ارتباط موثر مهارتی ضروری برای زندگی در جامعه

[fateme020]

ارتباط موثر
ارتباط موثر برقرار کردن با دیگران همچون مهارت های دیگر، نیاز به تمرین دارد.

تعریف ارتباط : انتقال پیام از فردی به فرد دیگر.

عناصر اصلی ارتباط موثر :

1. کلامی : شامل کلمات، تن صدا و بلندی صدا.
2. غیر کلامی : شامل تماس چشمی، حالات چهره، ژست ها و حالات بدنی می باشد.

حذف کردن هر یک از عناصر این دو بخش می تواند به وجود ارتباط موثر لطمه بزند.

حال به توضیحِ هر یک از این موارد می پردازیم :

1. محتوای کلام :

1. سعی کنید موضوعاتی که برای دیگران جالب است را پیدا کنید و راجع به آنها صحبت کنید.
2. از صحبت های غیر ضروری در مورد موضوعاتی که برای دیگران ناراحت کننده ست بپرهیزید.
3. تهدیدآمیز صحبت نکنید.
4. متناسب با سطح فرهنگ فرد مقابل صحبت کنید.
5. مبهم صحبت نکنید،موضوع را با جزییات زیاد، پیچیده نکنید.

2. تن صدا :
احساسات و هیجانات خود را با تغییرِ تن صدای خود در حین صحبت کردن، نشان دهید.

کسانی که یکنواخت صحبت میکنند باعث کسالت و خستگی مخاطب میشوند.

3. بلندی صدا :
بهتر است متناسب با موضوع صحبت، صدای خود را بالا یا پایین ببریم، نه خیلی آهسته و نه خیلی بلند.

افرادی که خیلی آهسته صحبت میکنند، معمولا افراد خجالتی با اعتماد بنفس پایین هستند.

افرادی هم که خیلی بلند صحبت میکنند، معمولا احساس خطر و تهدید ایجاد میکنند.

4. تماس چشمی :

1. در فرایند ارتباط به فرد مقابل نگاه کنید.
2. سعی کنید که بیشتر به نیمه پایین صورت فرد مقابل نگاه کنید.
3. به هیچ وجه به فرد مقابلخیره نشوید.
4. در تمام مدت ارتباط، به فرد مقابل نگاه کنید اما گاهی چشم خود را با فاصله نیم متری از صوت او به اطراف بگردانید.

5. حالات چهره :
حالات چهره نشان دهنده حالات و احساسات درونی ماست. سعی کنیم از یک سری حالاتی که باعث دلسردی مخاطب در ارتباط میشود دوری کنیم، مثل گره کردن ابروها ( علامت ناراحتی یا خشم ) و ... .

6. ژست ها :
حرکات بدنی که فرد حین فرایند ارتباط، انجام میدهد و معمولا معنی خاصی دارند. مثلا بالا انداختن شانه ها علامت ندانستن یا عدم علاقه به موضوعی میباشد. بالا بردن دست، علامت سلام کردن و تکان دادن دست، نشانه خداحافظی میباشد.

استفاده از حرکات دست و بدنف باعث بهتر رساندنِ پیام به مخاطب میشود.

7. حالات بدنی :
حالت های مختلف بدن، میتواند پیام های مختلفی را به مخاطب برساند.

سبکِ نشستن، ایستادن، راه رفتن و ... .

مثلا وقتی فردی را با سر پایین، گردن خم شده و شانه های آویزان ببینید، احتمالا حدس میزنید که او ناراحت است.

همانطور که می دانیم با توجه به تعریف ارتباط، در هر ارتباطی یک پیام توسط فرد یا افرادی فرستاده میشود و توسط فرد یا افراد دیگری، دریافت میشود.در اغلب موارد، این دریافت پیام از طریق شنیدن، صورت میگیرد.

در ابتدا باید بدانیم که شنیدن و گوش دادن، دو مقوله متفاوتی هستند.

شنیدن ، یک عمل غیر ارادی است که در آن فرد فقط یک سری محرک های شنیداری از محیط اطراف خود، دریافت میکند.

گوش دادن فعال ، یک فعالیت انتخابی است، یعنی من خودم انتخاب میکنم محرک های شنیداری خاصی در محیط را دریافت کنم و آنها را تفسیر کنم.

عمل گوش دادن را می توان به دو دسته اصلی تقسیم نمود : 1. گوش دادن فعال 2. گوش دادن منفعل

گوش دادن منفعل : از نظر کیفیتِ دریافت محرک های شنیداری محیط، یک سطح بالاتر از شنیدن است. مثل زمانی که فرد در حال گوش دادن به رادیو یا موسیقی است. این نوع گوش داد، زمانی اتفاق می افتد که پیام، زیاد جالب نیست یا اصلا انگیزه ای برای گوش دادن ندارید. در واقع، ما به ظاهر در حال گوش دادن هستیم ولی حواسمان جای دیگری است. که معمولا، این نوع گوش دادن، باعث سوءِ تفاهم زیادی بین افراد میشود. پس برای ایجاد یک ارتباط موثر، ما نیازمند گوش دادن فعال هستیم.

روش های مفید و موثر برای گوش کردن فعال
1. توجه به فرد مقابل :

1. به فرد مقابل نگاه کنید و تماس چشمی با او برقرار کنید.
2. حین ارتباط از کلماتی که نشانه ی توجه هستند مثل آهان، بله، متوجه م و یا حرکات بدنی مثل لبخند زدن و ... استفاده کنید.
3. سعی کنید حالت بدنی راحتی داشته باشید. زیاد تکان نخورید.
4. به طرز هوشمندانه ای کلمات و نشانه های غیرکلامی فرد مقابل را تکرار کنید. مثلا اگر او میخندد، شما هم لبخند ملایمی بزنید.
5. کمتر صحبت کنید.

2. سوال بپرسید :
پرسیدن سوال از فرد گوینده، علیرغم اینکه روشی مناسب برای گردآوری اطلاعات است، به فرد مقابل نیز نشان میدهیم که به حرف های او گوش میدهیم.

سوالات دو نوع هستند :

سوالات بسته : که پاسخ های کوتاهی دارند و با بله و خیر میتوان به آنها پاسخ داد.

سوالات باز : احتیاج به پاسخ های طولانی تری دارند.

سعی کنید بیشتر از سوالات باز استفاده کنید تا فرد، تشویق به صحبت بیشتر شود.

3. بازخورد دهید :
وقتی با کسی صحبت میکنید، سعی کنید برداشت خودتان را از صحبت هایش، به او بگویید. بهترین زمان برای این کار، زمانی است که گوینده بین صحبت هایش، مکث میکند.

با اینکار به او نشان میدهید که حرف هایش برای شما مهم است و شما به حرف های او گوش میدهید.

" سعی کنید هنگام بازخورد دادن از ضمیر من استفاده کنید."

4. تاحد امکان، نصیحت نکنید.
5. تعمیم ندهید! " تو هیچوقت ..." ، " تو همیشه ... "
موانع ارتباط موثر

• قضاوت کردن : یعنی نوع نگاه و باوری که خودمان راجع به مساله داریم را به فرد مقابل تحمیل کنیم.
• بیان موضوع مشابه در مورد خود : وقتی کسی در مورد موضوعی با ما صحبت میکند، به جای گوش دادن به او و توجه و دقت به حرف های او بلافاصله داستانی مشابه آن اتفاق را در مورد خودمان تعریف کنیم. این کار باعث میشود فرد احساس ناکامی و بی اهمیت بودن در خود بکند.
• عدم توجه به احساسات طرف مقابل : زمانی که فرد با ما صحبت میکند و احساسات خود را بیان میکند، کارهای زیر را انجام ندهید، زیرا باعث دلسردی و ناراحتی فرد مقابل میشود :
  • ارائه راه حل و نصیحت کردن
  • عوض کردن موضوع، انگار که اصلا موضوع او برای شما نگران کننده نبوده است.
  • بحث منطقی و عقلانی کردن
  • اطمینان دادن
  • دست کم گرفتن و کم اهمیت جلوه دادن موضوع
• قطع کردن صحبت طرف مقابل :

زمانی که فرد، در حال صحبت است صبر کنید، سوالات خود را زمانی که بین صحبت هایش مکث کوتاهی میکند، بپرسید. یادتان باشد مدام سوال نپرسید. بیشتر سعی کنید یک شنونده خوب باشید.

• صحبت هایش را به شوخی نگیرید :

دست انداختن، مسخره کردن و ... میتواند احساس بدی در فرد نسبت به ما و خودش ایجاد کند.

• تهدید نکنید :

شاید تهدید کردن بتواند در ابتدا کمی تغییر ایجاد کند ولی در نهایت باعث قطع رابـ ـطه تان خواهد شد.

• فورا به افراد برچسب نزنید :

به محض مشاهده یکی دو مورد از رفتار خاصی از سوی یک فرد، صفت نامطلوب خاصی را به کل وجودش تعمیم ندهید.

مقالات مرتبط :

Please, ورود or عضویت to view URLs content!