متون ادبی کهن جوهرالذات

[فاطمه صفارزاده]

یکی روزی بر احمد شد ابلیس

سلامی کرد او بی مکر و تلبیس

بزاری مستمند و خوار بنشست

بر سیّد عجب بی خار بنشست

صحابه هیچکس او را نه بشناخت

بجز احمد که او اینجا سرافراخت

سؤالی کرد از احمد کای یگانه

جوابی ده مرا هان بی بهانه

سؤالی دارم اندر خدمت تو

که میدانم حقیقت رفعت تو

مرا اینجا بگو ای مهتر دین

که تو بگشادهٔ اینجا دَرِ دین

بتو امروز شادانست هر چیز

سزد گر هم بگوئی مر مرا نیز

چه سرّی بود کاینجا کردگارم

حقیقت داد سرّ بیشمارم

چنان رفعت که دادم اوّل کار

دگر از من شد اینجاگه بیکبار

در اوّل آنچنان کاینجا تو دانی

ترا بخشید اسرار معانی

در آخر اینچنینم خوارم افکند

میان راه چون نشخوارم افکند

چو نافرمانی اینجاگاه کردم

فکند اینجا چو در اندوه و دردم

نکردم سجدهٔ آدم زمانی

مرا پرداخت بر من داستانی

نکردم سجدهٔ آدم در اینجا

مرا اینجایگه افکند رسوا

نکردم سجدهٔ آدم بمعنی

بلعنت گشتم اندر دار دنیا

نه یک تن نیست کاینجا لعنتم کرد

بنافرمانئی بیحرمتم کن

مرا اینجایگه خود این گـ ـناه است

دل وجانم بر تو عذر خواهست

شبانروزی در اینجا امّت تو

کنند اینجاگنه از حرمت تو

کنند اینجاگناه بیشماران

تو میگوئی ببخشد کردگار آن

چه سرّ باشد بگو ای صاحب راز

که تا من نیز هم دریابم این راز

بگو با من دلم آزاد گردان

بیک نکته دلم را شاد گردان

جوابش داد آن دم مهتر کل

که دانم اوست بیشک سرور کل

که یک دم صبر کن تا راز بینم

بیاید جبرئیل و باز بینم

نگفت از خویش احمد هیچ اینجا

اگرچه بود او بر جُمله دانا

ز بهر عزّت و ختم نبوّت

حقیقت جبرئیلش بود قربت

بساعت جبرئیل آمد ز درگاه

که ای سیّد از این سر باش آگاه

بگو او را که ای معلون نادان

کجا اینجا تو دانی راز جانان

بگو او را که ای نادان جُمله

فتاده بر سرت تاوان جُمله

بگو او را که ای افتاده بس دور

نمیدانی از آنی مانده مغرور

نمیدانی از آن اینجا ندانی

که افتاده چنین اندر گمانی

بگویش یا رسول اللّه از این راز

که دریابد مر این معلون دگر باز

که ای ملعون فلان روزی که بیچون

ترا بد داده رفعت بیچه و چون

فراز منبرت بودی یگانه

نمود راز دریاب ای یگانه

چو بر بالای منبر رفته بودی

نمود حضرت کل مینمودی

نظر کردی تو در بالا و در شیب

چه دیدی در هزاران زینت و زیب

ز هر جانب نظر کردی نگاهی

حقیقت تو در اسرار الهی

ملایک صد هزاران بیش آنجا

ز هر جانب بدیدی بیش آنجا

نه اعداد ملایک یافتی باز

نبودی اندر اینجا صاحب راز

تعجّب ماندئی ز اسرار بیچون

شدی از ذات خود اینجا دگرگون

بخوداندیشه کردی آن زمان تو

که بودی بیخبر از جان جان تو

که کاجی حق تعالی مینبودی

که تا من در دو عالم خویش بودی

نبودی حقّ و من بودی همیشه

زدی بر پای خود آن روز تیشه

نبودی حقّ و من بودی حقیقت

فتادی این زمان ازدید دیدت

چو این اندیشه در آن لحظه کردی

از آن امروز اینجا زخم خوردی

چو این اندیشه کردی خوار گشتی

بر هر کس کم از نشخوارگشتی

چو این اندیشه در دل آوریدی

کنون اینجا مکافاتش شنیدی

تو زین اندیشه آن روزت بلعنت

شدی و دور افتادی ز قربت

تو زین اندیشه ماندی خوار و مهجور

شدی از حضرت پاک خدا دور

تو زین اندیشهٔ بد در گناهی

از آنی دور از نزد الهی

مثال اینست اینجا صاحب راز

که دور از حضرت افتاد او دگر باز

بلا و رنج باید دیدش اینجا

بود مانندهٔ تو خوار و رسوا

بگو او را که تا این سرّ بداند

کتاب بیهده چندین نخواند

هر آنکو جز خدادر خویشتن دید

در اینجاگه بلای جان و تن دید

بجز حق هرکه اندر خود نظر کرد

وجود خویشتن زیر و زبر کرد

بجز حق هرکه خود دیدست اینجا

بود مانندهٔ تو خوار و رسوا

مبین خود جمله حق بین تا توانی

که این باشد حیات جاودانی

مبین خود جمله حق بین در زمانه

که تا باشی حقیقت جاودانه

چو بخشیدست اینجا کردگارت

مقام قرب با دیگر چکارت

مقام قرب بخشیدت خداوند

ندانستی و افتادی تو در بند

چو احمد گفت با ابلیس این راز

که چون بُد کاوفتادی زان عیان باز

بسی بگریست ابلیس اندر اینجا

برآورد آنگهی صد شور و غوغا

چنین گفتا که سیّد راست گفتی

دُرِ اسرار ما اینجا تو سُفتی

چنین بُد قصّهٔ من اینچنین است

که ذات پاک تو عین الیقین است

چنین بُد قصّهام ای صاحب راز

کز آن حضرت فتادم ناگهان باز

چنین بُد قصّهٔ من ای یگانه

که حق بگرفت برمن این بهانه

که حق بگرفت بر من این بهانه

که طوق لعنتم باشد نشانه

من از راز ویم آگاه ای جان

بگویم سیّدا ما را مرنجان

که حکم یفعل اللّه ما یشاء است

همو داند که کل او پادشاه است

چو حکم یفعل اللّه رانده است او

مرا ازحضرت خود رانده است او

چو حکم یفعل اللّه راند بیچون

مرا انداخت اندر خاک و در خون

چو حکم یفعل اللّه راند دلدار

مرا اینجایگه انداخت ناچار

چو حکم یفعل اللّه دیدهام من

طمع از خویشتن ببریدهام من

چو حکم یفعل اللّه باز دیدم

دگر امروز از تو راز دیدم

چو حکم یفعل اللّه یافتستم

من اندر خدمتت بشتافتستم

چو حکم یفعل اللّه می تو دانی

تو شاید کز کرم ما را نرانی

چو حکم یفعل اللّه مایشاء است

نمیدانم که بیچون و چرایست

قلم چون رفت ای سیّد در این کار

بسر گردانم اینجاگه چو پرگار

قلم چون رفت ای سیّد چگویم

کنون افتاده سرگردان چو گویم

قلم چون رفت ای سیّد بلعنت

شدم من دور کل از عین قربت

حقیقت راز من دانیدر اینجا

دوای من تو بتوانی در اینجا

من اینجا آمدم از بهر این راز

که تا یابم ز احمد این خبر باز

خبر چون کل ز تو دانستم ایدوست

حقیقت مغز دارم نیز هم پوست

حقیقت احمدا تو کاردانی

در اینجاگه نمود یار دانی

قلم اندر ازل بر من چنین رفت

همه اندر برت عین الیقین رفت

تو دانائی همه هستی در اسرار

ز سرّ جملهٔ اینجا خبردار

تو میدانی که سرّ کار چونست

در اینجاگه نمود یار چونست

نمود یار این بُد تا براند

نمود لعنتم اینجا براند

چو لعنت کرد بر من در زمانه

بخواهد بود لعنت جاودانه

حقیقت اندر اینجا لعنت دوست

بخواهد ریخت پیش رحمت دوست

حقیقت رحمت او بیش باشد

کسی داند که پیش اندیش باشد

حقیقت رحمت یارست آخر

تمامت را از آن کار است آخر

کنون ای سیّد دانای اسرار

از این معنی توئی اینجاخبردار

تو ختم انبیا و مرسلینی

حقیقت جمله را تو پیش بینی

تو ختم مهتری و بهتری تو

از آن بر انبیا کل سروری تو

که بر تو هیچ پوشیده نماندست

کسی داند که اسرار تو خواندست

منم خاک کف پای سگ کوت

فتاده این زمان درجست و در جوت

تو میدانی که هستم زارو مجروح

ندارم هیچ اینجا قوّت روح

امید من همینست ای شاه جمله

که هستی از یقین آگاه جمله

امید من همینست اکنون نظر کن

مرا زین راز دیگر تو خبر کن

هر آن طاعت که کردستم بدرگاه

قبولست آن همی در حضرت شاه

بگویائی قبولست تا بدانم

چو توهستی یقین راز نهانم

مر او را داد احمد پاسخ از دوست

که طاعت هرچه کردی جمله نیکوست

ترا مزدست اندر آخر کار

که بخشایش کند اینجات دلدار

ترا آخر چو بخشایش نماید

ثواب طاعت آسایش نماید

حقیقت دان که رنج هیچ ضایع

نگرداند یقین آخر صنایع

چو بشنید این سخن ابلیس از دوست

برون آمد وی یکباره از پوست

سجودی کرد و بیرون شد همان گاه

چوشد از سرّ خود از دوست آگاه

حقیقت این چنین است ای برادر

که از شرع محمّد زود برخور

یقین اینست تا خود را به بینی

در اینجاگه اگر صاحب یقینی

یقین اینست تا او دانی و بس

که تا باشی در اینجا بیشکی کس

یقین اینست بی شرک و ریا شو

بطاعت کوش و دیدار خدا شو

یقین اینست اگر تو کاردانی

که بیخود جمله را دلدار دانی

یقین اینست چون مر جمله جانانست

گنه تو میکنی و بر که تاوانست

اگرچه نیک و بد پیداست اینجا

همه ازحضرت داناست اینجا

ولیکن موبمو او ناظر ماست

به نیک تو بد حقیقت حاضر ماست

تو شرک اینجا میاور در یقین باز

که تا باشی در اینجا صاحب راز

میاور شرک چون مردان در این دار

اگرهستی ز سرّ کل خبردار

میاور شرک چون ابلیس نادان

وگرنه دور افتی تو زجانان

میاور شرک همچون او حقیقت

منه بیرون قدمها از شریعت

چو او در شرک بود آن روز اینجا

حقیقت شد همی دلسوز اینجا

چو او در شرک بود آن روز تحقیق

از آن افتاد دور از عین توفیق

چو او در شرک بود آن روز در دوست

حقیقت مغز او شد جملگی پوست

چو او در شرک بود آن روز در یار

از آن شد اندر اینجا خوارو غمخوار

چو او در شرک بود در لعنت افتاد

ز دید جاودان در قربت افتاد

چو او در شرک خود مغرور آمد

ازآن حضرت حقیقت دور آمد

چو اندر شرک بد او بی صفا شد

در اینجاگاه دل دور از خدا شد

تو هم گر همچو او در شرک آئی

شوی مردود از عین خدائی

نمودی بود مر ابلیس اینجا

نگنجد هیچ مر تلبیس اینجا

هر آنکو فکر بد آرد بخاطر

حقیقت دوست اندر اوست ناظر

بقدر خودنظر کن در سوی خود

که ازنیکی نیفتی در سوی بد

بقدر خویش کن اندیشه اینجا

بجز نیکی مکن مر پیشه اینجا

اگر شرک آید اینجا در ضمیرت

بیک موئی کند اینجا اسیرت

اگر شرک آمد اینجا در خیالت

دراندازد یقین سوی وبالت

اگر شرک آید اینجا در دل تو

نباشد جز بدی مر حاصل تو

اگر شرک آید اینجا سوی جانت

در اینجا خون بریزد جان جانت

اگر شرک آید اینجا سوی دیدار

بلعنت گردی اینجاگه پدیدار

اگر شرک آوری ملعون شوی تو

حقیقت خاکی و در خون شوی تو

اگر شرک آوری مانند ابلیس

لعین گردی چنان بی مکر و تلبیس

اگر شرک آوری در عین دیدار

بمانی همچون ابلیس لعین خوار

اگر شرک آوری لعنت بود هان

وگر تو راستی رحمت بود هان

بشرک اینجاشوی ابلیس خود را

ندانی این زمان تلبیس خود را

بشرک اینجا بمانی خوار هر کس

ندانی هیچ را از پیش وز پس

بشرک اینجا بمانی در بُن چاه

حقیقت دور گردی از بن چاه

در این اندیشه کن یک دم در این راز

که این سررشته یابی هم ز خود باز

در این اندیشه کن مگذر تو از خویش

که ابلیست تو داری بنگر از پیش

همه اندیشه کن بگذر تو زینجا

که باشی دائما بیشک مصفّا

همه اندیشهٔ نیکو کن و شاد

همی باش و مرا میکن از این یاد

همه اندیشه نیکو کن بهر چیز

که نیکوئی برت آید بدان نیز

که تو نیکوئی اندر اصل فطرت

ترا بخشیدهاند اینجای قربت

تو اصلی داری اما وصل جانت

بودآنگه که بینی وصل جانت

ترامانندهٔ ابلیس اعزاز

نبخشید و نظر در خویش کن باز

تو هم از ناری و آگاه هستی

کن اینجایگه آتش پرستی

تو هم از ناری و وز باد پندار

فتادستی در آب و خاک ناچار

اگرچه اصل میدانی که از اوست

ولیکن کی بود چون جوهر دوست

طلب کن این زمان و وصل دریاب

در این معنیّ دیگر اصل دریاب

نه اصل صورتت اوّل ز نازست

از آن آتش یقین ناپایدارست

که خودبین است آتش تا بدانی

بود اینجای سرکش تا بدانی

چو اصلت سرکشی دارد در این راز

شود هر لحظهٔ در وصل خود باز

چو اصل سرکشی دارد ز اوّل

از آن باشد دمادم او معطّل

چو اصل سرکشی دارد شبابست

از آن کارش همه آخر خرابست

همی سوزد همیشه در تف خود

از آن اندیشه کردست ازخوی بد

از آن سرکش بود از جوهر خویش

که سربالاست دائم خوردن نیش

چو خود میبیند و جانان نبیند

از آن جز خویشتن سوزان نبیند

همیشه همچو روی دلفروزان

بود آتش ز دید خویش سوزان

عجائب سرکش است از دید محبوب

که خود میداند اینجاگاه مطلوب

عجب سر میکشد در خویش بینی

همیشه هست اندر خود گزینی

چنان پندارد او کو هست کس نیست

نمیداند که در معنی چوخس نیست

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[فاطمه صفارزاده]

سؤالی کرد از من صاحب راز

که دریابد مگر از خود یقین باز

که چون بد تا که خود میدید ابلیس

یقین افتاده بُد در مکر و تلبیس

نمیدانست کو دانای بوداست

که با جمله یقین گفت و شنود است

چرااندیشه کرد از بیوفائی

در این شرک او زید اندر خدائی

چو میدانست ذات و دیده بُد آن

حقیقت یافته بُد سرّ جانان

چرااندیشه کرد و ناتوان شد

در اینجاگاه رسوای جهان شد

حقیقت بُد ازآن معنی خبردار

چرا شد اندر این معنی گرفتار

چرا پی دادم او را من ز توفیق

کز این لعنت در اینجا یافت تحقیق

ولیکن آنچنان بُد اوّل کار

که حق میدید اندر عین دیدار

حقیت سالکی بد کار دیده

معلّم بود و دید یار دیده

چنان در قربت کل آشنا بود

که در کون و مکان سرّ خدا بود

ولیکن اندر آخر خواست ازنار

که من باشم نبودی بود دلدار

همه دلدار میبایست دیدن

که درلعنت نبایستش دویدن

اگر خود محو کردی یار دیدی

در آخر عزت بسیار دیدی

اگرخود محو کردی در حقیقت

خدا دیدی حقیقت بی طبیعت

همه دلدار بینی خویشتن نه

همه جانان بدیدی جان و تن نه

همه دلدار دیدی خویش فانی

بیفزودی ورا سرّ معانی

همه دلدار دیدی خویش مسکین

ورا بودی هزاران عزّو تمکین

همه دلدار دیدی آخر اینجا

شدی اسرار بر وی ظاه راینجا

همه دلدار دیدی در عیان او

حقیقت جمله دیدی جان جان او

همه دلدار دیدی در دل و جان

نبودی آخر کارش از ایسان

کنون چون خویش دید و راز بگذاشت

از آن انجام با آغاز بگذاشت

کنون چون خویش دید و شد بلعنت

امیدش هست آخر سوی قربت

کنون چون خویش دید از بیوفائی

نباشد مر ورا عین خدائی

حقیقت این چنین است آخر اینجا

که دریابی تو راز ظاهر اینجا

که اندیشه کنی کین جمله یار است

مر او را صنعهای بیشمار است

همه خود اوست گرچه خود تو اوئی

ز بود او همی در گفتگوئی

ز بود او تو داری قربت اینجا

وز او یابی حقیقت عزّت اینجا

ز بود او تو داری آنچه داری

بقدر خویتشن کن پایداری

بقدر خویشتن در خود ببین باز

که گردت اندر اینجا صاحب راز

بقدر خود ترا بخشید اسرار

که تا باشی ز سرّ او خبردار

بقدر خود ترا پیدا نموداست

ترا در خویشتن یکتا نمود است

بقدر خویشتن او را بدانی

اگر او را از او در او بدانی

تو خود خواهی کجا پیدا نماید

ترا او بود خود یکتا نماند

تو خود خواهی که باشی هیچ دیگر

بخواهی زان شدن دایم سراسر

تو خود خواهی که باشد کس نباشد

از آنت راه پیش و پسنباشد

اگر دلدار خواهی خویش بگذار

نظر در عقل پیش اندیش بگمار

بعقل اینجایگه کن کار خود راست

یقین میبین همه از یار خود راست

همه دلدار خود بین در حقیقت

که روشن گردد اینجا دید دیدت

همه دلدار خود بین و فنا باش

چنین کن دائما دید خداباش

اگر یک ذرّه اینجا خویش بینی

هزاران فتنه اندر پیش بینی

اگر یک ذرّه شرک آری بخود باز

نیابی در یقین انجام وآغاز

اگر یک ذرّه شرک آری ز معنی

درافتی دور از دیدار مولی

اگر یک ذرّه شکر آری تو در بر

فناگردی نیابی سرّ و رهبر

حقیقت این چنین آمد حقیقت

حقیقت چیست دیدار شریعت

اگرچه شرع دید مصطفایست

حقیقت مصطفی دید خدایست

ز دید حق اگر خواهی در این راز

که یابی کل ز احمد یاب این باز

ز احمد فاش شد اسرار عطّار

که جان او زمعنی شد خبردار

ز دید مصطفی دیدار بنگر

درون خویشتن را یار بنگر

نه خود بنگر تو از خود بین رخ او

حقیقت گوش میکن پاسخ او

نه خود بنگر تو او درخویشتن بین

نمود بود او در جان و تن بین

نه خود بنگر چو میدانی که اویست

چنین بینی همه کارت نکویست

نه خود بنگر که بود جملگی یار

ز دید خویشتن کرد او پدیدار

اگر ابلیس از خود آن بدیدی

کجا هرگز بدین پایه رسیدی

اگر ابلیس بودی صاحبِ راز

کجا او دور گشتی کل ز اعزاز

اگر ابلیس بودی کار دیده

نگشتی او از آن حضرت بریده

اگر ابلیس بودی صاحب سر

کجا لعنت شدی او را بظاهر

اگر ابلیس جمله یار دیدی

کی اینجاگاه او تیمار دیدی

اگرچهعاشق خود بین بد از اصل

از آن در لعنت اینجا یافت او وصل

همه باهم بود گر تاب داری

ولیکن چشم را در خواب داری

اگر چشمت شود از خواب بیدار

شوی از سرّ او اینجا خبردار

همه با هم بود چه مغز چه پوست

حقیقت جملگی اندر بر اوست

همه با هم بود در اصل رحمت

حقیقت دردآمد عین لعنت

همه با هم در اینجا بیشکی بین

چو نیکی و بدی دیده یکی بین

همه با هم در اینجا دید یار است

ولی لعنت زما رحمت ز یارست

به لعنت هر که شد اینجا گرفتار

بماند همچو ابلیس لعین خوار

برحمت هرکه اینجا راز بیند

وصال قرب اینجا باز بیند

تو از رحمت قدم زن تا توانی

که رحمت هست بود جاودانی

اگر ابلیس بودی عین رحمت

کجا افتادی اندر عین لعنت

سزای او هم از او دان و بنیوش

مکن دلدار اینجاگه فراموش

مگو من تا چو اوهرگز نگردی

به عین لعنتش عاجز نگردی

مگو من تا نگردی خوار و رسوا

برحمت کوش اگر هستی تو بینا

مگو من تا نگردی دور از یار

برحمت باش و لعنت را تو بگذار

هر آنکو گفت من ابلیس باشد

که من در بیهده تلبیس باشد

تو او گو کانچه گوئی تا بدانی

که از وی داری ازوی زندگانی

تو او گوئی جز او منگر بخود باز

نکو بنگر تو اندر نیک و بد باز

هر آنکو صاحب عشق خدایست

ز مائی و منی اینجا جدایست

ز مائی و منی ابلیس چونست

نمیبینی دلش بر موج خونست

ز مائی و منی افتاد اوّل

از ان شد آخر کار او معطّل

ز مائی تو منی افتاد در کار

برافتادش همی پرده بیکبار

ز مائی و منی بگذر حقیقت

منی بگذار و بنگر دید دیدت

ز مائی و منی بگذر یقین تو

جمال بی نشان بیخود ببین تو

ز مائی و منی بگذر در اینجا

حقیقت کن دلت جوهر در اینجا

تو اصل از یار داری لیک بی تو

کنون اینجا مکن در خود منی تو

اگر چه اصل صورت از منی است

حقیقت آخر اینجا یک تنی است

اگرچه سرّ ابلیس است بسیار

ترا زین نکته من کردم خبردار

ندانی تا بدانی چون بدانی

حقیقت بیشکی راز نهانی

همه در تست تو بی تو شو اینجا

ز من مَردَم حقیقت بشنو اینجا

هزار ابلیس پیش تست ذرّه

مباش اکنون بنفس خویش غرّه

هزار ابلیس پیش تست خود هیچ

نهادت اوفتاده پیچ در پیچ

اگرچه آدمی ابلیس رائی

از آن پیوسته در تلبیس و رائی

اگرچه آدمی با تست ابلیس

بهردم میکنی صد گونه تلبیس

ز شیطان بگذر و رحمان طلب کن

دل ابلیس را زیر و زبر کن

هر آن فکری که اندیشی ز اسرار

در آن اینجایگه از خود خبردار

ببین کان فکر آخر از کجایست

یقین اندیشهٔ تو از چه جایست

ببین کان فکر رحمانیست بنگر

حقیقت مر از آنِ دوست مگذر

وگر آن فکر شیطانی است در کار

از آن بگذر حقیقت تو بیکبار

حقیقت تا توانی فکر نیکو

که رحمانی است میدان بیشکی او

وگر بد باشد از خود دان تو شیطان

حقیقت گفت حق در عین قرآن

نه باطل گفت هم حق گفت تحقیق

ز باطل بگذر از حق یاب توفیق

چو میدانی که چندین رهبر حق

ترا گفتند راز دوست مطلق

تو از گفتار ایشان کار خود کن

نکوئی کن در اینجاگه نه بد کن

کنون گر راز دانی این چنین دان

مر این اسرار هم عین الیقین دان

بدان گفتم که تا اسرار دانان

در اینجا باز یابند راز جانان

هر آنکو صاحب اسرار باشد

چو مردان دائما بیدار باشد

موحّد نیک و بد از یار داند

ولیکن شرع این اسرار داند

یقین داند که کل از حق بدید است

ولیکن نیک و بد مطلق پدید است

تو ای عطّار اینجاراز گفتی

حقیقت سرّ بیچون بازگفتی

ترا زیبد که اندر شرع اینجا

یکی دانی چه اصل و فرع اینا

ولیکن اصل داری فرع بگذار

یقین از دست خود مر شرع مگذار

ز دست خوداگر چه در بلائی

چه غم داری چو کل عین خدائی

ز نادانی بدانائی رسیدی

ز اعمائی به بینائی رسیدی

ز نادانی در آخر هست ذاتت

خدابینی تو در عین صفاتت

ره خود در شریعت باز دیدی

یقین عین طبیعت بازدیدی

ره خود یافتی با منزل اینجا

ترا مقصود آمد حاصل اینجا

بهر سیری که کردی اندر اینجا

همه اندر یکی اینجا است پیدا

بهر سیری که کردی یار دیدی

در اینجا بیشکی دلدار دیدی

بهر سیری که کردی سوی اشیا

ترا اسرار شد در عشق پیدا

بهر سیری که کردی در زمانه

ترا آمد وصال جاودانه

بدیدارت کنون دیدار داری

درون جزو و کل اسرار یاری

ندارد هیچ پایانی ره تو

که آمد در زمانه آگه تو

ندارد هیچ پایانی نمودت

حقیقت هست پیدا بود بودت

نه چندانست معنی تو از یار

که در یک صفحه آن آید پدیدار

نه چندانست معنی در تو دیده

که دریابند اینجا اهل دیده

معانی برتر از حد اوفتاداست

در معنی ترا اینجاگشاده است

دری بر روی تو اینجا گشادند

جواهر مر ترا اینجا بدادند

دری بگشاد بر روی تو دلدار

که اشیا شد حقیقت زان پدیدار

کنون در وصل جانان کامرانی

که بگشاده ترا در دُر معانی

کنون در وصل جانان پای میدار

اگر جانان کند اینجات بردار

اگرچه اصل معنی داری از اصل

حقیقت وصل معنی داری از وصل

تو داری در برت چون راز جانان

حقیقت رهبرت امروز جانان

چو جانانست امروزت دراینجا

همو بین بخت پیروزت در اینجا

چو جانانست امروزت نمودار

حقیقت جمله او بین مگذر از یار

جواهرنامه جانان باز گفتست

همو اسرارها در راز گفتست

جواهرنامه گفتست آخر کار

نمود خویش میآرد بدیدار

هر آن چیزی که جز جانان نماید

حقیقت کفر بی ایمان نماید

بایمان کوش وانگه گرد کافر

که این باشد ترا اسرار ظاهر

ترا در سرّ ایمان روشنائیست

ز ایمانت همه عین خدائی است

بایمان باز بین دلدار خود را

که ایمانت نماید نیک و بد را

وگرکافر شوی مانند منصور

حقیقت کفر بنماید همه نور

هر آن نوری که بی ظلمت نماید

کجا اینجایگه قربت نماید

بنور اینجایگه گر باز بینی

حقیقت سوی ظلمت رازبینی

درون ظلمت جسمی فتاده

تو نور قدسی و شعله گشاده

از این ظلمت چو بیرون آئی اینجا

حقیقت نور خود بنمائی اینجا

حقیقت نور در ظلمت توان دید

ابی صورت نیاری جان جان دید

ترا در نور این ظلمت فتاد است

از آنت سیر در قربت فتاد است

از این ظلمت مرو بیرون حقیقت

کز اینجا باز یابی دید دیدت

از این ظلمت توانی راه بُردن

از آن نور حقیقت ره سپردن

بشب کن راه تا منزل بیابی

حقیقت نور خود در دل بیابی

بشب کن راه اندر منزل یار

که تا گردی حقیقت واصل یار

بشب کن راه اندر سوی منزل

ببین یار و پس آنگه گرد واصل

بشب دانی در آن منزل رسیدن

جمال یار اینجا باز دیدن

همه مردان بشب کردند این راه

رسیدند آنگهی در حضرت شاه

همه مردان بشب در سیر قربت

رسیدند از دل و جان سوی عزّت

همه مردان بشب دیدند دلدار

حقیقت گر شبی داری تو بیدار

جمال یار اندر شب ببینی

چنین میدان اگر صاحب یقینی

حقیقت ظلمت شب پر ز نور است

تمامت سالکان را شب حضور است

حقیقت ظلمت شب آفتاب است

کسی باید که او بیخورد وخوابست

مخور بسیار شب بیدار میباش

که در شب ناگهان بینی تو نقاش

مخور بسیار شب را زنده میدار

که اندر شب ببینی روی دلدار

مخور بسیار شب را روز گردان

همه ذرّات خود پیروز گردان

چو شب آمد بدیدار ای برادر

بخلوتگاه حق بی خواب و بی خور

نشین در شب بعشق دوست در دوست

طلب کن در درونت مغز با پوست

دمی در شب اگر دریابی آن ماه

ترا خورشید حاصل شد ز درگاه

اگر مرد رهی در شب ببین باز

حقیقت در درون انجام و آغاز

چو جمله خفتهاند در خواب غفلت

فتاده تو عیان در عین قربت

همه درخواب و تو بیدار جانان

حقیقت کل شده اسرار جانان

چو از شب بگذرد نیمی حقیقت

طلب کن آن زمان مر دید دیدت

درونت را نظر کن تا بیابی

جمال جان و سوی او شتابی

درونت را نظر کن جان بتحقیق

پس آنگه جان جان را جوی توفیق

از او خواهی به جز او منگر اینجا

که جز جانان همه یا دست میدان

همه درخواب و تو با یار بیدار

زهی توفیق باید اینچنین کار

دمادم سجدهٔ او کن در اینجا

بشب گردان درون خود مصّفا

حقیقت سجده کن اندر بر یار

تراتوفیق باشد اندر این کار

چو برداری حجاب از روی جانان

یکی بینی حقیقت سوی جانان

حقیقت بازبینی در یکی تو

یقین آیینه باشی بیشکی تو

یقین آیینه بینی خویشتن را

حقیقت منگر اندر جان و تن را

تو آن را بین که اندر تو بدیدست

ترا اینجایگه گفت وشنید است

تو آن را بین که در تو رخ نمود است

ترا اینجایگه پاسخ نموداست

تو او را بین که کل گویای اویند

در اینجاگاه کل جویای اویند

تو او را بین که او در تو همه اوست

درون جان و دلها دمدمه اوست

تو او را بین که در آیینه پیداست

درون جانت هر آیینه پیداست

تو او را بین که سُلطانست جمله

حقیقت بود پنهانست جمله

همه زنده باو او زندهٔ کل

همه بنده در او او بندهٔ کل

حقیقت اوست هم شاهست وبنده

نباید در بر غافل بسنده

در این معنی هر آنکو مینداند

وگر داند یقین حیران بماند

چو اینجا او است زنده تو که باشی

چو او بنده بود پس تو چه باشی

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[فاطمه صفارزاده]

یکی کرد است از پیر حقیقت

سؤالی تا بگفت او از شریعت

سؤالی کرد وی یکی روز از پیر

که ای تو جان همه شاه و همه میر

توئی دانم که تو شاه و امیری

حقیقت در حقیقت دستگیری

تو دیشب حالتی بودت در اسرار

چنانت شکر بد اندر بر یار

که بیخود گشته بودی در احد تو

یکی اسرار راندی سخت بد تو

چنان در بیخوی بیعقل بودی

که خود میگفتی و خود میشنیدی

منت حاضر بُدم تا راز گفتی

بسر دیگر همین سر باز گفتی

چنین میگفتی آنگاهی در اسرار

ندانم تا بدی آنگه خبردار

چنین میگفتی آن دم صاحب راز

که نامد هیچکس بی تو دگر باز

تو شاهی لیک امروزی تو بنده

در اینجاگه ترا دانم پسنده

من اوّل بنده بودم در بر تو

کنونم شاه وین دم سرور تو

تو این دم بندهٔ من شاه گشته

که هستم این زمان آگاه گشته

نبودم اوّل اینجاگه خبردار

شدم این لحظه من از خواب بیدار

کنونم شد خبر کایندم تو هستی

حقیقت بندهٔ و بت پرستی

تو این دم بت پرست و بنده باشی

چو خورشیدی کنون تابنده باشی

همی گفتی شبی بیهوش آندم

در آن حیرت شدی بیهوش یکدم

مگو ای شیخ دیگر مر چنین راز

ترا دادم در اینجاگه خبر باز

منه بیرون تو پا از حدّ خویشت

وگرنه صد بلا آید به پیشت

منه بیرون تو پای از حدّ رفتار

سخن میگوی شیخا و خبردار

چگونه بنده گردد حق در اینجا

مرا برگوی این مطلق در اینجا

جوابش گفت گفت آندم پیر نوری

که دریابی اگر صاحب حضوری

که حق بنده است بنده بنده باشد

یقین او یافت کو را زنده باشد

اگر مرد رهی میدان بتحقیق

که او بنده است در یاب این تو توفیق

نه او میآورد او میبرد باز

یقین میدان در اینجاگه تو این راز

که او در تست اینجا حاصل تست

حقیقت صورت جان ودل تست

سراپای تو او دارد حقیقت

همه او دان و بنگر دید دیدت

ببین و خوش بدان ای دیو دریاب

ز من اکنون در اینجاگه خبریاب

اگر چیزی همی دانی در این سر

ترا میگویم اینجاگه بظاهر

چنان در تست اینجا غمخور تو

نظر کن اندرون خواب و خور تو

اگر تو میخوری مر آب و نانت

حقیقت او نهد اندر دهانت

کند اینجا ترا خدمت ندانی

دگر دریاب این راز نهانی

نمیدانی چو اندر خواب باشی

که در بحری مثل غرقاب باشی

تو درخواب و دلت بیدار باشد

ترا او محرم اسرار باشد

نمیدانی که اندر قربتی تو

که مر آن شاه دائم خدمت تو

چو خدمت میکند شاه و تو فارغ

کجا دانی نداری عقل بالغ

حقیقت گرچه اینجا بندهٔ یار

ترا چون بنده است از وی خبردار

حقیقت گرچه اینجا یار بنده است

دل و جانت هنوز از یار زنده است

تو شاید گر شوی امروز بنده

چنین بهتر بود اینجا پسنده

اگر تو بنده باشی شاه گردی

در آخرگه از این آگاه گردی

اگر آگاه گردی شاه بنده است

چو سجن است این جهان در سوی بنده است

چنین افتاد با او عشـ*ـق بـازی

کند او باتو اینجا عشقبازی

اگر آگهی از اسرار اینجا

حقیقت بنده بنگر یار اینجا

عجب مقلوب افتادست این راز

ندانم تا کرا برگویم این راز

نه اسراریست این در خورد هر کس

ابا خود گفتم این اسرار کل بس

ندارد آگهی کس زین معانی

منت گفتم کجا این سر بدانی

منت گفتم نمییابی تو این را

ولی کی یابی این عین الیقین را

که خود با شاه بینی شاه با خویش

حجابت رفته باشد کلّی از پیش

حجابت هیچ نبود در زمانه

یکی باشد حقیقت جاودانه

تو با شاه حقیقت او تو بینی

نباشد اندر اینجاگه دوبینی

دوبینی هیچ نبود جز عنایت

یکی باشد ابا تو جان جانت

چو اندر قربت آن ذات آئی

حقیقت بیشکی نی مات آئی

تو او گردی و او خود جملگی تست

تو او جوئی اگرچه او ترا جست

حقیقت طالب و مطلوب یاراست

حقیقت عاشق و معشوق یار است

حقیقت بنده و شاهست جانان

که بیشک خویش آگاهست جانان

اگر خواهد نماید شاه اینجا

که تا بنده کند آگاه اینجا

چو هر دو اوست اینجا صاحب راز

همیشه جان جان دارد یقین باز

که شاه اینجاست اندر بنده پیدا

چو خورشید فلک تابنده اینجا

حقیقت بندهٔ توت شاه جانانست

ترا اینجایگه خورشید تابانست

کجائی این زمان عطّار مانده

از این گفتار در دلدار مانده

حقیقت میکنی اسرار او فاش

مرو بیرون زخویش و با خبر باش

که میداند که این اسرار چونست

معیّن شد که عقلت در جنونست

نگفتندم بیا این راز اینجا

تو میگوئی حقیقت باز اینجا

نگفتندم بیا این پیش هر کس

در اینجا تو حقیقت گفتهٔ بس

نگفتندم بیا و گفتهٔ تو

دُرِ این راز اینجا سُفتهٔ تو

مگو عطّار و همچون انبیا باش

در این معنی حقیقت با وفا باش

اگر اینجایگه عین خدائی

مکن با جان جانت بیوفائی

چو میدانی که این ناگفتنی است

دُرِ اسرار کل ناسفتنی است

چو گفتی این زمان گستاخ داری

حقیقت لایق شمشاخ داری

اگر اسرار میگوئی دگر بار

مگو با هیچکس اینجا در اسرار

دگر باره چنین اسرار مطلق

که این سر برتر آمد از اناالحق

حکایت شد یقین کآنجا چنین است

که این رمز از عیان عین الیقینست

ولیکن خورد هر کس آن بدیدار

نباید جز که سر یا صاحب اسرار

همه مردان ره خاموش گشتند

در این اسرارها بیهوش گشتند

چو پنهان کرد این سرّ یار در خویش

مگو دیگر در اینجا بی شاز پیش

چو پنهان کردمم پنهان کن اینجا

نظر در قربت جانان کن اینجا

چو دلدارت ادب دارد حقیقت

منه مر پای بیرون از شریعت

ادب چیزیست بیرون از دل و جان

ادب مر دوستدار سرّ جانان

همه اندر اَدَب باید نمودن

در کل با اَدَب باید گشودن

بقدر هر کسی بسیار گفتتیم

نه با هر کس همه با یار گفتیم

سخن ما را همه با دید یار است

بیانم جملگی توحید یار است

همه در سرّ توحیدست اسرار

که میگوید حقیقت دید عطّار

همه در سرّ توحیدم بیانست

ولیکن هر کس این سر کی بدانست

رموزی بود اینجا باز گفتیم

یقین با دید صاحب راز گفتیم

رموزی بود میدانند مردان

بگفتم این زمان در چرخ گردان

رموزی بود از اعیان همه راز

که دادم عاشقان را زان خبر باز

مرا این دم سخن آخر رسیداست

که دریابم کنون پایان پدیداست

منم غوّاص اندر بحر اسرار

شدستم بیشکی اینجا خبردار

درون بحرم و جوهر بدیده

کنون در قربت جوهر رسیده

چو جوهر یافتم هم اصل اینست

چو بحر اصل است و جوهر وصل اینست

کنون من جوهرم در بحر جانم

که هر لحظه دُر و گوهر فشانم

حقیقت بندهٔ دیدار شاهم

همیشه صاحب اسرار شاهم

منم آن لحظه بیشک بندهٔ شاه

چو هستم من ز شاه خویش آگاه

خبردارم که این دم بندهام من

چو خورشیدم عجب تابندهام من

منم امروز بیشک بندهٔ یار

که هستم من ز شاه خود خبردار

منم امروز بیشک بندهٔ شاه

که هستم من ز شاه عشق آگاه

منم امروز بیشک بندهٔ دوست

حقیقت مغز معنی دیده در پوست

منم امروز بیشک بندهٔ خویش

حجاب خویش را برداشته خویش

منم شاه و شده بنده در اینجا

چو خورشیدی و تابنده در اینجا

منم شاه و منم بنده حقیقت

ولی عزت یقینم در شریعت

ز بهر عزّت شرعم پسنده

منم مر شاه را امروز بنده

اگر مرد رهی ای صاحب اسرار

ز سرّ بندگی اینجا خبردار

شدی اکنون خبردار از حقیقت

کنون میباش کل راز حقیقت

توئی امروز هر چیزی که بینی

حقست این جمله گر صاحب یقینی

توئی امروز اینجا ذات مانده

چرائی اندر این ذرّات مانده

توئی امروز بیشک ذات اللّه

همه از بهر آن گفتم که آگاه

شوی و باز بینی روی جانان

سوی اصل یقین در کوی جانان

کنون گر عاشق دیدار یاری

ز بهر کشتن اینجا پایداری

دمی غافل مباش از خویش زنهار

نظر میکن ز هر چیزی رخ یار

همه او بین و جز وی هیچ منگر

وصال این است هان ازوصل برخور

همه اوئی و در وی بی نشان شو

حقیقت تو ز بود خود نهان شو

همه او بین که او کلّی بدید است

تو پنداری که ذاتش ناپدیدست

منم غوّاص اندر بحر اسرار

حقیقت باز دیده روی دلدار

همه او بین اگر اسرار دانی

چو کلّی اوست کلّی یار دانی

حقیقت عاشقان کار دیده

که ایشانند اینجا یار دیده

طلب کردند اینجا دید دلدار

بآخر چون شدند اینجا خبردار

نظر کردند و در خود یار دیدند

اگرچه رنج با تیمار دیدند

همه معشوق خود دیدند آخر

سخن ازدوست بشنیدند آخر

اگر فانی شوی یک لحظه از یار

بچشم تو نماید لیس فی الدّار

وگر باقی شوی بنمایدت دوست

حقیقت مغز خود اندر شوی پوست

اگر فانی شوی در عین باقی

ترا دلدار خواهد بود ساقی

چو ساقی بیشکی دلدار آید

دل و جان صاحب اسرار آید

چو ساقی جان جانست اندر اینجا

ترا خورشید رخشانست اینجا

می از وی نوش بیجام و قرابه

دو روزی باش شادان زین خرابه

خراباتی است دنیا در خرابی

اگر ساقی در اینجاگه بیابی

خوری جامی و بس بیهوش گردی

ز پر گفتن بکل خاموش گردی

خراباتی است دنیا پر ز غوغا

در او هر لحظه صد شور است و شرها

خراباتی است دنیا تا بدانی

در او پیدا همه راز نهانی

فنا خواهی شدن در این خرابات

حقیقت باز ره کل از خرافات

چو آخر کار ما این اوفتاداست

چرا جانم در اینجاگاه شاداست

ولی شادی جان از بهر دید است

که جان پیوسته در گفت و شنید است

ز جانان گفت جان بسیار اینجا

که تادریافت اودلدار اینجا

حقیقت دید در وی بی نشان شد

حقیقت جان دراینجا جان جان شد

دم عین حقیقت شرع افتاد

همه در شرع شد تقریر و بنیاد

شریعت رهنمون شد با حقیقت

نمودم رخ حقیقت در شریعت

عیان شرع زین تحقیق پیداست

چه غم چون این زمان توفیق پیداست

شریعت کرد آگاهم ز اسرار

که من در خویش میبینم رخ یار

شریعت کرد آگاهم تمامت

که تادریافتم سرّ قیامت

شریعت کرد آگاهم ز هر چیز

حقایق هم از او دریافتم نیز

شریعت یافتم تا کل شدم من

اگرچه اصل فطرت گِل بُدم من

شریعت یافتم تا یار دیدم

رخ دلدار در خود باز دیدم

شریعت یافتم در جزو و کل ذات

وز آنجا گفتهام در عین آیات

شریعت یافتم با عین تقوی

مرا بنمود کل دیدار مولی

شریعت یافتم در دیدن جانان

یکی گشتم من از توحید جانان

شریعت برتر از کون و مکانست

در او تقوی ببین گر جان جانست

کسی کاندر شریعت راه بـرده است

حقیقت ره بسوی شاه بـرده است

کسی کاندر شریعت یافت اسرار

ز دید یار شد اینجا خبردار

خبردار آمد از کشفِ شریعت

رخ جانان بدید اندر حقیقت

حقیقت در همه موجود دیدم

نظر کردم همه معبود دیدم

حقیقت در همه پیداست اینجا

ولی جمله عجب یکتاست اینجا

نمیداند کسی سرّ شریعت

وگرنه هست شرع اینجا حقیقت

همه شرعست و تقوی عین دیدار

کسی کاین را شود از جان خریدار

همه شرعست و تقوی سالکان را

که مییابند اینجا جان جان را

همه شرعست و تقوی اندر این راه

وز این هردو ببین تو مر رخ شاه

همه شرعست تقوی شاه دیدن

در اینجا بیشکی آن ماه دیدن

همه شرعست و تقوی در یقین باز

بدانی آخر کار این همه راز

الا ای هوشمند اکنون کجائی

کیت آخر رسیده درخدائی

بسی گفتی ز سرّ وحدت یار

رسیدی این زمان در قربت یار

بسی گفتی ز سرّ ذات جانان

نمودی در عیان ذرّات جانان

بسی گفتی ز سرّ ذات بیچون

نمودی جوهر کل بیچه و چون

بسی گفتی و در آخر رسیدی

شدی مخفی و در ظاهر رسیدی

بسی گفتی ز سرّ هر غرائب

نمودی بیشکی سرّ عجائب

بسی گفتی و پایان یافتی باز

حقیقت جان جانان یافتی باز

بسی گفتی و دیدی عین مقصود

در اینجاگه بکل دیدار معبود

بسی گفتی ز سرّ جوهر ذات

ز هر بیتی حقیقت عین آیات

پدیدار است از دیدار جانان

در اینجاگه همه اسرار جانان

همه اسرارها اینجا پدید است

رخ جانان در این پیدا بدید است

همه اسرارها اینجاست پیدا

رخ جانان ز تو پیداست اینجا

نمودی راز کل عطّار آخر

رسیدت این زمان اسرار آخر

بهرگامی که اینجاگه نهادی

دری دیگر ز معنی برگشادی

بسی اسرارها اینجاست با دوست

حقیقت پوست شد با کسوت دوست

همه بودت بکل واصل نمود است

ترا اسرار جان حاصل نموداست

خبرداری کنون اعضای خویشت

بدیدی این زمان یکتای خویشت

همه واصل به تست اینجا دل و جان

حقیقت باز دیدی روی جانان

چو جانان با تو اینجاگه نظر کرد

ترا از سرّ خود اینجا خبر کرد

خبر از بود خود کردت در اینجا

حقیقت برگشادت او در اینجا

درت بگشاد و گنج کل نمودت

حقیقت کرد پیدا بود بودت

درت بگشاد جانان آخر کار

که بنمودی همه اسرار اظهار

درت بگشاد اینجا سرّ منصور

که تا دریافتی نور علی نور

درت بگشاد اینجا ذات از خویش

یقین بنمود اسرارت همه پیش

همه اسرارها داری در اینجا

شدی در جزو و کل اینجا تو یکتا

تو یکتائی ز یکتائی اللّه

ز دستی دم عیان از قل هواللّه

حقیقت قل هواللّه است در تو

عیان ما هواللّه است در تو

حقیقت قل هواللّه است موجود

ترا قل گفت اللّه روی بنمود

حقیقت قل هواللّه رخ نموداست

ترا چندین ز خود پاسخ نموداست

حقیقت چون شدی از راز آگاه

همه درخویشتن بینی رخ شاه

همه در خویشتن بین تاتوانی

که بیشک کل توئی راز نهانی

چون بیرون ازتو چیزی نیست دیگر

ز بود خویش از معبود مگذر

چو بیرون از تو چیزی نیست اینجا

یکی میبین که کل یکی است اینجا

یکی میبین ومنگر در دوئی باز

یکی بین بیشکی انجام و آغاز

همه از تست و تو ازذات هستی

درون جان و دل سرّ الستی

تو ز اسرار الستی صاحب راز

همه در گفتهٔ جان گفتهٔ باز

همه از جان برون آید یقین این

یقین دان در همه جانان همین این

حقیقت چون الستت هست پیدا

دل و جان با ازل پیوست پیدا

دل و جان با ازل اینجا قرین است

که ذات پاکت اینجاگه یقین است

یقین در جان و دل داری حقیقت

همه اسرار دیده در شریعت

یقین در جان خود دیدی رخ یار

درون جان کنون جانان پدیدار

ز دیدارش کنون بر خود در اینجا

چو بگذشتی ز ماه و خور در اینجا

مه و خور ذرّهٔ از بود بود است

ترا در جسم و دل اینجا نموداست

همه اشیا بتو پیداست امروز

دل و جان تو کل یکتاست امروز

بتو پیداست این جمله که دیدی

همه دید تو بُد چون بازدیدی

همه او دیدی و از وی نمودی

ابا او گفتی و از او شنودی

همه او دیدی اینجا چون همه اوست

در این آیینه پیدا بیشکی دوست

همه او دیدی و کلّی تو او بین

چو جمله ذات اوآمد نکو بین

همه او دیدی اینجا خویشتن تو

حقیقت عقل و عشق و جان و تن تو

از او پیداست از وی شد سخن گوی

همه ذرّات بُردی در سخن گوی

کنون چون او است در تو رخ نموده

هزاران دم بدم پاسخ نمودی

اگر مرد رهی عطّار چون اصل

که مائیم این زمان در کعبهٔ وصل

همه مقصود تست اینجا پدیدار

چو اندر خیوشتن بینی رخ یار

همه مقصود تو دیدار او بود

که در آخر ترا مر روی بنمود

همه مقصود تودیدار جانانست

کنون جان ترا خورشید تابانست

همه مقصود تو از ذات پیداست

که جان جان ترا اکنون هویداست

زهی مقصود ما گشته بحاصل

که مائیم این زمان در کعبه واصل

زهی مقصود ما از روی جانان

که پیدا گشته اندر کوی جانان

زهی مقصود ما از یار پیدا

کنون در جوهر اسرار پیدا

زهی مقصود ما در کعبه حاصل

که مائیم این زمان در کعبه واصل

زهی مقصود ما دیدار اللّه

که اینجا یافتم جانست آگاه

چو جان اسرار جانان یافت بیچون

حقیقت این زمان اینجادگرگون

نخواهد شد همه از وصل گویم

چو ما اصلیم کل از اصل گویم

منم واصل کنون چو یار درماست

ز بود ما کنون جانان هویداست

رخ جانان ز ما پیداست امروز

ز ما این شور و هم غوغا است امروز

رخ جانان ز ما پیداست تحقیق

ز ما دریاب سالک زود توفیق

رخ جانان ز ما پیداست در راز

که پرده کردهایم از روی جان باز

رخ جانان ز ما پیداست بنگر

اگر مرد رهی از ما تو مگذر

یکی جانست پیدا در همه جسم

نموده خویشتن در هر صفت اسم

یکی جانست صورت آشکاره

همه صورت بسوی جان نظاره

یکی جانست اینجا دم زده باز

نموده اندر اینجا خویشتن باز

یکی جانست همه زو گشت پیدا

از او چندین هزاران شور و غوغا

چو یک جانست چندین صورت از چیست

حقیقت هست صورت پس دگر چیست

چنین بین گر تو مرد راه اوئی

یقین بین گر بکل آگاه اوئ

چنین بین و چنین دان از شریعت

که میگویم ترا سرّ حقیقت

حقیقت این چنین است ار بدانی

که جمله دوست بینی در نهانی

حقیقت اینست اندر آخر کار

که جمله دوست یابی و خبردار

حقیقت اینست کاینجا باز گفتم

ز رازت گویم و هم راز گفتم

حقیقت اینست مردان خدابین

چنین دیدند او دان و خدابین

خدابین باش اگر ره بـردهٔ تو

بدر این پرده چه در پردهٔ تو

خدا بین باش در اسرار عطّار

ز جائی دیگر است این سرّ اسرار

همه اویست و کس واقف نبوده

در این اسرار کس واصف نبوده

بسی گفتند لیکن طرز عطّار

دمادم شو ز سرّ کل خبردار

در این اسرار اگر تو مر خدائی

مکن از دوست اینجاگه جدائی

ز یکی در یکی بین ذات در خویش

حجاب خویش تو خویشی بیندیش

حجاب خویش اینجا عقل دیدی

بماندی چون سخن از نقل دیدی

حقیقت عقل را بگذار و هم نقل

عیان عشق بین و بگذر از عقل

عیان عقل بین اینجا بمانده

همی در شور و در غوغا بمانده

عیان عشق بین و عقل بگذار

که اندر عقل بینی کی رخ یار

عیان عشق بین وز عشق بیندیش

که عشقت کل نهد اینجای در پیش

همه شور جهان از عقل دیدم

کتبها جملگی از نقل دیدم

که باشد عقل تا این سرّ بداند

که عقل اینجا به جز ظاهر نداند

چو عشق اینجا نماید عین دیدار

حقیقت عقل باشد ناپدیدار

تویار عشق باش و یار خود بین

بجز عشق اندر اینجا هیچ مگزین

بجز عشق اندر اینجا جمله هیچست

که عقل اینجای نقش هیچ هیچست

اگر با عشق میری زنده گردی

چو خورشید فلک تابنده گردی

اگر با عشق میری آخر کار

بمانی زنده این را یاد میدار

دم آخر نمود عشق او یاب

سوی کون و مکان از بخت بشتاب

در آندم خوش نظر کن تا بدانی

یکی را بین اگر مرد عیانی

در آندم در یکیّ کل قدم زن

در آخر این وجودت بر عدم زن

در آخر چون یکی دیدی ز حق باز

وجود خویشتن کلّی برانداز

در آخر چون یکی بینی تمامی

حقیقت پختگی یابی زخامی

درآخر چون یکی بینی تو در ذات

همه جا محو گردان جمله ذرّات

در آخر چون یکی بینی در آخر

ترا این ذات بنماید در آخر

درآخر چون یکی بینی تمامت

نظر کن آن زمان دید قیامت

در آخر جمله چون روشن نماید

ترا آن لحظه کل یکی نماید

در آخر چونکه جانان بینی ای دوست

شود مغز این زمان این کسوت دوست

در آخر جمله جانان بین و دم زن

وجود خویش کلّی بر عدم زن

در آخر جمله جان بینی تو ای یار

نظر کن نقطه را با دید پرگار

نظر کن جمله اشیا محو مـسـ*ـتی

تو باشی هیچ نبود عین پستی

همه ذرّات کم باشد حقیقت

یکی باشد عیان عین طبیعت

یکی باشد همه اندر یکی ذات

حقیقت وصل بینی جمله ذرّات

یکی باشد حقیقت هست یا نیست

چونیکو بنگری در اصل یکیست

یکی است این همه بیشک دوئی نیست

حقیقت هیچ اینجاگه دوئی نیست

دم آخر نظر کن در یکی باز

که یکی باز بینی بیشکی باز

دم آخر یکی بینی در اسرار

ولی سر رشتهٔ خود را نگهدار

سر هر کار از اینجا باز یابی

همه در خویشتن این راز یابی

هر آن چیزی که گفتم اوّل کار

در آخر در یکی آید بدیدار

در آخر در یکی این جمله فانی است

ترادیدن ز خود راز نهانی است

توئی گم کرده ره ای عقل دریاب

در این معنیّ دیگر وصل دریاب

اگر از وصل خواهی یافت بهره

ترا باید که باشد جمله زهره

قدم در نه اگر می وصل خواهی

همه خود بین یقین گر وصل خواهی

قدم در نه در این ره راه خود یاب

درون جان و دل مر شاه دریاب

قدم در نه در این آیینه بنگر

جمال شاه هر آیینه بنگر

قدم چون در نهادی در همه تو

یکی یابی ز خویشت دمدمه تو

همه بازار تست ای راز دیده

توئی بازار خود را باز دیده

تو در بازار خویشی یک زمان گم

مثال جوهر ودریای قلزم

تو در بازار خویشی باز مانده

چنین در عشق صاحب راز مانده

تو در بازار خویشی آخر کار

در این بازار هم گشتی پدیدار

تو در بازار خویشی خود طلب کن

چو دریابی دگر خود را عجب کن

همه سرگشتهاند اینجا چو تو یار

بمانده خوار اندر عین بازار

نمییابند اینجا دید اوّل

بماندستند اینجاگه معطّل

نمییابند اینجا راز در خود

بماندستند اندر نیک و در بد

نمییابند اینجا اصل جانان

از آن اینجا ندیدند وصل جانان

نمییابند اینجا گنج بیشک

بماندستند اندر رنج بیشک

نمییابند اینجا جوهر دوست

بماندستند اندر بند این پوست

توئی ای مانده حیران در بر دوست

ترا اینجاست جانان بنگر ای دوست

توئی ای مانده حیران در بر خویش

ترا اینجاست جانان بنگر از خویش

ترا امروز جانانست بدیدار

تو اوئی گر تو زو باشی خبردار

ترا امروز فضل است و عنایت

که جانان داری و عین سعادت

ترا امروز جاهست و مراتب

چرا باشی ز دیدخویش غائب

مرو بیرون زخود تا وصل بینی

تو اصلی شاید از خود اصل بینی

مرو بیرون ز خود در جوهر ذات

نظر کن صورتت با جمله ذرّات

تو اندر مرکب اصلی بصورت

ولیکن جان در آن عین حضورت

یقین ذاتست پیش از مرگ دریاب

حقیقت جملگی کن ترک دریاب

تو ترک هستی خود کن که اینست

ترا در نیست عین الیقین است

تو ترک هستی خود کن که بمعنی

که تا باشد همه دیدار مولی

تو ترک هستی خود کن حقیقت

که تا پیدا شود دیدار دیدت

تو ترک هستی خود کن که آنی

چگویم تا به از این سرّ بدانی

تو ترک هستی خود کن که ذاتی

اگر اندر مکان ودر صفاتی

مکان صورتت خاکست اینجا

مکان جان یقین پاکست اینجا

مکان صورتت در خاک پیداست

مکان جان حقیقت جوهر لا است

همه اندر مکان بنگر یقین تو

که کل یکی است گرداری یقین تو

همه اندر مکان بنگر یقین باز

مکان انجام دان و کون آغاز

مکان انجام دان گر کاردانی

مکان اندر مکان در بی نشانی

حقیقت کون بود بی نشان است

که اینجا اصل پیدا و مکانست

اگرچه هر دو عالم صورت ماست

ولی در اصل هم پنهان و پیداست

حقیقت اصل پنهانست از ذات

وگر پیدا نموده جمله ذرّات

حقیقت اصل پنهان گر بدانی

یکی باشی تو در سرّ نهانی

دگر گر اصل پیدا باز یابی

ز پیدا جملگی مر راز یابی

ز پیدا اصل خود دریاب ای جان

که از پیدا بدانی خویش جانان

ز پیدا اصل خود دریاب اینجا

قراری گیر و می بشتاب اینجا

ز پیدا اصل خود دریاب ای یار

اگر هر جا تو میبشتاب ای یار

تو در پیدائی و پنهان شدستی

تو هم با جان و هم جانان شدستی

تو در پیدائی امّا مانده پنهان

از آن اینجا نمییابی تو جانان

تو در پیدا توانی گشت واصل

که در پنهان شدت مقصود حاصل

تو در پیدا توانی گشت جانان

یکی شو اندر این پیدا و پنهان

از اوّل لاست آخر شاه بنگر

حقیقت بود الّا اللّه بنگر

از اوّل لاست آخر عین اللّه

ز الاّ اللّه شو عین هواللّه

تو چون این اصل داری در شریعت

حقیقت در یکی دانی حقیقت

تو این دم داری از آن سالک راز

یکی بین چون یکی اصلی ز آغاز

تو این دم هم نشان هم بی نشانی

که هم جانی و دل هم جان جانی

حقیقت وصل یاب و جمله بین دوست

در اینجا جزو و کل دان مغز هم پوست

همه از کارگاه اینجا یقین است

که اینجا اوّلین و آخرین است

همه از کارگاه آمد پدیدار

در اینجا وصل شاه آمد بدیدار

همه از کارگاه اینجا نموداست

خود اندر جمله در گفت و شنود است

در اینجا جمله موجود پیداست

درونت بین که کل معبود پیداست

یکی اندر یکی در بیشمار است

حقیقت دان که کل دیدار یارست

همه دیدار یارو یار در کلّ

همه بی او شده بیرنج و در ذل

همه دیدار یار و خویش در رنج

خود است اینجا طلسم چرخ و هم گنج

یکی گنج است مخفی در نشانه

مر او را در عیان نام و نشانه

یکی گنجست مخفی جوهرالذّات

نموده روی خود در کلّ ذرّات

یکی گنج است مخفی و دمادم

نماید دید خود در روی آدم

یکی گنجست مخفی رخ نموده

ابا خود گفته و دیگر شنوده

یکی گنج است پر گوهر در اسرار

چو خورشید است اندر جمله انوار

یکی گنجست مخفی عاشقان را

که میگویند و میجویند آن را

یکی گنج است اکنون چند گوئیم

چو با ما است اکنون چند جوئیم

چو با ما گفت کز اینجا نشانست

حقیقت جملگی دیدار آنست

همه گنج است اینجاگه گداکیست

حقیقت با وجودش بینوا کیست

همه از ذات و ذات اینجا چو گنجیست

نهاده اسم کاینجا جان سپنجست

همه از ذات پیدا و نه پیداست

که اینجا کیست کو بر جمله پیداست

همه ذاتست و ذات اینجا یقین جان

نمودی تا بدانی زانکه جانان

تو او شو کو تو است و هم توئی یار

کنون اینجا حجاب از پیش بردار

کنون اینجا حجاب از پیش برگیر

چو یارت یافتی کارت ز سر گیر

کنون اینجا حجابت نیست دریاب

که کل جانست و او یکّی است دریاب

کنون اینجا حجابی نیست جز پوست

حقیقت دان که اینجا پوست هم اوست

کنون اینجا حجابت رفت از پیش

رخ او را نظر میکن تو درخویش

کنون اینجا یکی ای تو یکی دان

همه در خویش اینجا تو یکی دان

کنون یکی ببین از اصل بیشک

که اندر تست اینجا وصل بیشک

کنون اینجا یکی بین از حقیقت

طریقت با حقیقت در شریعت

کنون اندر یکی بنگر نمودت

که یکی است هم بود وجودت

کنون چون جان جان ماست اینجا

ابا او باش اینجاگه تو یکتا

حقیقت چون همه جانانست دیدت

همه بین جمله گفتارو شنیدت

خدا در جمله موقوفست اویست

که اندر جمله اودر گفتگویست

بجز او هیچ دیگر نیست دریاب

همه جا هست خورشید جهانتاب

حقیقت بود او در جمله پیداست

چنان چون ما باو او عاشق ما است

چنان بر خویش اینجا عاشق آمد

که هم درخویش با خود صادق آمد

چنان با خویش دارد عشقبازی

که او در خویش دارد بی نیازی

جمالش در همه دیدار بنمود

حقیقت خود بخود اسرار بنمود

چنان دیدار خود در خود نمودست

که یکی در یکی بیشک فزودست

توئی جز تو کسی دیگر مبین تو

یکی دان همچنین عین الیقین تو

همه با تست و تو با اوئی اینجا

ترا گفت و ورا میگوئی اینجا

ازل را با ابد این دم تو خود دان

یکی دید هواللّه و اَحَد دان

همه ذات خداوند جهانست

سراسر اندر این صورت نهانست

همه ذات خداوند است اینجا

بتوظاهر چو پیوند است اینجا

همه ذات خداوند است بیچون

توئی جمله مرو ازخویش بیرون

زهی دیدار جانان در همه باز

فکنده در همه این دمدمه باز

زهی دیدار جانان نیست دیگر

کنون پیدا شد اینجا دید جوهر

زهی دیدار جانان در دل ما

نظر کن جمله جانان حاصل ما

زهی دیدار جانان دیده عطّار

طمع از خویشتن ببریده عطّار

زهی دیدار جانان جمله جانانست

که اندر بود خود در جمله اعیانست

زهی دیدار جانان در همه باز

نموده در عیان انجام و آغاز

زهی دیدار جانان کس ندیده

همه خود گفت وز خود شنیده

حقیقت خویشتن گفتست رازش

حقیقت خویش بشنفتست رازش

حقیقت خویش دیده روی خود دوست

نموده مغز خود در کسوت پوست

سخن چندانکه میگوئیم اینجا

ابا اویست که میجوئیم اینجا

سخن چندانکه میگوئیم او گفت

ابا خود گفت وخود اسرار بشنفت

سخن چندانکه رفت از وصل باقی

هنوز اسرار مانده هان تو ساقی

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[فاطمه صفارزاده]

را اینست مقصود و دگر هیچ

که اینجا مینداند بی بصر هیچ

چو خورشید است پیدا عین دیدار

ولی ذرّه در او شد ناپدیدار

بقا آن دانم اینجاگه بیابم

چو ذرّه سوی خورشیدم شتابم

بقا آن دانم و اینجاست رازم

سر و جان پیش یار خود ببازم

بقا اینجاست در عین فنا باز

ولیکن در فنا بنگر بقا باز

بقا اینجاست در عین حقیقت

اگر می بازبینی در شریعت

بقا اینجاست گر از سالکانی

سزد کاین نکتهها را باز دانی

بقا اینجاست بنگر در بقایت

که خودخواهد بدن آخر فنایت

بقا اینجاست بنگر حضرت کل

که همچون من رسی در قربت کل

بقا اینجاست گر دانی در اسرار

وجودت از میانه کل تو بردار

ترا اینجاست مردان حقیقت

بقا را یافتنداندر شریعت

بقا اینجا بجوی و جاودان شو

تو چون عطّار بی نام و نشان شو

بقا اینجاست میجوئی بقایت

بقا اینجاست میجوئی لقایت

بقا اینجاست اگر فانی بباشی

بقای کل در اینجاگه تو باشی

بقا اینجاست بنگر در بقا تو

بقا با تست بنگر در لقا تو

بقا با تست میجوئی ز هر دید

نیاید راست این معنی ز تقلید

بقا با تست گرچه در فنائی

درآخر آن زمان کلّی بقائی

بقا آمد فنا نزدیک عشّاق

که تااندر فنا گشتند کل طاق

بقا آمد فنا نزدیک مردان

فنا گشتند ودیدند اصل جانان

بقا آمد فنا نزدیک ذرّات

از آن گشتند محو عین ذرّات

بقا آمد فنا در آخر ای دوست

بقا دان مغز و آنگاهی فنا پوست

تو ای عطّار آخر از چه رازی

که در سرّ بقایت عشقبازی

ترا این عشقبازی از کجایست

که معنیّت چنین بی منتهایست

ترا این عشقبازی از کجا خواست

که از عشق تو اندر دهر غوغاست

کمال عشق تو عین فنایست

فنایست عاقبت دید بقایست

کمال عشق تو نزدیک جانست

که جانت بیشکی اسرار دانست

کمال عشق تو اندر یکی بود

که چندینی عجایب روی بنمود

تو گفتی نی همه او گفت اینجا

دُرِ اسرار کل او سُفت اینجا

تو گفتی نی همه او گفت از خویش

حجاب خویشتن برداشت از پیش

تو گفتی نی همه او گفت در دل

که تا مقصود او گردد بحاصل

تو گفتی نی همه او گفت در جان

ترا بنمود روی خویش اعیان

اگر مرد شهی منگر در این راه

حقیقت اندر اینجا جز رخ شاه

اگر مرد رهی خود شاه با تست

حقیقت این دل آگاه با تست

دلت آگاه و جان آگاه مانده

در آخر کل عیان شاه مانده

دلت آگاه وجان آگاه گشته

حقیقت هر دو دید شاه گشته

دلت آگاه وجان آگاه از این راز

که پرده گشته از رخسار شه باز

دلت آگاه و جان آگه چه جوئی

چو دانستی دگر چندین چه جوئی

دلت آگاه شد از جان جان نیز

در اینجا یافته جانان عیان نیز

دلت آگاه شد از جان جانان

درون دل وطن کردست اعیان

شد این سرّ بر تو سرّ راز منصور

دم کل زن کنون تا نفخهٔ صور

چرا چندین سخن گوئی حقیقت

چو پیدا شد نموددید دیدت

وصال یار داری در عیان تو

بدیدی کام اینجا رایگان تو

وصال یار دیدی هم در اینجا

شدی در جزو و کل امروز پیدا

جدائی نیست اکنون و یکی آی

حقیقت در جدائی بیشکی آی

بر جانان چنان مشهور امروز

شدستی در صفات سرّ پیروز

جدائی شد خدائی گشت پیدا

تو هم دانائی اینجاگاه و بینا

کنون هستی ولیکن درحقیقت

فرومگذار یک لحظه شریعت

فرو مگذار یک دم دید جانان

همیشه باش در توحید جانان

فرو مگذار یک دم سرّ مطلق

چو پیر خویشتن میزن اناالحق

چو پیر خویشتن امروز رازی

که ازخلق جهان تو بی نیازی

چو پیر خویشتن امروز هستی

ولی میکن تو همچون پیر مـسـ*ـتی

بعزبت خود بخود میگوی این راز

حجاب خود تو از صورت برانداز

بعزّت خود بخود عین الیقین باش

ز سرّ ذات خود را پیش بین باش

دمی از عشق خالی نیستی هان

که اندر عشق گوئی نصّ و برهان

از آن بر جملهٔ عشّاق میری

که هر دم پیش از مردن بمیری

از آن بر جملهٔ عشّاق شاهی

که صیتت رفته از مه تا بماهی

از آن بر جملهٔ عشّاق سرور

شده کامروز هستی پیرو رهبر

از آن امروز در هردوجهانی

که هم کونی و هم عین مکانی

از آن امروز این سر یافتستی

که سوی جزو و کل بشتافتستی

از آن امروز ذاتی در همه تو

که افکندی در اینجا دمدمه تو

از آن امروز پیر راز بینی

که هستی بیگمان و در یقینی

از آن امروز منصوری تو در ذات

که هستی جان بلی در جمله ذرّات

ندید است این زمان چون تو زمانه

که هستی بیشکی از حق یگانه

یگانه هستی امّا میندانند

بدانند این زمان کاین را بخوانند

اگرچه از خودی امروز پیدا

حقیقت محو شد در جان جانها

تو باشی هیچ دیگر نیست اینجا

چو میدانی که کل یکیست اینجا

حقیقت وصل هست و اصل دیدی

ابا صورت بکام دل رسیدی

ز صورت جمله معنیت بدید است

ولی معنی ز صورت ناپدید است

زهی معنی بی پایان اسرار

که شد فاش از نمود سر دلدار

مرا دلدار هست امروز ساقی

که خواهد بود ما را یار باقی

چنان مستم از اویش بی می خم

که از مـسـ*ـتی شدی در جزو و کل گم

چنان مستم من اندر آخر کار

که کردم پرده پاره من بیکبار

چنان مستم من از امروز از دوست

که شد مغزم حقیقت جملگی پوست

چنان مستم که هستم در یقین او

چو او اینجاست ما را گفت و هم گو

چنان مستم که جمله یار دیدم

یکی اندر یکی دلدار دیدم

چنان مستم که هستم در اناالحق

همی گویم دمادم من اناالحق

اناالحق میزنددلدار خود را

یقین یکیست بیشک نیک و بد را

اناالحق میزند اندر مکان یار

که خود میبیند اندر عین دلدار

اناالحق میزند اندر حقیقت

که پیدا کرده از دیدش شریعت

اناالحق میزند جانان که خویشست

نهاده دید خویشش جمله پیشست

اناالحق میزند کو خویش دیدست

ابا خود باز در گفت و شنیدست

اناالحق میزند بیچون در اینا

که در آخر بریزد خون در اینجا

مرا تحقیق اندرآخر آن ماه

که از سرّ ویم امروز آگاه

چو شرع او بگفتم در حقیقت

بخواهد کشتنم بهر شریعت

بحکم شرع یارم کُشت آخر

مرا تا کل شود اسرار ظاهر

بحکم شرع خواهد کُشت دلدار

مرا تا در یکی گردم نمودار

بحکم شرع خواهد کشتنم دوست

که تا بیرون شوم چون مغز از پوست

بحکم شرع خواهد کشتنم شاه

که تا کلّی شوم از شاه آگاه

چو شرع او بگفتم در حقیقت

بخواهد کشتنم بهر شریعت

بکش جانا که رازت گفتهام من

دُرِ اسرار اینجا سُفتهام من

بکش جانا که گفتم بیشکی راز

نمودم سالکت انجام و آغاز

بکش جانا که گفتم راز اینجا

بگفتم راز تو سرباز اینجا

چو رازت کردم اینجا آشکاره

بکن در عشقم اینجا پاره پاره

چو رازت گفتم از جان درگذشتم

بساط عقل اینجا در نوشتم

کنون اینجا چه غم دارم ز کشتن

نخواهم یک دم از دیدت گذشتن

سر و جان زان تست و می ندانم

یقین اکنون که چیزی پایدارم

سر و جان زان تست و من نمودار

چه غم دارم کنون گر تو بردار

کنی من بندهام تو شاه جانی

مرا دایم تو جان جاودانی

هر آنکو کشتهٔ عشق تو آید

اناالحق بی سر اینجاگه نماید

هر آنکو کشتهٔ عشق تو شد شاه

برش موئی بود از چاه تا ماه

هر آنکو کشتهٔ عشقست چو منصور

برش موئی بود نورٌ علی نور

هر آنکو کشته شد از عشق رویت

یکی بیند سراسر گفتگویت

هر آنکو کشتهٔ عشق است از جان

حیات جاودانی یافت اعیان

منم امروز دست از جان فشانده

صفات عشق تو هر لحظه خوانده

بموئی نیستم من اندر این سر

که اسرار تو کردم جمله ظاهر

بموی اندر این سر نیستم من

که اسرار تو کردم جمله روشن

توی جز تو که است آخر بگویم

که تاکم گردد اینجا گفتگویم

همه از بهر تست اینجای گفتار

که میگویم دمادم سرّ اسرار

چو از بهر تو گفتار است اینجا

از آن عطّار بیزار است اینجا

ز خود کاینجا توئی و آنجای هم تو

نمائی رازهایت دمبدم تو

که میداند ترا تا خود چه چیزی

که هستی قلبی و چون جان عزیزی

که داند تا تو خوداینجا که ای دوست

حقیقت جوهری هم مغز و هم پوست

بهر چیزی که دیدم در زمانه

رخ خوب تو دیدم در میانه

بهر چیزی که من کردم نگاهی

رخ تو دیدم از مه تا بماهی

بجز تو نیست ای ذات همه تو

یقین دانم که ذرّات همه تو

توئی چیز دگر اینجا نبینم

که از تو بیگمان اندر یقینم

توئی جز تو ندارم هیچ دلدار

تو هستی جوهر و هم خود خریدار

تو هستی عاشق و معشوق ای دوست

حقیقت جوهری هم مغز و هم پوست

تو هستی عاشق و معشوق در ذات

طلبکار تو اینجا جمله ذرّات

دمی وصلی تو بنمائی در این سر

که نی اندازی اینجاگه یقین سرّ

همه عشّاق را در خون ودر خاک

فکندی تا شدند از اصل تو پاک

همه عشّاق حیرانند اینجا

بجزدیدت نمیدانند اینجا

همه عشّاق اینجا کشته کردی

میان خاک و خون آغشته کردی

نداند هیچکس عشق تو جز خویش

که عشق ذات خود دیدی تو از پیش

قلم راندی ز حکم یفعل اللّه

ز سر خویش هستی جان آگاه

قلم راندی کنون بر من در اینجا

که بگشادم ز دیدت در در اینجا

ز عشق ذات کار خویش کرده

همه ذرّات را در پیش کرده

ندارد او به جز عشقت کناره

همه در جوهر بحرت نظاره

بجز روی تو هر جائی ندیدند

همه در پیش رویت ناپدیدند

تو پیدا این چنین پنهان چه داری

از آن کز ذات خود خود را بداری

تو پیدا این چنین پنهان چرائی

از آن کز ذات خود بی منتهائی

بسی از خویش بنموده در اسرار

همه پیدا شدم در عین دیدار

کجا دانم در اینجا شرح آن داد

ولی پیش رخت خواهیم جان داد

گمان عشق تو منصور دیدست

کنون اندر کمالت ناپدیدست

تو شد کلّی ز عشق ناز سرباز

یکی در کوی عشقت گشته سرباز

تو شد وز تو اناالحق گفت اینجا

دُرِ اسرار تو او سُفت اینجا

تو شد وز تو اناالحق گفت در دید

یکی شد در عیان سرّ توحید

تو شد وز تو اناالحق زد حقیقت

بیکباره فنا شد از طبیعت

طبیعت هم توئی اندر زمانه

حقیقت جوهری بهر نشانه

در این عالم نمودستی تو از خویش

وزان جانها تو کردستی بسی ریش

ز بهر دید خود این جوهر پاک

نموداری نمودی در کف خاک

کف خاک این شرف دیدست جانا

که تو امروز در اوئی هویدا

کف خاک این شرف در جاودان یافت

که از تو نقش خود او بی نشان یافت

کف خاک از تو اینجا یافت مقصود

که دارد دید تو اینجای معبود

کف خاک این همه دیدار دارد

که اینجا از توکل اسرار دارد

کف خاک این همه دیدار بنمود

ز تو این جملگی اسرار بنمود

کف خاکست این دم جسم عطّار

توئی اینجا ورا گشته نمودار

کف خاکست این دم در میانه

ز تو دیده وصال جاودانه

کف خاکست اینجا راز دیده

جمال رویت اینجا باز دیده

کف خاکست بادی در میانش

توئی اینجایگه مرجان جانش

کف خاکم بتو دیدم رخ تو

شنفته هم ز تو خود پاسخ تو

کف خاکم بتو دیده جمالت

رسیده هم ز تو اندر وصالت

کف خاکم بتو پیدا شده باز

ز تو دیده حقیقت جملهٔ راز

کف خاکم زبانی در دهانم

حقیقت نور دل هم جسم و جانم

کف خاکم ولی اندر درونم

تو بودی و تو باشی رهنمونم

کف خاکم حقیقت هم تو جانی

که گفتی از نمود خود معانی

کف خاکم تو هستی عقل و ادراک

دگر او گـه کجا یابد کف خاک

کف خاکم حقیقت هر چه هستم

که از دیدار و رخسار تو مستم

تو میبینم از آنم عین گفتار

نموده از تو چندین سرّ اسرار

جهان از روی تو حیران بماندست

فلک هم نیز سرگردان بماندست

جهان از روی تو پر شور و شوقست

مر از روی تو هر لحظه ذوقست

نداری اوّل و آخر چگویم

از این باطن عیان ظاهر چه جویم

توئی اینجا و آنجاهم تو باشی

مرا هر جایگه همدم تو باشی

دل عطّار از تو شادمانست

برون از کون و در عین مکانست

دل عطّار از تو در وصالست

توئی امروز با تو در جلالست

بتو میبیند اکنون آفرینش

توئی او را یقین در عین بینش

بتو میبیند اینجا عین هستی

که در ذرّات او واقف شدستی

تو اکنون واقفی بر کلّ اسرار

ولی رسمی است اینجاگاه عطّار

تو اکنون واقفی و راز دانی

که خود انجام و خود آغاز دانی

تو اکنون واقفی در هر چه دیدی

کمال خویش دیدی در رسیدی

ز دید هستی خود بر خودی تو

یکی دیدی ابی نیک و بدی تو

قلم در قدرت بیچون تو راندی

حقیقت نقطه بر کاغذ نشاندی

تو پرگاری و هم نقطه ز آغاز

خوداینجا خود بخود اوئی خبر باز

خبرداری و از اسرار خویشی

که اینجا نقطه و پرگار خویشی

ندیدی غیر این جاگه به جز خویش

ولکین پردهٔ انداخته پیش

ندیدی غیر خود اندر صفاتت

شناسا خود شوی بر کلّ ذاتت

ندیدی غیر خود در جان و در دل

خودی اینجایگه ای دوست واصل

توئی جز تو نمیبینم یکی من

که جز تو نیستی خود بیشکی من

ندارم جز تو میدانی حقیقت

که گفتم با تو هم از دید دیدت

صفاتت این همه بنموده اینجا

وصالت عشق در بگشوده اینجا

صفاتت این همه بنموده در دید

دل و جانم ز یکی برنگردید

ترا میبینم اندر پرده اینجا

که دیدت باز پی گم کرده اینجا

چرا خود گم نمودی در نمودار

کنون مر پردهٔ عزّت تو بردار

چو وصل تو هم از خویشست دانم

ز وصلت گویم و در وصل رانم

جواهرنامهٔ تو هر زمانی

که گفتستم من از هر داستانی

ز وصل تو چو جمله من تو دیدم

ز دید تو بدید خود رسیدم

جواهرنامه را هر کو بدیدست

همه از سوی تو جانان رسیدست

بتو دیدار تو هم یافتم باز

ز تو در سوی تو بشتافتم باز

بسی میجستم از دیدار تو دوست

ترا تا مغز گردی و مرا پوست

ز وصلت آن چنانم کان تو دانی

بکن با من تو جانی و تو دانی

تو دانی گر چه من دانستهام راز

مرا سر زود هان از تن بینداز

بجز این صورتم چیز دگر نیست

ترا افتاده جز بر خاک در نیست

سوی خاک درت افتاده خوارست

حقیقت وصلت اینجا پایدارست

اگرچه سرفرازم کردهٔ تو

ز تو هم عین رازم کردهٔ تو

مراگفتی همهٔ اسرار جانان

نمودستم در این گفتار جانان

منم آب و توئی خورشید اینجا

بتو دارم همه امّید اینجا

منم آب و تو خورشیدی فتاده

حقیقت نور خود بر من گشاده

توئی اینجا یقین نور جلالم

من اینجا ازتو در عین جلالم

جمالت را جمالت یافته باز

خبردار است از انجام و آغاز

خبردارم در اینجا از نمودت

که دارم من درون جمله بودت

نمود تو منم افتاده در خاک

کنون بفشانده دستی ز خود پاک

همه از تو بتو اینجا نمودار

شده الاّ منم کل صاحب اسرار

منم هم من توئی اسرار گفته

تو دیداری کل از دیدار گفته

منم هم من توئی جان و جهانم

تو میگوئی که من چیزی ندانم

ز دانائیّ تو لافی ز دستم

که از دیدار تو واله شدستم

ز دانائی تو اینجا خبردار

شدم بنمودمت با جمله گفتار

دلم بربودی اوّل باز دادی

درم بستی و آخر برگشادی

چنانم جان یقین کردی بخود گم

که همچون قطرهٔ در عین قلزم

من این دم با تو و گمگشته در تو

بساط نیستی بنوشته در تو

به هستی تو اینجا مـسـ*ـت گشتم

دگر درخاک راهت پست گشتم

دگر از نیستی هستی نمودی

ز دستانت بسی دستان نمودی

ز هستی تو جانا در خروشم

چو دیگی در برت تا چند جوشم

ز هستی تو اینجا نیست گشتم

چو در جمله توئی یکیست گشتم

عیان تو شدم امّا نهانی

ز دریای غمت در بی نشانی

تو درجمله ظهوری در بطونی

گرفته هم درون و هم برونی

ولی خود را تو میدانی خود و خویش

که صورت این زمان برداشت از پیش

توئی این دم که هم جانی و همدم

حقیقت راز میگوئی دمادم

اگر خواهی بیک ساعت برانی

وگر خواهی به یک لحظه بخوانی

کنون چون خواندهٔ دیگر مرانم

ولیکن از نشان گر بی نشانم

نشانم هم ز تست و گاهگاهی

در این عین نشان در تو نگاهی

کنم تا زانکه کل اصلت بیابم

همی خواهم که کل وصلت بیابم

یقین دانم که میبینم ترااصل

ز دید وصل تو میبایدم وصل

وصال از دیدن روی تو دیدم

حقیقت وصل در کوی تو دیدم

من اندر کوی تو دیده وبالم

ولی آخر ز تو عین وصالم

وصال من ز دید تست جانا

که گردی با خودم در وصل یکتا

وصال من اباتست و دگر نه

توئی با جمله و کس را خبر نه

خبر میکن تو جانانم ز ذرّات

که تا کلّی رسد جانم در این ذات

نداند هیچکس مر عشقبازی

ترا تا چند زینسان عشقبازی

نداند هیچکس نشناخت رویت

همه ذرّات اندر گفتگویت

همه با تو تو با جمله در آواز

همی گوئی حقیقت هر بیان باز

همه با تو تو با جمله سخنگوی

ترا افتاده اندر جستن و جوی

همه با تو تو با کل درمیانی

حقیقت جانی و هم جان جانی

که داند بود تو از اوّل کار

که چون اینجا شدی از خود پدیدار

که داند بود تو اینجا بتحقیق

مگو آنکو خودت بخشی تو توفیق

حقیقت برتر از حدّ و قیاسی

تو بود خویشتن هم خود شناسی

تو بود خود یقین از بود دیدی

کنون در مرکز اصلی رسیدی

تو بود خویش دانستی یقین باز

که اینجاگه شدی در خود سرافراز

تو بود خویش دانستی بتحقیق

هم ازدید تو خواهد بود توفیق

تو بود خویشتن دانی حقیقت

کمالت یافتی عین شریعت

از اوّل تا بآخر راز دیدی

که خود را هم زخود می باز دیدی

تو بود خود یقین از بود دیدی

که خود بودی و خود معبود دیدی

تو بود خویش دانستی و کس نه

یکی اندر یکی در پیش و پس نه

از اوّل تا بآخر در نمودی

ز بهر ذات خویش اندر سجودی

از اوّل تا بآخر در یکی باز

نمودی هر چه بودی بیشکی باز

ز اوّل تا بآخر شاه هستی

که از بود خودت آگاه هستی

دوئی برداشتی در نیستی دوست

یکی میبینم این دم مغز با پوست

دوئی برداشتی و راز گفتی

نمود جوهر خود بازگفتی

بخود اسرار خود جانان در اینجا

که در بود خودم در عشق یکتا

ز خود گفتیّ و از خود بشنویدی

جمال خویش را هم خود بدیدی

نمیدانم دگر تا من چگویم

تو اینجا با منی دیگر چه جویم

تو اینجا با منی من با تو دمساز

ز تو بشنفته گفته هم بتو باز

ز تو بشنفتهام هم با تو گفته

منم این جوهر اسرار سُفته

ز بهر عاشقانت جان فشانم

اگرچه جز یکی دیدت ندانم

منم واقف شده از تو خبردار

تونیز از من من از تو هم خبردار

منم واقف شده از دید دیدت

بسی گفتیم از گفت و شنیدت

منم واقف شده تو واقف من

حقیقت در بطونی واصف من

چگویم وصف تو خود وصف کردی

که بیشک در همه جائی و فردی

چگویم وصف تو وصفت ندانم

وگر دانم ندانم تا چه خوانم

ندانم وصف تو کردن من از دل

که جانی و شده درجان تو حاصل

ندانم وصف تو ای واصف کل

توئی بیشک حقیقت حاصل کل

چنان حیران و مدهوشند و خاموش

از آن جامی که کردند در ازل نوش

چنان افتادهاند حیران شده پاک

که بر سر کردهاند از سوی تو خاک

ز شوقت در یکی خاکند و خونند

حقیقت هم درون و هم برونند

اگرچه وصف انسانست بسیار

توئی مر جمله را درمان و هم یار

تو یاری هیچ دیگر نیست دانم

که بودت در همه یکیست دانم

ز هم از جمله خود را گم نموده

نموده خویشتن هم خود ربوده

کمال ذات تو منصور دانست

وگرنه که در اینجاگه توانست

کمال ذات تو هر دو جهان است

شده پیدا و ذات تو نهانست

نهانی وشده پیدا زدیدار

حقیقت مطلّع بر لیس فی الدّار

نه اوّل دارنه آخر تو از دید

توئی اینجایگه در عین توحید

تو دانی اندر این صورت رخ خود

نموده گفته اینجا پاسخ خود

تو دانی اندر این صورت نهانی

که میگویم مها اسرار جانی

توئی همدم که می همدم نداری

توئی محرم که نامحرم نداری

چنان عاشق شده بر خود چو منصور

که میخواهی که باشی از خودی دور

نمودی رخ چرا پنهان شدی باز

مگر کز جان دگر جانان شدی باز

تو جانانی و هم جانان پدیدست

در این صورت ز تو گفت و شنیدست

تو جانانی و هم جانها نمودار

ز تست اینجایگه در غرق اسرار

تو جانانی و هم جان جهانی

کمال خویشتن از خود بدانی

ندانم تا چهٔ ابا یکی دوست

ترا میبینم اندر مغز و هم پوست

یکی میبینمت اندر همه باز

فکندستی در اینجا دمدمه باز

یکی میبینمت اندر جهان من

گرفته نورت اندر جان نهان من

بجز تو نیست اندر هر دو عالم

که بنمائی ز خود سرّ دمادم

بجز تونیست تا خود را بدانی

بگوئی این همه سرّ معانی

یکی ذاتست اینجا رخ نمود است

مرا این سر ز خود پاسخ نمود است

که اینجاگه منم عطّار جانان

منم درجملگی پیدا و پنهان

منم اینجایگه عطّار جانم

که میدانم ز خویش و خویش خوانم

منم عطّار اینجا هیچکس نیست

بجز من مر مرا فریاد رس نیست

منم عطّار اکنون و تو در باز

که کردم با تو اینجاگاه در باز

منم عطّار اکنون راز دیدی

ز ذات من عیانم باز دیدی

منم عطّار اندر آفرینش

همه اینجایگه هم جان تو بینش

یکی ذاتم نموده رخ در آفاق

شدم امروز اندر جزو و کل طاق

یکی ذاتم تو ای عطّار دریاب

کنون از نزد ما برخیز و بشتاب

ز جسم و جان و عمر و زندگانی

طمع بُر تا وصال من بدانی

طمع بُر از همه با ما قدم زن

همه پیدائیت سوی عدم زن

طمع بگسل دراینجا هر چه بینی

همه من بین اگر صاحب یقینی

طمع بگسل که تا دیدت نمایم

ببُر سر تا که توحیدت نمایم

طمع بگسل که دانستم همه راز

که ذات کل منم اینجا و سرباز

دگر اینجای مانده تا بخوانیم

حقیتق هیچ ماندست تا بدانیم

چو جانان با من است اینجا یقینم

چو چیزی دیگرم جز وی نه بینم

چو جانان با من است اینجا نمودار

از اویم این زمان درخود گرفتار

چو جانان با من است و آشنائیم

در آخر بیشکی عین خدائیم

چو جانان با من است و راز گفته

همه اسرار با ما بازگفته

کنون دیدار جانانست اینجا

عجب عطّار حیرانست اینجا

چنانم ره نموده سوی منزل

رسیدم تا شدم در عشق واصل

چنانم واصل و حیران دلدار

که جز او مینبینم من در اسرار

چنانم واصل وحیران بمانده

که خود جانانم و جانان بمانده

منم جانان شده بر خویش عاشق

بگفتم آنچه بد تحقیق لایق

منم واقف شده اینجا ز رازم

که خود از عشق خود را سرببازم

منم جانان و دیده روی خود من

رسیده این زمان در کوی خود من

منم جانان و دیگر هم منم خویش

حجاب پردهام برداشت ازپیش

رخ خود دیدم و عاشق شدم باز

بسوی مرکز اصلی شدم باز

بجز این هیچ جوئی هیچ باشد

حقیقت این صور خود هیچ باشد

بگفت اینجایگه تا چند هیچی

بجز اینکه ببینی هیچ هیچی

چنین توحید دان اندر خدائی

شود بردار اینجاگه جدائی

دوئی را بار دیگر پیش ما در

بآن سرّ حقیقت هان تو مگذر

خدا با تست و تو اندر گمانی

نشانت میشود کل بی نشانی

چو گردی بی نشان در آخر کار

تو باشی در همه دیدار گفتار

خدا آن دم تو هستی چون شوی گم

همه باشد صدف تو بحر قلزم

ز دید خویشتن اینجا فنا شو

پس آنگه در همه بود خدا شو

خدا شو چون فنا گردی ز خویشت

همه آنگه نهد دلدار پیشت

خدائی آن زمان بین از خدا تو

چو باشی دو یکی نَبْوی جدا تو

چو تو مُردی از این صورت تو اوئی

که در جمله زبانها گفتگوئی

بنقد امروز میبین روی جانان

که هستی زنده اندر کوی جانان

بنقد امروز چون دانستی این اصل

یکی میبین و خوش میباش در وصل

بنقد امروز میبین یار جمله

که چیزی نیست جزدیدار جمله

بنقد امروز میبین روی معشوق

وصال یار در هر کوی معشوق

بنقد امروز در نقدی میندیش

حجاب اکنون بکل بردار از پیش

تو اوئی او تو است تو هیچ منگر

اگر از واصلانی هان تو برخور

بود وصلش در اینجا خور نه اینجا

که در اینجاست مر دلدار پیدا

کنون ازوصل برخور تا توانی

چو دانستی که هم خود جان جانی

کنون ازوصل برخور صاحب راز

نمود دوست میبین و سرافراز

کنون ازوصل برخور سوی دنیا

که جانان یافتی در کوی دنیا

کنون ازوصل برخور آخر کار

که جانان مر ترا آمد پدیدار

کنون ازوصل برخور همچو منصور

که در ذاتی و از ذاتی علی نور

کنون عطّار گفتی جوهرالذّات

حقیقت وصل کل با جمله ذرّات

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[فاطمه صفارزاده]

نمودی واصل کون و مکانی

حقیقت شد کنون تو جان جانی

نمودی آنچه هرگز کس نگفتست

بسُفتی دُر که هرگز کس نسفتست

دُرِ معنی تو بگشادی حقیقت

که واصل کردهٔ عین طبیعت

دُرِ معنی تو بگشادی بتحقیق

ترا دادند اینجا وصل توفیق

دُرِ معنی تو بگشادی تو بگشاد

کسی دیگر چو تو در اصل بنیاد

دُرِ معنی تو بگشادی یقین باز

نمودی با همه انجام وآغاز

دُرِ معنی گشادستی یقین است

که پیدا اوّلین و آخرین است

دُر معنی کنون چون برگشادی

برمردان عالم داد دادی

جواهرنامه کردی آشکاره

ترا مر جزو و کل اینجا نظاره

چو ظاهر شد کنون اسرار جانت

بدیدار آمده راز نهانت

چنان خواهی کنون تو مـسـ*ـت دلدار

ترا خواهد نمودن آخر کار

حقیقت ذات کلّی بی وجودت

ابی صورت عیان بود بودت

نهادستی کنون گردن بَرِ شاه

که از شاهی کنون از خوشـی‌ آگاه

ترا شه عزّت اینجاگه فزودست

که اسرارت ز دید خود نمودست

در این عالم شدی ازوی سرافراز

کنون هیلاج گوی و سر برافراز

مگردان رخ ز گفتن یک زمان تو

که خواهی گشت ناگه بی نشان تو

نشان داری کنون از عشق دلدار

ترا از ذات خود کرده پدیدار

نشان داری کنون در بی نشانی

بصورت لیک پنهان از معانی

نشان داری کنون در پاکبازی

ولی باید در آخر پاکبازی

نشان داری کنون از سرّ مردان

زمانی از بلا تو رخ مگردان

نشان داری و اکنون بی نشان شو

بگو هیلاج وانگه جان جان شو

بگو هیلاج وانگه جان برافشان

دل و جان بر رخ جانان برافشان

بگو هیلاج و بنما آنگهی راز

پس آنگه قطره در دریا درانداز

بگو هیلاج را تا بیشکی تو

شوی آنگه ز بود خود یکی تو

بگو هیلاج و محو انبیا شو

حقیقت عین الاّ اللّه لا شو

بگو هیلاج نزد کار دیده

حقیقت نقطه و پرگار دیده

بگو هیلاج تا پیدا کنی یار

حجاب از پیش برگیری بیکبار

بگو هیلاج تا جانان نمائی

دگر سرّ ازل با جان نمائی

بگو هیلاج تا آگاه گردند

که بیشک هرگدائی شاه کردند

بگو هیلاج با مردان اسرار

که وصل کل از آنجا شد پدیدار

حقیقت را در آنجا فاش کن تو

در آنجا نقش خود نقّاش کن تو

در اینجا صورت و معنی برانداز

حقیقت دنیی و عقبی برانداز

برانداز آن زمان پرده ز دیدار

درون جزو و کل خود را پدیدآر

در اینجا خود پدید آور که آنی

که هم ذاتی و هم جسمی و جانی

دراینجا بود خود اظهار گردان

برافکن بود خود را یارگردان

حقیقت آنچه تو بنمودهٔ باز

دَرِ اسرار کل بگشودهٔ باز

نچندان وصف بیچون و چگونست

نمیدانند کو در اندرونست

تو دانستی کنون اسرار جانان

ترا بنموده است دیدار جانان

تو دیداری کنون ای پیر جمله

که میدانی کنون تدبیر جمله

یقینشان واصلی بنمودهٔ تو

حقیقت جزء و کل بگشودهٔ تو

اگر هیلاج خواهی گفت این بار

حجاب کفر از ایمان تو بردار

چنان گو سرّ کل در آخر ای دوست

که کلّی یک نماید مغز با پوست

چنان گو سرّ کل در آخر کار

که می هیچی نباشد جز که دیدار

چنان گو سرّ کل و صاحب راز

که یابد آخر این گم کرده را باز

چنان گو سرّ کل اندر شریعت

که بینی در شریعت دید دیدت

منه بیرون تو پای از شرع زنهار

که از عین شریعت شد خبردار

دل و جانت حقیقت در یکیاند

ز نور شرع جانان بیشکیاند

بنور شرع هر دو راه دیدند

در آخر هر دو روی شاه دیدند

تو اکنون واصل هر دو جهانی

بهر دم درجهان گوئی معانی

ببردی گوی معنی عاقبت باز

دل و جان اندر آخر عاقبت باز

دل و جان عاقبت در باز در یار

مرا جای دگر هان از بَرِ یار

ترا این درگشاد اینجایگه یار

ترا بخشیده است این پایگه یار

ندارد هیچکس امروز دلدار

چنان در بر بکام دل که عطّار

دل عطّار امروز است کل جان

حقیقت جان شده هم محو جانان

دل عطّار امروز اوفتاده است

چو خورشیدی که در روز اوفتادست

چنان در آسمان جانست گردان

بسان جوهر ذاتست رخشان

ترا این جوهر دل کن نظر باز

که کل در دل ویست و جان خبرباز

دگر با دل یقین دادست اینجا

در دل جان چو بگشادست اینجا

از آن این گنج دل پرگوهر آمد

که از صورت بیک ره بر درآمد

برون آمد یقین از جایگه او

فکندش هرچه بودش سوی ره او

دلم چون ترکِ بودِ خویش کرد است

از آن ذرّات رادر پیش کرد است

حقیقت دل نهادم بر کف دست

که جان دیدم که کل بادوست پیوست

دلم چون جان فنا را کرد آخر

تقاضا تا که باشد فرد آخر

کنون فردست جان در دل بمانده

بروی جان جان حیران بمانده

کنون فردست دل در عین جانان

که در جانست اینجاگاه پنهان

کنون فردست دل در دید دلدار

از آن یکی است در توحید دلدار

که جان در اوست او درجان نمودار

از آن هر دو بجانان ناپدیدار

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[فاطمه صفارزاده]

تعالی اللّه که بیمثل و صفاتند

حقیقت هر دو در دیدار ذاتند

تعالی اللّه که هر دو در یکیاند

ابا عطّار جانان بیشکیاند

تعالی اللّه که هر دو آفتابند

که با ذرّات اندر نور تابند

تعالی اللّه دو دیدار نمودار

حقیقت در حقیقت صاحب اسرار

تعالی اللّه نور لایزالند

کنون اندر تجلّی جلالند

تعالی اللّه از این جوهر پاک

که اندر آب و ریح و نار در خاک

نمودند و حقیقت یار گشتند

ز شاخ عمر برخوردار گشتند

بسی اسرار دل دارم که گویم

نمیدانم ز معنی با که گویم

بسی اسرار دل گفتیم اینجا

دُرِ اسرار بر سُفتیم اینجا

بسی اسرار جان اینجا نمودیم

دَرِ معنی بیکباره گشودیم

کنون هر کو در این منزل درآید

یقین از عشق سرّ جوهر آید

ازاین اسرارهای جوهر الذّات

حقیقت با خبر گشتند ذرّات

از این اسرارها اسرار بین کیست

حقیقت همچو ما یک یار بین کیست

که برخوردار این دیدار گردد

که بود او بکلّی یار گردد

در این بحر پر از جوهر که جانست

که اینجا در یقین جوهر عیانست

که را زهره است تا جوهر ستاند

در این دریای او غرقه نماند

که را زهره است از این دریای اعظم

که یک دم با تو جوهر برکشددم

عجب بحریست من ملّاح اویم

یقین جسمست من ارواح اویم

مرا این بحر کل آمد میسّر

کز اینجا یافتم هر لحظه جوهر

مرا این بحر کل آمد بدیدار

حقیقت زوست پیدا جوهر یار

مرا این جوهر کل راه دادست

مرا این جوهر اینجا شاه دادست

در این بحرم یکی جوهر پدیدست

درونم بیشک از بیرون پدیدست

از آن جوهر چو رهبر یافتستم

ز رهبر عین جوهر یافتستم

کنون چون جوهرم در دست افتاد

مرا جوهر عجب در دست افتاد

همی خواهم که آن کلّی ببینند

کسانی کز عیان صاحب یقینند

مراجوهر بدست اینجا خریدار

نمییابم کسی کآید پدیدار

مرا بستاند این جوهر ز خود باز

که تا گردم یقین بیجان و تن باز

چو این جوهر مرا دادند آخر

مرا کردند این اسرار ظاهر

حقیقت جوهر منصور دارم

از آن دائم حضور ونور دارم

حضورم بیخودی اکنون بدیدست

درونم بیشک از بیرون بدیدست

حضوری یافتم از دید جوهر

که پیشم شبنمی دریای اخضر

بود زیرا که دارم قربت دوست

حقیقت عین ذات و رفعت دوست

ز جانان هم بجانان راه دارم

ز جانان هر دل آگاه دارم

دلم آگاه بود آگاه تر شد

حقیقت سر از آن آگاه تر شد

دلم آگاه شد از راز جانم

حقیقت یافت وصل اندر نهانم

دلم این دم حقیقت جوهر اوست

که جمله پیش او دیدار نیکوست

دلم یار است و جان دیدار باشد

از آن دل دائما با یار باشد

که جان هم واصل و دل هست واصل

یقین مقصود هر دو گشته حاصل

کنون هم وصل هر دو آشکارست

حقیقت هر دو در دیدار یارست

کسی دیدست جان مانند اوّل

بشد دل نیز در آخر معطّل

دل وجانست هر دوجوهر ذات

حقیقت نقش کرده جمله ذرّات

همه ذرّات با ایشان یکیاند

کنون در وصل جانان بیشکیاند

ابا عطّار اینجا آشنااند

حقیقت جمله در دید خدااند

ابا عطّار اینجا هم جلیسند

یکی با جوهر جانان نفیسند

چو جان اصلست از جانان که جانان

که جان گوید ترا اسرار پنهان

چو جان اصلست از جانان خبردار

چو من پیوسته در جانان پدیدار

چو جان اصلست با جان آشنا شو

چو با جان آشنا گشتی خدا شو

چو باجان آشنا گشتی بیندیش

حجاب و پردهها بردار از پیش

چو با جان آشنا گشتی بتحقیق

ز جانت بود تاوان لحظه توفیق

چو با جان در یکی دیدی در اشیا

تو باشی در نهان پرده پیدا

بجز جانان اگر مردی یقینی

مبین چیزی اگر مردی نه بینی

بجز جانان مبین اکنون چو عطّار

حقیقت جان ز دید او نگهدار

بجز جانان مبین در هیچ رویت

که او اینجاست اندر گفتگویت

بجز جانان اگر تو راز دانی

که هم هیلاج خود را باز دانی

چو جانانست با تونیست اسرار

حقیقت جان ز دید او نگهدار

ز جانان گوی از جانان حقیقت

همه هیلاج آنگه دید دیدت

فنا کن آن زمان خود را تو در وی

یکی شو هان یکی در دید عوضـ*ـی

فنا کن خرقهٔ خود در بر دوست

برون آور حقیقت مغز از پوست

فنا کن بود خود تا بود گردی

که اندر بود کل معبود گردی

فنا کن مغز را و پوست بگذار

بجز اسرار دید دوست مگذار

فنا کن خویشتن عطّار در جان

که اسراری تو مر اسرار در جان

در این سرّ فنا عطّار افتاد

یقین گفتار من با یار افتاد

مرا گفتار از یاراست هر دم

کز او هر لحظه دیدارست خرّم

سخن در بیخودی میگویم اکنون

ز جانان وصل کل میجویم اکنون

سخن در وصل کل هیلاج افتاد

از آن گفتار با حلاّج افتاد

سخن در وصل کل اینجا نمایم

ز ذات کل بیان پیدا نمایم

اگرچه این زمان افتادهام دوست

بیکباره خدائی نیستم پوست

همه اندر یکی در عین منزل

حقیقت در یقین هستند واصل

همه یارند لیکن جمله بی یار

همه دیدار او راناپدیدار

همه یارند و در دنیا ندانند

یقین این نیز در عقبی نمایند

دراینجا وصل جانان دست دادست

غنیمت دان که جانان دست دادست

در اینجا وصل جانانست دریاب

گلت خورشید تابانست دریاب

در ایجا وصل جانان یافتستی

چرا جان و دلت بشتافتستی

در اینجا وصل معشوقست پیدا

همه از بهر این در شور و غوغا

همه در شور و در سودای دنیا

فتاده جمله در غوغای دنیا

وصال اینجاست مر صاحبدلان را

که پیش از مرگ بیند جان جان را

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

 

[فاطمه صفارزاده]

یکی پرسید از آن دانای اسرار

که کن زودم از این معنی خبردار

چو ما مردیم وصل حق بیابیم

حقیقت بود جان آنجا شتابیم

خبرمان بود زینجا و ز آنجا

چنان کامروز بر ماهست پیدا

چنین عقل و چنین ادراک اینجا

که ما دادیم سوی خاک اینجا

همان باشد بزیر خاک هان گوی

اگر مرد رهی شرحی از آن گوی

جوابش داد آندم پیر دانا

که این اسرار بیشک هست سودا

تو این دم سرّ جانان یافتستی

حقیقت سرّ پنهان یافتستی

ترا ارموز باید شد خبردار

که فردا را از آن باشی خبردار

خبر امروز باید بودنت هان

که گفتم با خبر مر نصّ و برهان

خبر امروز باید بودنت دوست

که آئی خود برون چون مغز از پوست

خبر امروز باید بودنت یار

که خواهی گشت در وی ناپدیدار

خبر امروز باید بودت از جان

ز بهر جان، تو دل چندین مرنجان

خبر امروز باید بودت از دل

که تا مقصود کل بینی بحاصل

هر آنکو با خبر امروز بیند

رخ معشوق جان افروز بیند

هر آنکو با خبر دیدست دلدار

چو اهل دل بود پیوسته بیدار

هر آنکو با خبر شد در بر دوست

یکی شد مر ورا هم مغز و هم پوست

خبر شد جان و سر را سرّ معنی

که اینجا یافتند دیدار مولی

ترا باید که باشی صاحب راز

خبر باید ترا ز انجام و آغاز

که باشد تا وصال اینجا بیابی

ورا در نقد حال اینجا بیابی

خبر دارم ز نقد حال امروز

که دارم در درون یارِ دل افروز

خبردارم من از دیدارِ رویش

فتاده این چنین در گفتگویش

خبر دارم که میپرسد خبر باز

که تا برگویم از جانان خبرباز

اگرچه در خبر سرّ کمالم

چنین افتاده در سرّ وصالم

خبر در وصل آنکس باز یابد

که اینجا اصل جانان باز یابد

مرا از وصل کل توفیق دادند

ز بود بودم این توفیق دادند

از آن بردستم اینجاگوی توفیق

که میگویم چنین اسرار تحقیق

هر آنکو اصل تحقیقی ندارد

در اینجا اصل توفیقی ندارد

طلب کن اصل تا تحقیق یابی

پس آگاهی از آن توفیق یابی

طلب کن اصل جان اینجایگه باز

که تا بینی یقین دیدار شه باز

خبر امروز اگر داری ز فردا

دوئی بگذار اینجا باش فردا

خبر امروز اگر داری حقیقت

یقین میدان همان بینی ز دیدت

خبر امروز اینجا میتوان یافت

کسی کاندر درون هردو جهان یافت

اگر امروز یابی آن خبر باز

همه اسرار یابی در نظر باز

نظر امروز بگشای ار توانی

که پیدا شد یقین سرّ نهانی

طلب کن از خود ای بیچاره مانده

چرا از خانهٔ آواره مانده

طلب کن از خود اینجا جوهر یار

که تو هم بحری و جوهر پدیدار

طلب کن از خود اینجا اصل بنگر

تو داری پای تا سر وصل بنگر

طلب کن از خود آنجا بود آن ماه

که گردانست اندر هفت خرگاه

طلب کن از خودش رویش عیان بین

فروغ روی او هر دو جهان بین

فروغ روی آن مه گر بیابی

چو من در جزو دنیا کل شتابی

فروغ روی آن مه هر دو عالم

حقیقت روشنست اینجا دمادم

غنیمت دان وصال یار اینجا

که بنمودست مر دیدار اینجا

غنیمت دان دمی چون یار داری

یقین بی زحمت اغیار داری

غنیمت دان وصالش را یقین تو

از او دوری حقیقت پیش بین تو

ترا امروز ای غافل در اینجا

نباشی اندر او واصل در اینجا

نیابی وصل تا جان درنبازی

که درجانبازی است این سرفرازی

نیابی وصل ای عطّار اینجا

چو میدانم که میدانی تو اینجا

ترا چندین معانی بهر این است

که یکی در یکی عین الیقین است

ترا عین العیان با تست دیدی

در اینجاگه بمنزل در رسیدی

رسیدی این زمان در منزل دل

حقیقت کرد دل مقصود حاصل

رسیدی این زمان در منزل جان

یکی بُد در یکی مر حاصل جان

کنون از سالکی عین وصالی

ز ماضی گشته مستقبل تو حالی

عیان حال این دم در خبر یاب

حقیقت جمله جانان در نظر یاب

اگر امروز باشی در خبر تو

یقین فردا توئی صاحب نظر تو

بوقتی کز سرشت خود برآئی

کسی گردی و آنگاهی خدائی

نداند هیچکس این راز دیدن

کجا اعمی تواند باز دیدن

همه کورند خورشیدست در جان

حقیقت نور جاوید است در جان

همه کورند و بر ایشان حرج نیست

از این کوری مر ایشان را فرج نیست

همه کورندو اینجا رهنما نیست

همه بیگانه گویا آشنا نیست

از این کوران دل عطّار بگرفت

دل و جانش همه دلدار بگرفت

از این کوران کجا بینائی آید

کسی باید که این سرّ برگشاید

همه کورند اندر آشنائی

همه یک اصل و مانده درجدائی

از این کوری اگر نوری پدیدار

شود پیدا مگر گردد خبردار

حقیقت چشم صورت کور ماندست

عجبتر جسم او چون حور ماندست

طلبکارست تا مطلوب دیده

بخود جویا شده محبوب دیده

طلبکار است نادان دیده اوست

درون جزو و کل گردیده با اوست

طلب ازدیده کن اینجا حقیقت

که ازدیده بیابی دید دیدت

چنان عطّار اندر دیده باقیست

که مانده مـسـ*ـت او حیران ساقیست

چو ساقی دوست باشد خوب باشد

بخاصه کز کف محبوب باشد

چو ساقی یار باشد جامِ مل نوش

حقیقت جام از آن دلدارِ کل نوش

منم امروز جام عشق خورده

دریده اند اینجا هفت پرده

منم امروز پرده برفکنده

درون بحر کل گوهر فکنده

درون بحر کل من گوهر یار

حقیقت کردهام جوهر پدیدار

از این جوهر مرا کل حلقه گوش است

نه همچون دیگرم جوهر فروش است

حقیقت جوهری دارم در اسرار

درون بحر کل ازمن بدیدار

بمن پیداست اینجا هر چه پیداست

مرا اسرار کل اینجا هویداست

بمن پیداست اینجا هر چه دیدم

ز یکی من بکام دل رسیدم

بمن پیداست سرّ لایزالی

عیان من تجلّی جلالی

ز من پیدا ز من پنهانی آمد

ز من دانا ز من نادانی آمد

حقیقت پرده از رخ برگشایم

همه اسرارها پیدا نمایم

ولی اینجایگه جان درنگنجد

حجاب کفر و هم ایمان نگنجد

حجاب کفرو ایمان محو کردم

از آن اینجا حقیقت فرد فردم

بیان این بیان بسیار گفتم

در اینجاگه ز دید یارگفتم

بیان وقتی در اینجاگه توانم

یقین گردد چو نبود در گمانم

گمانم رفته است و بی گمانی است

نشانم این زمان در بی نشانی است

گمانم رفته اکنون دریقین است

دل و جانم در اینجا پیش بین است

گمان برداشتم در اصل جوهر

چو دیدم عاقبت من وصل جوهر

گمان برداشتم من در عیانش

یکی دیدم همه شرح و بیانش

زهی وصلی که رخ بنمود در جان

هزاران جان یقین بگشود از جان

یکی جانست و یک جانان دوئی نیست

تو یکی بین که مائی و توئی نیست

یکی جانست و یک جانان نظر کن

بدین معنیّ بیپایان نظر کن

یکی جانست و یک جانان یقین دان

تو جان در نزد جانان پیش بین دان

یکی جان و یکی جانان چگوئی

دوئی برداشتی دیدار اوئی

یکی جان در همه موجود باشد

یکی بیشک یقین معبود باشد

یکی دیدار چندین صورت آمد

از آن در احولی معذورت آمد

یکی دیدار اگر یابی یکی یاب

در این آیینه خود را بیشکی یاب

یکی دیدار عطّارست حیران

عجب چون خود بخود یارست حیران

یکی دیدار اگر داری نظر تو

درون خویشتن بینی گهر تو

یکی دیدار و گفتار از یکی هست

یقین میدان که کل او بیشکی هست

از آن عطّار هر دم جوهر و دُر

همی ریزد در اینجا زا سخن پُر

حقیقت هر یکی صد جوهر آمد

یقین هر بیت از جان خوشتر آمد

اگر صاحبدلی عطّار بنگر

درون خویشتن را یار بنگر

منم پنهان درون جمله پیدا

بهر کسوت که گردانم هویدا

یکی باشد نباشد ثانی من

نه دانائی و نی نادانی من

در آن حضرت نمیگنجد در آن ذات

نظر میکن تو اندر جمله ذرّات

منم درجمله اشیا گشته فانی

حقیقت در خدا غرق معانی

منم در حق حق اندر من نموده

ز خود با من بیان خود شنوده

منم در حق حقیقت حق بدیده

یقین بودها مطلق بدیده

چگویم برگشا این دیدهٔ راز

درون خود ببین انجام وآغاز

اگر این دیدهٔ دل برگشائی

ترا روشن شود سرّ خدائی

اگر این دیدهٔ دل باز بینی

درون دیدهٔ دل راز بینی

درون دیده دید دید یار است

در او هر لحظه صنع بیشمار است

هر آنکو صاحب اسرار باشد

ورا دائم دلش بیدار باشد

هر آنچه از اوّل آمدتا بآخر

حقیقت عقل اینجا کرد ظاهر

نمود عقل دان اشیا تمامت

مدار او را ز گردش استقامت

حقیقت عشق اینجا کل بسوزد

در آخر نیز عین دل بسوزد

بخواهی سوختن در آخر کار

چو خورشید یقین آید پدیدار

تو اکنون ذرّهٔ خورشید باشی

از آن اینجایگه جاوید باشی

دل تو هست خورشید حقیقی

که با روح القدس داری رفیقی

دلت بشناس و صاحبدل شو ای دوست

که دل مغزست و صورت نیز هم اوست

دلت بشناس تا حق را بدانی

که دل گوید ترا راز نهانی

بجان گردیدی اندر دوست مانده

چه گردد مغز جان بی پوست مانده

تو این دم مغز جان خود طلب کن

یقین راز نهان خود طلب کن

یقین چون آیدت تو بیگمان شو

حقیقت در یقین تو جان جان شو

الا عطّار الاّ بین اللّه

حقیقت زین دمت در قل هو اللّه

حقیقت آنچه داری بر کمالست

ترا اعیان و دیدار وصال است

زهی وصل و زهی اصل یگانه

که خواهد بود ما را جاودانه

خبردارم ز وصل یار اینجا

که دیدستیم اصل یار اینجا

منم با وصل و در اصلم نمودار

از آن مخفی شوم اینجا دگر بار

خوشا وصلی که آن آخر ندارد

کسی باید که در آن پایدارد

اگر آن وصل میجوئی در اینجا

تو داری پس چه میجوئی در اینجا

اگر آن وصل میجوئی فنا شو

هم اندروصل دیدار خدا شو

اگر آن وصل میخواهی بیندیش

که آن دریابی اینجاگاه از پیش

ترا وصلست و مانده بیخبر تو

نباشی غافلا صاحب نظر تو

ترا وصلست در دنیای فانی

یقین او را تو است و تو ندانی

ترا وصلست اینجا آشنائی

که بیشک در فنا کلّی بقائی

ترا وصلست اینجا گر بدانی

حقیقت سرّ اسرار معانی

تو ازجان و دگر چیزی نبینی

یقین میدان اگر صاحب یقینی

تو از خود جوی و هم از خود طلب راز

که ازخود یابی اینجا جان جان باز

تو از خود جوی چون عطّار دیدار

که خواهی گشت چون وی ناپدیدار

تو از خود جوی و چون من گرد واصل

که مقصود است اینجا جمله حاصل

تو از خود جوی اگر صاحب یقینی

که هم در خویش بود حق ببینی

تو از خود جوی وانگه باز ین راز

چو دریابی حقیقت تو سر افراز

سرافرازی کنی مانند منصور

شوی تو بیشکی در عشق مشهور

دم منصور اگر آید بدیدت

کند اینجا حقیقت ناپدیدت

فنا گرداندت تا سر بگوئی

نداری مخفی و ظاره بگوئی

اگر ظاهر کنی اسرار جانان

کشندت ناگهی بر دار جانان

ترا گر زهره اینجا پایدار است

حقیقت جای تو در پای داراست

بگو گر پایداری ضربت عشق

که تا چون او رسی در قربتِ عشق

بگو گر پایداری همچو او تو

همی گویم همی گویم همی گو

از اوّل تا بآخر اینت گفتم

از او اسرار کل اینجا شنفتم

نداری زهره تا این سرّ بگوئی

اناالحق همچو من ظاهر بگوئی

اگر می بگذری از جان تو مطلق

توانی زد دم کل در اناالحق

ز خود بگذر اناالحق زن در اینجا

اگر مرد رهی در زن در اینجا

حقیقت مرد ره تا زن نگردد

در این خرمن چو نیم ارزن نگردد

نداند هیچ چندانی که گوید

نیابد وصل چندانی که جوید

در این سرّ گر شوی از خویشتن پاک

بیابی تو درون جان و تن پاک

ترا زیبد اگر از خود گذشتی

یقین میدان که جزو و کل نوشتی

شوی فانی اگر خود را نبینی

یکی باشی اگر صاحب یقینی

ز خود چون درگذشتی از حقیقت

خدابینی تو بیشکی دید دیدت

اگر دیدار میخواهی فنا شو

پس آنگه در تمامت آشنا شو

اگر دیدار میخواهی چو منصور

یکی شو در یکی نورٌ علی نور

چرا ترسانی ای زهره ندیده

از آن اینجا توئی بهره ندیده

چرا ترسانی و نندیشی از راز

که تا گردی بسان من تو سرباز

چرا ترسی که آخر همچنین است

نظر بگشا گرت عین الیقین است

که خواهی مرد اینجا بیچه و چون

بخواهی خفت اندر خاک و در خون

چو خواهی خفت در خون آخر کار

تو اندر خاک بیشک ناپدیدار

شدن جانا اگر بادرد کاری

نمیبینم به از این یادگاری

اگر این یادگار اینجا بماند

کسی کاینجادل و جان برفشاند

دل و جان برفشان بر روی جانان

رها کن یادگاری سوی مردان

رها کن یادگاری سوی عشّاق

که گویند از تو اندر کلّ آفاق

رها کن یادگاری همچو مردان

ز کشتن همچو مردان رخ مگردان

منم سر برکف دستم نهاده

زهر موئی زبانی برگشاده

همی گویم اناالحق از دل و جان

چو منصورم رها کرده دل و جان

منم امروز در یکتائی خویش

نیندیشم من از رسوائی خویش

نیندیشم ز ننگ و نام اینجا

چو بیشک یافتستم کام اینجا

نیندیشم ز کشتن یک زمان من

که خواهم شد حقیقت جان جان من

مرا اینجا است وصل پار پیدا

حقیقت شد مرا دیدار اینجا

مرا اینجا است دیدار الهی

یکی دانم عزیزی پادشاهی

مرا چه نور چه ظلمت یکی هست

بنزدم فیل و پشّه بیشکی هست

برم چون جمله از یکی است موجود

نبینم هیچ جز دیدار معبود

برم جمله یکی است از عیانم

از آن بر تخت معنی کامرانم

منم بر تخت معنی شاه معنی

که هستم از یقین آگاه معنی

منم بر تخت معنی کامران من

حقیقت رفته در کون و مکان من

منم بر تخت معنی شاه و سلطان

حقیقت هم منم دیدار جانان

چو سلطانم کنون بر هفت کشور

دو عالم صیت من دارد سراسر

چو سلطانم کنون در سرفرازی

مرا زیبد حقیقت عشقبازی

چو سلطانم کنون در هر دو عالم

کنم اینجایگه حکم دمادم

چو سلطانم من اندر ملک امروز

کنم لشکر ز داد خویش پیروز

چو سلطانم من از وصل الهی

حقیقت صیتم از مه تا بماهی

چنان رفتست نامم در زمانه

که خواهم ماند اکنون جاودانه

منم سلطان معنی اندر آفاق

فتاده در نهاد واصلان طاق

منم سلطان معنی بیچه و چون

نموده روی خود در هفت گردون

منم سلطان معنی در حقیقت

که در معنی سپردستم طریقت

منم سلطان معنی در یقینم

که بیشک اوّلین و آخر آخرینم

منم سلطان معنی بیشکی من

که هستم اوّل و آخر یکی من

چو من دیگر نباشد در معانی

ندارم در همه آفاق ثانی

چو من امروز در سرّ اناالحق

که دارد در معانی راز مطلق

منم امروز راز یار گفته

حقیقت قصّهٔ بسیار گفته

بسی گفتستم از اسرار تحقیق

که تا دیدستم از دلدار توفیق

مرا توفیق اینجا هست ازدوست

که یکی کردهام هم مغز با پوست

همه اسرارها کردیم تکرار

اگر خوانی یقین یابی ز گفتار

دمی در این کتاب از جان نظر کن

دل وجان زین سخنها با خبر کن

ببین تا خود چه چیز است این کتابت

که تا آئی برون از این حجابت

چو برخوانی جواهر ذاتم ای دوست

بدانی بیشکی چون جملگی پوست

چو برخوانی جواهرنامهٔ من

ترا اسرار کلّی گشت روشن

چو برخوانی جواهرنامهٔ یار

ترا اندر درون اید بدیدار

چو برخوانی شوی در عشق واصل

ترا مقصود کل آید بحاصل

چو برخوانی بدانی راز جمله

تو باشی آنگهی اعزاز جمله

هر آنکو این کتب بر خواند از جان

حقیقت جانش گردد دید جانان

هر آنکو این کتب را باز بیند

بخواند در درون او راز بیند

اگر مرد رهی بنگر کتابم

کز این اسرارها من بی حجابم

حجابم رفته است این دم در اینجا

که دارم در یقین این دم در اینجا

در این اسرارهای برگزیده

که وصل آن به جز احمد ندیده

مرا روشن شد اینجا بعد منصور

بخواهم ماند من تا نفخهٔ صور

کتابم بیشکی اسرار جانست

در او سرّ حقیقت کل عیانست

عیان شد جملهٔ اسرارم اینجا

یقین شد بیشکی از یارم اینجا

همه سرّ عیان بالا بدیدم

در اینجا خویشتن یکتا بدیدم

منم اسرار دان در عشق امروز

میان سالکان در عشق پیروز

ز وصل جان جان دیداردارم

از ان دیدار من اسرار دارم

چو میبینم همه دیدار جانان

همی گویم همه اسرار جانان

چو میبینم همه نور خدائی

مرا زانست اینجا روشنائی

چو میبینم همه نور تجلّی

از آنم روشنست دیدار مولی

چو نور یار در جانم عیانست

از آن پرنورم این شعر و بیان است

چو نور یارم اندر اندرونست

مرا در هر معانی رهنمونست

چو نور یارم اینجا هست دیدار

همه درنور جانان ناپدیدار

چو نور یارم اینجا هست تحقیق

مرا از نور او اینجاست توفیق

چو نور یار اینجاگاه دارم

از آن دائم دلی آگاه دارم

منم اکنون شده آگاه جانان

سپرده اندر اینجا راز جانان

منم آگاه از اسرار بیچون

که میگویم همی اسرار بیچون

منم آگاه دانایم حقیقت

سپردستم یقین راه شریعت

بمعنی اندر اینجایم سخنگوی

بمعنی بردهام در هر سخن گوی

سخن از من بمانده یادگارم

که در معنی حقیقت بود یارم

من آن سیمرغ قاف قرب هستم

که بر منقار قاف اینجا شکستم

من آن سیمرغ اندر قاف قربت

که دارم بیشکی دیدار حضرت

چو من دیگر نیاید سوی دنیا

که هستم در عیان دیدار مولا

زهی عطّار کز سرّ حقیقت

همه اسرار شد مر دید دیدت

زهی عطّار کز دیدار دلدار

دمادم میفشانی درّ اسرار

ترا زیبد که گفتی جوهر ذات

نموده اندر اینجا سرّ آیات

نمودی وصل جانان در یقین تو

میان سالکان پیش بین تو

حقیقت پیش بین سالکانی

که داری اصل در قرب معانی

زهی اسرار دانِ یار امروز

ز روی دوست برخوردار امروز

بَرِ معنی تو خوردستی در اینجا

حقیقت جوهر هستی در اینجا

بَرِ معنی تو خوردی در بر شاه

حقیقت برگشادستی در شاه

ثنایت برتر ازحدّ و سپاس است

که جان پاکت اکنون حق شناس است

شناسای حقی در دار دنیا

حقیقت دیدهٔ دیدار مولا

شناسای حقی در هر دو عالم

کز او میگوئی اینجاگه دمادم

شناسای حقی در جوهر عشق

توئی اندر زمانه رهبر عشق

توئی امروز اندر عشق رهبر

توئی در گفتن اسرار جوهر

توئی امروز دید شاه دیده

دو عالم نقش الاّ اللّه دیده

توئی امروز در معنی یگانه

دم منصور داری در زمانه

توئی منصور ثانی در یکی تو

دم او یافتستی بیشکی تو

توئی منصور اسرار حقیقت

دم کلّی زده اندر شریعت

توئی منصور اکنون راز گفته

همه در جوهر حق بازگفته

توئی منصور هستی جوهر الذّات

بتو محتاج گشته جمله ذرّات

توئی منصور عصر آفرینش

بتو روشن حقیقت نور بینش

توئی اسرار دان با حال بیچون

که داری از یقین دیدار بیچون

حقیقت هر که جان اینجا بیابد

حقیقت جان جان پیدا بیابد

چو جانانست درما رخ نموده

کنون اینجا رخ فرّح نموده

مرا جانان جان واصل نمودست

که مقصودم عیان حاصل نمودست

مرا جانان چنان کردست مشهور

یقین دانستم اینجا راز منصور

مرا آن راز پیدا شد بعالم

نمودستم از آن سرّ دمادم

حقیقت دم شد و همدم نماندست

وجود عالم و آدم نماندست

بصورت محو معنی رهبرستی

نخواهم کرد اینجا بت پرستی

چو ابراهیم گشتم بت شکن من

یقین دارم وجود جان و تن من

تن و جانم یکی اندر یکی است

دلم دیدار جانان بیشکی است

تن اینجا جانست بس مر تن نباشد

حدیث عشق بس در من نباشد

من اینجا نیستم بود خدایم

یکیام در یکی من نی جدایم

من اینجا نیستم چون جملگی اوست

حقیقت بود خود دانم که کل اوست

من اینجا این زمان معشوق جانم

که جان را بیشکی راز نهانم

من اینجا یافمت سرّ کماهی

حقیقت دید دیدار الهی

من اینجا یافتم اعیان آن ذات

که تابانست اندر جمله ذرّات

نظر کردم در آخر باز دیدم

ز هر ذرّات اینجا راز دیدم

نظر کردم که عطّار است پویان

بهر جانب کمال عشق جویان

کمال عشق می عطّار جوید

از آن اینجا همه اسرار گوید

کمال عشق میجستم بهر راه

رسیدم این زمان اندر بر شاه

کمال عشق میجستم بهر راز

که تا دیدم کمال جاودان باز

کمال جاودانم هست حاصل

شدم اندر کمال عشق واصل

کمال عشق اینجا بازدیدم

ز هر ذرّات اینجا راز دیدم

ز خود دریافتم اسرار بیچون

بدیدم در درون دیدار بیچون

ز خود دریافتم سرّی از آن باز

منم در جزو و کل انجام و آغاز

ز خود میبگذرم دیگر دمی من

که به از خود نیابم همدمی من

ز خود به همدمی دیگر که یابم

که یک ساعت بنزد او شتابم

ز خود به همدمی هم خویش دیدم

که اسرار همه در خویش دیدم

ز خود به همدمی میجُست عطّار

خودی خود ز خود کرد او بدیدار

ز خود به میندانم هیچ ذرّات

که چون جمله منم در عین آیات

به از من کیست ذات لامکانی

کز او دارم همه شرح و معانی

به از من جمله ذرّاتست در وصل

که ایشانند با من جمله در وصل

مگو عطّار خود را به ز هر کس

که این نکته در اینجا مر ترا بس

تو خود را کمترین جملگی گوی

کز این جاگه بری در جملگی گوی

تو خود را کمترین کن پیش جمله

چو هستی عین پیش اندیش جمله

اگر خود کمترین دانی در اسرار

ترا باشد حقیقت عین دیدار

هر آنکو خویشتن گم دید پیشست

وگرنه کفر او در عین کیش است

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

شبی در صحبت پیری بدم شاد

نشسته در عیان عشق دلشاد

بدم اندر حضورش مانده خاموش

ز سرّ عشق بُد آن پیر مدهوش

دمادم پیر در مـسـ*ـتی اسرار

شدی در حالت اسرار بیدار

وگر آهی زدی در عشق و هوئی

شدی گردان بر من همچو گوئی

بسرگردان شدی مانند پرگار

چنین گفتی بلند اینجاکه دیدار

نموی میربائی این چه باشد

تو جانی و معانی این چه باشد

ترا خواهم که سلطان جهانی

حقیقت مر مرا دیدار جانی

نظر پنهان مکن از من کنون تو

چو هستی در حقیقت رهنمون تو

منم مسکین تو تو شاه مائی

در اینجاگه یقین آگاه مائی

نمیبینم خودم اندر میانه

ترا میخواهم اینجا جاودانه

ترا میخواهم و خود را نخواهم

حقیقت نیک و هم بد را نخواهم

نبینم هیچ جز تو عین ددار

سرای من کنون جانا پدیدار

جمالت چون نمودی پرده بردار

وگرنه کن مرا ای دوست بردار

منم من چون توئی ای پردهٔ جان

تو بودی مر مرا گم کردهٔ جان

کنون من نیستم هستی تو داری

بلندی و یقین پستی تو داری

کنون من نیستم ای مایهٔ ناز

تو باشی در میانه صاحب راز

کنون من نیستم ای جان جُمله

تو باشی این زمان اعیان جمله

کنون من نیستم جانا تو باشی

تو باشی این زمان اعیان تو باشی

کنون من نیستم هستی تو دائم

بذات خویشتن پیوسته قائم

بگفتی این و گشتی پیر خاموش

چو آمد نزدم آن پندار خاموش

سؤالی کردم از آن پختهٔ راز

که با من گوی از آن اسرار خود باز

خبربودت در آن رازی که گفتی

مرا گفتا که تو رازم شنفتی

بدو گفتم شنفتم حال چونست

کز این اندیشه جانم پر ز خونست

مرا گفتا که ای جان و جهانم

چگونه من که من چیزی ندانم

چگویم گفت اکنون من چگویم

در اینجا و ترا من راز گویم

اگر یارت نماید ناگهی رخ

ترا گوید ز عشق اینجای پاسخ

یقین آن دم مبین خود را در اسرار

حقیقت هیچ چیزی جز رخ یار

حقیقت خود مبین تا دوست یابی

چنان کاینجا وصال اوست یابی

بجز او هیچ اینجاگاه منگر

عیان دید الاّ اللّه منگر

بجز او هیچ منگر در عیان تو

حقیقت خود مبین اندر میان تو

حقیقت خود مبین و یاربین باش

تو دید او عیان اسرار بین باش

حقیقت خود مبین و او ببین تو

اگر هستی د راین سر پیش بین تو

حقیقت خود مبین در وی فنا باش

چو رفتی محو او شو کل فنا باش

حقیقت خود مبین جز او حقیقت

چنین باشد یقین سرّ شریعت

در آن دم چون وصال آید بدیدار

حقیتق جان شود کل ناپدیدار

در آن دم هرکه آنجا خود نبیند

حقیقت هیچ نیک و بد نبیند

بد و نیک از خدا دان جمله نیکوست

حقیقت بد مبین چون جمله از اوست

هر آنکو خود ندید او جمله حق یافت

در اینجا بود خود را حق حق یافت

دوئی برخاست تا یکی عیان شد

حقیقت در یکی او جان جان شد

خطابش جمله با جانست اینجا

که ذات کل یقین اعیانست اینجا

مبین عطّار خویش الاّ که هم یار

حجاب خویشتن از پیش بردار

یقین میدان که بود تو خدایست

از آن اینجاست دیدار بقایست

تو هستیّ و ولیکن تو نباشی

چو او در تست آخر تو که باشی

چو ازوی دم زدی او گوی دائم

که از ذات وئی در عشق قائم

چو از وی دم زدی او دیدهٔ تست

حقیقت در یقین بگزیدهٔ تست

خدابین باش نی خود بین در اینجا

که خود بین باشد اینجا خوار و رسوا

خدابین باش ای پاکیزه گوهر

مگو هرگز که هستم نیز بهتر

از او گوی و وز او جوی آشکاره

وز او کن در نمود خودنظاره

دوئی چون رفت او در تست موجود

منی تو کنون از اوست مقصود

دوئی رفت و ترا او شد یگانه

ازاو داری حیات جاودانه

بسی ره کردهٔ تا عین منزل

گذر کرده رسیدی تا سوی دل

دل و جان هر دو با هم آشنا شد

در اینجاگاه دیدار خدا شد

چو دیدارند هر دو در تن تو

گرفته مسکن اندر مسکن تو

توئیّ تو یقین هم اوست بنگر

توئی دیدار عین دوست بنگر

تو اوئی این زمان عطّار او تو

چو او بینی یقین باشی نکو تو

تو اوئی این زمان در عالم خاک

ترا بنموده رخ این صانع پاک

ترا اینجایگه بنموده دیدار

بگفته مر ترا در سرّ اسرار

ترا اسرار کلّی رخ نمودست

خودی خود ترا پاسخ نمودست

ترا زیبد که میگوئی به جز وی

دگر چیزی یقین جوئی به جز وی

چو جستی یافتی اکنون مجو تو

که او خود گوید و می من مگو تو

چو درجانست خود گوید اناالحق

حقیقت خویش گوید راز مطلق

نموده خود بخود انجام و آغاز

چو در جانست خود گفتست خود راز

چو درجانست اسرار جهان است

ز دیدار تو دیدار جهانست

همی گویم منم چون تو نگوئی

چنین عطّار رااینجا نجوئی

خداوندا تو میدانی که عطّار

ترا میبیند اندر عین دیدار

نمیبیند وجود خویش جز تو

نبیند هیچ چیزی بیش جز تو

بجز تو هیچ اینجاگه ندیدست

که اندر تو حقیقت ناپدید است

بجز تو هیچ درعالم ندارد

که دیدار تو جز دردم ندارد

کریما صانعا عطّار درویش

حجابش برگرفتستی تو از پیش

نمودستی ورا اسرار خویشت

که مخفی نیست هر اسرار پیشت

بتو دانا است مر عطّار اینجا

بتو گویا است هر اسرار اینجا

تو درجان وئی پیوسته جاوید

بتو دارد حقیقت جمله امّید

ز تو دارد معانی آخرِ کار

هم اندر تو شدست او ناپدیدار

چنان امّیدوارم من در آن دم

که گردانی مرا محو دو عالم

در آن دم عین دیدارم نمائی

مرا از وصل انوارم نمائی

کنی اظهاربر من ذات پاکت

چو آیم بیخود اندر زیر خاکت

کریما از کرم عطّار با تست

حقیقت درجهان گفتار با تست

همه گفتارها ما را از این راز

ابا تست و کنون کارم تو میساز

تو میدانی که عطّار است خسته

در این وادی دل او شد شکسته

از این اشکستگی دریافت اسرار

ز دیدار تو ای دانای اسرار

تو دانائی و جمله رهنمائی

هر آنکس را که خواهی درگشائی

تو دانائی حقیقت ره نمودی

در عطّار کلّی برگشودی

جواهرنامه گفت ازتو حقیقت

نمود از تو عیان دید دیدت

ترادیدم از آن اسرار گفتم

مر این گوهر من از فضل تو سُفتم

ترا دیدم که بیشک کار سازی

ز فضلت در حقیقت بی نیازی

ترا بینم یقین تا آخر کار

بنگذارم ترا یک دم ز دیدار

ترا بینم یقین تا وقت کشتن

دمی از تو نخواهم دور گشتن

نخواهم گشت از تو یک زمانم

که بیشک مر توئی جان و جهانم

در آن عالم توئی اینجای هم تو

حقیقت هم وجود و هم عَدَم تو

در آن عالم یقین هستی عیان ذات

که نور تست اندر جمله ذرّات

ترامیبینم و خود مینبینم

از آن اینجایگه عین الیقینم

ترا میبینم و اینجا عیانست

که دیدار توام اسرار جانست

ز وصل تست جانم گشته واصل

شده مقصود از دید تو حاصل

ز شوقت در کفن دائم بنازم

ز ذوقت در قیامت سرفرازم

ز شوقت محو گردانم در آن خاک

همه اجسام در تو تا شوی پاک

ز شوقت لاشوم تا راز یابم

ترا در عین کل اعزاز یابم

ز شوقت این زمان دیدار دارم

دلی از شوق برخوردار دارم

منم بیچارهٔ کوی تو مانده

کنونم جان و دل سوی تو مانده

منم در عشق تو مجروح مانده

ابا دیدار تو با روح مانده

همه دیدارمیخواهم در آخر

که گردانی مرا دید تو ظاهر

مرا بود تو میباید که دیدم

کنون اینجا چو در بودت رسیدم

از آن بنمودیم اینجا ز هیلاج

که تا بر سر نهم ازدست تو تاج

از آن بودم یقین بنمای تحقیق

که از بود تو یابم جمله توفیق

تو بنمودی مرا اسرار اینجا

بگفتی مر مرا اسرار اینجا

از آن بودم نما تا جان فشانم

که جان چبود سرم با جان فشانم

از آن بودم نما ای ظاهر جان

که هستی مر مرا تو دید اعیان

عیان ذات تو میخواهم از تو

که گردد بر من اینجا روشن از تو

یقین شد این زمانم زانکه جانی

از آن جان مرا هر دوجهانی

دوعالم را بتو دیدم در اسرار

ولیکن پرده را از پیش بردار

مرا این پردهها بردار از پیش

که تا من گردم اینجاگاه بیخویش

مرا این پرده باید تا درانی

که تا یابم همه راز نهانی

کنونم پرده اینجاگه حجابست

از آنم با تو اینجا صد عنانست

تو میدانی همه اسرار پنهان

توئی بر جزو و بر کل واقفِ جان

تو میدانی همه اسرار اینجا

که بنمودی همه دیدار اینجا

بدیدار تو جمله راز بینم

امیدی هست کآخر باز بینم

امید از روی تست ای جان جانم

که بیشک خود توئی راز نهانم

همه در تو شده اینجای فانی

از آن اسرار جمله می تو دانی

زهی بود تو ناپیدا ز دیدار

همه اندر تو تو خود ناپدیدار

همه باتست و و تو اندر میانه

توئی آخر بقای جاودانه

همه باتست و تو عین الیقینی

درون جملگی تو پیش بینی

همه باتست و تو خورشید ذاتی

که ذات اینجایگه عین صفاتی

همه ازتست پیدا اصل از تست

یقین شد این نفس چون وصل از تست

همه از تست بگشایم در اصل

مرا بنمای اینجاگاه تو وصل

که آن را انتها نبود بدیدار

همه اندر تو تو خود ناپدیدار

همه با تست اندر این میانه

توئی آخر بقای جاودانه

از آن وصلم ببخش اینجایگه تو

ببخشم در یقین آن پایگه تو

اگرچه وصل دیدار تو دارم

در اینجا عین اسرار تو دارم

وصالت آنچه باقی هست اینجا

مرا اینجایگه پیوسته بنمای

مرا آن وصل میباید که داری

که من در آن کنم کل پایداری

مرا زان وصل اگر بخشی زمانی

سوی کشتن نهندم رخ جهانی

که خواهم گفت اینجاآخرت اصل

نمایم بعد از آن اینجایگه وصل

تو میدانی که خواهد گفت عطّار

نمود عشق اینجاگه بیکبار

طمع از جان وز عالم بریدست

که دیدار تو جانا باز دیدست

چو بردیدار تو او جان فشاند

در این اسرار تو کی جان بماند

چنانم رازدان خویش کردی

که در آخر مرا بی خویش کردی

در این بیخویشی و تنهائی من

ذلیلی و غم و رسوائی من

تو دانائی که در این سرّ چگویم

که از کویت فتاده در درونم

درون من توداری و برون تو

حقیقت هستی اینجا رهنمون تو

درونم از تو پرنور است اینجا

نهادم همچو منصور است اینجا

درونم صاف شد با وصل ای جان

مرا شد در زمانه یار اعیان

بجز تو در درون خود نیابم

از آن در اندرون خود شتابم

مرا در اندرون وصلست تحقیق

از آن پیوسته زین اصلست توفیق

تو دانی بیشکی جان و جهانی

ترا گفتم که راز من تو دانی

دمی عطّار از تو نیست خالی

از آن کاینجا تجلّی جلالی

دمی عطّار بی یادت تواند

دم اینجا زد که داند او نماند

تو درعطّاری و عطّار در تو

فتاده غرقهٔ اسرار در تو

تو درعطّاری و عطّار اینجاست

ترا پیوسته در اسرار اینجاست

تو درعطّاری و عطّار ماندست

از آن دست ازدل و جان برفشاندست

تو درعطّاری و عطّار باقیست

از آن هیلاج در اسرار باقیست

از آن عطّار در تو جانفشانست

که دیدار تو اینجا روح از آنست

از آن عطّار اندر جوهر ذات

یقین بنموده اینجا عین آیات

که میداند یقین کاینجاتو بودی

درون جزو و کل بینا توبودی

تو ای عطّار این گفتار تا چند

حقیقت گفتن اسرار تا چند

تو میدانی که یارت در درونست

ترا بر جزو و بر کل رهنمونست

از او بین عین دیدارش حقیقت

از او میدان تو اسرارش حقیقت

دلی میبایدم کین راز بیند

من از هیلاج کلّی باز بیند

هنوزم چند تقریرست مانده

همه از عین تفسیرست مانده

هنوزم چند اسرارست دیگر

که خواهم گفت من از بعد جوهر

طریقی دیگرست ار باز دانی

تو از هیلاج آن سر باز دانی

تو از هیلاج وصل کل بیابی

وز آنجاگاه اصل کل بیابی

چو اصل کل در اینجاگه بیانست

از آن اینجایگه کلّی عیانست

چو کلّت آرزو باشد در آخر

ز هیلاجت شود اسرار ظاهر

جواهر نامهام بنگر بتحقیق

ز هر یک بیت از آن برگوی توفیق

جواهرهای معنی بیشمار است

ولی یک جوهر از کل پایدار است

ز هیلاجت کنم روشن عیان باز

به بینی جوهر انجام و آغاز

جواهرنامهٔ عطّار بنگر

هزاران نافهٔ اسرار بنگر

هزاران نافه در هر بیت پنهانست

که گویا جملگی در ذکر جانانست

هزاران نافه میریزد ز یک حرف

سزد گر پر کنی از نافها ظرف

زهی جوهر کجا جوهر شناسی

که باشد مر ورا حدّ و قیاسی

که بشناسد جوهر را ز مهره

کسی باید که باشد طرفه شهره

در این اسرارهای پر جواهر

حقیقت میشود اسرار ظاهر

اگر دانا است ور نادانست در کار

همه مرگست بیشک آخر کار

چه نادان و چه دانا بهر مرگست

همه تا عاقبت داند که مرگست

حقیقت ترک کن تا زنده باشی

بذات جاودان ارزنده باشی

جهان را ترک گیر و پادشه شو

بنزد واصلان چون خاک ره شو

جهان را ترک کن تا شاه گردی

ز شاهی بعد از آن آگاه گردی

تو ترک جمله کن کآنگاه شاهی

حقیقت برتر از خورشید و ماهی

تو ترک خویش کن عطّار اینجا

چو هستی صاحب اسرار اینجا

تو ترک خویش کن عطّار اکنون

چو دیدی ذات اینجا بیچه و چون

تو ترک خویش کن گر دوست خواهی

برو صورت پرست از دوست خواهی

سخن گفتی هم ازمغز و هم از پوست

شدی واقف چو دیدی جملگی او

ز دنیا بهرهٔ تو بود گفتار

که راندی نکتههای سرّ اسرار

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

تالار نقد نگاه دانلود

 

[فاطمه صفارزاده]

ز دانائی یکی پرسید کای پیر

همی گوئی همیشه سرّ تفسیر

شب و روز است کارت علم خواندن

از آنجا نکتههای بکر راندن

شب و روز است تحصیل تو از جان

که میگوئی حقیقت سرّ جانان

حقیقت واصلت دانم در اینجا

یقین سر حاصلت دانم در اینجا

در این تفسیرهای راز دیده

بگوئی نکتهٔ کان بازدیده

که باشد تا از آنجا راز دانم

مرا برگوی تا زان باز دانم

دمی آن پیر شد خاموش بس گفت

بنزد او یکی درّی عجب سفت

بدو گفتا که خواندم هر کتب من

در آنجاگاه دیدستم حجب من

حجابم بود علم فقه و تفسیر

از آن افتادم اینجا در تف و سیر

حجابم بود هر چیزی که خواندم

در آخر من بهر چیزی بماندم

حجابم بود اینجا هر چه دیدم

گذشتم از همه در جان رسیدم

ز جان در جان جان این دم شد باز

کنون در عشقم اینجاگه سرافراز

وصالم حاصل است اندر خموشی

خموشی پیشه کن گر می بنوشی

وصال اندر خموشی باز دیدم

شدم خاموش آنگه راز دیدم

شدم خاموش تا کل جان جانم

نمود اینجا رخ از پرده عیانم

وصال اندر خموشی یافتستم

از آن در جزو و کل بشتافتستم

خموشی پیشه کن گر وصل خواهی

همی یکی نگر گر اصل خواهی

خموشی پیشه کن گر کاردانی

که بگشاید ترا دُرّ معانی

یکی شو از همه تا وصل یابی

خموشی پیشه کن تا اصل یابی

خموشی وقناعت جمله مردان

گزیدند و رسیدند سوی جانان

خموشی و قناعت کرد واصل

یقین عطّار را تا کرد واصل

ورا دیدار اسرار خدائی

حقیقت ذات پاک مصطفائی

مر او را گشت اینجاگاه پیدا

یقین او را جمال شاه پیدا

خموشی است اندر آخر کار

بوقتی کآید اینجاگاه دلدار

خموشی آخر کارست دانم

اگرچه سرّ اسرار است دانم

خموشانند اهل خاک دیدم

یکی اندر عیان پاک دیدم

خموشانند اهل عالم خاک

یکی گشته همه در صانع پاک

یکی شد هر که آمد سوی دنیا

بآخر چون بشد از سوی دنیا

چو آخر رفت جان و دل هم نماند

یقین هم نقش آب و گل نماند

همه فانی است دلدار است باقی

بآخر بیشکی یار است صافی

خراباتست گورستان نظر کن

زمانی سوی آن مستان نظر کن

همه اندر خراباتند مانده

همه در عین آن ذاتند مانده

همه اندر خراباتند سرمست

حقیقت ذات پاک اینجا شده هست

چنین گر مؤمنی از راز ایشان

حقیقت دان ز سوز و ساز ایشان

همه در عین خاک افتاده مجروح

بمانده جملگی بی قوت و بی روح

عرض ماندست ریزان در سوی خاک

رسیده جان ودل در جوهر پاک

همه واصل شده در کارِ خانه

برسته جمله از جور زمانه

همه واصل شده در سرّ بیچون

رسیده سوی جانان بیچه و چون

همه واصل شده خود باخته پاک

منی از خویشتن انداخته پاک

همه واصل شده تا یار دیده

ولکین غصّهٔ بسیار دیده

همه واصل شده تا حضرت دوست

رسیده جملگی تا قربت دوست

همه واصل شده تا کام دیده

همه آغاز با انجام دیده

همه واصل شده در قربتِ لا

رسیده جملگی در عین الّا

در آن حضرت چنان بود فنااند

که گوئی جملگی عین بقااند

در آن حضرت چنان دیدار دارند

که دائم خویشتن دلداردارند

دمی زین سر فرد اندیش آخر

که چه راهی است بر اندیش آخر

نیندیشی دمی آخر از این راز

که خواهی رفت در سوی عَدَم باز

نیندیشی دمی کاین راز چون است

که آخر جایت اندر خاک و خونست

نیندیشی دمی از سرّ جانان

بهرزه ماندهٔ در خاک نادان

چو جای جملگی آمد سوی خاک

حقیقت هست آخر حضرت پاک

از آن حضرت اگر گردی خبردار

نمیری هرگز اینجاگه خبردار

نمیری گر بمیری از همه تو

شوی در هر دو عالم دمدمه تو

نمیری گر بمیری ازخود و خلق

بگو تا کی چنین زنّار با دلق

نمیری گر بمیری از جهان تو

رسی آنگاه اندر جان جان تو

نمیری گر بمیری از دو عالم

رسی آندم چومن در سر آدم

نمیری گر بمیری زنده گردی

چو خورشید و چو مه تابنده گردی

نمیری گر بمیری از وجودت

نمود از تست این دم بود بودت

نمیری گر یکی گردی در اینجا

حقیقت در یکی مردی در اینجا

چو در یکی است رجعت جمله ذرّات

یقین اندر یکی دریاب این ذات

بجز یکی مبین مانند من تو

که در یکی است مر اصل سخن تو

تو در یکی قدم زن گر توانی

وجودت بر عدم زن گر توانی

تو در یکی قدم زن آخر کار

حجاب خود توئی این پرده بردار

حجاب خود توئی ای مرد غافل

حجب برگیر وانگه گرد واصل

حجاب تو توئی ای مانده اینجا

حقیقت هر سخنها رانده اینجا

حجاب تو توئی بردار از پیش

حجابت در نگر آیینهٔ خویش

در این آئینهٔ دل همچو عطّار

یکی بین و یکی را در نظر دار

مشو غافل از این آیینهٔ دل

کز این آیینه خواهی گشت واصل

مشو غافل ز دل گر جانت باید

مبین جان گر همی جانانت باید

اگرچه جان ودل تحقیق یار است

ولی اندیشه اینجا بیشمار است

مکن اندیشه از نابوده اینجا

که مانی ناگهی فرسوده اینجا

مکن اندیشه گر تو کاردانی

یقین باید که جمله یار دانی

مکن اندیشه جز درجان و دل تو

وگرنه باز مانی سوی گِل تو

دلت را کن منوّر همچو خورشید

که تا یابی ز نور عشق جاوید

دل و جانت منوّر کن در اینجا

حقیقت فکر او بردار اینجا

بدان کاین جمله گفتگوی عالم

که میگویند اینجاگه دمادم

اگرچه هر دو پیدااند و پنهان

بمعنی هر دوشان دیدار جانان

بصورت کس جمال جان ندید است

مگر آنکو رخ جانان بدیداست

ز جان جانان توانی یافت کم گوی

در اینجاگه وجود خودعدم گوی

جمال دل کسی اینجا بدید است

حقیقت او ز دل هم ناپدیداست

وجودی داری و قلبی وجانی

حقیقت هر یکی دارند عیانی

وجود تست در پندار دائم

دل وجانت بود پندار دائم

ولیکن دل نظرگاه الهی است

مر او را بر تمامت پادشاهی است

طلبکار است دل را خود که دیدست

که بیشک زان سوی جانان بدیدست

سخن از وصل نشنفتست اصلت

حقیقت دمبدم در دید وصلت

چو دل شد واصل پیدا و پنهان

از آن بیند همه دیدار جانان

چو دل شد واصل اسرار اینجا

یقین دریافت این دیدار اینجا

دل من واصلست این لحظه جانم

یکی اینجا است درعین العیانم

دل من واصل دیدار جانست

از ایرادائماً ذاتش عیانست

حقیقت جانم اکنون جان فشاند

بخونِ او در این ره جا نماند

دلم جانست و جان دیدار اویست

از آن پیوسته اندر گفتگویست

دلم جانست این دم راحت دوست

حقیقت مغز شد بیشک همه پوست

دل و جان این زمانم واصل آمد

همه اسرار اینجا حاصل آمد

چه ماند است این زمان عطار برگو

حقیقت دائماً اسرار برگو

چه ماند است این زمان جان باز داند

دل و جان پیش صاحب راز داند

چه ماند است این زمان جز سر بریدن

جمال یار در سر باز دیدن

سر اینجا دورنه تا یار یابی

پس آنگاهی یقین دیداریابی

چو ترک خویش کردی ترک سرگو

حقیقت جزو و کلّی سر بسر گو

چو ترک خویشتن کردی حقیقت

حقیقت در یکی مردی حقیقت

چو ترک خویشتن کردی خدائی

از آن اسرار از وی مینمائی

نهٔ تو او تو است اینجا بتحقیق

ترا دادست از دیدار توفیق

بسی گفتی بگیتی یک دمی تو

همی خاموش اینجا همدمی تو

نداری تو دمی خود در دوعالم

که این دم داری اینجاگه از آن دم

حقیقت این دمت در آن دم افتاد

دم تو این زمان در عالم افتاد

دمت این دم به جز آن دم بدیدست

از آن دم این دم اینجا باز دیدست

ندید آدم چنین این دم که داری

عجب این دم در اینجا پایداری

دمی داری تو چون منصور اینجا

که میریزد از او می نور اینجا

دمی داری تو چون منصور حلّاج

که خواهد گفت اندر عشق هیلاج

دمی داری که اعیان جهانست

حقیقت بود پیدا و نهانست

دمی داری تو در اسرار جمله

که داری در یقین دیدار جمله

دمی داری حقیقت جوهر افشان

ز بعد جوهر اینجا جوهر افشان

دم تو جوهر افشانست اینجا

حقیقت بود جانانست اینجا

دم تو این زمان دم زد از آن دم

حقیقت یافتی دیدار از آن دم

زهی عطّار جوهر داری از یار

از آن جوهر فشاندستی تو بسیار

جواهرنامه نام این نهادم

از آن کاین جوهر اینجا داد دادم

بهر یک بیت کز شرح معانی

برون آمد در این جوهر فشانی

حقیقت جوهری بیمنتهایست

از آن اینجایگه دید خدایست

بهر یک حرف صد جوهر نهانست

کسی داند که در دریای جانست

چو داری عقل و هوش و فهم و ادراک

نظر کن یک دمی در جوهر پاک

عجایب جوهری داری درونت

که آن جوهر شد اینجا رهنمونت

نظر کن جوهر خود تا بدانی

که اینجاگه تو بیرون از مکانی

تو بیرونی ولی در اندرونی

ندانی جوهر ذاتی که چونی

تو هستی جوهر ذات یگانه

که خواهی بود جوهر جاودانه

تو آن اصلی که اصل جمله از اوست

مشو غرّه بدین مغز و بدین پوست

تو اصلی فرع تو غیر است بگذار

مر این معنی ز جان و دل نگهدار

تو دربحری و چندینی عجائب

گرفته پیش و پس چندین غرائب

همه این بحر موجودند اینجا

یقین در بود کل بودند اینجا

تو بود خود بدان دربحر بنگر

که از آن اصل داری بود جوهر

تو اندر اصل هستی جوهر یار

عجایبها ز نور و پدیدار

تو هستی بحر و جوهر در تو پیدا

حقیقت بحر تو در شور و غوغا

تو هستی بحر و جوهر مخزن تست

در اینجاگاه نور روشن تست

بتو روشن شده بحر معانی

تو اصل جوهری خود را ندانی

تو اصل جوهری و بحر اعظم

از او جوهر همی آری دمادم

تو بحری جوهر تو هست بیدار

کنون از بحر آن جوهر خبردار

توئی ملّاح و هم بحری و جوهر

بگفتم پیش تو اینجا سراسر

دریغا چون ندانی ور بدانی

همه اینست اسرار معانی

همه در بحر استغنا فنائیم

همه در عین دیدار خدائیم

همه اینجایگه در گفتگوئیم

در این میدان وحدت همچو گوئیم

همه اینجا گرفتار و اسیریم

چونیکو بنگری پیشی عسیریم

همه اینجا گرفتاریم مانده

همه در عین دیداریم مانده

همه اینجا طلبکاریم مطلوب

یقین با ما است با ما عین محبوب

نمیبینیم تا مائیم اینجا

اگر مائیم تنهائیم اینجا

کجائی وز چه میگوئی تو عطّار

دگر بالا گرفتی دید اسرار

دلم این دم چو درهیلاج آری

حقیقت بر سر کل تاج داری

مرو بیرون کنون چون اندرونی

اگرچه هم درون و هم برونی

دم بیچون گهی زن اندر اینجا

که باش مردهٔ همچون زن اینجا

دم بیچون تو در هیلاج کل زن

تو تیر عشق بر آماج کل زن

دم بیچون در اینجا زن حقیقت

ولی کن جمله در عین شریعت

دم بیچون در اینجا زن که رستی

شکن بُت آنگهی تو باز رستی

دم بیچون زن اندر عین هیلاج

حقیقت نه تو بر فرق همه تاج

زهی زیبا کتابی پر ز اسرار

که اینجا جمع آمد جمله اسرار

هر آن سرّی که در هر دو جهانست

در این زیبا کتاب اینجا عیانست

همه اسرارها اینجاست موصوف

ولی باید کسی در سرّ مکشوف

همه اسرارها اینجاست پیدا

حقیقت عقل و جان ماندست شیدا

حقیقت عقل اینجا ناپدید است

خدا گفت و خدا اینجا شنید است

خداگفت و خدا سیرت بمعنی

همی داند یقین اسرار مولی

خداگفت وخدا بشنید ازخویش

حجاب این یقین برداشت از پیش

چو حق گفت اندر اینجا من نبودم

ولیکن در قلم نقشی نمودم

نمودم آنچه او گفت وخود اشنید

حقیقت ذات کل اینجایگه دید

مرو بیرون زخود تا راز بینی

همه دیدار در خود باز بینی

چو این دم یار با تست و ندانی

چنین غافل بگو آخر چه دانی

حجابی بر رخ افکندست دلدار

دمادم مینماید خود بعطّار

دمادم مینماید راز بیچون

همی گوید سخنها بیچه و چون

دمادم مینماید خویشتن او

همی بینم حقیقت جان و تن او

دمادم مینماید عین دیدار

یقین اینجاست از او او پدیدار

سخن بالاست با هیلاج گویم

حقیقت بیشک از حلاّج گویم

سخن بالاگرفت و ما هنوز آن

نکرده هیچ مر تقریر و برهان

بگوی آنگه نمای اینجای دیدار

حقیقت سرّ کل اینجا پدیدار

تو عطّاری ز هر بحری که داری

حقیقت داروئی از وی برآری

تو عطّاری ز بهر دردمندان

شفا داری حقیقت نصّ و برهان

شفای عاشقان داری در اینجا

حقیقت عین دیداری در اینجا

شفای داری در اینجا عاشقانت

بمانده اندر این شرح و بیانت

سخن این بار اندر جوهرالذات

چنان گفتیم اینجا جوهرالذّات

بدانند و کنند ادراک اینجا

که تا گردند از غِش پاک اینجا

سخن اینجا چنان گفتیم تحقیق

که مر ذرّات از او یابند توفیق

سخن اینجا چنان گفتیم ای دوست

که در یکی بیابی مغز با پوست

بسی خونابه خوردستم در اینجا

که تا این گوی بردستم در اینجا

بسی خونابه خوردم من بعالم

که تا گفتم یقین سرّ دمادم

بسی خونابه خوردم سالها من

که تا اسرار اینجا گشت روشن

ببازی نیست اینجاگه کتابم

که همچون دیگران اندر حجابم

ببازی نیست اینجا عشقبازی

اگر دانی سر اندر عشـ*ـق بـازی

بدادم سر در اینجا بهر این سرّ

که تا گشتم همه اسرار ظاهر

بده سر تا بیابی سرّ تو ای یار

اگر از سرّ ما هستی خبردار

بده سر تا بیابی سرّ جانان

وگر بر سرّ خود سَر درگریبان

بده سَر تا بیابی جوهرالذّات

یقین خورشید گردان جمله ذرّات

بده سر تا شوی منصور اینجا

یقین گو تا شوی مشهور اینجا

چو دیدی یار تو چون من فنا شو

حقیقت جمله دیدار خدا شو

کنون عطّار بحر لامکانست

حقیقت در مکین و در مکانست

هر آن وصفی که که او را کرد خواهم

از آن گویم که وصفت فرد خواهم

توئی جانان درون قلب عطّار

نهاده صد هزاران ناف اسرار

عجب بوی تو در آفاق بگرفت

در اینجا گـه دل مشتاق بگرفت

دل عشّاق خون شد از فراقت

حقیقت نافه شد از اشتیاقت

دل عطّار خون بُد آخرِ کار

وز آنجا نافهها آمد پدیدار

هزاران نافه هر دم بارد اینجا

نداند تا که آن بردارد اینجا

کسی باید که بردارد ز نافه

که باشد همچو پور بوقحافه

ابوبکری بود در علم تحقیق

که آمد مر مرا در عشق صدّیق

چنان در عشق باشد صادق حق

که چون صدّیق باشد عاشق حق

ز چندین نافهها بوئی برد او

در این میدان یقین گوئی برد او

اگر صدّیق راهی آشکاراست

حقیقت دوست اینجا دید یارست

اگر صدّیق راهی چون ابوبکر

حقیقت فارغی از زرق وز مکر

بصدق راست در احمد نظر کن

تو صدّیقانه زین معنی نظر کن

مُرید دین احمد هست عطّار

ز بوبکر و محمّد هم خبردار

خبرداری مرا باید چو آن یار

که با ما باشد امشب در بُن غار

اگرچه همدم عقلست صادق

حقیقت دارم ای یار موافق

چو صدّیق است عقل و واصل آمد

همه اسرارها زو حاصل آمد

از او اسرارها آمد پدیدار

حقیقت عقل و عشق آمد خبردار

ز عقل و عشق و صبر وشوق اینجا

توانی یافت آخر ذوق اینجا

اگر مرد رهی از عقل مگریز

در آخر خود بنور او درآمیز

ز عقل اینجا طلب کن علم تحقیق

که عقل آمد ز جان در عشق صدّیق

همه صاحب کمالان یقین دان

یقین از عقلشان بُد نصّ وبرهان

بنور عقل اشیا مینگر تو

همی پنهان و پیدا مینگر تو

بنور عقل من اینجا سراسر

زمانی هان دگر از عشق مگذر

بنور عقل میبین تو رخ یار

حقیقت گوش میکن پاسخ یار

بنور عقل دریابی در آخر

جمال جان جان اینجا تو ظاهر

سخن عقلست نی نقل ار بدانی

حقیقت جمله در سرّ معانی

سخن عقلست علم و عشق پیداست

حقیقت این همه فریاد و غوغاست

سخن از عشق گفتم تا بدانی

یقین اینجابعشق دل بخوانی

سخن از عشق خواهم گفت دیگر

ابا ذرّات کلّی بعد جوهر

سخن از عشق خواهم گفت اسرار

در اینجاگه یقین از عین دیدار

سخن از عشق خواهم گفت بشنو

یقین دیگر تو در هیلاج بگرو

سخن از عشق خواهم گفت ودیدار

که تا ذرّات شد اینجا خبردار

سخن عشقست در هر دو جهانست

سخن اینجایگه از جان جانست

سخن عشقست عقل او را پسندید

حقیقت عقل هم از وی عیان دید

سخن در عشق خواهد بود اینجا

که تا بنمایمت آن بود اینجا

همه در عشق خواهد بود باقی

که میبینیم ما دیدار ساقی

سخن در عشق گفتم آخر کار

که کل از عشق میآید پدیدار

همه عشقست اگر دانی که چونست

حقیقت عشق اینجا رهنمونست

همه عشقست و عشق از دوست پیدا

از آن از عشق چندین شور و غوغا

همه عشقست اینجا کاردان کیست

یکی اصلست این هر دو جهان چیست

همه ذات خداوندست بیچون

چه عرش و فرش و شمس و ماهِ گردون

همه ذاتست و ذات اندر صفاتست

ولی دیدار کل بعد از مماتست

همه پیداست اینجا آخر کار

حقیقت پرده بردارد بیکبار

همه پیداست جسم اندر میانست

که جسم از این جهان و ان جهانست

سخن پیداست اینجاگه ز صورت

یکی بین اندر اینجاگه ضرورت

سخن از مغز جان میباید اینجا

که کلّی پردهها بگشاید اینجا

سخن از مغز جان بنمود دیدار

از آن اینجاست چندین سرّ اسرار

سخن از مغز جان بیرون فتادست

شعاعش بر رخ گردون فتادست

سخن از مغز جان عطّار گفتست

همه از دیده و دیدار گفتست

جواهرنامه گفتم از دل و جان

حقیقت اندر او دیدار جانان

دگر هیلاج خواهم گفت تحقیق

که تاباشد که از آنجای توفیق

اگر توفیق میخواهی ز جانان

جواهرنامه سرتاسر فروخوان

بهر یک بیت اینجا جوهری یاب

درون جمله خورشید جهانتاب

کتابی برجواهر آنکه دیدست

یقین تقریر دیگر که شنید است

کتابی بین که بیچون و چرایست

در اینجاگاه دیدار خدایست

کتابی خوان که اینجا راز یابی

وز آنجا جان جانت بازیابی

کتابی خوان کز آنجا بیشکی ذات

بیابی درنمود جمله ذرّات

کتابی خوان که خوانندش جواهر

در اودیدار جانان گشته ظاهر

زهی دیدار جانان حاصل ما

از این عین کتاب اندر دل ما

بسی راز است در وی جمله مرغوب

بآخر دیدن دیدار محبوب

در او پیدا اگر سالک حقیقت

بباید دیدن ملک حقیقت

اگر مرد رهی خونخور در این راز

که تا دریابی این سرّ کتب باز

همه تورات با انجیل و فرقان

زبور و صُحْف در اینجاست برخوان

اگر ره بـردهٔ دریاب در این

دمادم سرّ کل اینجا تو می بین

همه اینجاست سرها آشکاره

دمادم میکن اینجاگه نظاره

دمادم کن نظر در این کتابت

که در آخر نماند این حجابت

بهردم کن در اینجاگه نگاهی

ز خود خوان و ز خود میبین اهی

ز خود ره بر سوی خود اندر اینجا

توئی جان بس همی مگذر در اینجا

زخود بنگر همه در خویشتن بین

نمود دوست رادرجان و تن بین

ز خود بنگر یکایک جمله اشیاء

که در تست و توئی بر جمله دانا

همه اندر کتابم یاب اسرار

ولی در خود نظر کن در عیان یار

بسی خون خوردهام در روز و در شب

بسی اینجا کشیدم رنج با تب

بسی خون خوردهام در سال و در ماه

که تاگشتم ز عشق یار آگاه

بسی خون خوردهام در صبح و در شام

که تا دیدم رخ جانان سرانجام

کنون این پرده شد باز و رخ یار

ز عطّار آمده آخر پدیدار

کنون این پرده اینجاگاه بازست

ز شیب این دم مرا وقت فراز است

کنون هیلاج ماند وهیچ دیگر

ندانم تا ببازم جان یا سر

کنون هیلاج ماندست آخر کار

که تا بیرون نهم من سر بیکبار

کنون هیلاج ماندست و بگوئیم

چو دانستیم کایندم ذات اوئیم

همه وصلست اینجاگه کتابم

ز وصل جاودانی بی حجابم

حجابی نیست این دم یار ما راست

که بیشک در یکی دیدار ما راست

حجابی نیست این دم دوست پیداست

در اینجا مغز او در پوست پیداست

حجابی نیست جانم راه بردست

ره خود را بسوی شاه بُردست

حجابی نیست جانان آشکار است

چو دیدم من همه دیدار یار است

حجابی نیست این دم دوست ماراست

کرا اینجا سخن زین نوع یار است

سخن بسیار ماندست و نماندست

بخود عطّار از آن چندی بخواند است

که وصل یار او را داد پاسخ

ز دید شرع نی فرع تناسُخ

تناسخ گرچه حکمت هست چندی

ز من بشنو ز جان و دل تو پندی

تناسخ حکمت یونان زمین است

مرا زان هیچ نه عین الیقین است

تناسخ دورت اندازد ز دیدار

مر این یک نکته را از جان نگهدار

تناسخ مر تراکی ره نماید

ترا اندوه در آخر فزاید

تناسخ چیست مر کفر و ضلالت

مخوان اینجایگه علم جهالت

حقیقت علم قرآن را بیاموز

بنور علم قرآن گرد پیروز

بقرآن راه خود را باز یابی

در اینجا صدهزاران راز یابی

بهردم صد هزار اسرار بینی

پس از آن گاه کل دیدار بینی

تمام آمد کنون در سرّ قرآن

جواهر ذات را میبین و میخوان

تمام آمد کتاب اینجا در اسرار

حقیقت هست در وی سرّ پدیدار

تمامت این زمان اینجا کتابم

چو رفت از پیش اینجاگه حجابم

تمامت این زمان این جوهر الذات

نمودم راز جان با جمله ذرّات

کتاب اینجا تمام آمد در آخر

که با ما هست جانان گشته ظاهر

مر این اسرارها با خاص و عام است

کتاب اینجا در این معنی تمام است

که ذات پاک بیچون آشکار است

درون جمله در پنج و چهار است

الهی عالم السرّی و دانی

که تو گفتی همه سرّ و تو خوانی

الهی عالم السرّی در اسرار

همه کون از نمود تو خبردار

الهی عالم السرّی حقیقت

که خود میبینی اینجا دید دیدت

الهی این زمان عطاآر با تست

در اینجا دیده و دیدار با تست

تودید جملهٔ ای صانع پاک

از این رمزم رهان و بخش تریاک

تو دانی هرچه خواهی کن یقین هان

مر او را زین همه گفتار برهان

تو دانی هرچه خوهی کن که جانی

نمیدانم دگر باقی تو دانی

دانلود رمان و کتاب های جدید

دانلود رمان های عاشقانه

تالار نقد نگاه دانلود