صورت های فلکی و چیز های مرتبط با آن

[tara.gn]

وضعیت دائرةالبروج در آسمان
بین صفحه دائرةالبروج و صفحه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

زاویه‌ای به اندازهٔ '۳۰ °۲۳ وجود دارد که در حقیقت همان زاویه بین محور چرخش

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

با عمود بر صفحه حرکت انتقالی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به دور خورشید است.

دو نقطهٔ تلاقی بین دائرةالبروج و استوای سماوی،

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نامیده شده‌اند. وقتی خورشید در نقطهٔ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

(زاویهٔ صفر) قرار می‌گیرد، فصل بهار در نیمکرهٔ شمالی (و فصل پائیز در نیمکرهٔ جنوبی) آغاز می‌شود و وقتی خورشید در نقطهٔ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

(زاویهٔ ۱۸۰ درجه) قرار می‌گیرد، فصل پائیز در نیمکرهٔ شمالی (و فصل بهار در نیمکرهٔ جنوبی) آغاز می‌شود.

از سوی دیگر خورشید بر روی دائرةالبروج از دو نقطه مقابل هم عبور می‌کند که بیشترین انحراف زاویه‌ای از استوای سماوی را دارند: ابتدا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در نیمه شمالی آسمان و سپس

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

در نیمه جنوبی آسمان. این دو نقطه به ترتیب، نقطه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و نقطه

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نامیده شده‌اند.

شمالی‌ترین نقطهٔ دائرةالبروج را نقطهٔ انقلاب تیر و جنوبی‌ترین نقطهٔ آن را انقلاب دی می‌گویند که خورشید به ترتیب حدود ۲۲ ژوئن مطابق ۳۱ خرداد و ۲۲ دسامبر مطابق ۳۰ آذر به این نقاط می‌رسد.

 

[tara.gn]

تقسیم‌بندی دائرةالبروج
دائرةالبروج نیز همراه با تقسیم

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

به ۱۲ بخش مساوی (هر بخش یک برج، معادل ۳۰ درجه یا دوبعد ساعتی) تقسیم می‌شود. در دوهزارسال‌قبل از میان ۱۲

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

عبور می‌کرده و برج‌ها بوسیله آنها نامگذاری شده‌است که امروزه بعلت حرکت تقدیمی زمین با پیوستن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

(مارافسای) که در میان دو

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

و در گذر

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

قرار دارد عملاً دائرةالبروج از ۱۳ صورت فلکی عبور می‌کند اما این به معنی افزوده شدن بر برج‌های دوازده‌گانه نیست. هر بخش از دائرةالبروج نماینده یک

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است. حرکت انتقالی زمین به دور خورشید موجب می‌شود که در هر ماه از سال خورشیدی، خورشید ظاهراً درون یکی از این برج‌های دوازده‌گانه قرار بگیرد. در حقیقت

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از تقسیمات

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است که دائرةالبروج در مرکز منطقةالبروج و میزان این تقسیم‌بندی است.

 

[tara.gn]

نامگذاری برج‌ها
در زیر نام ۱۲ برج دائرةالبروج آورده شده است. این نام‌ها در اصل از ۱۲ صورت فلکی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

گرفته شده است. باید دانست که این نامگذاری بیش از دو هزار سال قدمت دارد و در حال حاضر به دلیل پدیده‌ای به نام

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، ۱۲ صورت فلکی منطقةالبروج نسبت به ۱۲ برج هم‌نام آنها در آسمان جابجا شده و تقریباً هر صورت فلکی به اندازهٔ یک برج (معادل ۳۰ درجه) به سمت شرق آسمان حرکت کرده است.

در بعضی نوشته‌های فارسی (قدیم) برج (آبام)، دائرةالبروج (آبامگرد)، منطقةالبروج (آبامگاه)، سیاره (گویال) نام گرفته‌اند.

 

[tara.gn]

برج های دوازده گانه
نام برج‌های دوازده‌گانهٔ دائرةالبروج با (معانی) و دیگر اسامی آنها عبارت است از:

1. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (قوچ) قوچ - بره - گوسفند - گوسپند
2. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (گاو نر) گاو - گاو نر
3. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (دوپیکر) دوپیکر - توأمان - زُروان
4. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (خرچنگ) خرچنگ - چنگار
5. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (شیر) شیر یا شیر بزرگ - اسد اکبر - شیراختر
6. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (خوشه) خوشه - دوشیزه - عذرا - آناهیتا
7. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (ترازو) ترازو
8. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (کژدم) کژدم - گژدم
9. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
   : (کمان) کمان - کماندار - کمانگیر - آرش - آرش کمانگیر - رامی - نیماسپ
10. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
    : (بزغالهٔ نر) بزغاله - بز - بز دریایی - کُریشک
11. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
    : (آب‌کش) آب‌کش - آبریز - بُرز - ساکب الماء
12. Please, ورود or عضویت to view URLs content!
    : (ماهی) ماهی یا دوماهی - سمکةالشمالیة

 

[tara.gn]

 

[tara.gn]

دائره معدل النهار


منطقه حركت اولي را كه از دوائر عظام است، دائره معدل النهار گويند. و به اطلاق معدل النهار و به تخفيف معدل نامند و از آن تعبير به منطقه فلك اعلي و اعظم، و منطقه فلك نهم نيز كنند. چنانكه آن را دائره استواي سماوي و دائره اعتدال هم خوانند. و فلك نهم را در طبيعيّات فلسفه، محدّد الجهات دانند. واشهر أسماي او در علم هيأت معدل النهار است.
دو قطب معدل النهار را دو قطب عالم گويند. يكي را قطب شمالي كه در جهت النعش صغري نزديك كوكب جُدَي است لذا اين كوكب را كوكب قطبي گويند، و ديگري را قطب جنوبي كه.مقابل و مقاطر او در زير زمين است. و خط مستقيمي كه در ميان آن دو قطب رسم شود كه به مركز عالم كه مركز زمين است بگذرد، آن را خط محور عالم خوانند. معدل النهار همه عالم را به دو نيمه كند: يك نيمه در جانب شمال، و يك نيمه در جانب جنوب، و مركز او مركز عالم باشد. هر نقطه اي كه در شمال و جنوب معدل فرض كنند آنرا در يك شبانه روز به حركت اولي مداري حادث شود. اين مدارات را مدارات يومي گويند. و مدارات ميول نيز نامند. اين مدارات دوائر صغارند چنانكه در درس اول گفته آمد. پس همه موازي معدل النهارند، و دو قطب همه همان قطبين معدل است. و مركز همه بر محور باشد. و هر گاه نقطه مفروضه را كوكبي فرض كنند، از مدارات مركز كوكب آنچه فوق الارض باشد قوس النهار آن كوكب گويند، و آنچه تحت الارض باشد قوس الليل او.
يك شبانه روز را از دوره حركت اولي كه 360 درجه است به 24 ساعت مستوي قسمت كرده اند كه هر پانزده درجه فلكي يك ساعت زماني، و هر يك درجه فلكي چهار دقيقه زماني است و گاهي اطلاق زمان بر اجزاي معدل كنند از قبيل اطلاق سبب به اسم مسبب، و يا اطلاق حال بر محل وي. قطب نزديك جدي را بدين سبب شمالي گويند كه در جهت شمال مستقبل به مشرق است. و در وجه تسميه آن بيان ديگر در پيش است كه گفته آيد.

 

[tara.gn]

 

[tara.gn]

ستاره قطب شمال
ستاره قطبی یا ستارهٔ شمالی ستاره‌ای است که بسیار نزدیک به امتداد محور زمین بر

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

باشد، و جهت شمال (در نیمکره شمالی) یا جنوب (در نیمکره جنوبی) را نشان می‌دهد؛ و ستاره‌ای است که با این موقعیت محلش نسبت به ناظر ساکن روی زمین تغییر نمی‌کند. در حال حاضر این موقعیت از آن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است که با

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

۲/۱ درخشانترین ستارهٔ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

است، اما به دلیل

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

زمین این مکان تغییر می‌کند. در ۴۰۰۰ سال پیش ستاره قطبی ستاره اتا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

بود، ۳۰۰۰ سال پیش ستاره قطبی ستاره

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، و در سال ۱۴۰۰۰ میلادی ستارهٔ قطبی ستارهٔ

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

خواهد بود.
زمین دور محوری فرضی که از شمال و جنوب کرهٔ زمین می‌گذرد می‌چرخد. این چرخش زمین موجب می‌شود که ما تصور کنیم همهٔ ستاره‌های آسمان حول محوری می‌چرخند(حرکت ظاهری دارند)، که در محل محور گردش آن‌ها ستارهٔ قطبی می‌درخشد؛ ستارهٔ پرنوری که جایش در آسمان ثابت است. دلیل عدم حرکت ظاهری ستارهٔ قطبی این است که این ستاره در امتداد محور چرخش زمین قرار دارد.

• در شب می‌توان به وسیلهٔ ستارهٔ قطبی و دب اکبر زمان را تشخیص داد. روش آن در مدخل
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  آمده است.
• همچنین توسط ستاره قطبی می‌توان
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  را تعیین کرد.

• در
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  زمین ستارهٔ جُدَی با تقریب بسیار خوبی جهت
  Please, ورود or عضویت to view URLs content!
  را نشان می‌دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، درست به سمت شمال ایستاده‌ایم. برای یافتن ستارهٔ قطبی روش‌های مختلفی وجود دارد:
  
  1. به وسیلهٔ ستاره‌های ملاقه‌ای شکل «
     Please, ورود or عضویت to view URLs content!
     » (
     Please, ورود or عضویت to view URLs content!
     هفت برادران): هر گاه دو ستارهٔ پایانی پیالهٔ ملاقه را به هم وصل کنیم، و ۵ برابر فاصلهٔ میان دو ستاره به سمت بالا ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می‌رسیم.
  2. به وسیلهٔ ستاره‌های W شکلِ «
     Please, ورود or عضویت to view URLs content!
     »: هرگاه وسط W را حدود ۵ برابر فاصلهٔ دو ستارهٔ اضلاع آن به سوی بالا ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می‌رسیم. ذات‌الکرسی نسبت به دب اکبر به ستارهٔ قطبی نزدیک‌تر است، ولی یافتن آن در آسمان مشکل‌تر است.
  3. ستارهٔ قطبی، خود آخرین ستارهٔ دستهٔ ملاقهٔ صورت فلکی ملاقه‌ای شکل «
     Please, ورود or عضویت to view URLs content!
     » است.
  
  

 

[tara.gn]

راه های تشخیص ستاره ی شمالی

 

[tara.gn]

ستاره قطب جنوبی
در حال حاضر هیچ ستاره پرنوری به عنوان ستاره جنوبی، مانند ستاره جدی به عنوان ستاره شمالی وجود دارد، موجود نیست.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

نزدیک‌ترین ستاره قابل رؤیت با چشم غیرمسلح به قطب جنوب است(با فاصله زاویه‌ای یک درجه از قطب جنوب)، ولی کم‌فروغ بودن آن(با

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

حدود ۵.۵ این ستاره)، آن‌را از استفاده عملی به عنوان ستاره قطب جنوب خارج می‌سازد. در روی خط استوا، و اندکی بالا و پایین آن، هم می‌توان

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را در آسمان دید، و هم صورت فلکی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

را می‌توان دید.