نحوه ی تعریف نوع ورودی کلاس اسکنر در زبان جاوا

[*بانو بهار*]

در آموزش قبل دیدیم که به چه نحوی می توان یک شیئ از روی کلاس Scanner ساخت و آن را در برنامه خود مورد استفاده قرار داد. در این قسمت قصد داریم به مباحث تکمیلی این کلاس بپردازیم. خیلی اوقات در برنامه نویسی پیش می آید که ما از کاربر انتظار داریم تا فقط داده ای که از وی خواسته شده است را وارد برنامه کند. به عبارت دیگر، زمانی که از کاربر می خواهیم که در بخشی مثلاً کد ملی خود را وارد کند، دیگر انتظار نداریم تا او نام خود را در آن بخش مد نظر وارد کند. در زبان برنامه نویسی جاوا این کار را می توان با تعریف نوع ورودی در کلاس Scanner انجام داد.

برای شروع کار پروژه ای تحت عنوان ScannerInput ایجاد کرده و کلاسی تحت عنوان ScannerClass در آن می سازیم. در ابتدا کد ما می بایست به شکل زیر باشد:

class ScannerClass {
public static void main(String[] args) {

}
}
اکنون همانطور که در جلسات گذشته آموزش داده شد یک شیئ از روی کلاس Scanner ساخته و نام آن را keyboardInput به معنی ورودی کیبورد می گذاریم. کد تکمیل شده ما می بایست به صورت زیر باشد:

import java.util.Scanner;
class ScannerClass {
public static void main(String[] args) {
Scanner keyboardInput = new Scanner(System.in);
}
}
در این قسمت از آموزش قصد داریم تا انواع متدهایی که می توان به همراه کلاس Scanner مورد استفاده قرار داد را مورد بررسی قرار دهیم. متدی که در جلسه گذشته مورد استفاده قرار دادیم عبارت بود از ()nextLine به طوری که رشته ای را برای ما در پنجره کنسول به نمایش در آورد. به عبارت دیگر این متد تا زمانی که ما دکمه Enter را نزنیم، هر داده ای را در خود ذخیره خواهد ساخت. به منظور به کار گیری این متد، کد خود را به شکل زیر تکمیل می کنیم:

import java.util.Scanner;
class ScannerClass {
public static void main(String[] args) {
Scanner keyboardInput = new Scanner(System.in);
System.out.println(keyboardInput.nextLine());
}
}
در کد فوق در دستور ;()System.out.println که وظیفه دارد هر آنچه داخل آن قرار گرفت را در کنسول به نمایش در آورد، نام شیئ خود که از روی کلاس Scanner ساختیم را وارد کرده یک نقطه قرار می دهیم و متد ;()nextLine را به آن ضمیمه می کنیم. در این متد حتی اگر ترکیبی از متن و عدد هم وارد کنیم نمایش داده خواهد شد.

 

[*بانو بهار*]

همان طور که در تصویر فوق مشاهده می شود، با استفاده از این متد می توان ترکیبی از حروف، کلمات، اعداد و حتی علائم را وارد برنامه خود کرد. این متد زمان هایی که از کاربر بخواهیم مثلا یک رمز عبور برای خودش تعییین کند بسیار کاربرد خواهد داشت. به طور خلاصه این متد هرآنچه را که کاربر از طریق کیبورد وارد برنامه کند را دریافت می کند.

متد بعدی متد ()next است. از این متد هم می توان برای گرفتن هر نوع ورودی استفاده کرد با این تفاوت که این متد گرفتن داده ها را از کیبورد تا زمانی ادامه می دهد که یک Space مشاهده کند و به محض این که یک Space مشاهده شد، گرفتن داده های ورودی متوقف خواهد شد. برای استفاده از این متد، کد خود را به شکل زیر بازنویسی می کنیم:

import java.util.Scanner;
class ScannerClass {
public static void main(String[] args) {
Scanner keyboardInput = new Scanner(System.in);
System.out.println(keyboardInput.next());
}
}
مجدد برنامه را اجرا کرده و تعدادی کاراکتر و عدد پشت سر هم نوشته و یک فاصله قرار می دهیم و سپس تعدادی کاراکتر و عدد دیگر می نویسیم سپس دکمه Enter را می زنیم:

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می شود، در خط اول عبارت ABC123 وارد شده و سپس عبارت EFG456 و در آخر دکمه اینتر را زده ایم. چیزی که متد ()next از ورودی برنامه گرفته است به این شکل است که از ابتدای خط شروع به خواندن ورودی کرده تا جایی که به یک فاصله رسیده است و بلافاصه پس از رسیدن به یک فاصله فرایند گرفتن ورودی متوقف شده است (به عبارت دیگر فاصله ها در این متد نقش Separator یاجدا کننده را بازی می کنند.) از اینجا به بعد اگر ما هزاران کاراکتر هم وارد برنامه خود کنیم در برنامه ذخیره نخواهد شد. حال پس از زدن دکمه اینتر، برنامه فقط داده اول را نمایش می دهد. اکنون اگر بخواهیم کاری کنیم که برنامه ما قادر گردد ورودی هایی که پس از یک فاصله نیز وارد می شوند را دریافت کند، صرفا نیاز است تا یک بار دیگر شیئ ساخته شده از روی کلاس Scanner به همراه یک متد ()next دیگر ایجاد کنیم. به کد تکمیل شده زیر توجه کنید:

import java.util.Scanner;
class ScannerClass {
public static void main(String[] args) {
Scanner keyboardInput = new Scanner(System.in);
System.out.println(keyboardInput.next());
System.out.println(keyboardInput.next());
}
}
در این کد ما دو بار از متد ()next استفاده کرده ایم که با این کار به برنامه خود دستور می دهیم که متد اول ورودی از طریق کیبورد را دریافت کند تا جاییکه یک فاصله مشاهده کند. متد دوم به دنبال یک Space می گردد و به محض اینکه اولین فاصله ورودی را پیدا کرد حال هر آنچه پس از آن فاصله وارد شده باشد را گرفته و ذخیره می سازد تا جاییکه یک فاصله دیگر مشاهده کند. به

 

[*بانو بهار*]

در اجرای فوق، تعدادی کاراکتر و عدد تصادفی وارد کرده سپس یک فاصله قرار داده و تعدادی کاراکتر و عدد تصادفی دیگر وارد کرده ایم و سپس دکمه اینتر را زده ایم. کاراکترها و اعداد تصادفی اول تا قبل از فاصله توسط متد ()next اول ذخیره شده اند و کاراکترها و اعداد تصادفی پس از فاصله توسط متد ()next دوم ذخیره شده اند. پس از زدن دکمه اینتر، ورودی متد اول در خط دوم نمایش داده می شود و ورودی متد دوم در خط سوم نمایش داده می شود. به همین روال می تواند به تعداد نامحدود از متد ()next استفاده کرد.

متد دیگری که می توان مورد استفاده قرار داد متد ()nextInt است که از طریق آن صرفاً می توان اعداد صحیح را از طریق کیبورد وارد برنامه خود کرد. برای روشن شدن این مطلب کد خود را به شکل زیر تغییر می دهیم:

import java.util.Scanner;
class ScannerClass {
public static void main(String[] args) {
Scanner keyboardInput = new Scanner(System.in);
System.out.println(keyboardInput.nextInt());
}
}
اکنون می توانیم پس از اجرای برنامه یک عدد از جنس عدد صحیح وارد برنامه کنیم و سپس دکمه اینتر را زده و خروجی برنامه را مشاهده کنیم.

 

[*بانو بهار*]

می بینیم که برنامه به درستی کار کرده و حتی عدد صحیح ما را هم به یک عدد اعشاری تبدیل کرده است که مقدار آن عدد اعشاری همانند عدد صحیحی بود که از طریق کیبورد وارد برنامه کردیم با این تفاوت که یک ممیز پس از عدد ورودی قرار داده و یک صفر پس از ممیز گذاشته شده است.

ما به عنوان یک برنامه نویس حرفه ای این اجازه را نداریم تا برنامه ای طراحی کنیم که در صورت ورود داده اشتباه برنامه Crash کرده و از ادامه باز ایستد. به عبارت دیگر ما موظف هستیم از متدهایی استفاده کنیم که هم خوانی داده ورودی با نوع متغیر را سنجیده و در صورت عدم تطابق به کاربر اخطار دهد. از آنجا که این مبحث نیازمند آشنایی با دستورات شرطی نیز می باشد، که در آموزش های آتی با این مباحث بیشتر آشنا خواهیم شد.

 

[*بانو بهار*]

می بینیم که برنامه ما با یک خطا مواجه شد. در واقع عبارت آبی رنگ java.util.InputMismatchException در تصویر فوق حاکی از آن است که داده ورودی با متد به کارگرفته شده هم خوانی ندارد. اکنون می بینیم که این نکته چه قدر اهمیت دارد که نوع داده ورودی با متد استفاده شده در کلاس Scanner می بایست اصطلاحاً با یکدیگر Match باشند.

متدی دیگری که آشنایی با آن اهمیت دارد متد ()nextDouble است به طوری که این متد مسئول دریافت اعداد اعشاری از طریق کیبورد می باشد. برای امتحان کردن این متد کل خود را به شکل زیر بازنویسی می کنیم:

import java.util.Scanner;
class ScannerClass {
public static void main(String[] args) {
Scanner keyboardInput = new Scanner(System.in);
System.out.println(keyboardInput.nextDouble());
}
}
اکنون پس از اجرای برنامه و وارد کردن یک عدد اعشاری مثل 12.5 خواهیم دید که متد ()nextDouble ورودی اعشاری را در خود ذخیره کرده و سپس از طریق کنسول آن را نمایش می دهد: