آذربایجان شرقی دیدن قلعه ی ضحاک عجبشیر را از دست ندهید

فاطمه پاشائی

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2016/07/11
ارسالی ها
5,628
امتیاز واکنش
29,590
امتیاز
1,000
داش قلعه در عجب‌ شیر
قلعه ضحاک ( آژدهاک ) یا داش قلعه در 28 کیلومتری‌ شرق‌ عجب‌ شیر و در ساحل شرقی دریاچه ارومیه و در 95 کیلومتری جنوب تبریز قرار دارد . قلعه ضحاک با بیش از 3000 سال قدمت بر فراز کوه منفرد ، از مکان ‌های مهم اقوام مانایی و ماد ها بوده است . این قلعه در نزدیکی شهرستان عجب شیر در استان آذربایجان شرقی و یکی از مکان ‌های دیدنی است که در ارتفاع ۲۳۰۰متری از بستر رودخانه قلعه قرار گرفته است . قدمت قلعه ضحاک به اقوام مانایی و ماد ها برمی‌گردد و در تاریخ نام ‌های متعددی از جمله ؛ ضحاک اژدهاک ، قیز قلعه سی ، داش قلعه سی ، باروآس ، رویی دژ و قلعه گویی ذکر شده است . قلعه ضحاک اولین‌ بار توسط‌ یک‌ هیئت‌ باستانشناسی ‌آلمانی‌ در سال‌ 1971 میلادی‌ مورد بررسی‌ و تحقیق‌ قرار گرفته‌ است .

5dx54v4axd2nh01kyl2n.jpg
swtud7tcnpfim55k60qr.jpg
zahhak.jpg


xec3civoka04p76me0y6.jpg


گرچه ضحاک نماد بی بدیل سیاهی و ظلم در تاریخ اسطوره ای ماست ، اما قلعه ضحاک امروزه پذیرای خیل بی شماری از گردشگرانی است که برای دیدن این قلعه تاریخی به هشترود می روند . در اسطوره ای ایرانی ضحاک سمبل مردی است که ابلیس بر شانه هایش در جوانی بـ..وسـ..ـه زد و از جای بـ..وسـ..ـه دو مار رویید ؛ مار هایی که باید هر روز مغز تازه دو جوان را فرو می دادند تا سیر شوند و ضحاک ، این بدی مجسم بی دریغ بود در شکافتن جمجمه جوانان ایران زمین .
رسم زمانه این بود تا آهنگری گمنام از پشت کوره آهنگری ، از لابه لای دم گرم آتش ، پیشبند چرمین خود بر سر میله زد و درفش کاویانی بر دوش قیام کرد . ضحاک که سر می گرفت همه عمر ، سر داد به تیغ کاوه .
مردمان هشترود باستانی باور داشته اند که همین ضحاک مار به دوش در 16 کیلومتری جنوب شرقی شهر سراسکند ، مرکز شهرستان هشترود زندگی می کرده ، در قلعه ای که امروز ما آن را به نام قلعه ضحاک می شناسیم و حتی در خود هشترود محله ای وجود دارد با نام خروجستان ؛ محله ای که در باور اسطوره ای ، کاوه آهنگر در آن دکان آهنگری داشته و از همان جا قیام خود را آغاز کرده است .


اغلب‌ این‌ حفره‌ ها چاله آبی‌ هم ( آب‌ انبار ) دارند . همچنین‌ بر دیوار های‌ این‌ حفره‌ های‌ سنگی‌ ، طاقچه‌ های‌ کوچکی‌ کنده شده است . در داش‌ قلعه‌ ضحاک‌ ، تک‌ حفره ‌هائی‌ نیز دیده‌ می ‌شود که‌ تمام‌ آن‌ را در صخره ‌های‌ عمودی‌ کوه‌ کنده ‌اند .علاوه‌ بر این ها ، آب‌ چشمه ‌ای‌ که‌ در دامنه‌ کوه‌ مقابل‌ قرار دارد با فشار متوسط‌ لوله ‌هایی‌ که‌ در زمین‌ کار گذاشته‌ شده از روی‌ پشته‌ مابین‌ گذشته‌ و به‌ ارتفاع‌ قلعه‌ می‌ رسد . مسیر لوله‌ آب‌ از روی‌ بستری‌ که‌ در زمین‌ به‌ وضوح‌ نمایان‌ است‌ معلوم‌ می ‌گردد به‌ علاوه‌ تکه‌ های‌ متعددی‌ از لوله‌ های‌ گلی‌ و بقایائی ‌از قالب‌ سنگی‌ که‌ با بی‌ قیدی‌ از بستر کنده‌ شده‌ است‌ در اطراف‌ دیده‌ می ‌شود . بستر لوله‌ به‌ عرض 50 سانتی‌ متر و عمق آن‌ حداقل‌ یک‌ متر بوده‌ است‌ . لوله‌ های‌ گلی‌ تقریباً از تکه ‌های‌ خورد تکمیل‌ شده‌ در یکدیگر رفته‌ و در بستر قرار گرفته ‌اند . این‌ قلعه‌ از تاراج‌ و کندو کاوهای‌ غیر مجاز در امان‌ نبوده‌ و فضای‌ اطراف‌ قلعه‌ پوشیده‌ از حفره ‌هایی‌ است‌ که‌ توسط‌ غارتگران‌ برای‌ بدست‌ آوردن‌ عتیقه‌ ، زیرورو شده‌ است‌ .

آثار برجای مانده از برج ‌های نیم استوانه ‌ای به نام دروازه قلعه و پوشش دیوار ها که از سنگ ‌های مکعب مستطیلی است ، قدمت آن را تا دوره ساسانی می‌ رساند ولی سفال‌ های به دست آمده از این قلعه مربوط به سده ‌های ششم و هفتم هجری است . از این قلعه که به عنوان یک دژ استفاده می ‌شده ، از سه طرف مشرف به پرتگاه بوده و دیوار های آن کنده کاری شده است . در این قلعه مخازن سنگ ، آب انبار ، آسیاب ، سالن شورا ، حمام و ده ‌ها آثار دیگر وجود دارد . نیمی از اتاق ‌های‌ قلعه بی‌ سقف‌ در زمین‌ کنده‌ شده‌ و نیم‌ دیگر در کوه و‌ به‌ صورت‌ حفره‌ ای ‌درآورده‌ شده‌ است .

254125151669544131674247172202222164209.jpg
647159168411708499108802271807816145194.jpg
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • پیشنهادات
  • ATENA_A

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2018/02/17
    ارسالی ها
    23,992
    امتیاز واکنش
    29,350
    امتیاز
    1,104
    [HIDE-THANKS]
    ایران سرزمین قلعه‌ها است و در سراسر شهرهای آن قلعه‌های متفاوتی وجود دارد. این قلعه‌ها که به صورت پراکنده در مناطق مختلف ساخته شده‌اند برخی دارای موقعیت کوهستانی و برخی نیز در درون دهکده ها یا شهرها ساخته شده‌اند. قلعه‌هایی که در مناطق کوهستانی و صعب‌العبور ساخته می‌شوند یا کارکرد نظامی دارند و یا به قصد امنیتی و برای دور ماندن از حمله دشمن و به قصد دفاع شکل گرفته‌اند. قلعه هشترود نیز یکی از قلعه‌هایی است که در منطقه‌ای کوهستانی و صخره‌ای ساخته شده است که شواهد نشان می‌دهد به احتمال بسیار دژی نظامی بوده است.


    قلعه ضحاک
    قلعه ضحاک یا قلعه آژدهاک که با نام محلی نارین قالا نیز شناخته می‌شود، در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق شهرستان هشترود در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. قلعه ضحاک را از بناهای بازمانده پایان دوره اشکانی و ساسانی می‌دانند. کارکرد این قلعه به طور واضح مشخص نیست. برخی براین عقیده‌اند که بنا کارکرد نظامی داشته و برخی دیگر کارکرد آن را مثل دیگر قلعه‌های ایران دانسته‌اند. برخی محققان سابقه قلعه را به قبل از اشکانیان نیز می‌رسانند و آن را مربوط به آژدهاک مادی می‌دانند که تا دوره تیموریان برپا بوده است و چون بنا در دوره اشکانی رونق بسیاری داشته است، اکثرا آن را مربوط به دوره اشکانی می‌دانند. در حال حاضر برج های دیده‌بانی اشکانی بنا همچنان سالم مانده‌اند.در بررسی باستان‌شناسی منطقه، سفال‌هایی به دست آمده که مربوط به حاکمیت‌های پیش از اشکانیان است.
    وجه تسمیه نام قلعه از نام ضحاک و آژدهاک گرفته شده است. ضحاک شخصیتی اساطیری در شاهنامه است که در قلعه ضحاک زندگی می‌کرده و کاوه آهنگر علیه ظلم وی خروج می‌کند و او را از تخت به زیر می‌کشد. مطابق روایات شاهنامه ضحاک فردی دارای نژاد تازی است. برخی نام ضحاک را معرب شده نام آژدهاک پادشاه ماد می‌دانند که به وسیله کوروش به زیر کشیده شد. به هر روی این قلعه را برخی همان قلعه مادی آژدهاک می‌دانند و معتقدند قسمتی از دیوار اورارتو در این محل می‌تواند قرینه‌ای بر اثبات این امر باشد. مینورسکی در سال ۱۹۴۳ و بار دیگر در سال ۱۹۶۴ نام کهن قلعه ضحاک را بر آن داده و معتقد است که قلعه ضحاک با محلی که بطلمیوس به عنوان فاناسپا از آن نام بـرده مطابقت دارد

    .
    340b4fe7-4603-4f73-a98b-88a83c0e451d.jpg


    c1e9d95a-dea8-405d-a5ee-94e7be0f8f47.jpg


    0627e3b2-7992-4e34-83b3-af7d5bd8fe7c.jpg

    [/HIDE-THANKS]
     

    ATENA_A

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2018/02/17
    ارسالی ها
    23,992
    امتیاز واکنش
    29,350
    امتیاز
    1,104
    [HIDE-THANKS]
    مجموعه باستانی قلعه ضحاک «زوهنگ» در منابع یونانی از جمله در نوشته‌های پلوتارک با واژه هایی چون «فراسپ»،«فاناسپا»که معنای اسب باری «اسب تیزرو» و اسب پیش‌رونده می‌دهد. پلوتارک به شکست آنتونی رومی از فرهاد چهارم اشکانی در سال ۳۶ ق. م در شهر قلعه فراسپ بعد از ۲۷ روز نبرد اشاره دارد و تعداد کشته شدگان رومی را ۳۵ هزار نفر گزارش داده است و علت شکست این سردار رومی را، راههای کوهستانی کس‌نگذر، زمستان سخت «کهرتون» یا «هشترود» خطاهای استراتژیکی، تاکتیکی و سیـاس*ـی فرمانده خودخواه رومی و مبارزه مردانه مردم منطقه، دفاع قهرمانانه فراسپ، مبارزه همگان علیه ارتش روم و استحکامات فراسپ گزارش داده است. اینکه آیا منظور پلوتارک همین قلعه ضحاک باشد یا نه را نمی‌توان به یقین پاسخ گفت و این تنها نظر مینورسکی در این زمینه است

    قلعه ضحاک در حدود ۱۰کیلومتر طول و ۲کیلومتر عرض است. این قلعه که به عنوان دژ شناخته می‌شد، دارای معماری است که کارکرد نظامی آن را به ذهن نزدیک می‌کند. این قلعه از سه طرف مشرف به پرتگاه بوده و دیوارهای آن کنده‌کاری شده‌اند. قلعه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. این بخش‌ها عبارت از مخازن سنگ، آب‌انبار، آسیاب، سالن شورا، حمام و ده‌ها قسمت دیگر است. از مجموعه بناهای قلعه، تنها بنای خارج از خاک که تقریبا سالم مانده است چهارطاقی است که با گذشت زمان، پوشش طاق و یکی از پایه‌های آن تخریب شده که مورد مرمت قرار گرفته است. کاوش‌ها در این اثر باستانی یک تالار وسیع ۱۱در۱۱ را با راهروهای جانبی کشف کرده است که مقادیر زیادی گچ بری در طرح و نقش‌های متنوع که بیش‌تر با رنگ‌های اخرایی، زرد، آبی و سبز تزیین شده‌اند. این نقشها شامل نقوش برجسته انسانی و حیوانی، نقوش هندسی و گل و گیاه است.

    dbd56329-a093-4ce3-9e8b-dffaea7598c2.jpg


    46149062-57cd-4fea-8499-e0ffecd9a558.jpg

    [/HIDE-THANKS]
     

    ATENA_A

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2018/02/17
    ارسالی ها
    23,992
    امتیاز واکنش
    29,350
    امتیاز
    1,104
    [HIDE-THANKS]
    مصالح به کار رفته در این چهارطاقی آجر و گچ است. ابعاد این آجرها ۳۲در۳۲ و ارتفاع آن‌ها ۱۰ سانتی‌متری است. این مجموعه در روی تپه‌ای که سطح آن نسبتا مسطح است قرار دارد. ماحصل عملیات کاوش در منطقه نشان‌گر استقرار تمدن پارتی است. نیمی از اتاق‌های قلعه بی‌سقف در زمین کنده شده و نیم دیگر در کوه و به صورت حفره‌ای درآورده شده است. بیشتر این حفره‌ها چاله آبی هم(آب انبار) دارند. بر دیواره‌های این حفره‌های سنگی، طاقچه‌های کوچکی کنده شده است. در قلعه ضحاک، تک حفره‌هایی دیده می‌شود که تمام آن را در صخره‌های عمودی کوه کنده‌اند. آب چشمه‌ای که در دامنه کوه مقابل قرار دارد با فشار متوسط لوله‌هایی که در زمین کار گذاشته شده از روی پشته‌های مابین گذشته و به بلندای قلعه می‌رسد. مسیر لوله آب از روی بستری که در زمین به وضوح نمایان است معلوم می‌شود به علاوه تکه‌های متعددی از لوله‌های گلی و بقایایی از قالب سنگی که از بستر کنده شده است در اطراف دیده می‌شود. بستر لوله به عرض ۵۰ سانتی‌متر و عمق آن یک متر بوده است. لوله‌های گلی از تکه‌های خرد تکمیل شده و در بستر هم قرار گرفته‌اند.

    در قلعه نگاره‌ای به دست آمده است که تصویر کلاغی است که پنجه بر پشت گاو زده و بسیار شبیه به میترا در آیین مهر است. این نگاره در یک فضای ۱۲۱متر مربعی به دست آمده و در کنار آن نگاره‌های دیگری مثل یک سرباز پارتی، سر چند شیر در حال غرش، تصویر یک ایزدبانو، تصویر یک مرد در درون گل نیلوفر با پرتوهای خورشید به دست آمده است.

    از کارهای انجام شده برای تسهیل بازدیدکنندگان از قلعه می‌توان موارد زیر را نام برد: راه‌اندازی سایت موزه به منظور نمایش اشیای به دست آمده از کاوش‌ها، احداث تعداد زیادی پلکان با ملات سیمان در مسیر اصلی ورودی قلعه و پلکان‌های سنگی در صخره‌ها برای گردشگران، نصب حایل در پرتگاهها و ایجاد پل فلزی بر روی رودخانه قرانقو به منظور تامین امنیت بازدیدکنندگان، انتقال برق تا پای قلعه، آماده‌سازی مسیر بازدیدکنندگان با آسفالت جاده، انتخاب سرمایه‌گذار برای ایجاد خدمات رفاهی و استقرار دو نگهبان دایمی از دیگر اقدامات صورت گرفته در این مجموعه محسوب می‌شود.
    be9f0512-a2ea-47d2-a329-c89e74efb5de.jpg
    2773d124-5cd0-494d-a64e-2b38ade4ed0f.jpg
    9fbec7cb-79ee-44c4-be39-6c2845964d02.JPG

    74f705b0-71cc-470f-8ad2-1ed9bcee3db5.JPG



    e46f6278-3245-4817-8b2a-c2a37c9ad954.jpg

    [/HIDE-THANKS]
     

    برخی موضوعات مشابه

    پاسخ ها
    0
    بازدیدها
    158
    پاسخ ها
    0
    بازدیدها
    133
    Z
    پاسخ ها
    3
    بازدیدها
    296
    Z
    پاسخ ها
    0
    بازدیدها
    299
    Zhinous_Sh
    Z
    بالا