*فریال*
کاربر نگاه دانلود
[h=1]هيهاي بازرگاني تلويزيون و ديگر رسانهها پر است از نام كلاسهاي كمكآموزشي و بستههاي مهارتآموزي كه قرار است از كودك شما اینشتين بسازند؛ نامهايي كه هر روز تكرار ميشوند و ادعا ميكنند بهترين گزينه براي افزايش هوش و خلاقيت كودكان هستند. حتي اگر خودتان از نسلي باشيد كه بدون اين كلاسها و بستهها پلههاي ترقي را بالا رفتهايد، ممكن است براي همرنگ جماعت شدن يا بهخاطر نگراني كه از عقب ماندن كودكتان از ديگران داريد، سراغ اين كلاسها برويد و بستههاي توصيه شده را برايش به خانه بياوريد.
قبل از شروع هر آموزشي لازم است نكات مهمي را درباره آموزشهاي فرزندتان بدانيد كه توجه به اين نكات به اندازه خود آموزشها مهم هستند حتي شايد گاهي همين نكات بتوانند راهنماي شما براي آموزش درست و اصولي فرزندانتان باشند. اينكه بستهها و كلاسهايي كه نامشان در تبليغات به چشمتان ميخورد يا در مهدكودك كمك گرفتن از آنها را به شما توصيه ميكنند تا چه اندازه ميتواند به تقويت هوش، حافظه يا خلاقيت كودكتان كمك كند را از سه روانشناس پرسيديم. در ادامه اين مطلب ميتوانيد نظر آنها را درمورد مناسبترين زمان و شرايط براي آموزش كودكتان بخوانيد.[/h]
دكتر سارا منصف، روانشناس:
در نظر گرفتن سن كودك مهمترين مولفه براي شروع آموزشهاست. بايد توجه داشت چه آموزشي، در چه سني به كودك داده شود تا بهترين نتيجه به دست آيد.
به كودكت رحم كن
يادگيري مهارتهاي بيشتر اصلا بد نيست و ميتواند در افزايش هوش و خلاقيت بسيار موثر باشد اما بايد بدانيم به چه قميتي و با چه هدفي فرزند خود را در معرض اين آموزشها قرار ميدهيم. آيا صرفا به اين دليل كه ديگران هم اين كار را كردهاند؟ يا با تحقيق به اين نتيجه رسيدهايم كه بايد در سن خاصي فرزند خود را تحت آموزش خاصي قرار دهيم؟
علاقهاش را در نظر بگير
آموزشهاي مختلف حتما بايد بدون ايجاد خستگي يا دلزدگي براي كودك انجام شده و حتما بايد براي او لذتبخش باشند و خود او تمايلي براي انجام آن كار خاص داشته باشد. اين موضوع نقش بسيار مهمي در تاثيرگذاري فعاليتهاي آموزشي دارد. كودكي كه تمام طول روز تحت آموزش است فرصتي براي افزايش مهارتهاي جمعي ندارد. كودك بايد بتواند با همسنهاي خود در ارتباط بوده و كنجكاويهاي مختلفش را ارضـ*ـا كند.
چقدر فرزندت را ميشناسي؟
قبل از هر چيز لازم است والدين كودك خود را بشناسند و ويژگيهاي منحصر به فرد او را درك كنند. هر كودكي ويژگيهايي دارد كه از كودكان ديگر متمايز است. نميتوان انتظار داشت همه استعدادها و تواناييهاي يكسان و مشابهی داشته باشند. مهمترين نكته براي آموزش كودكان اين است كه والدين تفاوتها را درك كرده و به اين تفاوتها احترام بگذارند.
به ميدان جنگ واردش نكن
برخي والدين يا محيطهاي آموزشي بيش از حد روي رقابت تاكيد كرده و استرس برنده شدن را در كودك تشديد ميكنند و به اين ترتيب اصل مهم «همكاري و رسيدن به هدف مشترك» را فراموش ميكنند. افرادي كه اينگونه تربيت ميشوند، هميشه به فكر جلو زدن از بقيه هستند و هدفشان فقط برنده شدن است. درحاليكه كودك بايد در محيطي آرام و بدون استرس بتواند شكوفا شود و اين محيط آرام، لزوما يك مركز بسيار معروف و گران نيست. كودك قبل از هفت سالگي حتما بايد بچگي كند. محور اصلي نيازهاي يك كودك، «لـ*ـذت» است كه بخش بزرگي از اين لـ*ـذت از طريق بازي تامين ميشود. خردسالان نياز دارند از طريق بازي دنياي خود را بسازند و همين بازيها با افزايش سن هدفمند شده و آموزشهاي مختلف را هم بهطور ضمني شامل ميشوند.
دكتر مصطفي تبريزي، روانشناس و استاد دانشگاه علامه طباطبايي:
گاهي برخي از والدين ميخواهند آرزوهاي دستنيافته خود را در فرزندشان ببينند. فراموش نكنيم هركس بايد به آرزوهاي خود دست يابد، نه آرزوهاي والدين.
سرگرمي، آموزش يا درمان؟
انواع بازيها يا سرگرميهاي كودكان با دو هدف آموزشي يا رواندرماني مورد استفاده قرار ميگيرند. در حقيقت گاهي هدف از سرگرميها، آموزش و گاهي هدف درمان اختلال يا بيماري خاصي است.
درباره بازيهاي با هدف، بايد گفت اين بازيها اغلب قاعدهمند نيستند و كودك ضمن بازي، آرزوها، دردها يا نفرتهای خود را ابراز ميكند. در حقيقت كودك در قالب بازي خود را برونريزي ميكند اما وقتي بحث آموزش از طريق بازي يا سرگرمي مطرح است بايد گفت تمام آموزشها به ميزان رشد مغزي هر فرد بستگي دارد. مهم آن است كه مغز تا چه حدي رشد كرده باشد تا بتوانيم بگوييم يك آموزش خاص براي يك كودك خاص مورد استفاده قرار بگيرد.
يادگيري متوقف نميشود
اولين آموزشهاي رسمي در سنين ابتدايي زندگي يعني پنج تا شش سالگي آغاز ميشود. با این اوصاف میتوان گفت بهترين زمان يادگيري هم از همين سنين است اما بايد توجه داشت اين سنين طلايي يادگيري را با فشار بيش از حد نبايد از دست داد و فرصت آموزش را براي كودك به خستگي تبديل كرد. نبايد فراموش كرد در هر سني و تا زماني كه مغز به لحاظ فيزیولوژيك تغيير نكرده يا زوال نيافته ميتوان آموزش ديد و يادگیري به دوران خاصي محدود نميشود.
شرطيسازي به جاي خواندن
آنچه به عنوان بستههاي آموزش خواندن از طريق ديدن عكس عنوان ميشود در حقيقت آموزش خواندن به کودکان نيست. اين نوع خواندن تنها يك شرطيسازي ساده است که نسبت به عكس در کودک ایجاد میشود. وقتي دو موضوع بارها و بارها همزمان با هم تكرار شوند، نوعي شرطيسازي به وجود ميآيد كه فرد با ديدن يكي، موضوع ديگر را تداعي ميكند. وقتي عكس گل را با كلمه «گل» بارها و بارها به كودك نشان دهيم، نسبت به آن شرطي ميشود و هر بار با ديدن عكس يا كلمه، ديگري را تداعي ميكند. اما اگر کلمه گل را با عکس بیربطی مثل نان به کودک نشان دهید و آن کلمه را تکرار کنید، بعد از آن کودک با دیدن عکس نان، کلمه گل را به زبان میآورد.
بيخيال آرزوهايت شو
بسياري از والدين نگران اين هستند كه كودکشان در مناسبترين سن آموزشهاي لازم را دريافت نكند و برخي ديگر از اينكه فشار بيش از اندازه به كودكشان بياورند، نگرانند. آنچه امروز شاهد آن هستيم كمالگرا شدن بسياري از والدين است؛ يعني انتظار دارند فرزندانشان بسيار سريع مهارتهاي مختلف را بياموزند. اين كمالگرايي را در شيوه زندگي خود والدين هم ميتوان ديد؛ مثلا انتظار دارند بسيار سريع پيشرفت كنند. این والدین در برخورد با كودكان هم ميخواهند آرزوهاي تحققنيافته خود را در فرزندشان محقق كنند؛ اصرار والدين براي تحقق آرزوهاي خود در فرزندان ميتواند مخرب باشد. نباید فراموش کنید که بچهها الزاما علایق، روحیات و استعدادهایی شبیه شما ندارند و به همین دلیل نباید آنها را مجبور کنید که درست مثل شما زندگی کنند یا تنها به بهانه فراهم کردن امکانات برایشان انتظار داشته باشید که آرزوهای ناکام شما را برآورده کنند.
دكتر پريناز بنيسي، روانشناس تربيتي:
براي آموزش فرزندان حتما بايد به استعداد و شرايط خاص هر كودك توجه داشت، چون نميتوان يك دستورالعمل خاص را براي همه كودكان در نظر گرفت.
ذهنش را بارور كن
از شش ماهگي به بعد ميتوان مهارتهاي شناختي، ذهني و حركتي كودكان را افزايش داد اما نوع، شدت و ميزان آموزشها با توجه به جنسيت و تواناييهاي مختلف كودكان متفاوت است. بههرحال سرگرميهاي مختلف براي ارتقاي هوش و مهارتهاي حركتي، شناختي و رفتاري كودكان مفيد هستند اما مولفه مهم سن را نبايد فراموش كرد.
برايش رايانه بخر
امروزه كلاسهاي درسي هوشمند هستند، از تخته و وسايل آموزشي و... همه هوشمند طراحي شدهاند بنابراين كودك قبل از ورود به دنياي مدرسه و آموزش رسمي بايد تا حدي با محيطهاي آموزشي آشنا بوده و براي ورود به مدرسه برخي مهارتها را ياد گرفته باشد. سرگرميهاي آموزشي مثل خواندن لغات، حل معما، موسيقي و. . . تا حدي ميتواند عزت نفس و شناخت كودكان را افزايش دهد.
استعداد فرزندت را نكش
اجبار و پافشاري والدين براي آموزش كودكان بسيار مخرب است. كودك بايد بتواند بين فعاليتهاي مختلف یک یا چند موضوع را انتخاب كند. وقتي علاقه وجود نداشته باشد، اصرار و پافشاري والدين براي ادامه يك آموزش انگيزه را در كودك از بين ميبرد. خستگي و دلزدگي از آموزش يا حتي لجبازي هم ميتواند از پيامدهاي اصرار بيجاي والدين باشد. متاسفانه برخي از والدين اصراري غيرمنطقي براي فعاليتهاي فرزندان خود دارند. ممكن است كودكي استعداد هم داشته باشد اما بدرفتاري والدين اين استعداد را در او ميكشد.
استعدادش را كشف كن
براي بسياري از آموزشها نميتوان سن خاص و مطلقي را در نظر گرفت بلكه ميتوان بازه سني مشخص كرد. ممكن است يك كودك چهار ساله بتواند آموزشهاي مربوط به شش سالهها را فرا بگیرد و برعكس. والدين با راهنمايي مشاور ميتوانند استعدادهاي فرزندانشان را كشف كرده و براي شكوفايي آنها برنامهريزي كنند.
از همسالان دورش نكن
درخصوص آموزش فرزندان هيچچيز مطلق نيست؛ تصميمات بايد براساس ويژگيهاي خاص هر كودك پايهريزي شود. ممكن است والدين تصميم بگيرند يكي از فرزندانشان را به مهدكودك بفرستند اما فرزند ديگرشان را در خانه آموزشهاي پيش از مدرسه بدهند. به هرحال كودكان بايد با همسالانشان در ارتباط باشند و بتوانند با محيطهاي ناآشنا منطبق شوند. والدين بايد به افزايش قدرت انعطافپذيري فرزند خود توجه داشته باشند.
چه وقتي؛ چه كلاسي؟
اگر ميخواهيد بدانيد در كدام سن بايد كودكتان را در كدام كلاس آموزشي ثبتنام كنيد، از اين جدول كمك بگيريد.
قبل از شروع هر آموزشي لازم است نكات مهمي را درباره آموزشهاي فرزندتان بدانيد كه توجه به اين نكات به اندازه خود آموزشها مهم هستند حتي شايد گاهي همين نكات بتوانند راهنماي شما براي آموزش درست و اصولي فرزندانتان باشند. اينكه بستهها و كلاسهايي كه نامشان در تبليغات به چشمتان ميخورد يا در مهدكودك كمك گرفتن از آنها را به شما توصيه ميكنند تا چه اندازه ميتواند به تقويت هوش، حافظه يا خلاقيت كودكتان كمك كند را از سه روانشناس پرسيديم. در ادامه اين مطلب ميتوانيد نظر آنها را درمورد مناسبترين زمان و شرايط براي آموزش كودكتان بخوانيد.[/h]
دكتر سارا منصف، روانشناس:
در نظر گرفتن سن كودك مهمترين مولفه براي شروع آموزشهاست. بايد توجه داشت چه آموزشي، در چه سني به كودك داده شود تا بهترين نتيجه به دست آيد.
به كودكت رحم كن
يادگيري مهارتهاي بيشتر اصلا بد نيست و ميتواند در افزايش هوش و خلاقيت بسيار موثر باشد اما بايد بدانيم به چه قميتي و با چه هدفي فرزند خود را در معرض اين آموزشها قرار ميدهيم. آيا صرفا به اين دليل كه ديگران هم اين كار را كردهاند؟ يا با تحقيق به اين نتيجه رسيدهايم كه بايد در سن خاصي فرزند خود را تحت آموزش خاصي قرار دهيم؟
علاقهاش را در نظر بگير
آموزشهاي مختلف حتما بايد بدون ايجاد خستگي يا دلزدگي براي كودك انجام شده و حتما بايد براي او لذتبخش باشند و خود او تمايلي براي انجام آن كار خاص داشته باشد. اين موضوع نقش بسيار مهمي در تاثيرگذاري فعاليتهاي آموزشي دارد. كودكي كه تمام طول روز تحت آموزش است فرصتي براي افزايش مهارتهاي جمعي ندارد. كودك بايد بتواند با همسنهاي خود در ارتباط بوده و كنجكاويهاي مختلفش را ارضـ*ـا كند.
چقدر فرزندت را ميشناسي؟
قبل از هر چيز لازم است والدين كودك خود را بشناسند و ويژگيهاي منحصر به فرد او را درك كنند. هر كودكي ويژگيهايي دارد كه از كودكان ديگر متمايز است. نميتوان انتظار داشت همه استعدادها و تواناييهاي يكسان و مشابهی داشته باشند. مهمترين نكته براي آموزش كودكان اين است كه والدين تفاوتها را درك كرده و به اين تفاوتها احترام بگذارند.
به ميدان جنگ واردش نكن
برخي والدين يا محيطهاي آموزشي بيش از حد روي رقابت تاكيد كرده و استرس برنده شدن را در كودك تشديد ميكنند و به اين ترتيب اصل مهم «همكاري و رسيدن به هدف مشترك» را فراموش ميكنند. افرادي كه اينگونه تربيت ميشوند، هميشه به فكر جلو زدن از بقيه هستند و هدفشان فقط برنده شدن است. درحاليكه كودك بايد در محيطي آرام و بدون استرس بتواند شكوفا شود و اين محيط آرام، لزوما يك مركز بسيار معروف و گران نيست. كودك قبل از هفت سالگي حتما بايد بچگي كند. محور اصلي نيازهاي يك كودك، «لـ*ـذت» است كه بخش بزرگي از اين لـ*ـذت از طريق بازي تامين ميشود. خردسالان نياز دارند از طريق بازي دنياي خود را بسازند و همين بازيها با افزايش سن هدفمند شده و آموزشهاي مختلف را هم بهطور ضمني شامل ميشوند.
دكتر مصطفي تبريزي، روانشناس و استاد دانشگاه علامه طباطبايي:
گاهي برخي از والدين ميخواهند آرزوهاي دستنيافته خود را در فرزندشان ببينند. فراموش نكنيم هركس بايد به آرزوهاي خود دست يابد، نه آرزوهاي والدين.
سرگرمي، آموزش يا درمان؟
انواع بازيها يا سرگرميهاي كودكان با دو هدف آموزشي يا رواندرماني مورد استفاده قرار ميگيرند. در حقيقت گاهي هدف از سرگرميها، آموزش و گاهي هدف درمان اختلال يا بيماري خاصي است.
درباره بازيهاي با هدف، بايد گفت اين بازيها اغلب قاعدهمند نيستند و كودك ضمن بازي، آرزوها، دردها يا نفرتهای خود را ابراز ميكند. در حقيقت كودك در قالب بازي خود را برونريزي ميكند اما وقتي بحث آموزش از طريق بازي يا سرگرمي مطرح است بايد گفت تمام آموزشها به ميزان رشد مغزي هر فرد بستگي دارد. مهم آن است كه مغز تا چه حدي رشد كرده باشد تا بتوانيم بگوييم يك آموزش خاص براي يك كودك خاص مورد استفاده قرار بگيرد.
يادگيري متوقف نميشود
اولين آموزشهاي رسمي در سنين ابتدايي زندگي يعني پنج تا شش سالگي آغاز ميشود. با این اوصاف میتوان گفت بهترين زمان يادگيري هم از همين سنين است اما بايد توجه داشت اين سنين طلايي يادگيري را با فشار بيش از حد نبايد از دست داد و فرصت آموزش را براي كودك به خستگي تبديل كرد. نبايد فراموش كرد در هر سني و تا زماني كه مغز به لحاظ فيزیولوژيك تغيير نكرده يا زوال نيافته ميتوان آموزش ديد و يادگیري به دوران خاصي محدود نميشود.
شرطيسازي به جاي خواندن
آنچه به عنوان بستههاي آموزش خواندن از طريق ديدن عكس عنوان ميشود در حقيقت آموزش خواندن به کودکان نيست. اين نوع خواندن تنها يك شرطيسازي ساده است که نسبت به عكس در کودک ایجاد میشود. وقتي دو موضوع بارها و بارها همزمان با هم تكرار شوند، نوعي شرطيسازي به وجود ميآيد كه فرد با ديدن يكي، موضوع ديگر را تداعي ميكند. وقتي عكس گل را با كلمه «گل» بارها و بارها به كودك نشان دهيم، نسبت به آن شرطي ميشود و هر بار با ديدن عكس يا كلمه، ديگري را تداعي ميكند. اما اگر کلمه گل را با عکس بیربطی مثل نان به کودک نشان دهید و آن کلمه را تکرار کنید، بعد از آن کودک با دیدن عکس نان، کلمه گل را به زبان میآورد.
بيخيال آرزوهايت شو
بسياري از والدين نگران اين هستند كه كودکشان در مناسبترين سن آموزشهاي لازم را دريافت نكند و برخي ديگر از اينكه فشار بيش از اندازه به كودكشان بياورند، نگرانند. آنچه امروز شاهد آن هستيم كمالگرا شدن بسياري از والدين است؛ يعني انتظار دارند فرزندانشان بسيار سريع مهارتهاي مختلف را بياموزند. اين كمالگرايي را در شيوه زندگي خود والدين هم ميتوان ديد؛ مثلا انتظار دارند بسيار سريع پيشرفت كنند. این والدین در برخورد با كودكان هم ميخواهند آرزوهاي تحققنيافته خود را در فرزندشان محقق كنند؛ اصرار والدين براي تحقق آرزوهاي خود در فرزندان ميتواند مخرب باشد. نباید فراموش کنید که بچهها الزاما علایق، روحیات و استعدادهایی شبیه شما ندارند و به همین دلیل نباید آنها را مجبور کنید که درست مثل شما زندگی کنند یا تنها به بهانه فراهم کردن امکانات برایشان انتظار داشته باشید که آرزوهای ناکام شما را برآورده کنند.
دكتر پريناز بنيسي، روانشناس تربيتي:
براي آموزش فرزندان حتما بايد به استعداد و شرايط خاص هر كودك توجه داشت، چون نميتوان يك دستورالعمل خاص را براي همه كودكان در نظر گرفت.
ذهنش را بارور كن
از شش ماهگي به بعد ميتوان مهارتهاي شناختي، ذهني و حركتي كودكان را افزايش داد اما نوع، شدت و ميزان آموزشها با توجه به جنسيت و تواناييهاي مختلف كودكان متفاوت است. بههرحال سرگرميهاي مختلف براي ارتقاي هوش و مهارتهاي حركتي، شناختي و رفتاري كودكان مفيد هستند اما مولفه مهم سن را نبايد فراموش كرد.
برايش رايانه بخر
امروزه كلاسهاي درسي هوشمند هستند، از تخته و وسايل آموزشي و... همه هوشمند طراحي شدهاند بنابراين كودك قبل از ورود به دنياي مدرسه و آموزش رسمي بايد تا حدي با محيطهاي آموزشي آشنا بوده و براي ورود به مدرسه برخي مهارتها را ياد گرفته باشد. سرگرميهاي آموزشي مثل خواندن لغات، حل معما، موسيقي و. . . تا حدي ميتواند عزت نفس و شناخت كودكان را افزايش دهد.
استعداد فرزندت را نكش
اجبار و پافشاري والدين براي آموزش كودكان بسيار مخرب است. كودك بايد بتواند بين فعاليتهاي مختلف یک یا چند موضوع را انتخاب كند. وقتي علاقه وجود نداشته باشد، اصرار و پافشاري والدين براي ادامه يك آموزش انگيزه را در كودك از بين ميبرد. خستگي و دلزدگي از آموزش يا حتي لجبازي هم ميتواند از پيامدهاي اصرار بيجاي والدين باشد. متاسفانه برخي از والدين اصراري غيرمنطقي براي فعاليتهاي فرزندان خود دارند. ممكن است كودكي استعداد هم داشته باشد اما بدرفتاري والدين اين استعداد را در او ميكشد.
استعدادش را كشف كن
براي بسياري از آموزشها نميتوان سن خاص و مطلقي را در نظر گرفت بلكه ميتوان بازه سني مشخص كرد. ممكن است يك كودك چهار ساله بتواند آموزشهاي مربوط به شش سالهها را فرا بگیرد و برعكس. والدين با راهنمايي مشاور ميتوانند استعدادهاي فرزندانشان را كشف كرده و براي شكوفايي آنها برنامهريزي كنند.
از همسالان دورش نكن
درخصوص آموزش فرزندان هيچچيز مطلق نيست؛ تصميمات بايد براساس ويژگيهاي خاص هر كودك پايهريزي شود. ممكن است والدين تصميم بگيرند يكي از فرزندانشان را به مهدكودك بفرستند اما فرزند ديگرشان را در خانه آموزشهاي پيش از مدرسه بدهند. به هرحال كودكان بايد با همسالانشان در ارتباط باشند و بتوانند با محيطهاي ناآشنا منطبق شوند. والدين بايد به افزايش قدرت انعطافپذيري فرزند خود توجه داشته باشند.
چه وقتي؛ چه كلاسي؟
اگر ميخواهيد بدانيد در كدام سن بايد كودكتان را در كدام كلاس آموزشي ثبتنام كنيد، از اين جدول كمك بگيريد.
