جالب و دانستنی ツ ندانستنی‌های جالب ツ

[dinaz]

41. مواد و داروهای شیمیایی، مضر و مواد گیاهی، همگی سالمند

متأسفانه این تصور یکی از تصورهای رایج در جامعه است که مواد شیمیایی مضر و هر آنچه که نام گیاهی دارد، سالم هستند. البته دامنه مواد شیمیایی بسیار گسترده است و برای نمونه شامل مواد ساده مانند آب و نمک طعام و بسیاری مواد دیگر بوده و حتی شامل برخی مواد زیستی نیز می شود. پس برای روشن شدن موضوع بهتر است به جای مواد شیمیایی، در این جا از اصطلاح های مواد شیمیایی سنتزی یا مصنوعی و ساخته دست بشر استفاده کنیم. با این تغییر نگرش می توانیم بهتر استدلال کنیم و این بحث را مطرح کنیم.

که مواد شیمیایی سنتزی و مصنوعی از آن جهت که دارای برهمکنش یا برهمکنش های شناخته نشده با بدن ما (وقتی وارد بدن شوند) و سامانه های زیستی دیگر هستند، در نتیجه می توانند مضر هم باشند اما این استدلال برای بیشتر مواد گیاهی نیز همین گونه است، زیرا مواد گیاهی نیز بسیار متنوع هستند و حتی گونه های بسیاری از آنها ناشناخته است و امکان مضر بودن آنها نیز وجود دارد. آنچه مشخص است، ابهامی که در این جا وجود دارد سبب سوءاستفاده عده ای سودجو شده است

که با تبلیغ رسانه ای، اقدام به فروش مواد و داروهای نامشخص با عنوان گیاهی کرده و با گیاهی خواندن محصول خود سعی بر بی ضرر جلوه دادن آنها می کنند؛ در حالی که بعد از مصرف آنها عوارض متعدد و حتی مرگ گزارش شده است. بروی روشن شدن بحث کافی است اشاره شود که موادی نظیر سیانور و استریکنین که از سم های بسیار مهلک محسوب می شوند و مقدار کم آنها می تواند یک انسان بالغ را به آسانی از پای در آورد، خاستگاه طبیعی و گیاهی دارند. پس بهتر است به این مثل اشاره کنیم که «هر گردی گردو نیست».

 

[dinaz]

42. پس از خوردن غذا تا نیم ساعت باید از شنا پرهیز کنیم

سال هاست که به بچه ها گفته می شود با شکم پر شنا نکنند. بزرگترها به آنها می گویند با این کار، به چنان دردی دچار می شوید که دیگر نمی توانید خودتان از آب بیرون بیایید. یک نوع دیگر از هشدارها به ما می گوید که بدن شما پس از خوردن غذا همه اکسیژن خود را برای گوارش غذا به معده می فرستد و اکسیژن اندکی برای کار کرد ماهیچه های دیگر باقی می ماند. بنابراین، شما نمی توانید خوب شنا کنید و غرق می شوید.

اما مشخص شده است که خطر بسیار ناچیزی در این باره وجود دارد. در حقیقت در این هشدارها مقداری حقیقت نهفته است. هنگامی که شما با شکم پر شنا می کنید، ممکن است دچار گرفتگی ماهیچه شوید. هنگامی که معده شما پر است، ماهیچه های آن برای گوارش غذا فعالیت می کنند. ماهیچه ها با فشرده شدن (انقباض) و سپس شل شدن (رفع انقباض) کار می کنند. اما اگر شما مشغول شنا باشید یا ورزش دیگری انجام دهید، ماهیچه های معده شما نمی توانند در زمان مناسب، شل شوند. این وضعیت باعث گرفتگی این ماهیچه ها می شود و تا هنگامی که درد آن آزارنده باشد، نمی توانید از آب بیرون بیایید.

این موضوع که بدن پس از خوردن غذا، اکسیژن به معده می فرستد هم درست است. ماهیچه های بازو و پاهم برای کار کردن به اکسیژن نیاز دارند. اما این درست نیست که بگوییم بازو و پا اکسیژن کافی دریافت نمی کنند، چون همه اکسیژن به معده فرستاده شده است، بدن اکسیژن را با خون به بخش های گوناگون بدن می فرستد. برای رساندن همزمان اکسیژن به معده، بازوها و پاها، خون کافی وجود دارد.

 

[dinaz]

43. خوردن خاک و یخ در دوران بارداری نوعی ویار و طبیعی است

به هیچ عنوان این طور نیست. این افراد دچار اختلال «هـ*ـر*زه خواری» یا «پیکا» (Pica) شده اند. پیکا، میل شدید به خوردن موادی مانند خاک رس، یخ، رنگ، مو، سنگریزه، گج و نشاسته است. اصلی ترین دلیل آن هم می تواند کمبود نوعی ماده غذایی در بدن باشد. برای نمونه در افرادی که خاک رس می خورند، علت اصلی کمبود آهن در بدن است.

البته عوامل روانی هم دلیل دیگری برای خوردن این قبیل مواد نامطلوب و غیرعادی هستند. برای درمان و کنترل این شرایط، دارویی تجویز نمی شود؛ بلکه پس از مراجعه به متخصص زنان و تغذیه، آزمایش خون تجویز می شود تا نوع کمبود را بشناسند. پس از آن برنامه غذایی کامل و مناسبی برای رفع مشکل تجویز می کنند. برای این که به مادر و جنین آسیب نرسد، باید هر چه زودتر به متخصص مراجعه کرد. در صورت مراجعه نکردن به متخصص و ادامه این روند، خطر ابتلا به انواع بیماری ها - از مشکلات گوارشی تا عفونت های روده ای - وجود دارد.

 

[dinaz]

44. شکستن بند انگشتان باعث آرتروز می شود

هیچ کدام از مطالعات انجام شده ارتباطی میان ابتلا به آرتروز و شکستن مفاصل نشان نداده اند. مشهورترین مطالعه انجام شده در این باره مربوط به «دانلد آگر» (Donald Unger) است که مقاله ای پژوهشی منتشر کرد که در آن ادعا شده بود طی 40 سال تنها به شکستن مفاصل انگشتان دست چپش پرداخته، ولی هرگز مفاصل دست راستش را نشکسته است. نتیجه جالب این پژوهش این بود که هیچ تفاوتی میان دو دست او وجود نداشت. «آگر» در سال 1388 به خاطر این پژوهش ارزشمند، جایزه «ایگ نوبل» رشته پزشکی دریافت کرد. آرتروز بیماری است که در آن مفصل ها ورم می کنند و آسیب می بینند. آرتروز در اثر ژنتیک یا آسیب هایی که در گذشته به مفصل ها رسیده پدید می آید

و شکستن انگشتان هیچ ارتباطی با آن ندارد. تنها کاری که شکستن انگشتان ممکن است انجام دهد، این است که به زردپی ها (تاندون ها) آسیب برساند. زردپی بافتی ضخیم به شکل طناب است که ماهیچه را به استخوان وصل می کند. شکستن انگشتان می تواند با آسیب به زردپی ها به ورم دست ها بینجامد. بنابراین، بهتر است که شکستن انگشتان را به حداقل برسانیم در مفصل ها مایعی به نام مایع مفصلی وجود دارد که باعث می شود مفصل ها به خوبی حرکت کنند. وقتی شما انگشت تان را می کشید تا آن را بشکنید، باعث پیدایش حباب گاز در مایع مفصلی می شوید. با ادامه کشیدن انگشتان، حباب می ترکد. این همان صدایی است که هنگام شکستن انگشت تان می شنوید.

 

[dinaz]

45. مو و ناخن حتی بعد از مرگ به رشد خود ادامه می دهند

برای این که مو و ناخن کسی بعد از مرگش به رشد خود ادامه دهد، باید شخص مرده مانند دوران زندگی اش بخورد و بیاشامد تا مواد معدنی و اسیدهای آمینه و ویتامین های کافی برای ساخت پروتئین در بدنش وجود داشته باشد. علاوه بر این، باید قلب و دستگاه گردش خون، همین طور کبد و کلیه و شش هایش نیز کار کنند.

به بیان دیگر، راهی نیست که بدن بتواند پس از مرگ، پروتئین شاخ (کراتین) تولید کند تا موها و ناخن ها رشد کنند. با وجود این، ممکن است پس از مرگ، مو و پوست دچار رشدی ظاهری شوند. کسانی که پیش تر این تجربه را داشته اند، می دانند که با خشک شدن تدریجی پوست، انتهای پیاز موها و ریشه ناخن ها از زیر پوست بیرون می زند و به نظر می رسد چند ملی متری طول بیشتر پیدا کرده اند.

مو و ریشه ناخن ها بر اثر خشک شدن تدریجی بدن مرده، خشک نمی شوند (چون از اول هم خیلی مرطوب نبوده اند) و جمع نمی شوند. بنابراین با خشک شدن پوست، به نظر می رسد مو و ناخن در حال رشد هستند. به همین دلیل، حتی مردانی که پیش از مرگ کاملا صورت خود را اصلاح کرده بودند، اگر مدت زیادی روی زمین بمانند، ممکن است ته ریش دربیاورند. به همین دلیل، در کشورهایی که رسم دارند پیش از تدفین، مرده های شان را توی تابوت به نمایش بگذارند؛ گاهی از مواد مرطوب کننده برای پیشگیری از ته ریش در آوردن مرده ها استفاده می کنند.

 

[dinaz]

46. تماشای تلویزیون از نزدیک باعث عینکی شدن می شود

درباره این مسئله مقاله های بسیاری وجود دارد. با بررسی مجموعه این مقاله ها، می توان به این نتیجه رسید که تماشای تلویزیون از نزدیک باعث عینکی شدن و ایجاد عیوب انکساری در چشم کودک نمی شود، گرچه زمینه ساز خستگی چشم و خشکی آن است. بنابراین برای تماشای تلویزیون باید فاصله دو و نیم تا سه متری از آن را رعایت کرد. البته در مطالعه از نزدیک یا نگاه کردن مداوم به صفحه تبلت یا موبایل در افرادی که نزدیک بین هستند، خطر افزایش نمره چشم وجود دارد، اما در تماشای تلویزیون چنین خطری در بین نیست.

 

[dinaz]

47. ما فقط از 10 درصد مغزمان استفاده می کنیم

اگرچه بشر اطلاع زیادی از عملکرد مغز ندارد، اما قطعا اطمینان داریم همیشه از همه مغزمان استفاده می کنیم. حتی اگر داده های فراوان برآمده از اسکن های مغزی نبودند، باز هم نقل قول عامیانه درباره 10 درصد مغز، بی شک اشتباه است. مغز، هرچند درصد اندکی از وزن بدن را تشکیل می دهد، اما مسئول بخش بزرگی از مصرف انرژی در بدن است. در حقیقت یک پنجم اکسیژن و گلوکز خون، صرف تغذیه یاخته های مغز می شود. چنین اندام پرهزینه ای، اگر قرار بود تنها 10 درصد مورد استفاده قرار بگیرد، خیلی بیشتر توسط فرایند انتخاب طبیعی حذف شده بود. به علاوه هیچ گاه به کسی که در مغزش یک تومور سرطانی دارد، نمی گویند «خوشبختانه این تومور در قسمتی از مغز شماست

که تا به حال آکبند مانده و از آن استفاده نکرده اید.» یا معدود کسانی بوده اند که از شلیک به مغزشان جان سالم به در بـرده باشند و حتی اگر کسی از شلیک به مغزش زنده بمانده مغزش دچار نواقص زیادی در عملکرد خواهد شد. همه اینها نشان می دهد تمام قسمت های مغز مشغول فعالیت هستند و هیچ کسی از تنها 10 درصد مغزش استفاده نمی کند. اگر شما جزء کسانی هستند که به این باور اعتقاد دارید، بهتر است به این هم فکر کنید که بقیه مغزتان به چه دردی می خورد. دلیل شیوع این افسانه اشاره به موفقیت هایی است که انسان در صورت استفاده از تمام توانایی هایی خود می تواند به آنها دست یابد. عصب شناسان دلایل زیادی برای غلط بودن این باور دارند. مهم ترین این دلایل عبارتند از:

* اسکن های مغزی به وضوح نشان می دهد که حتی طی انجام کارهای نسبتا معمولی مثل صحبت کردن و گوش دادن به موسیقی تقریبا تمام نواحی مغز فعال هستند.

* اگر افسانه 10 درصد صحیح بود، افرادی که در اثر حادثه دچار صدمه مغزی می شدند نباید متوجه هیچ تاثیری می شدند. اما در واقعیت، آسیب دیدگی هیچ ناحیه ای از مغز بدون پیامد نخواهد بود.

* مغز حدود 20 درصد انرژی بدن را مصرف می کند. اگر قرار بود چنین بخش بزرگی از منابع انرژی ما توسط چنین بخش کوچکی از مغز مصرف شود. طی میلیون ها سال فرگشت صاحب چنین مغزهای بزرگی نمی شدیم.

* محققانی فعال در زمینه نقشه برداری مغزی تلاش دارند ناحیه ای از مغز را پیدا کنند که هیچ کارکرد خاصی ندارد. با این وجود، هنوز موفق نشدند ناحیه ای را پیدا
کنند که به طور کامل خاموش یا غیرفعال باشد.

 

[dinaz]

48. مصرف شیر در پیری مانع ابتلا به پوکی استخوان نمی شود

مصرف شیر از بدو تولد تا زمانی که انسان زنده است، برای بدن مفید و ضروری است. اگرچه میزان جذب کلسیم شیر از سی سالگی به بعد کاهش پیدا می کند، ولی مصرف شیر و لبنیات در کنار مکمل های کلسیم، می تواند این نقص را جبران کند. بنابراین در هر سنی برای حفظ استحکام استخوان ها و جلوگیری از شکنندگی آنها، نوشیدن شیر و استفاده از لبنیات توصیه می شود.

 

[dinaz]

49. هر قسمت زبان، گیرنده یک مزه خاص است

این که گیرنده مزه ها روی سطح زبان به صورتی است که نوک زبان، مزه شیرینی، عقب زبان، طعم تلخی و کناره های زبان، مزه شوری را احساس می کند، کاملا اشتباه است. در واقع بخش های مجزایی برای تشخیص طعم های مختلف (از جمله شیرینی، تلخی، تندی و شوری) وجود ندارد و تمامی سطح زبان انسان، قادر به تشخیص انواع مزه هاست.

 

[dinaz]

50. پس از عمل لیزیک یا لازک چشم، مجددا شماره چشم بر می گردد

برای انجام عمل لیزیک یالازک، بیمار باید شرایط مناسبی داشته باشد تا عمل جراحی اش با موفقیت انجام شود. نمی توان قانونی کلی برای نتیجه عمل جراحی همه افراد اعلام کرد. سن، نمره چشم بیمار، ضخامت قرنیه، همکاری بیمار حین عمل جراحی، مراقبت های پس از عمل جراحی (به ویژه مصرف دارو که به شدت روی نتیجه عمل تأثیر دارد) و استفاده از عینک آفتابی پس از عمل، از عوامل تأثیرگذار در موفقیت جراحی هستند. از طرفی، ابتلا به بعضی بیماری های سیستمیک مانند روماتیسم مفصلی، دیابت، تبخال، لوپوس (Lupus) يا مصرف بعضی داروها، روند ترمیم زخم را کند می کند و می تواند روی نتیجه عمل تأثیر بگذارد.

ورزشکارانی که در معرض ضربه قرار دارند (مانند کشتی گیران، رزمی کاران یا افرادی که ورزش های توپی انجام می دهند) هم جزء افرادی هستند که این عمل جراحی مناسب شان نیست، چرا که خطر ضربه خوردن به چشم شان همیشه وجود دارد. افرادی که قرنیه شان نازک است هم نباید تحت عمل لیزیک قرار بگیرند. با وجود این، اگر همه شرایط بدنی بیمار مناسب باشد عمل جراحی اش موفقیت آمیز خواهد بود و وضعیت چشم او به شرایط قبل از عمل برنخواهد گشت. افرادی که شرایط آنها بعد از عمل به شرایط قبل از عمل برگشته است احتمالا دچار یکی از این مشکلات بوده اند.