و دانشمندان موفق شده اند بین 10 تا 80 برابر تعداد سلول های سرطانی بیشتری را نسبت به روش های معمول تشخیص مبتنی بر نمونه خون تشخیص دهند.
به گفته محققان این روش تنها با 20 دقیقه باقی ماندن سیم ویژه در رگ های فرد، نتیجه ای معادل با 80 لوله خون دریافت شده از بیمار دارد. البته این روش هنوز روی انسان ها آزمایش نشده ولی دانشمندان این پژوهش در حال تلاش برای اجرای آزمایش های انسانی هستند.
همچنین پژوهشگران در حال بررسی این موضوع هستند که احتمالاً روش توسعه داده شده بتواند در درمان نیز به کار رود و بتواند سلول های سرطانی داخل خون را به همراه خود از رگ ها خارج کرده و با ماندن در رگ های بیمار به مدت بیشتر، از پخش شدن سلول های سرطانی به بخش های دیگر بدن جلوگیری کند.
علاوه بر این روش مورد بحث از نظر تئوری می تواند کاربردهای دیگری ازجمله آزمایش هایی روی انواع دیگری از سلول ها و مولکول ها در خون داشته باشد.
برای سال ها درمان سرطان یکی از چالش های اساسی پزشکان بوده و حالا دانشمندان با استفاده از واکسنی که سیستم ایمنی بدن را تحـریـ*ک می کند، موفق شده اند تومورهای سرطانی را در موش ها هدف قرار داده و نابود کنند.
واکسن توانسته تمامی اثرات سرطان از جمله متاستاز را درمان کند
در این پژوهش که توسط محققان دانشگاه استنفورد انجام شده، پس از تزریق ترکیبی از دو تقویت کننده سیستم ایمنی به تومورهای موش، تیم محققان اعلام کردند که واکسیناسیون توانسته تمامی اثرات سرطان از جمله متاستازی (گسترش و مهاجرت سلول های سرطانی از یک بافت به بافت دیگر) که غیر قابل درمان بود را از بین ببرد.
به گفته دکتر «رونالد لوی» نویسنده ارشد این پژوهش نیازی به فعال کردن تمام سیستم ایمنی (در برابر سلول های سرطانی) یا دستکاری سلول های سیستم ایمنی بدن بیمار نیست. لوی افزوده که پس از استفاده از دو عامل تقویت کننده سیستم ایمنی در کنار هم و تزریق آن به تومورها، سرطان ویژه به طور کامل از بدن آنها حذف شده. او نتایج را حیرت آور خوانده است.
به ادعای محققان این پژوهش، اِعمال مقدار بسیار کمی از دو عامل یاد شده می تواند به عنوان گزینه ای ارزان قیمت و در عین حال سریع برای درمان سرطان به کار رود و بعید است که موجب عوارض جانبی که در روش های معمول تحـریـ*ک کننده سیستم ایمنی وجود دارد، در این متد وجود داشته باشد.
این روش روی موش های مبتلا به تومورهای لنف، پستان، روده بزرگ و ملانوم (تومور پوستی بدخیم با منشا سلول های ملانین دار) آزمایش شده و نتایج مثبتی در پی داشته است.
در حال حاضر یکی از این دو عامل ایمنی که در آزمایش مذکور استفاده شده، برای استفاده انسان ها مورد تأیید قرار گرفته و یک نمونه دیگر نیز دوره آزمایشی درمان سرطان لنف را طی می کند.
پزشکی نوین به ما کمک کرده تا مرگ و میر انسان معاصر را تا حد زیادی کاهش دهیم، اما گاهی اوقات درمان برخی بیماری ها به دهه ها پیشرفت نیاز دارد. همین وضعیت 2000 سال قبل برای مردی مصری به وجود آمد و دکترها چند قرن بعد سر بالینش رسیدند.
علت مرگ: تومور بدخیم در ساق پا
به تازگی یک مومیایی 2000 ساله توجه پزشکان متخصص را به خود جلب کرده است. آنها جسد این مرد که سال ها قبل در مقبره ای واقع در مصر کشف شد را در «بیمارستان کروس» شهر «سیراکیوس» (در ایالات نیویورک آمریکا) سی تی اسکن کردند تا دلیل مرگش را بفهمند. جالب اینجاست که تحقیق نتیجه داد و معلوم شد که او به خاطر سرطان از دنیا رفته است.
دکتر «مارک لوینسان» که اجرای این پروژه را بر عهده داشت، می گوید توموری بدخیم در نازک نی (یکی از استخوان های ساق پا) این فرد شناسایی شده. چنین توموری در دنیای مدرن هم به ندرت دیده می شود و همین موضوع باعث شده تا محققین به آن علاقه پیدا کنند.
اگرچه علت مرگ این مومیایی مشخص شده، اما شناخت وضعیت زندگی او به هیچ طریقی ممکن نیست و دانشمندان نمی توانند تلاش پزشکان مصر باستان برای درمان او را شناسایی کنند. تشخیص علت بیماری، شناسایی موقعیت تومور و درمان آن احتمالاً فراتر از دانش آن زمان بوده، با این حال نمونه هایی از اعمال جراحی در کتیبه ها و اسناد باستانی مصر دیده شده است.
این جسد 2000 ساله چند سال قبل هم مورد ارزیابی قرار گرفته بود اما پزشکان موفق به تشخیص دقیق علت مرگش نشده بودند. حالا پیشرفت اسکنرها به کمک آنها آمده تا جزئیات بیشتری را شکار کنند و این سرطان بدخیم را شناسایی نمایند، اتفاقی که 2000 سال قبل می توانست جان این مرد را نجات دهد.
آخرین ویرایش توسط مدیر:
