رفتار صحیح با کودک لجباز

[^M.Sajdeh.76]

سلام دوستان عزیز..
فکر میکنم همه تو یه دوره ای کودکمون لجباز شده و واقعا عصبیمون کرده!
جیغ کشیدن، بهونه های الکی، داد و فریاد، زدن خودش و بقیه، رفتار های اشتباه، زور گویی به بقیه بچه ها، شگوندن وسایل و....
من خودم یه دختر دو سال و چهار ماهه دارم که گاهی اوقات خیلی اجباز میشه اما این لجبازی نباید دامن زده بشه تا به رفتاری همیشگی بدل بشه در ادامه من این رفتار های کودکان رو توضیح میدم و اصولی برخورد کردن رو توضیح میدم

 

[^M.Sajdeh.76]

برای درمان لجبازی کودکان در ابتدا باید روی استقلال آن‌ها به شکل عملی و فکری کار شود.
قدم اول:مشکل اصلی او را بیابید؛ در این گونه موارد باید بتوان علت مشکل را یافت و آن را رفع کرد؛ واکنش‌هایی نظیر تنبیه کودک و یا بی توجهی به کودک می‌تواند زمینه ساز ایجاد تصویری نامطلوب از والدین در ناخودآگاه کودک باشد که بعد‌ها به شکل خشم هدف دار خود را نشان می‌دهد.
اینگونه کودکان باید مدارا و ابتدا زمینه‌های بروز لجبازی را شناسایی کرد، سپس کودک را از آن دور کرد؛ به کودک میدان دهید، برای درمان لجبازی کودکان در ابتدا باید بر استقلال آن‌ها به شکل عملی و فکری کار شود، والدین باید به کودک میدان دهند تا کار‌های شخصی‌اش را انجام دهد و در برخی زمینه‌ها نظر او را جویا شوند.
باید روش خاموشی را در برخورد با کودک لجباز اعمال کرد؛ به این مفهوم که والدین در مقابل رفتار‌های منفی کودک هیچ واکنش کلامی، دیداری و شنیداری انجام نمی‌دهند و گویی چیزی را ندیده‌اند، کودک پس از چند بار تکرار رفتار منفی، به علت دریافت نکردن پاسخ، پی می‌برد که کارش بیهوده است.

 

[^M.Sajdeh.76]

وقتی شدت رفتار‌های کودک نسبت به قبل کاهش یافت والدین باید روش «تقویت رفتار ناهمساز» را اجرا کنند، یعنی رفتار مقابل رفتار منفی کودک را به محض سر زدن از کودک، تقویت کنند، مثلا کودکی که گریه می‌کند به محض آن که ساکت شد، توسط والدین مورد توجه و تشویق قرار گیرد.
البته نباید این تشویق کردن انقدر شدید و قابل توجه باشد که کودک را بیشتر به سمت رفتار های ناپسندش بکشاند.
مثال:
کودک ظرفی را می شکند، تنبیه می شود و مثلا از کارتون مورد علاقه اش محروم می شود. بار دوم ظرف را سر جایش بر می گرداند چنان برایش دست بزنید که باز به سمت شکستن ظرف برود.
باید این میان تعادل برقرار باشد و تنها یک تنبیه کوچک مقابل کار زشتش و یک تشویق کوچک نقابل کار درستش انجام شود.
به این صورت کودک متوجه خطاها و درست هایش می شود.
در هنگام جیغ و فریاد های کودک شما هم فریاد نکشید و عصبی نشوید چون به این لجبازی ها دامن زده و باعث می شود کودک دست روی نقطه ضعف شما بگدارد. کودکان در بعضی سنین دوست دارند در مورد توجه همیشگی والدین باشند و این امکان پذیر نیست پس شروع به جیع و فریاد و لجبازی میکنند شما خونسرد باشید.

 

[^M.Sajdeh.76]

شاخص‌های دیگری که باید در برخورد با کودک لجباز در نظر داشت، استفاده از رژیم غذایی صحیح است؛ مصرف بیش از اندازه سردی‌ها، تنقلات، کاکائو، نمک و سرکه باعث تحریکات عصبی کودک و تماشای تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای بیش از یک ساعت در روز باعث تشکیل امواج مخرب در مغز کودک و عصبانیت او می‌شود.
توجه داشته باشید مواد غذای بسیار شیرین مخرب بوده و علاوه بر تشدید پرخاش دچار اضطراب و استرس می شود. موادی مانند. اسمارتیز، شکلات های صبحانه، شکلات و آبنبات و.....

همچنین کم خوابیدن کودک باعث افزایش لجبازی کودک می‌شود؛ این را فراموش نکنید خواب شب مهم‌تر از خواب روز است، چون در خواب روزانه عواملی نظیر نور و صدا باعث بر هم خوردن ریتم خواب می‌شود و کودک با وجود خواب زیاد، پس از بیداری آرامش ندارد.
ساعت مناسب خواب کودکان ۱۰ شب اای ۸ یا ۹ صبح است. پس بهتره اگر خودتون دیر تر به رخت خواب نی روید کودک را زودتر اماده خواب کنید

 

[^M.Sajdeh.76]

لجبازی‌های شدید کودکان که گاه به صورت گریه‌های طولانی و کبودی لب‌ها و واکنش‌های غیر عادی خود را نشان می‌دهد، بررسی امواج مغز کودک و مراجعه به روانپزشک و روان شناس کودک ضرورت دارد.

خب حالا یه نکته بین کودک لجباز یا کودکی که مصمم به انجام یک عمل است.

لطفا بین لجبازی با مصمم بودن فرق بگذارید و ابتدا اطمینان حاصل کنید که آیا کودک شما لجباز است یا مصمم. مصمم بودن یعنی سرسختی مثبت در رسیدن به اهداف سودمند و غلبه‌‌ی بر موانع. اغلبِ والدینی که خودشان این‌گونه هستند، دل‌شان می‌خواهد کودک‌شان نیز از عزم راسخ برخوردار باشد. بنابراین سرسختی کودکی که برای پیروزی در یک رقابت ورزشی تلاش می‌کند، نباید با سرسختی یک کودک لجباز همسان تعبیر شود، چراکه لجبازی یعنی پافشاری مصرانه‌ای که از روی جهل و ناپختگی باشد. کودک لجباز به هیچ‌وجه حاضر نیست کوچک‌ترین تغییری در رویه‌ی خود ایجاد کند و هدفش صرفا این است که ساز مخالف بزند و نهایتا حرف خودش را به کُرسی بنشاند. مثلا سرسختی بی‌جا در انتخاب غذا یا لباس چیزی جز لجبازی و کج‌خلقی ناموجه نیست. به بیان دیگر، سرسختی در وجه مثبت حاکی از قاطعیت و اراده‌ی قوی و در وجه منفی بیانگر لجبازی و ستیزه‌جویی است.
ویژگی‌های کودکان لجباز
نیاز شدیدی به توجه و شنیده شدن حس می‌کنند؛
میلِ تندخویانه‌ای به مستقل بودن دارند؛
بیشتر از هم‌سالان خود کج‌خلقی می‌کنند؛
در انجام آنچه مورد پسندشان است وظیفه‌شناس ظاهر می‌شوند؛
رئیس‌مآبانه رفتار می‌کنند؛
کارها را با سرعت دلخواه خودشان پیش می‌برند.

 

[^M.Sajdeh.76]

خواباندن کودک لجبازی که در تختش بند نمی‌شود راحت نیست؛ غذا دادن به کودک ناآرامی که قاشق و چنگالش را عمدا زمین می‌اندازد و اجازه نمی‌دهد غذا را دهانش بگذارید طاقت‌فرساست؛ متقاعد کردن کودک یک‌دنده‌ای که فقط جیغ می‌کشد و پا می‌کوبد تا مدرسه نرود صبر و حوصله‌ی خیلی زیادی می‌طلبد. این قبیل لجبازی‌ها می‌تواند ریشه‌ی ژنتیکی داشته باشد، اما در بسیاری موارد این خودِ والدین هستند که با برخورد ناصحیح‌ باعث لجباز بار آمدن کودک‌شان می‌شوند.
در ادامه چند روش دیگه نام می برم و هر کدوم رو کامل توضیح میدم

 

[^M.Sajdeh.76]

. به او فرصت شنیده شدن بدهید.
برقراری ارتباط یک مسیر دوطرفه است. اگر می‌خواهید کودک لجباز شما به حرف‌تان گوش کند، اول از همه باید حرف او را بشنوید. کودکان لجباز اگر احساس کنند که قرار نیست حرف‌شان را بشنوید، ممکن است فورا حالت تدافعی به خود بگیرند. پس هروقت کودک‌تان روی انجام دادن یا ندادن کاری لجبازی کرد، به‌جای اینکه بلافاصله حکم صادر کنید و فرصت شنیده شدن را از او بگیرید، با نرمی و ملایمت به کودک خود نزدیک شوید و به یک گفت‌وگوی سالم دعوتش کنید تا او نیز بتواند علت مخالفتش را توضیح بدهد.

 

[^M.Sajdeh.76]

. با او ارتباط نزدیک برقرار کنید

وقتی کودک خود را به انجام کاری مجبور می‌کنید، خودتان باعث می‌شوید که نافرمانی کند و دقیقا به انجام همان کاری که نهی کرده‌اید ترغیب شود. این مقاومت کودک در واقع یک واکنش غریزی در پاسخ به اجبار است که البته محدود به رده‌ی سنی خاصی نیست و در بزرگ‌سالان نیز اتفاق می‌افتد.

مثلا اگر از وقت خواب کودک شش‌ساله‌تان گذشته است و او هنوز اصرار دارد که کارتون تماشا کند، نباید با اجبار به سمت تختخواب هدایتش کنید. در عوض کنارش بنشینید و خودتان را به کارتونی که تماشا می‌کند علاقه‌مند نشان بدهید تا با مشاهده‌ی ابراز هم‌دلی شما نرم شود و راحت‌تر به حرف‌تان گوش کند. کودکانی که با والدین یا پرستار خود ارتباط خوبی دارند، تمایل بیشتری به مشارکت و فرمان‌پذیری نشان می‌دهند. به گفته‌ی سوزان اِستیفلمَن (Susan Stiffelman) در کتاب «تربیت بدون مبارزه‌ی قدرت» (ترجمه‌ی این کتاب توسط انتشارات مِهرویستا با همین عنوان چاپ شده است)، برقراری رابـ ـطه‌ی محکم با کودکان نافرمان کمک می‌کند راحت‌تر با یک‌دیگر کنار بیایید.

برای اینکه رابـ ـطه‌ی خود را با کودک لجبازتان تقویت کنید، اولین قدم را همین امروز بردارید و با یک آغـ*ـوش گرم شروع کنید.

 

[^M.Sajdeh.76]

. به او حق انتخاب بدهید
خیلی اوقات کودکان دوست ندارند به آنها امر و نهی شود. مثلا اگر به کودک لجباز چهارساله‌ی خود امر کنید که باید رأس ساعت ۹ شب در تختخوابش باشد، تعجبی ندارد که با یک جیغ بلند به شما «نه» بگوید یا اگر به پسربچه‌ی یک‌دنده‌ی خود اصرار کنید که فقط و فقط باید همان اسباب‌بازی انتخاب خودتان را بخرد، شک نکنید که روی اسباب‌بازی انتخاب خودش پافشاری خواهد کرد.

به‌جای اینکه به کودک لجباز خود امر کنید، به او حق انتخاب بدهید. مثلا بگویید: «خُب دیگه وقت خوابه. عزیزم دلت می‌خواد کدوم قصه‌ رو برات بخونم؟» و سپس اسم چند قصه‌ را نام ببرید. اگر کودک‌تان هنوز نافرمانی کرد و گفت: «من نمی‌خوام برم تو جام!»، آرامش خود را حفظ کنید و با جدیت بگویید: «اما این جزو انتخابایی که می‌تونی داشته باشی نیست.» و این جمله را هر چند بار که لازم شد تکرار کنید. با تکرارِ شما کودک‌تان ترغیب می‌شود که کوتاه بیاید.

تعداد انتخاب‌هایی که در هر مورد در نظر می‌گیرید، نباید خیلی کم یا زیاد باشد. مثلا اگر درِ کمد لباس را باز کنید و به کودک خود بگویید که یک دست لباس انتخاب کند، احتمالا انتخابِ فقط یک دست لباس از میان همه‌ی لباس‌هایی که دارد، برایش سخت و گیج‌کننده خواهد بود. در عوض می‌توانید خودتان دو یا سه دست لباس مناسب انتخاب کنید و سپس از کودک‌تان بپرسید که دوست دارد کدام‌شان را بپوشد.

 

[^M.Sajdeh.76]

. آرامش خود را حفظ کنید

اگر به لجبازی کودک خود با داد و بیداد پاسخ بدهید، گفت‌و‌گوی عادیِ بین شما و کودک‌تان در نهایت به جایی کشیده خواهد شد که از هر دو طرف‌تان فقط صدای جیغ شنیده می‌شود. داد و بیداد شما در واقع جرقه‌ای است برای شروع یک درگیری کلامی که فقط اوضاع را بدتر می‌کند. یادتان باشد که او کودک و ناپخته است و شما که بالغ و فهمیده هستید وظیفه دارید جریان گفت‌وگو را به سمتی هدایت کنید که به یک نتیجه‌ی معقول برسید. به کودک‌ خود کمک کنید تا متوجه شود که باید دست از لجبازی بردارد و آنچه را شایسته است انجام بدهد.

مراقبه، ورزش و موسیقی از جمله مؤثرترین راهکارهای تقویت آرامش به‌شمار می‌روند. به موسیقی‌های آرامش‌بخش گوش کنید و حتی اگر امکاناتش را دارید، خودتان ساز یاد بگیرید و در منزل قطعات آرامش‌بخش بنوازید تا کودک‌تان نیز بشنود و اعصابش آرام بگیرد. هر از گاهی نیز به آهنگ مورد علاقه‌ی او گریز بزنید تا دلش را به‌دست بیاورید.