VIP همه چیز درباره نجوم (نجوم چیست؟)

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

فهرست ستارگان بر پایه صورت فلکی

این صفحه فهرست ستاره‌ها بر اساس صورت فلکی است:

• آتشدان
• آفتاب‌پرست
• ارابه‌ران
• اسکنه
• بره
• بزغاله
• تازی‌ها
• تلمبه
• خرچنگ
• دلو
• ذات‌الکرسی
• زرافه
• زن برزنجیر
• سگ بزرگ
• سگ کوچک
• عقاب
• قنطورس
• قیفاوس
• کشتیدم
• مرغ بهشتی
• نهنگ

• آبمار
• اژدها
• اسب کوچک
• پیاله
• تاج جنوبی
• تاج شمالی
• جوی
• چلیپا
• درنا
• دلفین
• دوپرگار
• دوپیکر
• زانوزده
• ساعت
• کبوتر
• کلاغ
• کوره
• گیسو
• مار باریک
• ماکیان
• ماهی زرین
• هندی

• اسب بزرک
• برساووش
• ترازو
• تک‌شاخ
• چلپاسه
• خرگوش
• سه‌پایه
• سیاه‌گوش
• سیمرغ
• شکارچی
• شلیاق
• شیر کوچک
• شیر
• شکارچی
• کوهمیز
• گرگ
• گونیا
• مارافسای
• ماهی
• مگس
• میکروسکوپ
• هشتک

• بادبان
• پیکان
• تلسکوپ
• تور
• توکان
• خرس بزرگ
• خرس کوچک
• دوشیزه
• روباهک
• سپر
• سکستان
• سنگتراش
• سه‌سو
• قطب‌نما
• کژدم
• کشتی‌دم
• کمان
• گاو
• مار
• ماهی پرنده
• ماهی جنوب
• مثلث جنوبی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

فهرست سحابی‌ها

فهرست سحابی‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• فهرست سحابی‌های تاریک
• فهرست سحابی‌های پخشی
• فهرست سحابی‌های گسیلشی
• فهرست سحابی‌های سیاره‌نما
• فهرست ابرمانده‌های ابرنواختر

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

فهرست باقی‌مانده‌های ابرنواخترها

این صفحه فهرست باقی‌مانده‌های ابرنواخترهاست

نام تاریخ رسیدن نور ابرنواختر به زمین قدر ظاهری فاصله (ly) نوع باقی‌مانده
کمان A ? ? 26،000 ? کمان A
سیمیز ۱۴۷ >100،000 BC ? 3،000 ? سیمیز ۱۴۷
دبلیو۴۹بی ? ? 35،000 ? باقی‌مانده GRB?
دبلیو۵۰ ? ? 16،000 ? اس‌اس ۴۳۳
Vela Supernova یازده‌هزار قبل از میلادی-۹ هزار قبل از میلاد ? 800 ? Vela Supernova Remnant
سحابی پرده >3600 BC ? 1،400-2،600 ? NGC 6992-95، NGC 6979، NGC 6960
تلمبه ای ? ? ? ?
اس‌ان ۱۸۵ ۷ دسامبر ۱۸۵ -8? 3،000 Ia? احتمالاً RCW 86
اس‌ان ۱۰۰۶ ۱ مه ۱۰۰۶ -7.5 7،200 Ia[۱] اس‌ان ۱۰۰۶
اس‌ان ۱۰۵۴ ۱۰۵۴ -6 6،300 II سحابی خرچنگ
G350.1-0.3 حدود 1100 ? تقریباً 15،000 ? G350.1-0.3
اس‌ان ۱۱۸۱ 1181 -1 ? ? احتمالاً ۳سی ۵۸
RX J0852.0-4622 حدود 1250 ? 700 ? G266.2−1.2
اس‌ان ۱۵۷۲ ۱۱ نوامبر ۱۵۷۲ -4 7،500 Ia[۱] باقی‌مانده ابرنواختر تیکو
اس‌ان ۱۶۰۴ ۸ اکتبر ۱۶۰۴ -2.5 20,000 Ia باقی‌مانده ابرنواختر کپلر
قیفاووس ای اواسط قرن هفدهم +6 10,000 IIb[۲] قیفاووس ای
G1.9+0.3 حدود 1868 ? حدود 25،000 ? باقی‌مانده ابرنواختر G1.9+0.3
اس‌ان ۱۸۸۵ای ۲۰ اوت ۱۸۸۵ +6 2،500،000 ? اس‌ان ۱۸۸۵ای
اس‌ان ۱۹۸۷ای ۲۴ فوریه ۱۹۸۷ +3 168،000 II-P اس‌ان ۱۹۸۷ای

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

رصدخانه

رصدخانهٔ مولتای در لیتوانی
رصدخانه یا نپاهشگاه،[۱] جایی است که برای مشاهده و بررسی و اندازه‌گیری پدیده‌های آسمانی ساخته شده‌است. در گذشته، رصدخانه‌ها اساساً شامل سُدْس و برخی ابزارهای دیگرِ ستاره‌شناسی بود. رصدخانه‌های امروزی معمولاً تلسکوپ‌های بزرگ نوری یا رادیویی دارند که در اتاق‌های گردنده نصب شده‌اند.

محتویات

• ۱ تاریخچه تأسیس رصدخانه‌ها در ایران
• ۲ معماری رصد خانه الغ بیگ
• ۳ بزرگترین رصدخانه‌های دنیا
• ۴ رصدخانه‌های تاریخی
• ۵ رصدخانه‌های ایران
• ۶ منابع

تاریخچه تأسیس رصدخانه‌ها در ایران
نخستین رصدخانه در حدود سال ۲۱۲ هـ. ق (۸۲۸ م) در بغداد بنا شد و دو اخترشناس برجسته به نام‌های فضل بن نوبخت اهوازی و محمد بن موسی خوارزمی بر آن ریاست داشتند؛ و بعضی‌ها اعتقاد دارند اولین رصدخانه را حاسب طبری آملی بنا کرده‌است. پس از این رصدخانه، رصدخانه‌های پرشماری در جای‌جای سرزمین‌های اسلامی ساخته شد که هریک با نام اخترشناسی برجسته، پیوسته‌است. رصدخانهٔ بتانی در رقّه و رصدخانهٔ عبدالرحمان صوفی در شیراز از جملهٔ آن‌هاست. البته، پس از سدهٔ چهارم، رصدخانه‌ها با نام امیران ارتباط پیدا کردند، مانند رصدخانهٔ علاءالدوله در همدان، که برای بوعلی‌سینا بنا کرد. کمتر از یک سده بعد نیز ملکشاه سلجوقی، رصدخانهٔ بزرگی را بنیان نهاد که بزرگانی مانند عمر خیام نیشابوری در آن‌جا فعالیت داشتند و گاهشماری جلالی، دقیق‌ترین تقویم جهان، را طرح‌ریزی کردند.

رصدخانه مکدونالد دانشگاه تگزاس در آستین در کوه‌های غرب تگزاس.
پیشرفت رصدخانه‌ها با بنیان‌گذاری رصدخانه مراغه به اوج خود رسید. بنای این رصدخانه در سال ۶۵۷ هجری(۱۲۶۱ میلادی) به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان هولاکو، نوهٔ چنگیزخان مغول، آغاز شد. هولاکو برای نگهداری این سازمان پژوهشی موقوفه‌های ویژه‌ای در نظر گرفت. کتاب‌خانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی، از جمله ذات‌الربع دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتی‌متر، کره‌های حلقه‌دار (ذات‌الحلق)، حلقهٔ انقلابی، حلقهٔ اعتدالی و حلقهٔ سموت، نیز فراهم شد. در همین‌جا بود که زیج ایلخانی به سال ۶۷۰ هجری(۱۲۷۶ میلادی) فراهم شد.

رصدخانهٔ مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود و یک سازمان علمی گسترده بود که بیش‌تر شاخه‌های دانش درس داده می‌شد و مشهورترین دانشمندان آن عصر، از جمله قطب‌الدین شیرازی، کاشف علت اصلی تشکیل رنگین کمان، در آن‌جا جمع شده بودند. به علاوه، چون در آن زمان ارتباط علمی چین و ایران به علت استیلای مغولان بر هر دو سرزمین برقرار شده بود، دانشمندان چینی، از جمله فردی به نام فائو مون‌جی، در این مرکز فعالت داشتند. همچنین، فیلسوف و فرهنگ‌نامه نویس مسیحی، ابن‌العبری، در رصدخانهٔ مراغه به درس دادن اصل‌ها اقلیدوس و المجسطی بطلمیوس مشغول بودند.

اوج شکوفایی رصدخانه‌ها را در سدهٔ نهم هجری می‌بینیم، یعنی زمانی که الغ‌بیگ نوهٔ تیمور لنگ، رصدخانهٔ خود را در سمرقند بنا نهاد؛ رصد خانه‌ای که آن را با رصدخانهٔ استانبول باید حلقهٔ انتقال این سازمان به غرب دانست. الغ بیگ، که خود اخترشناس شایسته‌ای بود، بهترین ریاضی‌دانان زمان را در رصدخانهٔ خود، که پیشرفته‌ترین ابزارهای پژوهشی آن زمان (از جمله قوسی از نصف‌النهار به ارتفاع ۵۰ متر) را داشت، گردهم آورد. مهم‌ترین آنان، غیاث‌الدین جمشید کاشانی بود.

معماری رصد خانه الغ بیگ
این بنا به صورت مدور دو طبقه‌ای به قطر ۴۸ متری است که محورهای میانی آن دقیقاً با چهار جهت اصلی جغرافیایی روی نصف النهار سمرقند تطبیق می‌کند. تالارها ی کار در طبقه همکف و زاویه یاب فخری برای رصد خورشید و ماه روی محور شمال-جنوب قرار دارد. نیمی از ساختار کمانی زاویه یاب در حفره‌ای در زیر زمین و نیم دیگر روی زمین و رو به جنوب قرار داشته. صفحه خورشیدی (اعتدال) روی محور شرقی غربی ساخته شده بود که زاویه یاب حکم عقربه آن را داشته. در هر دو طبقه اسطرلاب‌های عظیمی وجود داشته که برای رصد ستارگان و سیارات استفاده می‌شده و به این منظور درجه‌بندی‌های ۳ درجه به ۳ درجه روی شعاع‌ها و محیط دایره کف که ابزارها و نشانه‌ها روی آن قرار می‌گرفته وجود داشته‌است. این درجه‌بندی روی دیوار داخلی استوانه‌ای که از توالی دو طبقه پنجره‌های طاق دار تشکیل شده بوده نیز وجود دارد.

تمامی مجموعه از آجر پخته ساخته شده بوده و با نقشهای هندسی از آجر و لعاب و معرق‌های کاشی تزیین شده بوده‌است. به گفته عبدالرزاق سمرقندی احتمالاً باید سطح دیوارهای زاویه یاب و صفحه خورشیدی با طرح‌هایی از نه آسمان هفت سیاره و تعیین درجه دقیقه ثانیه و دهم ثانیه ستارگان ثابت و کرهٔ خاکی با هفت اقلیم کوهستان‌ها و دریاها و صحراهایش پوشیده شده بوده‌است.

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

بزرگترین رصدخانه‌های دنیا
نوشتار اصلی: بزرگترین تلسکوپ‌های جهان
رصدخانه‌های تاریخی

• استون‌هنج
• رصدخانه سمرقند
• رصدخانه مراغه
• رصدخانه شهر گور
• رصدخانه نیمروز
• سدس فخری
• رصدخانه بغداد
• رصدخانه جادرل بنک
• رصدخانهٔ علاءالدوله در همدان

رصدخانه‌های ایران

• رصدخانه ملی ایران
• رصدخانه دانشگاه تبريز
• رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی (بزرگترین رصدخانه فعال ایران)
• رصدخانه کوثر.۱ اصفهان
• اولین رصدخانه از راه دور و اینترنتی ایران
• رصدخانه دانشگاه کاشان
• رصدخانه دانشگاه اصفهان
• رصدخانه ابوریحان بیرونی دانشگاه شیراز
• رصدخانه دانشگاه فردوسی مشهد
• رصدخانه زعفرانیه تهران
• رصدخانه آستان حضرت عبدالعظیم
• رصدخانهٔ البرز، رصدخانهٔ تابش پرانرژی کیهانی دانشگاه صنعتی شریف
• رصدخانه ابن صلاح همدانی
• رصدخانه دانشگاه زنجان
• رصدخانه مرکز تحصیلات تکمیلی زنجان
• رصدخانه رادیویی مرکز تحصیلات تکمیلی زنجان
• رصدخانه دانشگاه آزاد محلات
• رصدخانه مؤسسه آموزش عالی خیام مشهد
• رصدخانه مهر بوشهر[۳]
• رصد خانه کوشیار گیلانی رشت[۴]

• رصدخانه کاسین لرستان مدرنترین رصدخانه خاورمیانه

• رصد خانه مراغه. (اولین رصد خانه ایران)
• رصدخانه غدیر اهواز

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ستاره‌شناسی در ایران
محتویات

• ۱ دوران پیش از اسلام
• ۲ دوران پس از اسلام
• ۳ ستاره‌شناسی در دوران معاصر
• ۴ منابع
• ۵ پیوند به بیرون

دوران پیش از اسلام
نوشتار اصلی: ستاره‌شناسی در ایران باستان
دانش ستاره‌شناسی در ایران مانند دیگر نقاط جهان پیشینه طولانی دارد. از آن جا که ابزار کار این دانش آسمانی پاک و چشم تندرست است، از نخستین علومی است که مورد توجه انسان قرار گرفته‌است.

برخی پژوهشگران، چندی از نقوش تخت جمشید را نشانه‌ای بر آشنایی سازندگان آن‌ها با اخترشناسی می‌دانند؛ از این میان است نقش حمله شیر به گاو که در بسیاری حجاری‌های تخت جمشید هست.

مطالعاتی هم روی جهت‌گیری چهارطاقی‌های بجا مانده از آتشکده‌های کهن نشان داده است که می‌توان رابـ ـطه‌هایی میان ساختمان آن‌ها و طلوع و غروب جرم‌های آسمانی یافت.

از دوران پیش از اسلام به جز کتاب زیج شهریار سند مکتوبی بر جای نمانده‌است. ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه عن القرون الخالیه اطلاعاتی دربارهٔ باورها اقوام گذشته دربارهٔ اخترشناسی ارائه کرده‌است.

دوران پس از اسلام
ستاره شناسان ایرانی بزرگ ستاره شناسان اسلامی را پایه ریزی می‌دهند. پس از دوران خلافت مأمون که دارالترجمه نامی خود را برای برگردان آثار علمی ملل گوناگون بنیاد نهاد، پیشرفت اخترشناسی بمانند علوم دیگر سرعت فراوانی گرفت.

نخستین محاسبات دقیق قطر زمین در همین زمان و بدست برادران بنوشاکر انجام گرفت. (توضیحات بیشتر در کتاب تاریخ نجوم اسلامی نوشته نالینو.)

یکی از انگیزه‌های توجه ویژه به اخترشناسی در دوران اسلامی تعیین سالنامه و اوقات شرعی است که نیازمند مشاهدات و محاسبات دقیق ستاره‌شناسی است. هندسه کروی که بدست ابوالوفای بوزجانی تکوین یافت این محاسبات را بسیار تسهیل کرد.

در دربار شاهان و امرای ایرانی همیشه شاعران و منجمان سلطنتی وجود داشتند و این امر به رونق پیشه منجمی می‌افزود. البته از رایزنی منجمان برای تعیین زمان‌های سعد و نحس بهره‌گیری می‌شد؛ ولی خود این امر نیازمند سالهای متمادی تحصیل و مطالعه بوده‌است.

زیج‌های بسیاری در دوران اسلامی نوشته شده‌اند که واپسین آن‌ها در سده ۱۸ میلادی و در هند تهیه شده‌است.

ستاره‌شناسی در دوران معاصر
در دوران معاصر آشنایی ایرانیان با اخترشناسی نوین با ترجمه کتاب کامیل فلاماریون توسط عبدالرحیم طالبوف و بعد گاهنامه‌های سید جلال طهرانی آغاز شد. برگردان مقالات خارجی در نشریات همگانی در سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۰ نیز بسیاری را با نجوم به معنای جدید آن آشنا کرد.

آغاز انتشار مجله فضا در دهه ۱۳۴۰ و۱۳۵۰ هم‌زمان دوران فتح ماه رویداد دیگری است که به آشنایی ایرانیان با اخترشناسی نوین کمک کرد. انتشار این گاهنامه که به برپایی کانونی موسوم به «کانون فضایی ایران» هم انجامید تا سال ۱۳۵۷ ادامه داشت.

گاهنامه مرزهای بی کران فضا که از سال ۱۳۶۹ خورشیدی پا به عرصه وجود گذاشت، از معدود نشریاتی بود که در میان نشریات پارسی‌زبان تخصصی پس از انقلاب به فضا و فضانوردی می‌پرداخت. سیروس برزو، مالک و سردبیر این گاهنامه علمی بود که بنا به دلایل نامشخصی ۴ سال بیشتر منتشر نگردید.[۱]

مصاحبه‌های اختصاصی با فضانوردان، ارتباط با مراکز فضایی، گرفتن مطالب اختصاصی (همانند داستان‌های یوری گلازکف یا زندگی‌نامه آندریان نیکلایف به قلم خودش) و بسیاری دیگر از مطالب نو و ابتکاری دیگر، با پافشاری بر توانمندی‌های فضایی شورویها، از ویژگی‌های شاخص نشریه مرزهای بی‌کران فضا در دوران انتشار بود. از دیگر اقدامات جنبی این گاهنامه، برگزاری نمایشگاه‌های فضایی- ستاره‌شناسی به مناسبت‌های گوناگون، نشست‌هایی همراه با نمایش فیلم و سخنرانی و همچنین راه اندازی بازار فضایی، برای ایجاد ارتباط بیشتر با مخاطبان خود بود. به فراخور سی امین سالگرد پرواز گاگارین نمایشگاه عکسی روبه روی سینما آزادی برگزار کرد که بدست دکتر حسابی گشایش شد. این گاهنامه بخش‌هایی از صفحات خود را به اخترشناسی اختصاص داده بود که کسانی همچون توفیق حیدرزاده و بهرام عفراوی، در آن مطلب داشتند و عناوینی همچون «آسمان شب» به خوانندگان اجازه می‌داد تا چگونگی ستارگان را به گونه مرتب دنبال کنند.

گاهنامه دانشمند نیز در برگردان مقالات ستاره‌شناسی پیشینه طولانی دارد. پس از انقلاب تا پیدایش دوباره دنباله‌دار هالی فعالیت چشمگیری در نشریات ایرانی به چشم نمی‌خورد؛ جز چاپ دو کتاب شناخت مقدماتی ستارگان و ستاره‌شناسی به زبان ساده (هر دو از انتشارات گیتاشناسی) که فعالیت‌های فردی و کارساز کسان دوستدار ستاره‌شناسی بود.

با پیدایش دنباله دار هالی در نشریات و به ویژه در گاهنامه دانشمند به اخبار مربوط به این امر پرداخته می‌شد. تلاش‌های احمد دالکی از استادان دانشگاه شهید بهشتی در آن زمان برای آشنایی همگانی با اخترشناسی چشمگیر است.

پس از افول دنباله دار هالی انتشار مقالات ستاره‌شناسی در گاهنامه دانشمند ادامه پیدا کرد که بیشتر این مقالات گزینش و برگردان توفیق حیدرزاده بود که پیش از این نیز کتاب شناخت مقدماتی ستارگان را برگردان و منتشر کرده بود. راه اندازی بخش آسمان در این ماه بدست وی که به بررسی رویدادهای رصدی آسمان هر ماه می‌پرداخت کارایی فراوانی در آشنایی خوانندگان با ستاره‌شناسی رصدی داشت.

مرکز رصدخانه زعفرانیه نیز از سال ۱۳۶۷ با کوشش احمد دالکی آغاز به کار کرد و پس از او حسین رضایی این مرکز را به پیش برد و سپس محمدرضا نوروزی (او پیشتر از دانش آموختگان همین مرکز بوده) سرپرستی این مرکز را بر دوش گرفت. اکنون فریبا یزدانی سرپرست این مرکز است. رصد خانه زعفرانیه در اخترشناسی آماتوری ایران بسیار کارساز بوده‌است و بسیاری از نخستین‌ها در اخترشناسی آماتوری ایران وهمینطور بسیاری از کسان و گروه‌های آماتوری در ایران از این مرکز سرمشق گرفته‌اند.

در سال ۱۳۷۰ توفیق حیدرزاده مجله نجوم را منتشر کرد که انتشار آن سرآغازی بر آشنایی جدی خوانندگان پارسی‌زبان با اخترشناسی شد. هم اکنون، پس از ۱۵ سال، نجوم تنها نشریه همگانی اخترشناسی است که در خاورمیانه منتشر می‌شود [نیازمند منبع]. امروزه ماهنامه نجوم فعالیت‌های خود را در زمینه‌های گوناگون گسترش اخترشناسی در میان مردم گسترش داده است؛ از آن میان: برگزاری کلاس‌های آموزش اخترشناسی برای مقاطع سنی گوناگون، برگزاری سمینارهای ماهانه دربارهٔ موضوعات روز اخترشناسی برای عموم، برگزاری سلسله نشست‌های نمایش و نقد علمی فیلم‌های علمی-تخیلی به نام "سینما-فضاً و کمک به انجمن نجوم ایران در برگزاری باشگاه ماهانه نجوم تهران در چهارشنبه پایانی هر ماه در آمفی تئاتر مرکزی دانشگاه امیرکبیر است.

همچنین انجمن نجوم آماتوری ایران پس از طی مراحل قانونی از "میانه دهه ۷۰ خورشیدی"، پیگیر کسب مجوزهای لازم گردید و هر چند از سال‌های اواخر دهه ۷۰ فعالیت غیررسمی خود را آغاز کرد، اما به صورت رسمی این اولین مرکز آماتوری کشور مزین بنام پر افتخار ایران در "اول اَمرداد ۱۳۸۰" تشکیل شد.

از سال ۱۳۸۰ با راه اندازی وبگاه‌های خبررسانی آسمان پارس و مجله نجوم و انجمن نجوم آماتوری ایران تحول دیگری در عرصه نجوم آماتوری ایران به وجود آمد. دومین ماهنامه ستاره‌شناسی ایران نیز با نام ماهنامه آسمان شب با توزیع بین‌المللی در آخرین روزهای سال جهانی نجوم ۲۰۰۹ دی ماه ۱۳۸۸ به صورت رنگی منتشر شد.

همچنین امروز گروه‌های اخترشناسی آماتوری فراوانی در سطح ایران پرکار هستند که می‌توان به گروه روجا و ادیب اصفهان و انجمن ستاره‌شناسی اهواز و مرکز نجوم آستان حضرت عبدالعظیم و مرکز مطالعات و پژوهش‌های فلکی ـ نجومی و مؤسسه آفاق راهبر آذربایجان اشاره کرد.

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ستاره‌شناسی در ایران باستان

اصطلاحات ستاره‌شناسی در پارسی میانه:

ستَویس یا سَدویس: به ظن قوی نام ستاره سهیل

تیشتَر و روزآهنگ: نام ستاره شِعرای یَمانی

شباهنگ: نامهای سیاره زهره در زبان عامیانه

دیگپایه: صورت فلکی شَلیاق

هَشتبَر: صورت فلکی تَنَیُّن، اژدها

موشپر و موشپار و موشپاریک: «ستاره» دنباله دار

نیزک و نیازک: شهاب ثاقِب

کَندَر: حرکت رِجعی

نوماه: هلال

پُرماه: بدر

نیم ماه [نیما] و نیم پُری: تربیع

سروش: نام ستاره عَیّوق

ماهیگیر: نام ستاره α دَلو

روجینه: ستاره وسطی کمربند جبار

چشم شیر: ستاره وسطی از سه ستاره که در گردن اَسَد‌اند.

• ونند
• تیشتر
• دیگ‌پایه
• گوزهر

نام پارسی میانه نام عربی نامگذاری بایر
اَبدُم صرفه بتا شیر
اسپور سماک اعزل
پسیگ، پها دبران
بزیسر هقعةالجوزا
بَشن اِبط‌الجوزا
رَخوَت ذراع مبسوطه
تریشَگ، تَرَهه نثره
اَزَره طرف
پیش‌پرویز بُطَین
کَهت میان فرغ مقدم
کَهت بطن‌الحوت
ماشاهه عوا
مزده‌داد نسر طائر
تیشتر، تیر شِعرای یمانی
خسرو غفر
پارند عیوق
میان ظهرالاسد
موری سعد بلع
دِرَفشه (دِرَفشَگ) شوله
نَخو قلب‌الاسد
میخگاه جدی
پدیوَر، پدیسپَر، پریسپر سماک اعزل
سَدویس، دِل قلب‌العقرب (دبران و سهیل هم حدس زده‌اند)
وَنَند نسر واقع
وَر اوسط اکلیل
سِرو (ی) زُبانا آلفا و بتا ترازو
یوغ سعد ذابح آلفا و بتا بره

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

تاریخ اخترشناسی

جدول نجوم
تاریخ نجوم را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد: دورهٔ زمین مرکزی، دورهٔ کهکشانی و دورهٔ کیهانی. آغاز دورهٔ اول در تاریخ باستان است و پایان ان در قرن شانزدهم. دورهٔ دوم از قرن هفدهم تا قرن نوزدهم طول کشید و دورهٔ سوم در قرن بیستم آغاز شد و هنوز ادامه دارد.

محتویات

• ۱ ۱- دورهٔ زمین مرکزی
• ۲ ۲- دورهٔ کهکشانی
• ۳ ۳- دورهٔ کیهانی
• ۴ منابع

۱- دورهٔ زمین مرکزی
منجمان نخستین معتقد بودند که زمین باید در مرکز جهان باشد و فرض می‌کردند که خورشید، ماه و ستارگان به دور زمین ساکن می‌گردند. علاقهٔ آنان که به معنای امروزی کلمه چندان علمی نبود، به‌طور عمده معطوف بود به مسائل عملی، به رابـ ـطهٔ واقعی یا فرضی رویدادهای آسمانی با حوادث زمینی و به جستجوی آسمان به خاطر یافتن نشانه‌هایی از وقایع سعد و نحس. باوجود این کشف‌های برجسته‌ای در این دوران صورت پذیرفت. گاهشماری با دقت زیاد رشد کرد. دائرةالبروج - مسیر ظاهری خورشید از میان ستارگان - به دقت تمام تعریف شد. دورهٔ کامل کسوف و خسوف تعیین گردید و حتی در قرن دوم پیش از میلاد به حرکت محور زمین پی بـرده شد.

حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد، چرخهٔ ماه و دیگر اجرام آسمانی به‌خوبی شناخته شده بود. در حدود همین سال‌ها بود که مصریان از ظهور ستاره‌ها در آسمان، زمان سیلاب‌های نیل را پیش‌بینی می‌کردند. آن‌ها توانستند با رصد ستاره‌ها تقویمی دقیق و روشی برای زمان‌سنجی ابداع کنند. یونانیان به جای آن‌که با رصد آسمان از خواست خدایان سر درآورند، معتقد بودند که رمز و راز کائنات را می‌توان شناخت، زیرا بر اساس قوانینی است که همه چیز بر پایهٔ آن‌ها بنا شده‌است. تالس، فیلسوف و دانشمند یونانی، روش‌هایی را پیش برد تا بتواند مدل‌های نظری برای توضیح ساختار جهان و پدیده‌های طبیعت ارائه کند. ارسطو زمین و انسان‌ها را در مرکز هستی قرار داد.[۱]

پایان دورهٔ زمین مرکزی در قرن شانزدهم با شخصیت بزرگ نیکولئوس کوپرنیکوس (۱۵۴۳–۱۴۷۳) پیوندی نزدیک دارد.

۲- دورهٔ کهکشانی
می‌توان گفت که نجوم جدید با این دوره آغاز می‌شود. منجمین بزرگی که در قرن هفدهم به تحقیق می‌پرداختند، مثل گالیله و کپلر نشان دادند که زمین، نه تنها مرکز جهان نیست، بلکه فقط یکی از سیاراتی است که به دور خورشید مرکزی می‌گردد. معلوم شد که زمین، که به هیچ روی منحصربه‌فرد نیست، سیاره‌ای کاملاً معمولی است که به طرزی معمولی، حرکاتی معمولی دارد. البته معمولاً گمان می‌شود که کوپرنیک مرکزیت خورشید را در قرن شانزدهم اثبات کرد؛ ولی واقعیت این است که مدل نجومی کوپرنیک تنها یک بدیل در کنار مدل زمین مرکزی بطلمیوس بود و نمی‌توانست خورشید مرکزی را ثابت کند. رصدهایی که در قرن بعد گالیله انجام داد نشان می‌داد که سیاره زهره به دور خورشید می‌گردد. کپلر نشان داد که اگر مدار سیارات را در بیضیهایی بدور خورشید در نظر بگیریم مدل دقیقتری از موقعیت سیارات خواهیم داشت. در قرن بعد، فیزیک نیوتنی به‌طور قطع نشان داد که جرم سنگین تر باید در مرکز باشد و اجرام سبکتر به دور آن بگردند.

۳- دورهٔ کیهانی
در این دوره آشکار شد که کهکشانی که ستاره‌هایی مثل خورشید ما به آن تعلق دارد فقط یکی از کهکشان‌های بسیاری است که برخی بزرگتر از کهکشان ما و بعضی کوچک ترند. بخشی از تحقیقات نجومی یک قرن اخیر به این کوشش اختصاص داشته‌است که تصویری «کامل» از جهان به دست آوریم. تلسکوپ‌های نوری بزرگتر و نیز تلسکوپ‌های رادیویی عظیم برای کمک به این تحقیقات ساخته شده‌اند. نابغهٔ نظری بزرگی که در ذهن عامهٔ مردم بیش از همه با این دوره ارتباط داده می‌شود، دکتر آلبرت اینشتین فقید (۱۹۵۵–۱۸۷۹) است (هر چند که او در درجهٔ اول یک فیزیکدان و ریاضیدان بود). کیهان‌شناسی و اختر فیزیک سخت به نظریهٔ نسبیت او متکی اند. در این دورهٔ نجومی است که ما زندگی می‌کنیم و تا پایان ان راه درازی در پیش است.

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

تلسکوپ

رصدخانه مکدونالد دانشگاه تگزاس در آستین حاوی تلسکوپ هابی ابرلی با قطر آیینه مرکب ۹ متر و ۲۰ سانتیمتر
تِلِسکوپ (به انگلیسی: Telescope) وسیله‌ای برای دیدن اجرام آسمانی با استفاده از تابش الکترومغناطیس (به انگلیسی: Electromagnetic radiation) (مانند نور مرئی) به صورت واضح و دقیق است. اولین تلسکوپ کارا در ابتدای قرن هفدهم و با استفاده از لنزهای شیشه‌ای در هلند اختراع شد. در درازای چند دهه، تلسکوپ‌بازتابی که از آینه استفاده می‌کند اختراع شد، بسیاری از انواع نوتری از تلسکوپ‌ها در قرن ۲۰میلادی زاده شدند، رادیوتلسکوپ در دهه ۱۹۳۰ و تلسکوپ فرابنفش در سال ۱۹۶۰ از جملهٔ این اختراعات بودند. واژه تلسکوپ می‌تواند به تمام حیطهٔ وسایل عملیاتی درسرتاسر ناحیهٔ میدان الکترومغناطیس اشاره داشته باشد.

واژهٔ تلسکوپ، از دو واژهٔ یونانی تله(به یونانی: τῆλε) به معنی دور و اسکوپین (به یونانی: σκοπεῖν) به معنی دیدن، گرفته شده‌است، نخستین بار در سال ۱۶۱۱ به نام یک ریاضی‌دان ایتالیایی به نام جووانی دمیزیانی (به ایتالیایی: Giovanni Demisiani) که برای یکی از ابزارهای گالیلئو گالیله[۱] که در آکادمی‌دلینچی (به ایتالیایی: Accademia dei Lincei) به نمایش گذاشته شده بود بکار گرفته شد.[۲][۳][۴][۵]

محتویات

• ۱ پیشینه
• ۲ انواع تلسکوپ‌ها
  • ۲.۱ تلسکوپ نوری
  • ۲.۲ تلسکوپ‌های شکستی
    • ۲.۲.۱ تلسکوپ شکستی آکروماتیک
    • ۲.۲.۲ تلسکوپ شکستی آپوکروماتیک
  • ۲.۳ تلسکوپ‌های بازتابی
• ۳ تلسکوپ نیوتنی
• ۴ تلسکوپ کسگرین
  • ۴.۱ تلسکوپ‌های شکستی-بازتابی
• ۵ تلسکوپ اشمیت
• ۶ تلسکوپ اشمیت-کاسگرین
• ۷ عدم شفافیت جو برای امواج الکترومغناطیس
• ۸ استقرار تلسکوپ
• ۹ استقرار استوایی
• ۱۰ استقرار سمتی-ارتفاعی
  • ۱۰.۱ استقرار سمت ارتفاعی بهتر است یا استوایی؟
• ۱۱ رادیو تلسکوپ
• ۱۲ رادیو تلسکوپ‌های اولیه
• ۱۳ اخترشناسی رادیویی
  • ۱۳.۱ تاریخچه
• ۱۴ تلسکوپ‌های ذرات پر انرژی
• ۱۵ جستارهای وابسته
• ۱۶ پیوند به بیرون
• ۱۷ منابع

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

پیشینه

طرح تلسکوپ گالیله

طرح تلسکوپ نیوتن

طرح تلسکوپ کسگرین
اولین مدارک استفاده از تلسکوپ مربوط به تلسکوپ شکستی (به انگلیسی: Refracting Telescope) است که در سال ۱۶۰۸ در هلند پدیدار شد.در آن زمان از عدسی به عنوان عدسی شیئی استفاده می‌کردند تا یک تصویر بسازد. پیشرفت آن به سه نفر نسبت داده می‌شود: هانس لیپرشی (به انگلیسی: Hans Lippershey) و زاخاریاس یانسن (به هلندی: Zacharias Janssen) که در میدل‌بورخ آلمان، عینک ساز بودند، و یک ابزار ساز و کارشناس عدسی‌ها به نام یاکوب میتیوس (به هلندی: Jacob Metius) از شهر آلکمار.[۶] در ماه جون سال ۱۶۰۹ گالیله از ساخته‌شدنِ تلسکوپِ آلمانی با خبر می‌شود و تلسکوپ خود را در یک‌ماه می‌سازد[۷] و در درازای یک‌سال برای بهبود طراحی آن می‌کوشد.

این ایده که شیئی(عدسی شیئی|(به انگلیسی: Objective)) یا عنصرِ جمع‌آوری‌کننده نور، می‌تواند به جای یک عدسی، یک آیینه باشد، محصول تحقیقی بود که مدت کمی پس از اختراع تلسکوپ شکستی انجام شد.[۸] مزایای استفاده از آینه‌های سهمی‌گون (به انگلیسی: Parabolic reflector) به جای عدسی، از جمله کاهش ابیراهی‌کروی و عدم وجود ابیراهی‌رنگی، باعث شد تعداد زیادی طرحِ پیشنهادی و چندین تلاش برای ساخت آینه بازتابی صورت گیرد. در سال ۱۶۶۸ ایزاک نیوتن (به انگلیسی: Isaac Newton) اولین تلسکوپ بازتابی (به انگلیسی: Reflecting Telescope) کاربردی را ساخت که بعدها تلسکوپ نیوتنی(به انگلیسی: Newtonian telescope) نام گرفت. وسیلهٔ او از یک آینه مقعر و یک آینه تخت تشکیل می‌شد که در یک لوله قرار گرفته بودند. آینهٔ تلسکوپ نیوتون از فلز ساخته شده بود و قطری در حدود۵ سانتی‌متر داشت.

اختراع عدسی‌بی‌رنگ (به انگلیسی: Achromatic lens) در سال ۱۷۳۳ میلادی، خطای رنگی را اندکی تصحیح کرد و امکان ساخت عدسی‌هایی با فاصلهٔ کانونی کمتر که به کوتاه شدن لوله تلسکوپ می‌انجامید را فراهم ساخت. تلسکوپ‌های بازتابی اگرچه ابیراهی رنگی نداشتند، ولی در درازای قرن‌های ۱۸ و ۱۹ آینهٔ فلزی آن‌ها که از مس و قلع ساخته‌شده بودند به مرور زمان تیره می‌شدند. این مشکل با اندود کردن سطح شیشه با نقره در ۱۸۵۷[۹] یا آلومینیم در سال ۱۹۳۲ حل شد.[۱۰]

حداکثر اندازهٔ عدسی شیئی تلسکوپ‌های شکستی در حدود یک متر است. اغلب تلسکوپ‌های ساخته شده در قرن بیستم از نوع بازتابی بودند، این درحالی است که بزرگترین تلسکوپ‌های بازتابیِ در حال کار، بزرگتر از ۱۰ متر هستند. قرن بیستم همچنین پیشرفت در ساخت تلسکوپ‌هایِ فعال در طیف وسیعی از طول موجها از امواج رادیویی تا امواج گاما را نشان می‌دهد. اولین تلسکوپ رادیویی هدفمند نیز در سال ۱۹۳۷ وارد عملیات ساخت شد و از آن زمان پیشرفت‌های شگرفی در تنوع مجموعهٔ ابزار نجومی انجام شده‌است.

دانلود رمان و کتاب های جدید

تالار نقد نگاه دانلود