فواید زالو درمانی چیست؟

[آدم برفی]

در زمان های گذشته حکمای طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری ها یا پیشگیری از ابتلا به آن ها، از شیوه های درمانی خاصی استفاده می کردند. زالو درمانی یکی از این درمان های مفید و موثر بود که طی زمان به دست فراموشی سپرده شد و امروزه هم با وجود توصیه‌ی متخصصان طب سنتی خیلی از آن استقبال نمی شود. این در حالی است که برخی از پزشکان و درمانگران از زالو با عنوان جراح مینیاتوری نام می برند که قادر است با ایجاد برش های بسیار خفیف و ریز در پوست بدن، بیماران را درمان کند. در دین مبین اسلام نیز به زالو درمانی تاکید شده است و حتی پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: «بهترین درمان شما حجامت، انفیه و زالو انداختن است.» برای آشنایی با فواید زالو درمانی با گیاه یاب همراه شوید.

زالو چیست؟
زالو کرم حلقوی شکل کوچکی است که از ۲۵۰۰ سال قبل در هند، یونان، روم، ایران و سپس در اروپا استفاده‌ی پزشکی داشته و در قرن نوزدهم از آن برای درمان هر دردی استفاده می شده است. بزاق آن حاوی بیش از صد نوع ماده‌ی حیاتی مفید است که موجب درمان بیماری های مختلفی می شود. بزاق زالو شامل دو دسته مواد است؛ گروهی به عنوان نروترانسمیتر روی پایانه های عصبی عمل می کنند و دسته‌ی دیگر روی گردش خون عمومی و مویرگ ها تاثیر گذاشته و به عنوان ضد انعقاد، ضد تورم و ضد درد ایفای نقش می کنند. زالو هنگام مکیدن خون، مواد متنوعی ترشح می کند که خواص درمانی دارند. خواص مواد ترشح شده در خون توسط زالو عبارتند از:

* معروف ترین ماده‌ی مترشحه از زالو هیرودین است که باعث کاهش درد موضعی و بی حسی هنگام نیش زدن می شود.

* ماده‌ی هیستامین آن خاصیت گشادکنندگی عروق دارد.

* بزاق زالو به دلیل وجود آنزیم هیلارونیداز خاصیت ضد انعقادی دارد.

* دارای خاصیت آنتی بیوتیک است و بر بیماری های ناشی از میکروب سل، اسهال خونی و دیفتری موثر است.

* خاصیت ضد التهابی دارد.

فواید زالو درمانی برای درمان بیماری ها
* امروزه زالو در مهار پرخونی عروق، به عنوان مهم ترین عارضه‌ی جراحی های پلاستیک، میکروسکوپی، پیوند اعضا و کرافت های پوستی به خوبی عمل می کند و مانع احتقان خون، ترومبوز و نکروز عضو پیوند زده می شود. جراحان ترمیمی به نقش ارزشمند زالو در پیوند عضوهای قطع شده مانند انگشت های دست و پا پی بـرده اند، زیرا عامل اصلی در موفقیت پیوند اعضا و برقراری جریان است.

* آنزیم هیرودین یکی از قوی ترین و موثرترین مهارکننده های انعقاد خون است که به شکل طبیعی در اختیار انسان قرار گرفته و از لخته شدن خون در مسیر عروق پیشگیری می کند و تزریق آن در موضع موجب می شود جریان گردش خون در آن موضع یا اندام بالا رود، به همین دلیل پس از عمل جراحی آنژیو قلب و بیماری های کرونری، زالو درمانی می تواند نقش موثری ایفا کند و عوارض جانبی و خطر حمله های قلبی را کاهش دهد.

* انداختن زالو پشت گوش ها در بیماری هایی مانند پارکینسون، MS، گرفتگی عروق مغز، آلزایمر و صرع موثر است.

* از زالو می توان برای درمان عفونت چشم و گل مژه، سینوزیت مزمن، کیست و غده های عفونی زیر پوست استفاده کرد.

* بزاق دهان زالو خاصیت ضد التهابی دارد و همین موضوع سبب شده در درمانگران طب سنتی از آن برای درمان التهاب های پوستی و مفصلی استفاده کنند. ضمن آنکه در بزاق زالو ماده ای وجود دارد که مانند آنتی بیوتیک عمل می کند و کارایی زیادی در درمان های بیماری های پوستی مانند انواع جوش ها، آکنه ها و آبسه های پوستی دارد. این ماده کمک می کند آلودگی های موجود در محل آکنه ها و جوش ها برطرف شود. همین ماده است که هنگام گزش زالو موجب می شود محل گزش دچار آلودگی نشود.

* زالوها با مکیدن خون بیمار مبتلا به بیماری های آلرژیک، می توانند در افزایش ایمنی بدن بیمار و کاهش علائم آلرژی موثر باشند، در نتیجه فرد در مقابل کوچک ترین عوامل حساسیت زا واکنش نشان نمی دهد.

* برخی درمانگران طب سنتی معتقدند اگر از زالو درمانی در ناحیه‌ی فک و صورت به طور مستمر استفاده شود، این کار می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به عفونت های دهان و لثه داشته باشد.

* سردرد میگرنی، سرگیجه، ضعف حافظه، تشنج، وز وز گوش، تیرگی صورت، کبودی لب ها، سیروز کبدی، آرتروز زانو، روماتیسم، خار پاشنه پا، پسوریازیس، اگزما، کهیر، فشار خون، زخم های دیابتی، سیاتیک، واریس، کابوس، تنگی نفس (آسم)، ورم مری، عطش مفرط، درد مهره های گردن، درد بین دو کتف و دست ها و … را درمان می کند.

خونریزی ندارد!
زالو هر بار که عمل گزش را انجام می دهد، حدود پنج سی سی از خون انسان را می مکد. البته به دلیل ترشح مواد ضد انعقاد خون پس از جدا شدن زالو از بدن خونریزی از محل گزش ادامه می یابد که در این حالت نیز حدود ۱۵ سی سی خون از بدن خارج می شود. درمانگران طب سنتی برای پیشگیری از خونریزی در این مرحله از داروهایی طبیعی با منشا گیاهی یا حیوانی استفاده کرده و خونریزی را کنترل می کنند.

بهترین نوع زالو
بهترین زالو آن است که در اندازه ای متوسط با سر بزرگ و به رنگ ماشی باشد، بالای آن به سبز بزند، دو خط زرنیخی طولانی بر پشت داشته باشد و در آب برکه های خزه دار (محل زیست قورباغه) صید شود. در بین گونه های زالوی پزشکی، بهترین نوع آن نوع شرقی است که زالوهای موجود در ایران از این نوع است.

فواید زالو درمانی و برتری آن بر حجامت
زالو خون را بیشتر از حجامت از عمق و باطن عضو جذب می کند، به همین دلیل در بیشتر مواقع بعد از جدا شدن زالو، خونریزی همچنان ادامه دارد و هر چه موضع را پاک کنند، خونریزی بیشتر می شود.

نکته: بهتر است زالو را در نقاط حجامت قرار داد تا اگر خروج خون در حد انتظار نبود، بتوان روی آن شیشه‌ی حجامت را گذاشت و خون کثیف را بیرون کشید.

آماده کردن زالو برای استفاده
یک روز قبل از استفاده آن ها را صید کرده و در ظرفی سراریز نگه می دارند تا هر چه در شکم دارند، قی کنند. بعد آن ها را در ظرف بزرگ آب شیرین میندازند تا حرکت کنند و هر کدام را که سریع تر حرکت کند انتخاب کرده، سپس لزوجات آن را با اسفنج یا پارچه زبری پاک می کنند تا آماده چسبیدن به عضو شود. عضو مورد نظر را با آب و نمک شسته و می مالند تا سرخ شود و زالو بر آن می چسبانند. البته امروزه زالوها در مراکز درمانی مورد تایید با شرایط خاص نگهداری می شوند.

تفاوت زالو درمانی طب سنتی و مدرن
در طب سنتی ایران زالو درمانی دارای مقدمه و موخره ای و رعایت توصیه های مفیدی است که می تواند اثر درمانی زالو را صد چندان کند. در طب سنتی ایران هر دارویی و هر بیماری مزاج خاص خود را دارد، به همین دلیل تمام مراحل درمان باید بر اساس اصلاح طبع و مزاج باشد. زالو نیز به عنوان یک داروی بسیار با ارزش و معجزه گر دارای مزاجی است و باید با در نظر گرفتن مزاج بیمار استفاده شود.

در توصیه ها و دستورهای طب سنتی ایران ابتدا باید به بیمار مصلح و منضج داد تا بدن از اخلاط فاسد پاک شده و سپس زالو درمانی انجام شود. به همین دلیل وقتی بیمار دارای غلبه‌ی اخلاط فاسد است نباید زالو درمانی کند، چون خود زالو ممکن است باعث تجمع یا تخلیه‌ی نا به جای اخلاط شده و به جای درمان و شفای بیماران، درد را زیادتر کند یا تاثیری نداشته باشد.

در زالو درمانی مدرن به خصوص در کشورهای اروپایی ممکن است هیچ توجهی به مزاج زالو، مزاج بیمار و اصلاح طبع نشود و بدون توجه به سیستم های مختلف بدن و تعادل مزاج، زالو درمانی به شکل موضعی انجام شود.

زالو درمانی برای سرد مزاج ها ممنوع!
انجام حجامت و زالو درمانی شرایط خاصی دارد و کم کردن خون (حجامت و زالو درمانی) روا نیست، مگر تحت شرایطی مانند این که باید در آن موضع یا در کل بدن خون زیادی وجود داشته باشد. بر این اساس زالو درمانی برای برخی از بیماران مضر است، مانند بیماران گوارشی دارای نفخ معده و یبوست که کم کردن خون بدن برایشان عوارضی دارد و ضعف معده‌ی آن ها را تشدید می کند.

توصیه های درمانی
* زالو درمانی یکی از شیوه های درمانی کم خطر و کم عارضه است. البته باید توجه داشته باشید که خطرات محدود این شیوه درمانی در صورتی که به متخصص متبحر و آشنا به طب سنتی مراجعه کنید قابل کنترل و پیشگیری است. در نتیجه زالو انداختن حتما باید به تشخیص و تجویز پزشک متخصص طب سنتی و در مراکز بهداشتی و درمانی انجام شود.

* پس از زالو درمانی موضع مورد نظر معمولا خونریزی دارد. برای پیشگیری از بروز برخی مشکلات، هشت ساعت پس از آن در استراحت و آرامش باشید.

* اگر فرد مبتلا به بیماری باشد که به واسطه آن با مشکل انعقاد خون رو به رو باشد باید این مساله را با درمانگر خود حتما مطرح کند.

* مصرف رب انار، آب انار و گلاب (شش واحد آب انار + یک واحد گلاب)، مصلح ها و منضج های گیاهی یک هفته قبل از زالو درمانی بسیار مفید است.

* مصرف غذاهای سرد (لبنیات، تخم مرغ، برنج، مرغ، خیار و کاهو، کیوی، میوه‌ی نارس و ترش، ماکارونی، آش جو، آلوچه و …) حداقل هشت ساعت قبل از زالو درمانی مجاز نیست.

* قبل از زالو درمانی حداقل ۱۵ روز رژیم های پاکسازی زیر نظر پزشک استفاده کنید.

* تا ۳۶ ساعت موضع زالو درمانی با آب تماس نداشته باشد.

* در صورت خارش، محل زالو درمانی را بخور سرکه و آب بدهید، ولی نباید زخم زالو و اطراف آن را را بخارانید.

* حساسیت به زالو از موارد بسیار نادر ولی ممکن است.

نیک و نو