چرا می بایست به بچه‌های خود برنامه نویسی یاد دهیم؟

[سیده آمین ارمان]

اگر شما هم جزو آن دسته افراد هستید که بر سر دو راهی قرار گرفته‌اید که آیا من یا فرزندم باید برنامه نویسی یاد بگیریم یا بی خیال آن شویم، پاسخی که به شما می‌دهیم این است «آری، حتماً هم خود شما و هم فرزندان شما می بایست برنامه نویسی یاد بگیرید.» در این مقاله، سعی ما بر این خواهد بود تا مواردی یا برشمریم که پس از فراگیری اصول برنامه نویسی هم برای افراد بزرگسال و هم برای کودکان میسر خواهد شد. پس با وبلاگ سکان آکادمی همراه باشید.

در حال حاضر دنیا نه تنها با کمبود آب، صلح، انسانیت، آرامش و … مواجه است بلکه با کمبود چیز دیگری تحت عنوان «برنامه نویس» نیز مواجه می باشد و به نظر هم می‌رسد که با فراگیر تر شدن Internet of Things یا «اشیاء اینترنتی» هم این کمبود بیش از این احساس شود. در‌ واقع، با توجه به این که دنیا بیش از پیش به سوی فناوری های جدید پیش می رود، این نیاز احساس می‌گردد تا دانش آموزان و دانشجویان نیز بیش از گذشته با نحوه کار کردن این فناوری ها آشنا شوند و یکی از راه‌های این آشنایی، یادگیری برنامه نویسی است. حال ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که من اصلاً به برنامه نویسی علاقه‌ای ندارم پس چرا باید برنامه نویسی یاد بگیرم؟ و یا فرزند من دوست دارد نقاش شود، چرا باید او را مجبور به یادگیری برنامه نویسی کنم؟ در پاسخ به این سؤال بایستی گفت که آمار و ارقام حاکی از آنند که داشتن پیش‌زمینه در علوم کامپیوتری در حال حاضر به عنوان یک برگ برنده در زمینه یادگیری سایر مهارت ها محسوب می‌شود و در آینده‌ای نه چندان دور، نیاز به داشتن چنین برگ برنده ای پررنگ تر هم خواهد شد.

کشورهایی نظیر انگلستان، آمریکا، استونی و … جزو کشورهایی اند که بستری برای یادگیری برنامه نویسی برای بچه‌ها فراهم آورده اند. باتوجه به این که کشورهای جهان اول معمولاً چیزی را می‌بینند که کشورهای جهان سوم از دیدن آن قاصرند، به طور حتم مدیران آموزش چنین کشورهایی نیازی را در آینده احساس کرده‌ و به منظور برآورده نمودن آن، از همین امروز شروع به سرمایه‌گذاری کرده‌اند لذا منطقی به نظر می‌رسد که در زمینه آموزش برنامه نویسی، پا جای پای کشورهایی بگذاریم که در این زمینه صاحب نظر هستند و اصلاً صبر نکنیم تا آینده فرا رسیده و در آن زمان به فکر چاره باشیم!

همچون مهارت زبان آموزی که اگر در سنین کودکی اتفاق افتد تأثیر آن دوچندان خواهد بود، اگر فضایی برای بچه‌های خود فراهم سازیم که بتوانند در آن فضا به یادگیری برنامه نویسی بپردازند، به طور حتم در آینده ایشان از ما تشکر خواهند کرد. از جمله اتفاقاتی که برای یک بچه پس از یادگیری اصول برنامه نویسی رخ می‌دهد می‌توان به فعال شدن تفکر انتقادی در او، رشد خلاقیت، بوجود آمدن تفکر الگوریتمیک و … اشاره کرد. در یک کلام، بچه‌های ما پس از یادگیری برنامه نویسی به جای آن که بچه‌هایی مصرفی بار بیایند، به بچه‌هایی تولید کننده و سازنده مبدل خواهند شد.

جالب است بدانیم تحقیقات انجام شده روی یادگیری کودکان حاکی از آنند که ایشان حتی قبل از آن که بتوانند بخوانند و بنویسند، قادر خواهند بود تا اصول کدنویسی را فرا بگیرند.

یکی دیگر از دلایلی که ما را مجاب می‌کند تا به بچه‌های خود برنامه نویسی یاد دهیم این است که برنامه نویسی همچون پلی خواهد شد تا بچه‌های ما سایر علوم را نیز بهتر یاد بگیرند. در‌واقع از آنجا که در برنامه نویسی ما می بایست هم تفکر منطقی-ریاضیاتی داشته باشیم و هم حس زیبایی شناسی برای خلق یک بازی یا برنامه زیبا از لحاظ ظاهری، بچه ما اصول ریاضیات، هنر و … را در بستری عملی فرا خواهد گرفت.

یکی دیگر از مزایای آموزش برنامه نویسی به بچه‌ها این است که ایشان می‌توانند در دنیای پیرامون خود تأثیر گذار باشند. امروزه ما از فناوری های بسیاری در جهت منافع خود استفاده می‌کنیم که از آن جمله می‌توان به جیمیل، توییتر، فیسبوک، لینکدین، وایبر و … اشاره کرد. تمامی این فناوری ها توسط گروهی از برنامه نویسان طراحی و نوشته شده اند. در‌ واقع کاری که این برنامه نویسان انجام داده‌اند این است که توانسته اند بستری برای تعاملات اجتماعی آدم ها، یافتن دوستان قدیمی،‌ بهبود روابط اجتماعی افراد، کاهش هزینه‌های زندگی و … انجام دهند. اگر فرزند شما از سنین ۵ الی ۶ سالگی شروع به یادگیری برنامه نویسی کند، اگر بخت با وی یار باشد، او خواهد توانست تا در سن ۲۰ الی ۲۵ سالگی یک از افراد تأثیر گذار جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند باشد.

بسیاری از افراد بر این باور هستند که من دوست دارم تا به فرزندم برنامه نویسی یاد دهم اما می‌دانم که برنامه نویسی کار بسیار بسیار بسیار دشواری است و بچه من از عهده آن برنخواهد آمد. در جواب به این دسته از عزیزان بایستی عرض کرد که نرم افزارهایی که امروزه برای آموزش برنامه نویسی به بچه‌ها در نظر گرفته شده به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بچه در یک محیط کاملاً گرافیکی و جذاب و صرفاً با استفاده از درگ و دراپ می‌تواند کدنویسی کند و خبر امیدوار کننده تر اینکه بچه صرفاً پس از گذشته چند روز می‌تواند اولین گیم خود را بنویسید!

در ضمن، برنامه نویسی راهی است که از آن طریق بچه‌ها می‌توانند احساسات درونی خود را بیان کنند. برای روشن‌تر شدن این مطلب مثالی می زنیم. فرض کنیم فرزند شما وقتی که برنامه کودک تماشا می کند و یا به انجام بازی‌های کامپیوتری می پردازد، همواره به این می‌اندیشد که ای کاش من هم می‌توانستم یک انیمیشن و یا بازی آن طور که مد نظر خودم هست تولید کنم. حال برنامه نویسی به عنوان ابزاری خواهد بود که بچه شما از آن طریق خواهد توانست تا ایده خود را عملی سازد.