همدان روستای ورکانه، همدان؛ با بافت سنگی

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
روستای سنگی، روستای فیلم علی البدل، روستای ورکانه استان همدان
روستای ورکانه استان همدان که با قدمت ۴۰۰ ساله در ۲۰ کیلومتری همدان، در جنوب شرقی این شهر و در دره آبشینه واقع شده است، به روستای سنگی شهرت یافته است، چرا که اصلی ترین مصالح به کار رفته در ساخت بناهای این روستا، سنگ است. این روستا به عنوان نگین گردشگری روستایی استان همدان نام گرفته است و تمام کوچه های آن با سنگ های لاشه شکل گرفته است و در زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه ای سوخته در می آیند به گونه ای که شمایل اروپای دوران رنسانس را در ذهن می آورد. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا عجایبی از روستای ورکانه استان همدان را برای شما بازگو کنیم.

مطالب مرتبط:
روستای رنسانس در همدان!
طبیعت گردی در مهد تمدن ایران، همدان
راهنمای سفر به همدان
در میان ۲۰ روستای هدف گردشگری استان همدان، یکی از شاخص ترین آنها روستای ورکانه استان همدان می باشد که دلیل آن را می توان وجود چشم اندازهای طبیعی، بافت کالبدی، سادگی معماری خانه‌ها، بافت متراکم و استفاده از مصالح بومی و محلی در این روستا به همراه کوچه باغ های باریک و پر پیچ و خم دارای شیب که مطابق با جریان طبیعی جوی آب است، چشمه های فراوان میان روستا، درختان سر به فلک کشیده و خانه های قدیمی با پنجره های مشبک چوبی و معماری سنتی روستا نام برد که به واقع هر کدام از این ویژگی ها به نوبه خود در شهرت این روستا نقش دارد.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
برخی از گزینه های گردشگری روستای ورکانه استان همدان شامل مراکز فرهنگی از قبیل حمام و مسجد جامع روستا، وجود ایوان‌ها و فضاهای نیمه باز در خانه‌های روستایی و سکوهای نشستن رهگذران در میان کوچه‌ها و مراکز تاریخی مثل اصطبل مهری خانم و قلعه اربابی می شود. علاوه بر این که جذابیت های این روستا موجب شده است تا در فهرست آثار ملی به ثبت برسد، در حال حاظر نیز به عنوان یک مرکز گردشگری در منطقه خود را معرفی کرده است.

یکی دیگر از مکان های عجیب در این روستا گورستانی است که در آن هیچ سنگ قبری دیده نمی شود گذشته از این، مسیر اصلی ارتباط روستا از همدان هم شامل چشم اندازها و مناظر زیبایی است. این محور از جاده همدان – ملایر جدا می شود و پس از اینکه از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس‌ آباد و علی‌آباد عبور می کند، به روستای ورکانه همدان می رسد.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
ر گویش کردی «ور» به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه است. ورکانه نیز به معنی قرار گرفتن در کنار آب و چشمه است.

از نقطه نظری دیگر روستای ورکانه به دلیل اینکه در پیرامون آن معادن سنگ به فراوانی مشاهده می‌شود، نام ورکانه را به خود گرفته و وجه تسمیه روستای ورکانه را معادل محلی که در نزدیکی معدن یا ورکان است، آورده‌اند.

پیشینه روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد. روستای ورکانه در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی قرار گرفته و عموما به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار می‌رود.

سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است و عنصر سنگ به عنوان اصلی‌ترین مصالح در ابنیه روستای ورکانه بیش از هر چیز به چشم می‌خورد و به نظر می‌رسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است. که البته این موضوع در معماری ایران در بسیار از مکان‌ها وجود دارد یعنی از مصالح بوم آورد در ساخت بناها استفاده می‌شود.

در روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است، سنگ‌های لاشه که تمام‌ کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند، زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌‌آیند.

تابش نور خورشید به سنگ‌ها بازتاب نور خورشید از روی سطح سنگ‌ها و مواد و مصالح ساخته شده‌اش باعث درخشندگی زیبایی در سطح کلی روستا می‌شود و در کوچه پس کوچه‌های روستا زیبایی خاصی را ایجاد کرده است.

هسته اولیه این روستا که پیرامون قنات روستا شکل گرفته، قدمتی نسبتاً طولانی دارد و سابقه تاریخی آن به اوایل دوره صفوی مربوط می‌‏شود.مردم روستای ورکانه به زبان‏های آذری، فارسی و کردی سخن می‏‌گویند.

روستای ورکانه همدان یکی از ۶ روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.
[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
جاذبه‌‏های گردشگری روستای ورکانه
جریان رودخانه‏‌های فصلی سیمین و ورکانه، جریان دائمی آب قنات روستا و چشمه‌‏سارهای آن به ویژه در بهار و تابستان، طراوت خاصی به روستا می‏‌بخشند.

باغات سترده گردو، زردآلو، انگور و سیب، جلوه ویژه‏ای به روستا بخشیده و زیبایی دلپذیری پدید آورده‏‌اند.

کوه‌‏های اطراف روستا و دره‏‌های خان و جن، در فصول مختلف به ویژه در بهار که سرشار از طراوت و سرسبزی می‏‌شوند، مناظر زیبا و دلفریبی را ایجاد می‌‏کنند.

آثار تاریخی و مذهبی جالب توجهی در روستا وجود دارد که از میان آن‏ها می‏‌توان به ساختمان مسجد روستا در بافت قدیمی، اصطبل پرورش اسب با معماری خاص سنگی و قلعه مهری خانم که به شکل چلیپا ساخته شده و نیز معماری سنگی روستا اشاره کرد.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
آرامگاه امامزاده غیب در بین مردم روستا احترام و ارزش زیادی دارد.

موسیقی رایج در میان مردم روستای ورکانه شامل ترانه‏‌هایی با اشعار باباطاهر عـریـان و بیاتی‏های آذری با موسیقی عاشیقی است که در مراسم شادی و عروسی‏‌ها مورد استفاده قرار می‏‌گیرد. همچنین نوعی موسیقی محلی به نام سربازی و سه پا نیز در میان مردم روستا رواج دارد.

روستای ورکانه در مسیر کوچ طوایف قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار دارد که هر سال از اواسط آبان ماه کوچ بهاره دارند. این طوایف بر اساس سنت‌های گذشته و ماهیت معیشتی به دنبال مراتع تازه، کوه‌ها و دره‌های بسیاری را پشت سر گذاشته در میان بندها اتراق می‌کنند و پس از پایان فصل اعتدال، به قشلاق باز می‌گردند.

چشم‌انداز کوچ در مسیر زیبای ییلاق و قشلاق عشایر و ایلات، پیرامون این روستا را به عنوان یکی از پایگاه‌های اصلی تماشای کوچ عشایری تبدیل کرده است.




غذاهای محلی روستا مشتمل بر آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه است.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
در روستای ورکانه مانند سایر روستاهای استان، ریش‌سفیدان جایگاه خاصی دارند و در زمان‌های قدیم نیز نظام تصمیم‌‌گیری و قدرت بر اساس اربـاب رعیتی بوده است.



در آن زمان نقی‌خان قراگوزلو، خان روستا بوده و بعد از او نیز دخترش اربـاب و حاکم روستا شده است و در حال حاضر نیز بقایای اصطبلی که در دو کیلومتری جنوب روستا ساخته شده، هنوز هم وجود دارد.

این اصطبل در سال‌های پیش از انقلاب به‌عنوان مرکز پرورش اسب دربار مطرح بوده و در حال حاضر نیز جزو آثار دیدنی روستا به شمار می‌رود.

کوچ عشایر در ورکانه
ورکانه در فصل‌های بهار و تابستان علاوه بر پذیرا بودن اقوام کوچنده و چادرنشین، گردشگران و مسافران زیادی را به خود جذب می‌کند و ییلاق‌های تخته سنگ و دریخان، باغ‌های گردو، سیب و بادام از محبوب‌ترین گزینه‌های یک سفر خانوادگی برای مردم همدان و سایر شهرهای دیگر محسوب می‌شود. روستای ورکانه در مسیر کوچ طوایف قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار دارد که هر سال از اواسط آبان ماه کوچ بهاره دارند. این طوایف بر اساس سنت‌های گذشته و ماهیت معیشتی به دنبال مراتع تازه، کوه‌ها و دره‌های بسیاری را پشت سر گذاشته، در میان بندها اتراق می‌کنند و پس از پایان فصل اعتدال، به قشلاق باز می‌گردند.

دیدنی‌های این روستا
محله درب مسجد؛ قدیمی‌ترین محله ورکانه، قلعه مهری خانم، بقعه غيب، گورستان روستا

راه رسیدن به روستای ورکانه
مسیر رسیدن به روستای ورکانه از همدان، در ابتدا انتخاب جاده همدان به ملایر و سپس محوریست که از این جاده منشعب می شود. پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس‌ آباد و علی‌آباد از طریق جاده ورکانه به روستای ورکانه خواهید رسید.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
مقاله های مرتبط :

• راهنمای سفر نوروزی به استان همدان، پایتخت تاریخ و تمدن ایران
• آرامگاه بابا‌طاهر عـریـان، تلفیقی از معماری قدیم و جدید
• مجموعه ی تفریحی تاریخی گنجنامه همدان، تلفیقی از تاریخ و طبیعت بکر

روستای ورکانه از شمال شرقی به کوه سردره، از غرب به روستای سیمین، از جنوب غربی به کوه سرخ بلاغ، از شرق به کوه قره داغ و از جنوب و جنوب شرقی به دره بارانی و دره قشلاق محدود می‏‌شود.

وجه تسمیه روستا



در گویش کردی «ور» به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه است. ورکانه نیز به معنی قرار گرفتن در کنار آب و چشمه است.

از نقطه نظری دیگر روستای ورکانه به دلیل اینکه در پیرامون آن معادن سنگ به فراوانی مشاهده می‌شود، نام ورکانه را به خود گرفته و وجه تسمیه روستای ورکانه را معادل محلی که در نزدیکی معدن یا ورکان است، آورده‌اند.

پیشینه روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد. روستای ورکانه در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی قرار گرفته و عموما به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار می‌رود.

سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است و عنصر سنگ به عنوان اصلی‌ترین مصالح در ابنیه روستای ورکانه بیش از هر چیز به چشم می‌خورد و به نظر می‌رسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است. که البته این موضوع در معماری ایران در بسیار از مکان‌ها وجود دارد یعنی از مصالح بوم آورد در ساخت بناها استفاده می‌شود.

در روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است، سنگ‌های لاشه که تمام‌ کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند، زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌‌آیند.

تابش نور خورشید به سنگ‌ها بازتاب نور خورشید از روی سطح سنگ‌ها و مواد و مصالح ساخته شده‌اش باعث درخشندگی زیبایی در سطح کلی روستا می‌شود و در کوچه پس کوچه‌های روستا زیبایی خاصی را ایجاد کرده است.

هسته اولیه این روستا که پیرامون قنات روستا شکل گرفته، قدمتی نسبتاً طولانی دارد و سابقه تاریخی آن به اوایل دوره صفوی مربوط می‌‏شود.مردم روستای ورکانه به زبان‏های آذری، فارسی و کردی سخن می‏‌گویند.

روستای ورکانه همدان یکی از ۶ روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.
[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
جاذبه‌‏های گردشگری روستای ورکانه
جریان رودخانه‏‌های فصلی سیمین و ورکانه، جریان دائمی آب قنات روستا و چشمه‌‏سارهای آن به ویژه در بهار و تابستان، طراوت خاصی به روستا می‏‌بخشند.

باغات سترده گردو، زردآلو، انگور و سیب، جلوه ویژه‏ای به روستا بخشیده و زیبایی دلپذیری پدید آورده‏‌اند.

کوه‌‏های اطراف روستا و دره‏‌های خان و جن، در فصول مختلف به ویژه در بهار که سرشار از طراوت و سرسبزی می‏‌شوند، مناظر زیبا و دلفریبی را ایجاد می‌‏کنند.

آثار تاریخی و مذهبی جالب توجهی در روستا وجود دارد که از میان آن‏ها می‏‌توان به ساختمان مسجد روستا در بافت قدیمی، اصطبل پرورش اسب با معماری خاص سنگی و قلعه مهری خانم که به شکل چلیپا ساخته شده و نیز معماری سنگی روستا اشاره کرد.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
آرامگاه امامزاده غیب در بین مردم روستا احترام و ارزش زیادی دارد.

دیدنی‌های این روستا
محله درب مسجد؛ قدیمی‌ترین محله ورکانه، قلعه مهری خانم، بقعه غيب، گورستان روستا

راه رسیدن به روستای ورکانه
مسیر رسیدن به روستای ورکانه از همدان، در ابتدا انتخاب جاده همدان به ملایر و سپس محوریست که از این جاده منشعب می شود. پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس‌ آباد و علی‌آباد از طریق جاده ورکانه به روستای ورکانه خواهید رسید.

گذشته از جاذبه‌های گردشگری ذکر شده در بالا، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشم‌اندازهای زیبایی است که می‌تواند به عنوان محوری توریستی مطرح شود.
موسیقی رایج در میان مردم روستای ورکانه شامل ترانه‏‌هایی با اشعار باباطاهر عـریـان و بیاتی‏های آذری با موسیقی عاشیقی است که در مراسم شادی و عروسی‏‌ها مورد استفاده قرار می‏‌گیرد. همچنین نوعی موسیقی محلی به نام سربازی و سه پا نیز در میان مردم روستا رواج دارد.

روستای ورکانه در مسیر کوچ طوایف قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار دارد که هر سال از اواسط آبان ماه کوچ بهاره دارند. این طوایف بر اساس سنت‌های گذشته و ماهیت معیشتی به دنبال مراتع تازه، کوه‌ها و دره‌های بسیاری را پشت سر گذاشته در میان بندها اتراق می‌کنند و پس از پایان فصل اعتدال، به قشلاق باز می‌گردند.

چشم‌انداز کوچ در مسیر زیبای ییلاق و قشلاق عشایر و ایلات، پیرامون این روستا را به عنوان یکی از پایگاه‌های اصلی تماشای کوچ عشایری تبدیل کرده است.


غذاهای محلی روستا مشتمل بر آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه است.

[/HIDE-THANKS]