...zαнrα...*
کاربر نگاه دانلود
یکی از مهمترین مراکزی که در جوار دارالخلافه تهران قرار داشت بقعه و بارگاه حضرت عبدالعظیم بود که از مراکز مهم بست نشینی دوران قاجار به حساب می آمد.
متحصنی که به اماکن مقدس پناهنده می شد در حمایت معنوی و سیـاس*ـی قرار می گرفت و هیچ مرجع دولتی و اجرایی تا هنگامی که شخص فراری در آن مکان بود، اجازه آزار رساندن به او را نداشت.
شایان ذکر است که عمدهترین گروه پناهندگان و متحصنین مغضوبین سیـاس*ـی بودند که به دلایلی در برهه ای از زمان مورد غضب شاه یا اطرافیان او قرار گرفته بودند. گاه این پناهندگان را وزرا و صدراعظمهای سابق تشکیل میدادند که در هنگام جلوس شاه جدید یا بر اثر خطایی بزرگ بستنشینی اختیار میکردند.
از این دسته میتوان به حاج میرزا آقاسی صدراعظم با نفوذ محمدشاه قاجار اشاره کرد که مدت سیزده سال صدارت خویش کلیه امور کشوری را در دست داشت. وی به محض فوت محمدشاه قاجار از ترس خشم مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه به بقعه حضرت عبدالعظیم پناهنده شد و همان طور در حجره مدرسه آنجا بست نشست تا اینکه موافقت ناصرالدین شاه را جلب نمود و روانه بینالنهرین (عتبات) گردید و یک سال بعد در 1265هـ .ق. در سن 68 سالگی در آنجا فوت نمود.
پس از جلوس ناصرالدین شاه و تاجگذاری وی، میرزاتقی خان امیرکبیر صدراعظم بزرگ و با درایتش که به جرئت میتوان گفت از رادمردان تاریخ قاجار به حساب می آید، اقدام به یک سلسله اصلاحات اساسی در کلیه امور دیوانی و اداری نمود و آیین بست و بستنشینی را در سال 1266ق ملغی ساخت. اما دوران صدارت او دیری نپایید و بار دیگر با زور و فشار دولتمردان و دستگاههای حکومتی این آیین متداول گردید. به طوری که از خاطرات حاج سیاح برمیآید بقعه و بارگاه حضرت عبدالعظیم در این زمان به صورت یک مکان امن و بیطرف مورد قبول رجال و درباریان قرار گرفته بود تا همه افرادی که به دلایلی دچار مشکلات و مخالفتهای سیـاس*ـی بودند در این مکان در امان باشند و در صورت لزوم مورد مذاکره قرار گیرند و یا با گذشت زمان تغییری در وضعیت آنان حادث شود.
از سوی دیگر هرگاه حکومت خواهان تبعید یا اخراج این افراد بود به لطایفالحیلی آنان را از بست خارج میکرد و سپس تصمیمات جدید را به مورد اجرا میگذارد. از جمله شخصیتهای مشهور عصر قاجار که به حضرت عبدالعظیم پناهنده شد سید جمالالدین اسدآبادی است که برای مدتی به خواست مردم و ناصرالدین شاه به ایران آمد اما در نهایت به علت ترس از خشم شاه به حضرت عبدالعظیم رفت و بست نشست. اندکی بعد او را به ترفندی از حضرت عبدالعظیم خارج کردند و به صورت خفت باری به مرز فرستادند و تبعید نمودند.
بقعه و بارگاه حضرت عبدالعظیم در عصر مشروطه نیز یکی از اماکن مقدس و مهم به حساب میآمد. علما در سیر مبارزات خود جهت برپایی مجلس عدالتخانه در آنجا تحصن کردند و از آنجا نامههای خود را برای مظفرالدین شاه ارسال نمودند.
متحصنی که به اماکن مقدس پناهنده می شد در حمایت معنوی و سیـاس*ـی قرار می گرفت و هیچ مرجع دولتی و اجرایی تا هنگامی که شخص فراری در آن مکان بود، اجازه آزار رساندن به او را نداشت.
شایان ذکر است که عمدهترین گروه پناهندگان و متحصنین مغضوبین سیـاس*ـی بودند که به دلایلی در برهه ای از زمان مورد غضب شاه یا اطرافیان او قرار گرفته بودند. گاه این پناهندگان را وزرا و صدراعظمهای سابق تشکیل میدادند که در هنگام جلوس شاه جدید یا بر اثر خطایی بزرگ بستنشینی اختیار میکردند.
از این دسته میتوان به حاج میرزا آقاسی صدراعظم با نفوذ محمدشاه قاجار اشاره کرد که مدت سیزده سال صدارت خویش کلیه امور کشوری را در دست داشت. وی به محض فوت محمدشاه قاجار از ترس خشم مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه به بقعه حضرت عبدالعظیم پناهنده شد و همان طور در حجره مدرسه آنجا بست نشست تا اینکه موافقت ناصرالدین شاه را جلب نمود و روانه بینالنهرین (عتبات) گردید و یک سال بعد در 1265هـ .ق. در سن 68 سالگی در آنجا فوت نمود.
پس از جلوس ناصرالدین شاه و تاجگذاری وی، میرزاتقی خان امیرکبیر صدراعظم بزرگ و با درایتش که به جرئت میتوان گفت از رادمردان تاریخ قاجار به حساب می آید، اقدام به یک سلسله اصلاحات اساسی در کلیه امور دیوانی و اداری نمود و آیین بست و بستنشینی را در سال 1266ق ملغی ساخت. اما دوران صدارت او دیری نپایید و بار دیگر با زور و فشار دولتمردان و دستگاههای حکومتی این آیین متداول گردید. به طوری که از خاطرات حاج سیاح برمیآید بقعه و بارگاه حضرت عبدالعظیم در این زمان به صورت یک مکان امن و بیطرف مورد قبول رجال و درباریان قرار گرفته بود تا همه افرادی که به دلایلی دچار مشکلات و مخالفتهای سیـاس*ـی بودند در این مکان در امان باشند و در صورت لزوم مورد مذاکره قرار گیرند و یا با گذشت زمان تغییری در وضعیت آنان حادث شود.
از سوی دیگر هرگاه حکومت خواهان تبعید یا اخراج این افراد بود به لطایفالحیلی آنان را از بست خارج میکرد و سپس تصمیمات جدید را به مورد اجرا میگذارد. از جمله شخصیتهای مشهور عصر قاجار که به حضرت عبدالعظیم پناهنده شد سید جمالالدین اسدآبادی است که برای مدتی به خواست مردم و ناصرالدین شاه به ایران آمد اما در نهایت به علت ترس از خشم شاه به حضرت عبدالعظیم رفت و بست نشست. اندکی بعد او را به ترفندی از حضرت عبدالعظیم خارج کردند و به صورت خفت باری به مرز فرستادند و تبعید نمودند.
بقعه و بارگاه حضرت عبدالعظیم در عصر مشروطه نیز یکی از اماکن مقدس و مهم به حساب میآمد. علما در سیر مبارزات خود جهت برپایی مجلس عدالتخانه در آنجا تحصن کردند و از آنجا نامههای خود را برای مظفرالدین شاه ارسال نمودند.
