متفرقه زندگی شامپانزه ها و ویژگی هایشان

[..SάђάɲD..]

شامپانزه ها چگونه جانورانی هستند؟

شامپانزه نام رایجی برای دو گونه کپی(Ape ها) در سردهٔ(رده یا دسته) پان است. رود کنگو دیوار حائلی میان زیستگاه طبیعی دو گونهٔ شامپانزه‌ها است:

• شامپانزه معمولی (غرب و مرکز آفریقا)
• بونوبو (جنگل‌های جمهوری دموکراتیک کنگو)

شامپانزه‌ها همانند گوریلها، انسانها و اورانگوتانها عضوی از خانوادهٔ انسان‌ساییان هستند. شامپانزه‌ها حدود ۶ میلیون سال پیش از فرگشت انسان جدا شده‌اند، و در حال حاضر دو گونه شامپانزهٔ موجود نزدیک‌ترین خویشاوندان زندهٔ انسان‌ها هستند. دو گونهٔ شامپانزهٔ معمولی و بونوبو (شامپانزهٔ کوتوله) نزدیک به ۱ میلیون سال پیش از هم جدا شده‌اند.

 

[..SάђάɲD..]

سنگواره‌ها
بسیاری سنگواره‌ های انسان پیدا شده، ولی سنگوارهای شامپانزه تا سال ۲۰۰۵ توصیف نشده بود. جمعیت‌های شامپانزهٔ حاضر در غرب و مرکز آفریقا با مناطقی که که سنگواره‌های انسان در آن یافت شده (عموماً شرق آفریقا) هم‌پوشانی ندارد. اگرچه، سنگواره‌هایی از شامپانزه‌ها در کنیا یافت شده‌است. این بدان معنی است که در اواسط دوران پلیستوسن، انسان‌ها و اعضای سردهٔ پان در شرق آفریقا در کنار هم می‌زیسته‌اند.

 

[..SάђάɲD..]

غذای شامپانزه ها
بخش بزرگی از رژیم غذایی شامپانزه ها را غذا های گیاهی مثل میوه ها ، دانه ها ، برگ ، گل ها تشکیل میدهد اما اگر بتوانند حشرات و حیوانات دیگر را هم میخورند ! آنها شکار هم میکنند !

شامپانزه ها بسیار باهوش هستند در سال ۱۹۶۰ یک شامپانزه دیده شده که یک چوب در لانه ی موریانه ها فرو میکرده و با استفاده از آن موریانه ها را میخورده.

تا آن زمان دانشمندان فکر میکردند که شامپانزه ها فقط گیاه خوارند اما بعدها یک شامپانزه مشاهده شد که در با استفاده از یک چوب سعی داشت ماهی بگیرد و بخورد ! و در اینجا مشخص شد که شامپانزه ها از ابزار هم استفاده میکنند.

هم چنین شامپانزه های نری نیز مشاهده شدند که میمون های قرمز کلومبوس را شکار کرده ، آنها را کشته و همه ی قسمت های بدن آن ها مثل مغز و قسمت هایی از گوشت آنها را میخوردند و مقداری هم به شامپانزه های ماده میدادند و آنها هم میخوردند.

با تمام این داستان ها فقط دو درصد از رژیم شامپانزه ها گوشت است !

 

[..SάђάɲD..]

کالبدشناسی و فیزیولوژی
شامپانزهٔ معمولی در حالت ایستاد ۱٫۷ متر قد و تا ۷۰ کیلوگرم وزن دارد. ماده‌ها عموماً کوچکترند. بازوان بازشدهٔ شامپانزهٔ معمولی تا یک و نیم برابر قدش می‌رسند. دست‌های آنها بزرگتر از پاهایشان است. بونوبوها از شامپانزه‌های معمولی کوتاه‌تر و لاغرترند، ولی دست و پای درازتری دارند. هر دو گونه از بازوان قوی و دراز خود برای بالارفتن از درختان استفاده می‌کنند. شامپانزه‌ها در هنگام راه رفتن روی زمین، معمولاً با چهار دست و پا با مشت‌های گره‌کرده راه می‌روند. این نوع سیستم حرکت به «مشت‌پیمایی» مشهور است.

پاهای شامپانزه از اورانگوتان برای راه رفتن مناسب‌تر است. به این خاطر که کف پای شامپانزه پهن‌تر و انگشتان پا در آنها کوتاه‌تر می‌باشد. هم شامپانزهٔ معمولی و هم بونوبو می‌توانند ایستاده روی دو پا راه بروند، و این کار را در هنگامی که از دست یا بازویشان برای حمل کردن اجسام استفاده می‌کنند انجام می‌دهند. موی آنها سیاه است و صورت، انگشتان و کف دست‌ها و کف پاها بدون مو است. شامپانزه‌ها مانند دیگر کپی‌های بزرگ دم ندارند. برآمدگی استخوانی بالای چشم‌ها به پیشانی آنها ظاهری توررفته می‌دهد. بینی آنها صاف است. آرواره جلو زده است، و لب‌ها می‌توانند بیرون بزنند. اندازهٔ مغز یک شامپانزه حدود نصف مغز یک انسان است.

در هر دو گونه رنگ پوست بی‌حفاظ صورت، دستان و کف پاها از صورتی تا خیلی تیره متغیر است. به طور کلی رنگ پوست در سنین پایین روشن‌تر است و به مرور با بالغ شدن رو به تیرگی می‌گذارد. بونوبوها به نسبت اندام فوقانی درازتری دارند و بیشتر از شامپانزه معمولی روی دو پا راه می‌روند. پژوهشی در مرکز پزشکی دانشگاه شیکاگو حاکی از تفاوت‌های ژنتیکی بسیاری در میان جمعیت‌های پراکندهٔ شامپانزه‌ها است.

 

[..SάђάɲD..]

زندگی شامپانزه ها
زندگی شامپانزه ها: به طور متوسط در ۸ تا ۱۰ سالگی بالغ می‌شوند و در حیات وحش به ندرت از ۴۰ سال می‌گذرند. در اسارت، عمر تا بیش از ۶۰ سال گزارش شده‌است.

محیط زندگی: شامپانزه ها در محيط هاي متنوعي زندگي مي كنند كه شامل جنگل هاي باراني استوايي، درختزارها،‌ جنگل هاي باتلاقي و علفزارهاي آفريقاي غربي است.

لانه هايي براي خوابيدن
هر شامگاه شامپانزه ها يك لانه خواب تازه در درختان مي سازند تا در آن بخوابند. اين لانه كاسه شكل از برگ ها و مواد گياهي ديگر ساخته شده. لانه ها تنها بين يك مادر و بچه اي كه از او پرستاري مي كند تقسيم مي شود.

 

[..SάђάɲD..]

استفاده از ابزار
شامپانزه ها در بسیاری از موارد از ابزاری دقیق و حساب شده برای بدست آوردن خوراک خود استفاده میکنند.برای نمونه میتوان از ساخت نی های بلندی نام برد که با وارد کردن به لانه ی مورچه ها و موریانه ها،آن ها را شکار و غذایی سرشار از پروتئین را به سادگی به دست می آورند. روش کار هم بدین صورت است که،نی هایی با شکل و اندازه ی مشخص توسط شامپانزه ساخته و سپس از مدخل لانه،وارد لانه ی مورچه ها یا موریانه می شود و آنها که فکر میکنند دشمنی به لانه وارد شده،نی را گاز میگیرند و سپس شامپانزه با بیرون کشیدن نی،غذایی عالی به دست می آورد. این نمونه ای از استفاده از ابزار به شکل هوشمندانه توسط شامپانزه هاست. شامپانزه نشان می دهد که قادر به درک بالای مطالب و حتی تفکر و ابزار سازی و … است. این استفاده ی دقیق از ابزار مشخص میکند که فقط گونه های هومو ابزار ساز نبوده اند.

 

[..SάђάɲD..]

رفتار
تفاوت‌های ساختار بدنی میان شامپانزهٔ معمولی و بونوبو اندک، ولی تفاوت رفتارهای جنـ*ـسی و اجتماعی بسیار است. شامپانزه معمولی یک رژیم غذایی همه‌چیزخوار دارد، و فرهنگ شکارگری گروهی در آنها با پیشتازی یک نر آلفا به همراه چند نر بتا همراه است. این روابط اجتماعی بسیار پیچیده هستند.

صداها
شامپانزه ها سيستم پيچيده ارتبااطاتي دارند. آنها جيغ مي كشند تا به شامپانزه هاي ديگر درباره وجود خطر در منطقه هشدار دهند. فرياد خطر آنها از ميان جنگل تا سه كيلومتري شنيده مي شود. موقعي كه يك منبع غذا پيدا مي شود، شامپانزه ها با صداي بلند اعضاي ديگر گروهشان را به ضيافت دعوت مي كنند.

 

[..SάђάɲD..]

ژست شامپانزه ها

همچنين شامپانزه ها بسياري از ژست ها را مورد استفاده قرار مي دهند تا احساساتشان را نشان دهند. به عنوان مثال شامپانزه ها با نزديك شدن به ساير شامپانزه ها با دستان باز غذا طلب مي كنند. دوستان ممكن است همديگر را بغـ*ـل كنند، دستانشان را دور هم حلقه بزنند يا حتي يكديگر را ببوسند. يك شامپانزه مضطرب ممكن است صورت و لب هايشان را چين بيندازند. شامپانزه اي كه ترسيده دندان هايش را نشان مي دهد. لبخند اشاره دارد به اين كه حالت شامپانزه دوستانه و راحت است. موقعي كه شامپانزه لب هايش را محكم به هم مي فشرد يعني اين كه آماده حمله است.

 

[..SάђάɲD..]

حركت
شامپانزه ها معمولاً با چهار دست و پايشان راه مي روند. آنها ايستاده هم مي توانند راه بروند (موقعي كه نياز دارند تا با استفاده از دستانشان چيزي را حمل كنند). اما معمولاً اين كار را نمي كنند. همچنين شامپانزه ها براي بالا رفتن از درختان خيلي خوب هستند. جايي كه بيشتر وقتشان را در آن سپري مي كنند. يعني جايي كه مي خواهند در آن بخوابند. آنها همچنين مي توانند از شاخه اي به شاخه اي تاب بخوررند.

طول عمر
شامپانزه ها حدود ۶۰ سال در اسارت زندگي مي كنند. طول عمر آنها در حيات وحش تنها حدود ۳۵ تا ۴۰ سال است (مثل بيشتر جانوران، آنها در اسارت مدت طولاني تري زندگي مي كنند).

 

[..SάђάɲD..]

بچه شامپانزه ها و توليد مثل
شامپانزه ها در ۱۲ تا ۱۳ سالگي به طور كامل رشد مي كنند و مي توانند توليد مثل كنند. دوره حاملگي شامپانزه هاي ماده حدود ۸٫۵ تا نه ماه است و معمولاً هر بار يك بچه به دنيا مي آورند.

شامپانزه هاي ماده به دقت از بچه شان مراقبت مي كند. شامپانزه ها در شش ماهگي مي توانند موي بدن مادرشان را محكم بگيرند تا پشت مادرشان حركت كنند. آنها بعد از اين كه از شير گرفته مي شوند، شروع به ساختن لانه هاي خوابشان مي كنند و ديگر از لانه مادرشان استفاده نمي كنند. شامپانزه هاي جوان حدود هفت سال با مادرشان مي مانند.

جمعيت
جمعيت شامپانزه ها در حال كاهش است. آنها در معرض انقراض هستند. تعداد آنها صد هزار تا ۲۰۰ هزار تخمين زده مي شود.