بیماری مانیا(اختلالات دو قطبی)

[هنگامه ندیم کار]

بیمار مانیك ممكن است احساس شادی عجیبی در خود داشته باشد




مانیا یک نوع بیماری روانی است که با ایجاد اختلـال در فرد باعث بروز تغییرات و دگرگونی ‌هـای ناگهانی در رفتار، حالـات، انرژی و توانایی عملکرد فرد مبتلا میشود.

بیمار دچار این بیماری در دوره هایی از زندگی بسیار فعال، سرزنده، شاد، دارای اعتماد به نفس زیاد و گاهی زیاده از حد كم خواب و ولخرج می شود.

بیمار مانیك ممكن است احساس شادی عجیبی در خود داشته باشد و بی دلیل بخندد و بیش از حد شوخی كند. حتی گاهی این رفتار از طرف دیگران خیلی هم پسندیده به نظر می رسد و بسیاری، وی را تحسین می كنند؛



اما وقتی بیماری شدید می شود، افراد به یك بیمار روانی تبدیل می شوند، یعنی مراحل فكری و یا توانایی شان برای قضاوت درباره حقیقت همخوانی ندارند.

مانیا - شیدایی بیمار مانیک ممكن است شدیدا تحریك پذیر شود. كوچكترین مخالفت و مساله ای كه باب میل فرد نباشد، باعث عصبانیت و پرخاشگری وی می شود. چنین فردی فكر می كند كه همه چیز حتی افكار دیگران باید طبق خواسته وی باشند.

افراد مانیك پركارند؛ اما این فعالیت بیش از حد محدود به شغل فرد نیست و او شاید در امور مذهبی، اجتماعی، تحصیلی و غیره نیز بیش از حد فعال باشد. بیمار مانیك زیاد حرف می زند.

مهم نیست چه می گوید حتی گاهی خودش هم نمی داند چه می گوید؛ اما می گوید. آنقدر حرف می زند كه سردرد بگیرید. در 75 درصد بیماران، اختلال درك به صورت هذیان و توهم دیده می شود.

شیوع بیماری در حدود 1 درصد است. شیوع آن در زن و مرد یکسان است. سن متوسط شروع 30 سالگی است. در مطلقه ها و مجرد ها بیشتر است. در طبقات بالای اقتصادی – اجتماعی بیشتر دیده می شود.

در مورد علت بروز آن باید گفت که عوامل ژنتیکی، روانی – اجتماعی و بیولوژیک در بروز آن دخالت دارند.

اگر یکی از والدین مبتلا باشد احتمال بروز در فرزندان 25 درصد و اگر هر دونفر مبتلا باشند 50 تا 75 درصد احتمال دارد که هر یک از فرزندان دچار اختلال خلقی شوند. اختلال دوقطبی قابل درمان است و افرادی که مبتلا به این بیماری می باشند می توانند زندگی خوب و سازنده ای داشته باشند

علائم و نشانه های شیدایی / مانیا:

بیقراری، افزایش انرژی ومیزان فعالیت

خلق خیلی بالا واحساس نشاط شدید همراه با احساس خود بزرگ بینی

تحـریـ*ک پذیری مفرط

صحبت کردن، مسابقه افکار، پریدن از موضوعی به موضوع دیگر با سرعت خیلی زیاد و

عدم توانائی برای تمرکز، حواسپرتی

کاهش نیاز به خواب

اعتقادات غیر واقعی در مورد توانمندی ها و قدرت فرد

قضاوت ضعیف

ولخرجی

رفتار متفاوت از حالت معمول که مدتی طولانی ادامه داشته است

افزایش تمایلات جنـ*ـسی

سوء مصرف داروها، الـ*کـل و داروهای خواب آور

رفتارهای اغواگرانه، مداخله جویانه و پرخاشگرانه

انکار مسائل بالا و مشکلات ناشی از آن

درجه خفیف تا متوسط شیدایی/ مانیا هیپومانیا نامیده می شود. در دوره هیپومانیا فرد ممکن است احساس خوب همراه با افزایش توانمندی و کارائی داشته باشد.

در گروهی از مردم نشانه های مانیا و افسردگی هم زمان با هم اتفاق می افتند که به این حالت وضعیت دوقطبی مختلط گفته می شود. نشانه های حالات مختلط اغلب شامل روانپریشی/ سایکوز و افکار خودکشی، تغییرات عمده در اشتها، مشکلات خواب، سراسیمگی است.

 

[هنگامه ندیم کار]

مانیا(mania)

مانیا سندرمی درست برخلاف جهت افسردگی است و به عنوان قسمتی از اختلال دوقطبی (bipolar disorder) شناخته می شود. در این بیماری حملات مانیا وافسردگی دیده می شود.

تظاهرات بالینی

تظاهرات اصلی مانیا عبارتند از سرخوشی (elation) , تحـریـ*ک پذیری , پرکاری و عقاید خود مهم انگاری(self -important ideas)

خلق بالابصورت شادی , افکارمثبت بیش از حد(undue optimism) و خوشحالی سرایتکننده تظاهر می کند .و گاهی اوقات
به صورت تحـریـ*ک پذیری خود را نشان می دهد. خلق در طول روز تغییر می کند هرچند که مانند افسردگی شدید تغییرات منظمی ندارد. گاهی اوقات شادی مفرط بادور های کوتاه و ناگهانی افسردگی همراه می شود.

ظاهر بیمار منعکس کننده خلق اوست بیمار لباس هایروشن می پوشد و با شدت یافتن بیماری ظاهر بیمار نامرتب به نظر میرسد.
بیماران مانیک بیش از حد فعال می باشند(over active) که منجر به خستگیجسمی می شود. همچنین به آسانی کارها را ناتمام رها می کنند و کار دیگری راشروع می کنند( معادل distractible)

خواب غالبا کاهش و اشتها افزایش می یابد و تمایل زیاد جنـ*ـسی وجود دارد. بیمار زیاد و سریع صحبت می کند که نشان دهنده سرعت بالای تفکر است که فشارکلام (pressure of speech) نامیده می شود. و با شدید شدن سرعت تفکر , پرشافکار(flight of idea) ایجاد می شود

افکار خود بزرگ بینی (grandios) شایع است. بسیاری از بیماران ولخرج میشوند. مثلا ممکن است خود را یک پیغمبر و یا متخصص جهت راهنمائی سران کشوربداند. گاهی اوقات دچار هذیان گزند و آسیب می شود و فکر می کند دیگران بهدلیل اهمیت ویژه او قصد توطئه علیه او را دارند. هذیان انتساب (refrences) و passivity feeling ممکن است ایجاد شود. هذیان ها اغلب با گذشت زمانتغییر می کنند.

توهم هم در موارد شدید ایجاد می شود که با خلق هماهنگ است و در طول زمان دچار تغییر می شود.

بینش(insight ) همواره مختل است بیمار دلیلی برای جلوگیری از افکار خودبزرگ بینی یا محدود کردن ولخرجی خود نمی بیند. بندرت خود را بیمار می داندو نیازی به درمان احساس نمی کند. مانیا هم به سه نوع خفیف , متوسط و شدیدطبقه بندی می شود

مانیای خفیف : افزایش فعالیت بدنی و تکلم , خلق متغییر و ولخرجی وجود دارد
مانیای متوسط: فعالیت زیاد به همراه فشار کلام و تکلم سازمان یافته ( disorganised speech ) ,خلق یوفوریک که با کلام دوره های بی قراری وافسردگی قطع می شود و افکار خود بزرگ بینی ممکن است هذیانی شوند.

مانیای شدید: فعالیت شدید غیر قابل کنترل و افکار در هم ریخته و هذیانعجیب و غریب (bizarre)می شوند و توهم هم به وجود می آید. ندرتا بیماربدون حرکت و گنگ می شود (manic s- )