مصاحبه و گفتگو اجرای نمایش نامه های سمبولیک بهرام بیضایی در ایام عید جذاب است

[Behtina]

گفت وگو با حبیب دهقان نسب بازیگر با سابقه تئاتربه بهانه اجرای نمایش در نوروز

اجرای نمایش نامه های سمبولیک بهرام بیضایی در ایام عید جذاب است

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]​

​

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

حبیب دهقان نسب هنرمند ارزنده و با سابقه شیرازی تئاتر فارغ‌التحصیل بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است در سال ۱۳۴۶ فعالیت‌های هنری خود راشروع و در نمایش‌های رادیو شیراز از سال۱۳۴۶ تا ۱۳۵۲ و هچنین نمایش‌های صحنه ای ،تئاتر را تجربه کرد .​

[/BCOLOR]

دهقان نسب در چهار دهه دوران فعالیت بازیگریش هیچگاه از تئاتر فاصله نگرفته است و در اجرای موفق چند باره نمایش مضحکه شبیه قتل به کارگردانی حسین کیانی بازی درخشانی از خودش ارائه کرده است و ماه قبل هم در نمایش میراث نوشته بهرام بیضایی و کارگردانی اضغر خلیلی درخشان بازی کرد.اولین حضور او در سینما فیلم شرایط عینی (۱۳۶۶) بود. اما در تلویزیون با سریال در پناه تو چهره شد، فیلم سفر به چزابه و نسل سوخته با بازیش مورد توجه منتقدین سینما قرار گرفت. سوای درخشش در تئاتر ، دهقان نسب در دنیای تصویر نقش خوب کم ندارد . نقش هایی مانند درپناه تو ،خواب و بیدار،سگ کشی، شب واقعه،سفر سرخ ، سفربه چذابه ، پرده نشین ، مختار نامه ، اتوبوس و ولایت عشق می توان اشاره کرد.. همکاری با بهرام بیضایی، داوود میرباقری، مهدی فخیم زاده ، مجید جعفری و مرحوم رسول ملاقلی پور کارنامه این بازیگر را غنی و ارزنده کرده است. با دهقان نسب در باره اجرای نمایش در ایام نوروز گفت وگویی انجام داده ایم.

برای یک بازیگر موقعی که قرار می شود در ایام نوروز در نمایشی روی صحنه برود چه ویژگی هایی به وجود می آید؟
نوروز شروع سال جدید برای همه آدم ها است و همه درگیر جشن و شادی و خوشخالی هستند و ایام خوبی است و تئاتر اجرا کردن هم در این ایام فوق العاده لـ*ـذت بخش است و به نظرم باید نمایش هایی را برای این ایام آماده اجرا کرد که شاد باشند و در عین حال به رسوم و سنن ما هم بپردازنند و به طور کلی باعث انبساط خاطره مردم بشوند. در دوران کودکی ماها در اواخر دهه سی و اوایل دهه چهل همیشه درسینماها بهترین فیلم ها اکران می شد و اغلبشان کمدی و طنز بودند. فیلم های جری لوئیس و نورمن ویزدام همیشه در ایام عید روی پرده سینماها می رفت .

در دهه چهل در ایام نوروز معمولا نمایش ها چگونه اجرا می شدند؟
در دهه چهل در شیراز ساکن بودم و در ایام نوروز در چند نمایش بازی کردم . در روزهای آغازین سال معمولا قهوه خانه تبدیل به مکانی برای اجرای کارهای شاد تئاتری می شد. در محله ما قهوه خانه ای وجود داشت و آقای بخشی زاده صاحبش یک گروه تئاتری (سپید) تاسیس کرده بود .

در این گروه چه بازیگرانی کار می کردند که بعدا توانستند بازیگران محبوب و بزرگی بشوند؟
حسن زارعی ، حسن پورشیرازی و چند نام دیگر دقیقا به خاطرشان ندارم ، کارشان را از گروه تئاتر سپید آغاز کردند . در این قهوه خانه در عصرها معمولا مردم دور هم جمع می شدند و با هم اختلاط می کردند . در این موقع هم بنا به فراخور ایام سال نمایش هایی در وسط قهوه خانه که محیط بزرگی داشت اجرا می شد . البته تئاتر در ایام عید مثل سینما پر رونق نبود .

به نظر شما منابع مکتوبی از گذشته های دور مثل مراسم های مختلف میر نوروز انتخاب کردن و یا نوروز خوانی وجود دارد. چقدر مناسب برای استفاده در نمایش هایی برای اجرا در ایام نوروز است؟
بهرام بیضایی در این حوزه کار سترگ و بزرگی را انجام داده است که درحکم یک گنجینه ارزشمند محسوب می شود . بیضایی در یک کار عظیم تحقیقی و پژوهشی رفت به سمت جمع آوری و گرد آوری خرد نمایش و مراسم های نوروزی قبل از اسلام . بیضایی بعد از چند سال کار مدام این اسناد ارزشمند جمع آوری شده را در قالب کتابی به نام نمایش در ایران ارائه کرد . این کتاب چند سال پیش به چاپ رسید و با توجه به استقبال خوب به چاپ های متعدد هم رسیده است . البته نسخه چاپ شده نسخه کاملی نیست . نسخه کامل را بعداً بهرام بیضایی آماده کرد .اما هنوز این نسخه روانه بازار نشر نشده تا در اختیار علاقمندان و دانشجویان هنر تئاتر و نمایش قرار بگیرد . متاسفانه کمتر ناشری این ریسک را انجام می دهد که این گنجینه بزرگ را کامل چاپ کند . بیضایی برای جمع آوری مکتوبات اثرش به جاهایی از ایران سفر کرده که دور افتاده و بد مسیر و بد راه بودند . همین میر نوروزی که به آن اشاره کردید در این کتاب خیلی دقیق و درست مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است . بنابراین متن خوب برای اجرا در این ایام در اختیار داریم و می توانیم به آن ها رجوع داشته باشیم . نوروز و عناصرش مصالح مناسبی برای اجراهایی به گروه های تئاتری می دهند که می توانند مخاطب را در همین ایام تعطیل نیز جذب تئاتر کنند .

در نمایش چهار صندوق نوشته بهرام بیضایی در ایام نوروز بازی داشتید .این اجرا برایتان چه ویژگی هایی داشت ؟
در نمایش چهار صندوق من نقش زرد را بازی می کردم و مجید افشاریان نقش سرخ ، احمدسپاس دار نقش سبز و مرحوم جمشید اسماعیل خانی نقش مترسک و مهدی فقیه نقش سیاه را بازی می کردند. این نمایش را حمید مظفری کارگردانی می کرد و در حدود سه ماهی تمرینات نمایش طول کشید . چهار صندوق در دانشگاه شیراز با استقبال خوب چند مدتی اجرا شد و من درآن زمان در استخدام وزارت فرهنگ و هنر بودم . گروه تئاتریمان هم آریا نام داشت و تلاش می کردیم کارهای با کیفیتی برای مردم عرصه کنیم . یادم می آئید بهرام بیضایی سفری به شیراز برای انجام کاری داشت و آمدنش مصادف با تمرینات اجرای نماش بود و ایشان تمرینات کار را هم دید و از آن راضی بود. البته قبل تر بهرام بیضایی چهار صندوق را در تهران اجرا کرده بود .

شخصیت زرد در نمایش چهار صندوق برایتن چه جذابیتی داشت؟
بهرام بیضایی نمایش نامه چهار صندوق را در دوران جوانیش و در اوایل دهه چهل نوشته بود . اغلب نمایش نامه های بیضایی مثل چهار صندوق و همین میراث که ماه قبل در سنگلج اجرایش کردیم . نمایش های سمبولیک محسوب می شوند و در بطن آن یا نمادهایی مثل آئینه ، صندوق و غیره برمی خوریم . شخصیت زرد چهار صندوق در واقع نماد قشر روشنفکر جامعه بود.

گفت وگو از احمد محمداسماعیلی​

​