KIMIA_A
کاربر نگاه دانلود
بنای تاریخی گنبد سبز مشهد، در خیابان آخوند خراسانی و در وسط میدانی به همین نام واقع شده است. گنبد سبز آرامگاه شیخ مومن استرآبادی مربوط به دوره صفویه است و در شهرستان مشهد، واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۳۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است.
وجه تسمیه بنا گنبد مزین به کاشی کاری فیروزه‌ای متمایل به سبز آن می‌باشد. پلان گنبد سبز ۸ ضلعی و دارای ۴ ایوان است. علاوه بر ایوان و طاق نما ها، کاشی کاری زیبای آن به بقعه جلوه خاص بخشیده است. گنبد سبز، مدفن شیخ محمد مومن عارف می‌باشد که احتمالا در سال ۱۰۳۶ قمری بنیان و در سال های ۱۰۵۵ و ۱۰۵۸ تکمیل و تزئین شده است.
فضای داخلی بقعه دارای کتیبه ای است با مضمون صلوات کبیره و حدیثی از پیامبر اکرم (ص) که در پایان آن ، نام راقم این سطور با عبارت ((نمقفه حسین بن محمد المشهدی)) و تاریخ 1058 ق دیده می شود .
اگر چه برخی این مکان را مقبره شیخ محمد مومن می دانند اما عده ای نیز معتقدند بقعه مزبور آرامگاه شیخ محمد مومن عارف استر آبادی از شیوخ ذهبیه است. در زیر گنبد بنا کتیبه اى به خط ثلث وجود دارد که در پایان آن تاریخ 1058 قمرى نوشته شده است.
بنابراين گنبد سبز در زمان شاه عباس دوم صفوى (1052ـ1077 ق) ساخته و يا تكميل و تزيين شده است. بر روى گور داخل بنا لوحه اى سنگى نيز وجود داشته كه هر چند شكسته اما اين بيت در آن قابل قرائت است:
سال تاريخ ايـن خجسته بنا بيت معمور قلب مؤمن دان
مصرع دوم بدون محاسبه كلمه «دان» برابر با 1036 قمرى، و با آن 1091 می شود، كه سال اول همزمان با سلطنت شاه عباس اول (996ـ1038) و سال دوم منطبق با زمان سلطنت شاه سليمان صفوى (1077ـ1105) است. بنابراين گنبد سبز احتمالاً در سال 1036 ساخته و در سالهاى 1055 تا 1058 تكميل و تزيين شده است در زمان قاجاريه بعضى از مردم مشهد اعتقاد داشته اند كه فرد مدفون در گنبد سبز «شيخ مؤمن» نام داشته و در سال 904 فوت كرده است.
