آفریقا معرفی قاره آفریقا و کشورهای آن

[نسترن محمدی کیا]

این کشور از اعضای بنیان‌گذار اتحادیه آفریقا است و دومین اقتصاد بزرگ را در میان اعضای آن دارد. سازمان ملل، اتحادیه کشورهای همسود، سازمان تجارت جهانی، صندوق بین‌المللی پول، گروه ۷۷ و گروه ۲۰ از دیگر سازمان‌های بین‌المللی است که آفریقای جنوبی در آن‌ها عضویت دارد. جمهوری آفریقای جنوبی همچنین پس از رفع آپارتاید، در سال ۱۹۹۴ به جنبش عدم تعهد پیوست.

نظام سیـاس*ـی این کشور مردم‌سالاری پارلمانی است اما پست ریاست دولت و ریاست کشور در یک رئیس‌جمهور منتخب پارلمان ادغام شده‌است. پارلمان این کشور از دو مجلس تشکیل می‌شود. مجلس علیا با نام شورای ملی استان‌ها و مجلس سفلی با نام مجمع ملی.

آفریقای جنوبی ۱۱ زبان رسمی دارد؛ ۹ زبان از زبان‌های آفریقایی خانوادهٔ بانتو و دو زبان اروپایی؛ یکی زبان آفریکانس که از هلندی ریشه گرفته و زبان اکثریت سفیدپوستان و دورگه‌های این کشور است و دیگری زبان انگلیسی که در تجارت و عرصهٔ عمومی استفاده زیادی دارد، اما فقط پنجمین زبان پرگویشور در خانه‌هاست.

 

[نسترن محمدی کیا]

از آفریقای جنوبی به‌عنوان ملت رنگین‌کمان یاد می‌شود، این اصطلاح را نخستین بار اسقف اعظم دسموند توتو به کار برد و بعدها رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی نلسون ماندلا از آن به عنوان استعاره‌ای برای توصیف پیشرفت‌های جدید تنوعات فرهنگی نشات گرفته از ایدئولوژی آپارتاید استفاده کرد. آفریقای جنوبی میزبان جام جهانی ۲۰۱۰ بود و این نخستین بار بود که این تورنمنت در آفریقا برگزار شد.

این کشور در زمان آپارتاید با ایران روابط نزدیکی داشت و صادرکننده‌ی سلاح و اورانیوم و وارد کننده‌ی نفت از ایران بود. پس از انقلاب ۵۷ ایران به جنبش تحریم آفریقای جنوبی پیوست و این دو کشور قطع رابـ ـطه کردند. پس از رفع آپارتاید در سال ۱۹۹۴ میلادی روابط این دو کشور ادامه یافت.

 

[نسترن محمدی کیا]

گذشته‌های دور​

آفریقای جنوبی دارای تعدادی از قدیمی‌ترین آثار باستانی موجود در قاره آفریقا است. سنگواره‌های بسیاری در غارهای استرک‌فونتین(Strekfontein)، کرومدرای(Kromdraai)و ماکاپانسگات(Makapansgat) وجود دارند که نشان می‌دهند که جنوبی‌کپی‌آسا(Australopithecine) از سه میلیون سال پیش در آنجا حضور داشته‌اند. همچنین نمونه‌های گوناگونی از انسان‌های اولیه که شامل انسان ماهر، انسان راست‌قامت و انسان امروزی یعنی انسان خردمند می‌شود در آن جا یافت شده‌است.

ورود اروپایی‌ها​

تاریخ نوشتاری آفریقای جنوبی با شرح دریانوردان اروپایی که از راه‌های بازرگانی هند شرقی می‌گذشتند آغاز می‌شود. نخستین دریانورد اروپایی که موفق شد از این آبراه گذر کند، کاوشگر پرتغالی بارتلومیو دیاس در سال ۱۴۸۸ میلادی بود. او هنگام بازگشت به لیسبون مکانی را که کشف کرده بود «دماغه طوفان‌ها» نامید، اما هنری دریانورد، که پشتیبان مالی دیاس بود، نام آن را به «دماغه امید نیک»که اشاره‌ای به راهی برای رسیدن به سرزمین هند بود، تغییر داد.

 

[نسترن محمدی کیا]

فعالیت هلندی‌ها​

رخ دادن تعدادی سانحه دریایی که در ساحل آفریقای جنوبی رخ داد، علاوه بر نوشته‌های دریانوردان ابتدایی، شرح‌های نجات یافتگان سوانح دریایی اولین شرح‌های کتبی تاریخ این کشور هستند. دو سده پس از سال ۱۴۸۸ میلادی به بعد تعدادی از گروه‌های ماهیگیری که شامل دریانوردان پرتغالی می‌شدند، در ساحل ساکن شدند ولی شرح کتبی از آن‌ها باقی نمانده‌است. در سال ۱۶۵۳، جان ون ریسبک به نمایندگی کمپانی هند شرقی هلند محلی برای تهیه خواربار در دماغه امید نیک (آرزوی خوب) تأسیس کرد. در سده‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی این جمعیت هلندی به آرامی بیشتر شد و سرانجام ساکنین هلندی مردم شوسا واقع در منطقه رودخانه ماهی را دیدند و پس از آن جنگهایی به نام جنگهای مرزی کیپ به دلیل تصاحب زمین و دام شکل گرفت.

برای رفع کمبود نیروی کار کیپ از اندونزی، ماداگاسکار و هند بردگانی آورده شدند. علاوه بر این، رهبران دردسر سازی که اغلب از اشراف بودند از مستعمرات هلند به آفریقای جنوبی تبعید شدند. این گروه از بردگان سرانجام جمعیتی را تشکیل دادند که اکنون به عنوان مالایی‌های کیپ شناخته می‌شوند. آن‌ها از سوی استعمارگران اروپایی اغلب دارای مقام اجتماعی بهتری محسوب شده‌اند و همچنین صاحب زمین نیز شدند و با توسعه آپارتاید، زمین‌های خود را از دست دادند.

بسیاری از نوادگان این بـرده‌ها که اغلب با ساکنین هلندی ازدواج کردند بعدها با بازماندگان خوی‌خوی به عنوان رنگین‌پوستان کیپ در یک رده قرار گرفتند. با ادغام بیشتر در بین جمعیت رنگین پوستان کیپ و مردم شوسا و دیگر مردم آفریقای جنوبی حال آن‌ها حدود ۵۰ درصد از کیپ غربی را دربرگرفته‌اند.

 

[نسترن محمدی کیا]

ورود بریتانیا​

امپراتوری بریتانیا، دماغه امید نیک را برای مرتبط نمودن راه بر روی هند و استرالیا در سال ۱۷۹۷ فتح نمود. کمپانی هند شرقی هلند ورشکسته شد و بریتانیای کبیر مستعمره کیپ را در سال ۱۸۰۵ به خود اضافه کرد. بریتانیا جنگ‌های مرزی علیه شوسا را ادامه داد و مرز شرقی را از طریق قلعه‌هایی که در طول رودخانه ماهی ساخته بود و استحکام بخشیدن آن از طریق حمایت از اسکان بریتانیایی‌ها بیشتر به سمت شرق کشانید. به دلیل فشار جوامعی که خواستار لغو بـرده‌داری بودند، مجلس عوام بریتانیا تجارت جهانی بـرده خود را در سال ۱۸۰۶ و سپس بـرده داری را در تمامی مستعمره‌های خود در سال ۱۸۳۳ لغو کرد.

 

[نسترن محمدی کیا]

تبعیض نژادی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم​

در سال ۱۹۴۸ حزب ملی آفریقای جنوبی از طریق رای‌گیری به قدرت رسید و آغاز به انجام یک رشته قوانین مبنی بر جداسازی نژادی که به نام «آپارتاید» شناخته می‌شود، کرد. این تبعیض در مورد ثروت به دست آمده از صنعتی سازی سریع دهه‌های ۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی نیز به کار رفت. در حالی که اقلیت سفیدپوستان از بالاترین استاندارد زندگی قاره آفریقا، که برابر سطح زندگی در کشورهای غربی جهان اول بود، برخوردار گشته بودند، اکثریت سیاه‌پوستان از لحاظ هرگونه استانداردی همچون درآمد، تحصیل و حتی ورود به ادارات دولتی مورد تبعیض قرار داشتند.

دولت برآمده از آپارتاید، میان یک سیاه‌پوست، هندی یا رنگین‌پوست آفریقای جنوبی به مانند مردم کشورهایی همچون غنا و تانزانیا فرقی قائل نبود و با تمامی آن‌ها به عنوان شهروند درجه آخر رفتار می‌کرد.

 

[نسترن محمدی کیا]

آزادی ماندلا و انتخابات آزاد​

آپارتاید نژادی روز به روز در جهان باعث جنجال بیشتر می‌شد و به تحریم‌های خارجی کشورهای غربی و شورش و سرکوبهای داخلی انجامید. از سرکوب شدید توسط دولت متشکل از سفیدپوستان و مقاومت، اعتصاب، راهپیمایی، اعتراض و خرابکاری توسط احزاب ضد آپارتاید به‌ویژه کنگره ملی آفریقا (ANC) دیر زمانی ادامه یافت. در سال ۱۹۹۰ دولت حزب ملی نخستین گام برای مذاکره کناره‌گیری از قدرت را با لغو ممنوعیت کنگره ملی آفریقا و دیگر نهادهای سیـاس*ـی چپ‌گرا برداشت و نلسون ماندلا را بعد از ۲۷ سال زندان آزاد کرد. قوانین آپارتاید به تدریج از کتاب‌های قانون حذف شدند و اولین انتخابات چند نژادی در سال ۱۹۹۴ برگزار شد. حزب ANC با اکثریت آرا پیروز انتخابات شد و از آن زمان تاکنون قدرت را در دست داشته‌است.

میلیون‌ها نفر از مردم آفریقای جنوبی که اکثراً سیاهپوست هستند، همچنان در فقر و حاشیه شهرها زندگی می‌کنند. بسیاری این امر را میراث رژیم آپارتاید می‌دانند و همچنین بسیاری این فقر را ناشی از ناکامی دولت اخیر در مقابله با موضوعات اجتماعی می‌دانند. البته دیگر عوامل را از جمله ضعف در قوانین مالی و پولی دولت، برای تضمین تقسیم ثروت و رشد اقتصادی را نیز مقصر می‌دانند. به هر حال سیاست مسکن ANC در شرایط زندگی بسیاری از طریق تغییر جهت هزینه‌های مالی و پیشرفت سیستم جمع‌آوری مالیات بهبود حاصل کرده‌است.

 

[نسترن محمدی کیا]

سیاست​

آفریقای جنوبی ۲ مجلس دارد: شورای ملی استان‌ها (یا مجلس اعیان) با ۹۰ عضو و مجمع ملی آفریقای جنوبی (یا مجلس عوام) با ۴۰۰ عضو. اعضای مجلس عوام برحسب جمعیت انتخاب می‌شوند. نصف اعضا از طریق لیست ملی و نصف دیگر از طریق لیست استان‌ها انتخاب می‌شوند. ۱۰ عضو برای نمایندگی هر استان در شورای انتخابات بدون توجه به جمعیت آن استان انتخاب می‌شود. هر دو مجلس هر ۵ سال یک بار برگزار می‌شود. دولت در مجلس عوام تشکیل می‌شود و رهبر حزب اکثریت در مجلس ملی رئیس‌جمهور می‌شود.

کنگره ملی آفریقا (ANC) در سیاست آفریقای جنوبی پیشرو است و در آخرین انتخابات عمومی سال ۲۰۰۴ ۶۹٫۷ درصد آرا و ۶۶٫۳ درصد آرای انتخابات شهرداری ۲۰۰۶ را به دست آورد. مهم‌ترین چالش در مقابل ANC حزب متحد دمکرات‌ها است که در انتخابات ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ به ترتیب ۱۲٫۴ و ۱۴٫۸ درصد آرا را به دست آورد. رهبر این حزب تونی لئون است. حزب پیشرو قبلی یعنی حزب ملی جدید که آپارتاید را از طریق سلف خود به وجود آورد، از سال ۱۹۹۴ تا به حال همیشه در انتخابات تحقیر شده و سرانجام به انحلال کشیده شد. آن‌ها تصمیم گرفتند تا در ۹ آوریل ۲۰۰۵ با ANC ادغام شوند. دیگر احزاب سیـاس*ـی اصلی در مجلس حزب آزادی اینکاتا که نماینده مردم زولو است و دموکرات‌های مستقل که به ترتیب ۶٫۹۷ و ۱٫۷ درصد آرا را در انتخابات ۲۰۰۴به دست آوردند.

در آفریقای جنوبی، بعد از نلسون ماندلا، تابو امبکی، گالیما موتلانته، جیکوب زوما و سیریل راماپوسا به ریاست جمهوری رسیدند.

 

[نسترن محمدی کیا]

تقسیمات کشوری​

هنگامی که آپارتاید در سال ۱۹۹۴ ملغی شد دولت ناچار شد تا بانتوسان‌های مستقل و نیمه‌مستقل قبلی را به ساختار سیـاس*ـی آفریقای جنوبی تبدیل کند. به همین دلیل چهار استان قبلی با نام‌های استان کیپ، استان کوازولو ناتال، ایالت آرنج فری و ترانس وال کنار گذاشته شدند و ۹ استان دیگر جایگزین آن‌ها شدند. این استان‌های جدید از استان‌های پیشین کوچک‌ترند که برای تخصیص منابع بیشتر این‌طور کوچک در نظر گرفته شده‌اند.

این ۹ استان به ۵۲ بخش تقسیم می‌شوند که ۶ تای آن‌ها شهرداری کلان‌شهرها و ۴۶ تای آن‌ها شهرداری بخش‌ها هستند. ۴۶ بخش‌داری خود به ۲۳۱ شهرداری تقسیم می‌شوند. بخش‌داری‌ها همچنین شامل ۲۰ بخش مدیریتی (که اغلب منطقه حفاظت‌شده هستند) هستند که مستقیماً توسط بخش‌داری‌ها اداره می‌شوند. ۶ شهرداری کلان‌شهر اعمال بخش‌ها و شهرداری‌های محلی را انجام می‌دهند.

بزرگترین شهرها و جمعیت آن
کیپ تاون -> ۳٬۵۳۳٬۰۰۰
دوربان -> ۳٬۱۲۰٬۰۰۰
ژوهانسبورگ -> ۲٬۰۲۶٬۰۰۰
سووتو -> ۱٬۶۹۵٬۰۰۰
پرتوریا ->۱٬۶۱۹٬۰۰۰
پورت الیزابت-> ۹۶۸٬۰۰۰
پیتر ماریتزبورگ-> ۷۵۱٬۰۰۰
ورینیگینگ -> ۴۷۵٬۰۰۰
بلوم فونتین -> ۴۶۳٬۰۰۰

 

[نسترن محمدی کیا]

قدرت نظامی​

نیروهای مسلح آفریقای جنوبی که به نیروهای دفاعی ملی آفریقای جنوبی (SANDF) معروف هستند در سال ۱۹۹۴به وجود آمدند. قبلاً نام آن‌ها نیروی دفاعی آفریقای جنوبی (SADF) بود و نیروی جدید هم SADF و هم نیروی نظامی سازمان‌های مبارز برای آزادی که به (MK) [Umkhonto we sizwe] معروفند ارتش آزادی‌خواهی مردمی آزانیان (APLA) و نیروهای دفاعی سابق (سرزمین مادری) را دربرمی گیرد. SANDF به چهار شاخه ارتش آفریقای جنوبی نیروی هوایی آفریقای جنوبی نیروی دریایی آفریقای جنوبی و خدمات بهداشتی نظامی آفریقای جنوبی تقسیم می‌شود. در سالهای اخیر SANDF به عنوان نیروی اصلی حافظ صلح قاره آفریقا تبدیل شده و در عملیات‌های حفظ صلح سازمان ملل در جنگ‌های داخلی جمهوری دموکراتیک کنگو و بروندی شرکت کرده‌است. این ارتش بخشی از نیروهای صلح‌بان چندملیتی سازمان ملل است.

در دهه ۷۰ میلادی آفریقای جنوبی برنامهٔ تولید سلاح‌های هسته‌ای خود را آغاز کرد و ممکن است یک آزمایش هسته‌ای با نام واقعه Vela را در سال ۱۹۷۹ در اقیانوس اطلس اجرا کرده باشد، اما پس از آن برنامه هسته‌ای خود را کنار گذاشته و پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را در سال ۱۹۹۱ امضا کرد و زرادخانه کوچک خود را نابود نمود. این کشور تنها کشور آفریقایی است که توانسته سلاح اتمی تولید کند و تا امروز تنها کشوری در دنیاست که داوطلبانه زرادخانه جنگ‌افزار هسته‌ای خود را نابود نموده‌است.