- عضویت
- 2017/05/18
- ارسالی ها
- 35,488
- امتیاز واکنش
- 104,218
- امتیاز
- 1,376
اختر زیست شناختی منظومه شمسی
در حال حاضر منظومه شمسی جدیترین حوزه کاوش برای حیات فرازمینی است. کما اینکه اطلاعات ارزشمندی از سیارات همسایه خود داریم. این مسئله مرهون فاصله نسبتاً نزدیک ما با این سیارات است که میتوانیم با شیوههای کنونی کاوش در فضا، نمونههایی از این سیارات را به زمین آورده یا آزمایشگاههای سیار خود را به آنجا اعزام کنیم. با اینکه ۴۵ سال از اولین قدم انسان بر روی ماه میگذرد، اما هنوز نتوانستهایم پای بر روی مریخ بگذاریم. به نظر میرسد وقوع این رویداد دست کم ۲۵ سال دیگر خواهد بود. بیشتر اجرام منظومه شمسی در منطقه خارج از کمربند حیات قرار گرفتهاند (کمربند حیات منطقهای از منظومه شمسی است که به دلیل فاصله مناسب با خورشید دمای متعادلی داشته و آب در آنجا میتواند به شکل مایع باقی بماند. از اینرو حیات در این مناطق میتواند تشکیل و تداوم یابد. زمین و مریخ در کمربند حیات قرار دارند). مثلاً عطارد آنقدر به خورشید نزدیک است که بیشتر به یک سیب زمینی برشته شده میماند تا سیارهای قابل زندگی. دمای سطح عطارد از ۱۸۰- درجه سانتیگراد در کف دهانههای آتشفشانی در قطبها، تا حدود ۴۰۰ درجه در استوا متغیر است. همچنین این سیاره هیچ اتمسفری ندارد به این دلایل انتظار وجود حیات در آن کاملاً بیهوده خواهد بود.
زهره (ونوس)
زهره شبیهترین سیاره به زمین در منظومه شمسی است. این سیاره را خواهر زمین نام نهادهاند، دست کم به خاطر اندازه یکسان آن دو. درگذشتههای دور شرایطی در سطح این سیاره برقرار بوده که شباهت زیادی به محیط امروزی زمین داشتهاست؛ ولی اکنون این سیاره به علت شرایط گلخانهای زیادی که در اتمسفرش دارد وضعیت دشواری برای زندگی پدیدآورده. طوریکه دیگر گرمای سوزان ۴۶۰ درجهای، بارانهای اسید سولفوریک، طوفانهای غبار آلود و متراکم وجود هر گونه حیات سطح این سیاره را غیر محتمل میسازد.
ماه
تصویر بر این است که ماه در نتیجهٔ برخوردی میان یک زمین اولیه نیمه مذاب و یک جرم سیارهمانند به اندازهٔ مریخ به وجود آمده باشد. نمونههای بدست آمده از مأموریتهای فضایی آپولو و لونا(Luna) هیچ اثری از زندگی و ترکیبی آلی در سطح ماه نشان نمیدهند. برخورد UV خشک و تشعشعات یونیزان خورشیدی به سطح عـریـان و بدون محافظ کره ماه امکان تشکیل مولکولهای آلی که زیر بنای حیات هستند را نمیدهد. به هرحال وجود ماه در نزدیکی زمین و چرخش انتقالی آن در طول سالیان نقش مهمی در توسعه حیات درروی زمین داشتهاست. زمین تنها سیاره منظومه شمسی است که قمری به این بزرگی دارد (نسبت به اندازه زمین). این نسبت بزرگی باعث میشود محور چرخش وضعی زمین در انحراف ۵ر۲۳ درجه نسبتاً پایدار باشد که باعث بوجود آمدن آب و هوا ثابت و جریانهای هوایی و آب اقیانوسها در طول میلیونها سال شدهاست.
مریخ
این سیاره سرخ رنگ هدف اصلی ما برای یافتن حیات فرازمینی و آثار آن در منظومه شمسی است. به یاری دانشمندان و کاوشگران مستقر در مریخ شواهد قانعکنندهای بدست آمده مبنی بر اینکه مقادیر قابل توجهی آب بر روی این سیاره در دورانهای گذشته وجود داشتهاست؛ ولی ما هنوز بطور دقیق نمیدانیم آب چه مدت در سطح این سیاره وجود داشته. یا اینکه احتمال دارد هنوز در زیر لایههای سطحی آب مایع در جریان باشد. بر اساس شواهد ریختشناسی در دوران اولیه، مریخ اتمسفر متراکمی داشتهاست؛ ولی به علت اندازهٔ کوچکترش در مقایسه با زمین و گرانش ضعیفتر، بادهای خورشیدی گازهای آن را به فضا پراکنده و فقط جو رقیقی از CO۲ غنی شده برجای ماندهاست. دو سفینهٔ وایکینگ (Viking) که در سال ۱۹۷۶ روی ماه فرود آمدند مجهز به ابزار شناسایی حیات و طیفسنج گازی بودند. این تجهیزات برای تحلیل خاک پیرامون سفینهها مورد استفاده قرار گرفتند اما در شناسایی مواد آلی دچار مشکل شدند. این یافتهها شواهدی از نبود حیات در سطح این سیاره بود؛ ولی با کشف منطقه حاوی حیات در ۱۰۰ متری زیر زمین در معادن طلای آفریقای جنوبی گمانه زنیهایی دربارهٔ امکان وجود چنین جایگاههای رشد میکروبی در لایههای زیرین آغاز شدهاست.
از سوی دیگر دانشمندان نگرانند که کاوشهای انسانی در سیارهٔ مریخ برای کشف حیات خود موجب اختلال در طبیعت این سیاره شود. برای مثال مریخنورد کیوریاسیتی که در سال ۲۰۱۱ به سوی مریخ پرتاب شد، به محض فرود آمدن بر سطح این سیاره شروع به حرکت کرد. حرکت سریع این مریخنورد میتواند آلودگیهای زیستی احتمالی مانند انواع باکتری، ویروس یا میکروب که به چرخهای آن چسبیدهاند را به سطح مریخ منتقل و با گذر چرخهای عقبی از روی آنها، به اعماق خاک مریخ نفوذ کنند و آغازی شود برای یک نوع خاص از زندگی مریخی.
در حال حاضر منظومه شمسی جدیترین حوزه کاوش برای حیات فرازمینی است. کما اینکه اطلاعات ارزشمندی از سیارات همسایه خود داریم. این مسئله مرهون فاصله نسبتاً نزدیک ما با این سیارات است که میتوانیم با شیوههای کنونی کاوش در فضا، نمونههایی از این سیارات را به زمین آورده یا آزمایشگاههای سیار خود را به آنجا اعزام کنیم. با اینکه ۴۵ سال از اولین قدم انسان بر روی ماه میگذرد، اما هنوز نتوانستهایم پای بر روی مریخ بگذاریم. به نظر میرسد وقوع این رویداد دست کم ۲۵ سال دیگر خواهد بود. بیشتر اجرام منظومه شمسی در منطقه خارج از کمربند حیات قرار گرفتهاند (کمربند حیات منطقهای از منظومه شمسی است که به دلیل فاصله مناسب با خورشید دمای متعادلی داشته و آب در آنجا میتواند به شکل مایع باقی بماند. از اینرو حیات در این مناطق میتواند تشکیل و تداوم یابد. زمین و مریخ در کمربند حیات قرار دارند). مثلاً عطارد آنقدر به خورشید نزدیک است که بیشتر به یک سیب زمینی برشته شده میماند تا سیارهای قابل زندگی. دمای سطح عطارد از ۱۸۰- درجه سانتیگراد در کف دهانههای آتشفشانی در قطبها، تا حدود ۴۰۰ درجه در استوا متغیر است. همچنین این سیاره هیچ اتمسفری ندارد به این دلایل انتظار وجود حیات در آن کاملاً بیهوده خواهد بود.
زهره (ونوس)
زهره شبیهترین سیاره به زمین در منظومه شمسی است. این سیاره را خواهر زمین نام نهادهاند، دست کم به خاطر اندازه یکسان آن دو. درگذشتههای دور شرایطی در سطح این سیاره برقرار بوده که شباهت زیادی به محیط امروزی زمین داشتهاست؛ ولی اکنون این سیاره به علت شرایط گلخانهای زیادی که در اتمسفرش دارد وضعیت دشواری برای زندگی پدیدآورده. طوریکه دیگر گرمای سوزان ۴۶۰ درجهای، بارانهای اسید سولفوریک، طوفانهای غبار آلود و متراکم وجود هر گونه حیات سطح این سیاره را غیر محتمل میسازد.
ماه
تصویر بر این است که ماه در نتیجهٔ برخوردی میان یک زمین اولیه نیمه مذاب و یک جرم سیارهمانند به اندازهٔ مریخ به وجود آمده باشد. نمونههای بدست آمده از مأموریتهای فضایی آپولو و لونا(Luna) هیچ اثری از زندگی و ترکیبی آلی در سطح ماه نشان نمیدهند. برخورد UV خشک و تشعشعات یونیزان خورشیدی به سطح عـریـان و بدون محافظ کره ماه امکان تشکیل مولکولهای آلی که زیر بنای حیات هستند را نمیدهد. به هرحال وجود ماه در نزدیکی زمین و چرخش انتقالی آن در طول سالیان نقش مهمی در توسعه حیات درروی زمین داشتهاست. زمین تنها سیاره منظومه شمسی است که قمری به این بزرگی دارد (نسبت به اندازه زمین). این نسبت بزرگی باعث میشود محور چرخش وضعی زمین در انحراف ۵ر۲۳ درجه نسبتاً پایدار باشد که باعث بوجود آمدن آب و هوا ثابت و جریانهای هوایی و آب اقیانوسها در طول میلیونها سال شدهاست.
مریخ
این سیاره سرخ رنگ هدف اصلی ما برای یافتن حیات فرازمینی و آثار آن در منظومه شمسی است. به یاری دانشمندان و کاوشگران مستقر در مریخ شواهد قانعکنندهای بدست آمده مبنی بر اینکه مقادیر قابل توجهی آب بر روی این سیاره در دورانهای گذشته وجود داشتهاست؛ ولی ما هنوز بطور دقیق نمیدانیم آب چه مدت در سطح این سیاره وجود داشته. یا اینکه احتمال دارد هنوز در زیر لایههای سطحی آب مایع در جریان باشد. بر اساس شواهد ریختشناسی در دوران اولیه، مریخ اتمسفر متراکمی داشتهاست؛ ولی به علت اندازهٔ کوچکترش در مقایسه با زمین و گرانش ضعیفتر، بادهای خورشیدی گازهای آن را به فضا پراکنده و فقط جو رقیقی از CO۲ غنی شده برجای ماندهاست. دو سفینهٔ وایکینگ (Viking) که در سال ۱۹۷۶ روی ماه فرود آمدند مجهز به ابزار شناسایی حیات و طیفسنج گازی بودند. این تجهیزات برای تحلیل خاک پیرامون سفینهها مورد استفاده قرار گرفتند اما در شناسایی مواد آلی دچار مشکل شدند. این یافتهها شواهدی از نبود حیات در سطح این سیاره بود؛ ولی با کشف منطقه حاوی حیات در ۱۰۰ متری زیر زمین در معادن طلای آفریقای جنوبی گمانه زنیهایی دربارهٔ امکان وجود چنین جایگاههای رشد میکروبی در لایههای زیرین آغاز شدهاست.
از سوی دیگر دانشمندان نگرانند که کاوشهای انسانی در سیارهٔ مریخ برای کشف حیات خود موجب اختلال در طبیعت این سیاره شود. برای مثال مریخنورد کیوریاسیتی که در سال ۲۰۱۱ به سوی مریخ پرتاب شد، به محض فرود آمدن بر سطح این سیاره شروع به حرکت کرد. حرکت سریع این مریخنورد میتواند آلودگیهای زیستی احتمالی مانند انواع باکتری، ویروس یا میکروب که به چرخهای آن چسبیدهاند را به سطح مریخ منتقل و با گذر چرخهای عقبی از روی آنها، به اعماق خاک مریخ نفوذ کنند و آغازی شود برای یک نوع خاص از زندگی مریخی.