...zαнrα...*
کاربر نگاه دانلود
نفرتي تي (Nefertiti) همسر عظيم الشأن سلطنتي (عنواني که ملکه مصر با آن خطاب ميشد) آمنهوتپ چهارم (که بعدها به اخناتن - Akhenaton - شهرت يافت)، مادر همسر و احتمالا نامادري فرعون توتانخامن (Tutankhamen) قدرمندترين ملکه مصر باستان بوده است.
او به احتمال فراوان مدت کوتاهي پس از مرگ شوهرش تا به سلطنت رسيدن توتانخامن بر مملکت سلطنت کرده و نام او به طور تقريبي چنين ترجمه شده است: " زن زيبايي آمده است".
شهرت او به خصوص مديون مجسمه نيم تنه ايست که در موزه آلتس برلين نگهداري ميشود و از آنجايي که در کارگاه تتموس (Thutmose) يافته شد ساخته اين مجسمه ساز عنوان شده است. اين مجسمه مثال بارزي از درک مصريان باستان از تناسبات واقعي چهره است.
نفرتي تي القاب متعددي داشته است، در شهر باستاني کارناک کتيبه هايي وجود دارد که او را وارثه، بزرگ نيکوکاران، صاحب دلربايي، مظهر خوشبختي، بانوي ملاحت، عزيز و بانوي دو مملکت خطاب کرده اند.
خانواده
در باره اصل و نسب نفرتي تي عقيده محکمي وجود ندارد، اما نظريه اي که عموميت بيشتري دارد او را دختر آي (Ay) که بعدها به مقام فرعون رسيد، ميداند. يک نظريه ديگر که حاميان متعددي يافته است، نفرتي تي را شاهزاده خانمي از اهالي بين النهرين ميدانند و همچنين عده اي او را دختر يا خويشاوند آمنهوتپ سوم Amenhotep III يا از يک خانواده اشرافي اهل تيبس يونان ميدانند.
تاريخ دقيق ازدواج نفر تي تي با آمنهوتپ چهارم و به تخت نشستن او به عنوان ملکه چندان دقيق نيست اما ميدانيم که اين دو شش دختر داشته اند که تاريخ تولدشان ثبت شده است.
آمنهوتپ چهارم در سال چهارم سلطنت خود (1346 ق.م.) به پرستش آتون (Aton خدای خورشید) پرداخت. او انقلابی مذهبی به وجود آورد که ملکه نفرتی تی در آن نقشی برجسته داشت. این عقیده وجود دارد که این سال آغاز بنا نهادن پایتختی جدید نیز بوده که آختاتن (Akhetaten) نام داشته و در محلی که امروز العمارنه (al-‘amārnä) نامیده میشود قرار داشته است.
در سال پنجم سلطنت، آمنهوتپ چهارم برای نشان دادن مذهب خود، نامش را به طور رسمی به اخناتن تغییر میدهد. در سال ششم، هرچند ساخت و ساز شهر هنوز تا دو سال ادامه داشته، اما پایتخت رسما از تیبس به العمارنه منتقل میشود. این شهر جدید به مذهب جدید این زوج تقدیم شده بود و اعتقاد بر این است که مجسمه نیم تنه مشهور ملکه در همین دوران ساخته شده باشد.
قدرتمندترین زن جهان
نفرتی تی در طی دوران سلطنت اخناتن و شاید بعد از آن، از قدرتی بی مانند برخوردار بود و شاید قدرتمندترین زن در سراسر جهان به شمار میرفت. گاهی او در دوران سلطنت شوهرش از قدرتی برابر با شاه برخوردار بود و آنها به طور مشترک به سلطنت میپرداختند.
تصاویر نفرتی تی بر دیوارهای معبد در اندازه های تصویر فرعون نقش شده است که همین امر نشان دهنده اهمیت اوست. تصاویر دیگری از نفرتی تی وجود دارد که او را به تنهایی در حال پرستش آتون نشان میدهد و همچنین نقش برجسته ای که وی را با گرز و در حال مغلوب ساختن دشمنی خارجی در برابر آتون نمایش میدهد. چنین مضامینی همواره مختص به فراعنه بوده و با این حال نفرتی تی نیز در آنها به تصویر کشیده شده است.
مرگ
در حدود سال 14 سلطنت (1336 ق.م.) به بعد ديگر در اسناد تاريخي نامي از نفرتي تي به ميان نيامده است. اعتقاد بر اين است که او در اثر شيوع يک بيماري مانند طاعون يا به دلايل طبيعي درگذشته باشد.
نظريه اي که سابق بر اين وجود داشت و مبني بر سقوط ملکه از اوج قدرت و رسوايي او بود، اکنون مردود اعلام شده است زيرا پاک شدن عامدانه تصاوير يک ملکه اخناتن در واقع مربوط به ملکه اي به نام کيا (Kiya) بوده است. در هر صورت، اطلاعات قابل تحقيق و بررسي از اين دوره در طي تاريخ به کلي از ميان رفته اند.
با در نظر گرفتن نظريات موجود، اين احتمال وجود دارد که نفرتي تي مسئول جدايي از مذهب آتون بوده است. او پايتخت را مجددا به تيبس بازگرداند، تا موجب رضايت مردم و کاهنان اعظم معبد آمون شود. نفرتي تي آماده پذيرش مرگ خود بود. اکنون زمان به سلطنت رسيدن توتانخاتن (Tutankhaten) ناپسري وي بود که با دختر نفرتي تي، آنخسن پاتن (Ankhesenpaaten) ازدواج کرده بود.
اين زوج سلطنتي بسيار جوان و بي تجربه بودند. نظرياتي مبني بر زنده بودن نفرتي تي در اين دوران وجود دارد که او را راهنماي اين زوج ميداند. در صورت صحت اين نظريات، در سال سوم سلطنت توتانخاتن، نفرتيتي درگذشته و يا سلطه خود را بر امور سلطنت از دست داده است. در همين سال توتانخاتن نام خود را به توتانخامون تغيير ميدهد تا بر پرستش آمون تاکيد نمايد.
تدفين
سالهاست که محل دفن نفرتي تي در هاله اي از شک و ابهام فرو رفته است اما برخي باستان شناسان دره پادشاهان را محل دفن او مي دانند.
بانوي جوانتر
در روز 9 ژوئن سال 2003، باستان شناسي به نام جوآن فلچر (Joann Fletcher) متخصص موهاي باستاني از دانشگاه يورک انگلستان، اعلام کرد که ممکن است موميايي نفرتي تي يکی از مومیایی های ناشناسی که در مقبره KV35 واقع در دره شاهان یافته شده و به نام "بانوی جوانتر" شهرت یافته است، باشد.
البته در سال 1999 نیز یک محقق مصرشناس به نام ماریان لوبان (Marianne Luban) به چنین نتیجه ای دست یافته بود و نتیجه تحقیق خود را در مطلبی با عنوان "آیا مومیایی نفرتی تی در دست ماست؟" در اینترنت قرار داده است. دلایل ادعای این دو محقق شباهت فراوانی با یکدیگر دارد.
تیم تحقیقاتی بر روی مومیایی مذکور اعلام کرده اند که این مومیایی طوری آسیب دیده است که به نظر میرسد در همان دوران باستان مورد بی حرمتی قرار گرفته باشد. شیوه مومیایی این جسد که در آن از مایع مومیایی استفاده شده و همچنین مغز جسد دست نخورده باقی مانده، نشان دهنده نوع مومیایی سلطنتی سلسله هجدهم فراعنه است.
نکات دیگر موجود در این مومیایی یکی سن بدن و وجود گردنبندهایی ساخته شده از مهره هاییست که اصلا به نام نفر (nefer) شهرت یافته و مختص ملکه بوده اند و همچنین کلاه گیسی با مدلی بسیار نادر که توسط نفرتی تی به کار میرفته، هستند. بنا به نظر این گروه، بازوی مومیایی در اصل به شکل خمیده و در وضعیتی مختص با فرعون قرار داده شده بوده که بعدها از بدن جسد جدا شده و به جای آن بازوی دیگری در وضعیت عادی قرار داده شده است.
با این حال بسیاری از مصرشناسان ادعای فلچر را رد میکنند. بنا به گفته آنان نسبت دادن یک مومیایی باستانی به یک شخص خاص که هیچ اطلاعات DNA از او در دسترس نیست تقریبا غیر ممکن است و از آنجایی که والدین و فرزندان او هرگز شناسایی نشده اند، تشخیص جسد نفرتی تی نیز امکان ندارد. هرگونه سند اتفاقی مانند مدل مو و طرز قرار گرفتن بازو برای تشخیص یک مومیایی از یک شخصیت تاریخی به اندازه کافی مدارکی محکم به شمار نمی آیند.
به گفته آنان، دلیل آیب دیدگی مومیایی تنها موردی است که میتواند مورد بررسی قرار بگیرد و البته این آسیب که گفته میشود برای انتقام گیری ایجاد شده است، نیز خود محل شک و ابهام است. برخلاف نظر فلچر، بازوهای خمیده نیز حالتی تنها مختص به فرعون نبوده است و برای اعضای دیگر خانواده سلطنتی مورد استفاده قرار میگرفته است.
کلاه گیس یافته شده در نزدیک جسد نیز از منشائی ناشناس برخوردار است و لزوما به این بدن بخصوص مرتبط نیست. در نهایت، سلسله هجدهم، یکی از بزرگترین و مرفه ترین سلسله های پادشاهی مصر باستان بوده است که به مدت 200 سال برقرار بوده و این جسد مومیامی مونث میتواند به هر یک از صدها همسر سلطنتی یا دختران آنها تعلق داشته باشد.
2006
هنگامی که در سال 2006 قبری حاوی تابوت در ورودی مقبره توتانخامون کشف شد، خبرگذاریهای متعددی درباره امکان یافته شدن جسد نفرتی تی قلمفرسایی کردند. اما این تابوت خالی و تنها محتوی بالشتکهایی بود و بس.
جاودانگی
با وجود تمام مجادلات و مباحثات پیرامون جسد مومیایی شده نفرتی تی، جایگاه مستحکم این ملکه به عنوان یک نماد یا شمایل محبوب فرهنگی در جهان همچنان برقرار است. او شخصیتی محبوب و مشهور و پس از کلئوپاترا، مشهورترین ملکه مصر باستان بوده و تصاویر او در میان هواداران اروپایی موجب تغییر استانداردهای زیبایی در قرن بیستم شده است.
او به احتمال فراوان مدت کوتاهي پس از مرگ شوهرش تا به سلطنت رسيدن توتانخامن بر مملکت سلطنت کرده و نام او به طور تقريبي چنين ترجمه شده است: " زن زيبايي آمده است".
شهرت او به خصوص مديون مجسمه نيم تنه ايست که در موزه آلتس برلين نگهداري ميشود و از آنجايي که در کارگاه تتموس (Thutmose) يافته شد ساخته اين مجسمه ساز عنوان شده است. اين مجسمه مثال بارزي از درک مصريان باستان از تناسبات واقعي چهره است.
نفرتي تي القاب متعددي داشته است، در شهر باستاني کارناک کتيبه هايي وجود دارد که او را وارثه، بزرگ نيکوکاران، صاحب دلربايي، مظهر خوشبختي، بانوي ملاحت، عزيز و بانوي دو مملکت خطاب کرده اند.
خانواده
در باره اصل و نسب نفرتي تي عقيده محکمي وجود ندارد، اما نظريه اي که عموميت بيشتري دارد او را دختر آي (Ay) که بعدها به مقام فرعون رسيد، ميداند. يک نظريه ديگر که حاميان متعددي يافته است، نفرتي تي را شاهزاده خانمي از اهالي بين النهرين ميدانند و همچنين عده اي او را دختر يا خويشاوند آمنهوتپ سوم Amenhotep III يا از يک خانواده اشرافي اهل تيبس يونان ميدانند.
تاريخ دقيق ازدواج نفر تي تي با آمنهوتپ چهارم و به تخت نشستن او به عنوان ملکه چندان دقيق نيست اما ميدانيم که اين دو شش دختر داشته اند که تاريخ تولدشان ثبت شده است.
آمنهوتپ چهارم در سال چهارم سلطنت خود (1346 ق.م.) به پرستش آتون (Aton خدای خورشید) پرداخت. او انقلابی مذهبی به وجود آورد که ملکه نفرتی تی در آن نقشی برجسته داشت. این عقیده وجود دارد که این سال آغاز بنا نهادن پایتختی جدید نیز بوده که آختاتن (Akhetaten) نام داشته و در محلی که امروز العمارنه (al-‘amārnä) نامیده میشود قرار داشته است.
در سال پنجم سلطنت، آمنهوتپ چهارم برای نشان دادن مذهب خود، نامش را به طور رسمی به اخناتن تغییر میدهد. در سال ششم، هرچند ساخت و ساز شهر هنوز تا دو سال ادامه داشته، اما پایتخت رسما از تیبس به العمارنه منتقل میشود. این شهر جدید به مذهب جدید این زوج تقدیم شده بود و اعتقاد بر این است که مجسمه نیم تنه مشهور ملکه در همین دوران ساخته شده باشد.
قدرتمندترین زن جهان
نفرتی تی در طی دوران سلطنت اخناتن و شاید بعد از آن، از قدرتی بی مانند برخوردار بود و شاید قدرتمندترین زن در سراسر جهان به شمار میرفت. گاهی او در دوران سلطنت شوهرش از قدرتی برابر با شاه برخوردار بود و آنها به طور مشترک به سلطنت میپرداختند.
تصاویر نفرتی تی بر دیوارهای معبد در اندازه های تصویر فرعون نقش شده است که همین امر نشان دهنده اهمیت اوست. تصاویر دیگری از نفرتی تی وجود دارد که او را به تنهایی در حال پرستش آتون نشان میدهد و همچنین نقش برجسته ای که وی را با گرز و در حال مغلوب ساختن دشمنی خارجی در برابر آتون نمایش میدهد. چنین مضامینی همواره مختص به فراعنه بوده و با این حال نفرتی تی نیز در آنها به تصویر کشیده شده است.
مرگ
در حدود سال 14 سلطنت (1336 ق.م.) به بعد ديگر در اسناد تاريخي نامي از نفرتي تي به ميان نيامده است. اعتقاد بر اين است که او در اثر شيوع يک بيماري مانند طاعون يا به دلايل طبيعي درگذشته باشد.
نظريه اي که سابق بر اين وجود داشت و مبني بر سقوط ملکه از اوج قدرت و رسوايي او بود، اکنون مردود اعلام شده است زيرا پاک شدن عامدانه تصاوير يک ملکه اخناتن در واقع مربوط به ملکه اي به نام کيا (Kiya) بوده است. در هر صورت، اطلاعات قابل تحقيق و بررسي از اين دوره در طي تاريخ به کلي از ميان رفته اند.
با در نظر گرفتن نظريات موجود، اين احتمال وجود دارد که نفرتي تي مسئول جدايي از مذهب آتون بوده است. او پايتخت را مجددا به تيبس بازگرداند، تا موجب رضايت مردم و کاهنان اعظم معبد آمون شود. نفرتي تي آماده پذيرش مرگ خود بود. اکنون زمان به سلطنت رسيدن توتانخاتن (Tutankhaten) ناپسري وي بود که با دختر نفرتي تي، آنخسن پاتن (Ankhesenpaaten) ازدواج کرده بود.
اين زوج سلطنتي بسيار جوان و بي تجربه بودند. نظرياتي مبني بر زنده بودن نفرتي تي در اين دوران وجود دارد که او را راهنماي اين زوج ميداند. در صورت صحت اين نظريات، در سال سوم سلطنت توتانخاتن، نفرتيتي درگذشته و يا سلطه خود را بر امور سلطنت از دست داده است. در همين سال توتانخاتن نام خود را به توتانخامون تغيير ميدهد تا بر پرستش آمون تاکيد نمايد.
تدفين
سالهاست که محل دفن نفرتي تي در هاله اي از شک و ابهام فرو رفته است اما برخي باستان شناسان دره پادشاهان را محل دفن او مي دانند.
بانوي جوانتر
در روز 9 ژوئن سال 2003، باستان شناسي به نام جوآن فلچر (Joann Fletcher) متخصص موهاي باستاني از دانشگاه يورک انگلستان، اعلام کرد که ممکن است موميايي نفرتي تي يکی از مومیایی های ناشناسی که در مقبره KV35 واقع در دره شاهان یافته شده و به نام "بانوی جوانتر" شهرت یافته است، باشد.
البته در سال 1999 نیز یک محقق مصرشناس به نام ماریان لوبان (Marianne Luban) به چنین نتیجه ای دست یافته بود و نتیجه تحقیق خود را در مطلبی با عنوان "آیا مومیایی نفرتی تی در دست ماست؟" در اینترنت قرار داده است. دلایل ادعای این دو محقق شباهت فراوانی با یکدیگر دارد.
تیم تحقیقاتی بر روی مومیایی مذکور اعلام کرده اند که این مومیایی طوری آسیب دیده است که به نظر میرسد در همان دوران باستان مورد بی حرمتی قرار گرفته باشد. شیوه مومیایی این جسد که در آن از مایع مومیایی استفاده شده و همچنین مغز جسد دست نخورده باقی مانده، نشان دهنده نوع مومیایی سلطنتی سلسله هجدهم فراعنه است.
نکات دیگر موجود در این مومیایی یکی سن بدن و وجود گردنبندهایی ساخته شده از مهره هاییست که اصلا به نام نفر (nefer) شهرت یافته و مختص ملکه بوده اند و همچنین کلاه گیسی با مدلی بسیار نادر که توسط نفرتی تی به کار میرفته، هستند. بنا به نظر این گروه، بازوی مومیایی در اصل به شکل خمیده و در وضعیتی مختص با فرعون قرار داده شده بوده که بعدها از بدن جسد جدا شده و به جای آن بازوی دیگری در وضعیت عادی قرار داده شده است.
با این حال بسیاری از مصرشناسان ادعای فلچر را رد میکنند. بنا به گفته آنان نسبت دادن یک مومیایی باستانی به یک شخص خاص که هیچ اطلاعات DNA از او در دسترس نیست تقریبا غیر ممکن است و از آنجایی که والدین و فرزندان او هرگز شناسایی نشده اند، تشخیص جسد نفرتی تی نیز امکان ندارد. هرگونه سند اتفاقی مانند مدل مو و طرز قرار گرفتن بازو برای تشخیص یک مومیایی از یک شخصیت تاریخی به اندازه کافی مدارکی محکم به شمار نمی آیند.
به گفته آنان، دلیل آیب دیدگی مومیایی تنها موردی است که میتواند مورد بررسی قرار بگیرد و البته این آسیب که گفته میشود برای انتقام گیری ایجاد شده است، نیز خود محل شک و ابهام است. برخلاف نظر فلچر، بازوهای خمیده نیز حالتی تنها مختص به فرعون نبوده است و برای اعضای دیگر خانواده سلطنتی مورد استفاده قرار میگرفته است.
کلاه گیس یافته شده در نزدیک جسد نیز از منشائی ناشناس برخوردار است و لزوما به این بدن بخصوص مرتبط نیست. در نهایت، سلسله هجدهم، یکی از بزرگترین و مرفه ترین سلسله های پادشاهی مصر باستان بوده است که به مدت 200 سال برقرار بوده و این جسد مومیامی مونث میتواند به هر یک از صدها همسر سلطنتی یا دختران آنها تعلق داشته باشد.
2006
هنگامی که در سال 2006 قبری حاوی تابوت در ورودی مقبره توتانخامون کشف شد، خبرگذاریهای متعددی درباره امکان یافته شدن جسد نفرتی تی قلمفرسایی کردند. اما این تابوت خالی و تنها محتوی بالشتکهایی بود و بس.
جاودانگی
با وجود تمام مجادلات و مباحثات پیرامون جسد مومیایی شده نفرتی تی، جایگاه مستحکم این ملکه به عنوان یک نماد یا شمایل محبوب فرهنگی در جهان همچنان برقرار است. او شخصیتی محبوب و مشهور و پس از کلئوپاترا، مشهورترین ملکه مصر باستان بوده و تصاویر او در میان هواداران اروپایی موجب تغییر استانداردهای زیبایی در قرن بیستم شده است.
