طب سوزنی برای درمان چاقی و بیميلی جنـ*ـسی

[*SAmirA]

چاقي و اضافه وزن، بيميلي جنسي، افزايش چين و چروك، دردهاي بيامان قاعدگي و ترس از زايمان طبيعي اين روزها به بزرگترين كابوسهاي دختران و زنان تبديل شده است؛ بيماريهايي كه ميتوانند تاثيري عميق بر روند زندگي زنان بگذارند و در صورت تداوم و عدم درمان به مرور صدمات جبرانناپذيري بر زندگي زناشويي و كانون گرم خانواده میگذارند.

پخش فصل چهارم از سريال پايتخت و حضور منگ هانگ چانگ، بازيگر چيني در نقش چوچانگ، همسر ارسطو و توصيههاي او به آداب و رژيم غذايي مردم چين و تاثير طب سنتي و سوزني چين در درمان بيماريها بهانهاي به دستمان داد تا راهكارهاي درمانگران طب سنتي چين را براي درمان شايعترين و رايجترين بيماريها و اختلالهاي زنان در گفتوگو با دكتر رضا حشمت، رئيس انجمن طب سوزني ايران بررسي كنيم.

نسخههاي طب چيني براي درمان چاقي

سازمان بهداشت جهاني از طب چيني به عنوان يك شيوه درماني كمكي در كنار رژيمدرماني نام ميبرد در حالي كه متخصصان طب سنتي چين و طبسوزني در جهان مدعياند كه اين شيوه درماني با نگاه جامعي كه دارد ميتواند به عنوان درمان مستقل براي كاهش وزن باشد. دكتر رضا حشمت در اين باره ميگويد: طب چيني براي درمان چاقي راهكارهاي متنوعي دارد و متناسب با منشا و علت چاقي در افراد يك يا چند تكنيك را در كنار هم براي بيمار تجويز ميكند. از ديدگاه طب چيني دلايل مختلفي وجود دارد كه افراد چاقي را تجربه ميكنند.

​

گاهي ابتلا به يك بيماري يا اختلال گوارشي موجب چاقي ميشود؛ مثلا كمبود انرژي در دستگاه گوارش، كندي متابوليسم، ضعف اين دستگاه يا تجمع رطوبت در دستگاه گوارش موجب چاقي فرد ميشود و گاهي ممكن است اختلالات موجود در كبد يا نوع مزاج فرد سببساز چاقی او باشد. در اين شرايط فرد مبتلا به يك يا چند مورد از اين اختلالها ممكن است ميزان مواد غذايي متناسب و كالري مناسبي را در هر وعده غذايي دريافت كند اما به دليل وجود اين مشكلات به اضافه وزن و چاقي مبتلا شود.

در اين شرايط براساس تشخيص متخصص ابتدا عامل يا عوامل بروز چاقي شناخته و براي درمان آن اقدام ميشود. همين امر موجب ميشود درمانگران چيني اين روش را كارآمدتر از روشهاي طب مدرن بدانند چون علاوه بر درمان چاقي ريشههاي به وجود آمدن آن را نيز درمان ميكنند.

طب سوزني گام اول درمان

در اين شيوه بيمار بعد از معاينه طي جلساتي كه پزشك برايش معين ميكند طب سوزني دريافت ميكند. در اين روش بعد از 10 جلسه كه عموما يك ماه طول ميكشد انتظار ميرود بيمار چهار تا شش كيلوگرم وزن كم كند و اين روند متناسب با وزن بيمار و ميزان كيلويي كه بايد كم كند، ادامه مييابد. متخصص طب سوزني در اين شيوه روي مردينها و نقاط خاصي از بدن سوزن ميزند كه در اين شرايط به كنترل اشتهاي كاذب فرد كمك ميكند و ريزهخواريهاي او را كاهش ميدهد و در عين حال اختلالهاي احتمالي دستگاههاي دروني او را نيز كنترل و درمان ميكند.

گاهي ممكن است فرد به دليل استرس يا افسردگي دچار پرخوري شود كه در اين شرايط با تشخيص درمانگر علاوه بر نقاط مربوط به چاقي، نقاطي كه به افزايش ميزان نشاط و آرامش فرد مرتبط است نيز سوزن زده ميشود تا كاهش وزن بهتر و سريعتر اتفاق بيفتد. در این صورت به مرور جلسات طب سوزني از هفتهاي سهبار به هفتهاي دوبار و در نهايت به ماهي يكبار كاهش مييابد و بيمار ديگر لازم نيست هر ماه و هر هفته سوزن دريافت كند.

درمان چاقي موضعي به روش چيني

چاقيهايي كه در ناحيه اندام تحتاني مثل باسـ ـن، ران، بازو، سينه، صورت و غبغب بروز ميكند با كمك طب سوزني تا حدودي قابل كنترل است. بسته به واكنشهاي بدن بيمار به درمان و ميزان چاقي موضعي بين 10 تا 20 جلسه درماني توصيه ميشود. معمولا متخصص بعد از چند جلسه درماني ميتواند تشخيص دهد كه آيا موضع مورد نظر به اين شيوه درمان پاسخ ميدهد يا نه. در اين شرايط با تشخيص اين موضوع روند درمان براي بيمار تا كسب نتيجه تمديد ميشود.

فوت كوزهگري چينيها براي كاهش وزن

درمانگران طب چيني علاوه بر گياهدرماني و طب سوزني از روشهاي درماني ديگري براي كاهش وزن استفاده ميكنند تا ماندگاري روند درمان را تثبیت كنند. اين شيوهها به اصلاح عملكرد دستگاههاي داخلي و بهبود سوختوساز بدن كمك ميكند:

طب فشاري: اين روش نيز با اتكا به همان نقاط طب سوزني و مردینها به كاهش وزن بيمار كمك ميكند. متخصص ميتواند با آموزش نكاتي ابتدايي به بيمار از او بخواهد كه نقاطي خاص را در طول روز فشار دهد تا در كنار طب سوزني به تسريع روند درمانش كمك كند.

داروي گياهي: تجويز برخي از داروهاي گياهي و گياهان دارويی چيني هم ميتواند به تسريع روند كاهش وزن كمك كند اما از آنجا كه اين گياهان در حال حاضر در دسترس نيستند درمانگران طب چيني و سوزني با مشاوره با متخصصان طب سنتي ايران گياهان دارويي داخل كشور را به بيمارانشان توصيه ميكنند كه تجويز اين گياهان با توجه به طبع و مزاج هر فرد متفاوت است.

تايچي و چيگونگ: هرگونه ورزشي كه به بهبود سوختوساز بدن و كالريسوزي منتهي شود در كنار شيوههايي درماني طب رايج و طب سنتي براي كاهش وزن موثر است اما مزيت روشهايي مانند چيگونگ و تايچي اين است كه در كنار افزايش سوختوساز بدن به اصلاح جريان انرژي و بهبود عملكرد اندامها و دستگاههاي داخلي مثل دستگاه گوارش، كبد، طحال و ساير اندامهايي كه مهمترين نقش را در كاهش وزن و رسيدن به تناسب اندام دارد، ايفا ميكند. اين شيوهها با اصلاح چرخش انرژي در بدن و تخليه انرژي دروني به سلامت دستگاههاي بدن كمك ميكنند.

دانه درمانی:در طب سوزني گوش و نقاط مختلف آن براي درمان بيماريهاي مختلف مورد استفاده قرار ميگيرد؛ به اين معني كه هر نقطهاي از گوش براي درمان بيماري خاصي است و با ماساژ يا استفاده از سوزن در آن نقطه ميتوان بيماري مربوطه را درمان كرد. كاهش اشتها و درمان چاقي هم نقطه خاصي در گوش را به خود اختصاص داده كه درمانگر با ماساژ آن ناحيه گوش يا استفاده از سوزن ميتواند اشتهاي فرد را كنترل كرده و چاقي و اضافه وزن را درمان كند. در طب چيني براي تاثير بهتر اين نوع درمان، از دانه گياه سيد (بر وزن سيب) استفاده ميكنند؛ يعني اين دانه را به نقطه خاصي از گوش فرد چسبانده و همراه ماساژ، اشتها را كنترل ميكنند.

خداحافظي با ديسمنوره، شايعترين درد زنانه!

ديسمنوره يكي از شايعترين دردهايي است كه زنان در زمان قاعدگي، قبل يا بعد از آن تجربه ميكنند. افرادي كه از ديسمنوره رنج ميبرند عموما دردهايي را در بخش پاييني شكم و كمر احساس ميكنند كه اين درد تا پايان آخرين روز قاعدگي آنها را همراهي ميكند.

به گفته دكتر حشمت، چينيها براي درمان اين دردها اعتقادي به تجويز داروهاي مسكن و تسكيندهندهها ندارد. آنها بر اين باورند كه درد خانمها در دوران قاعدگي به دليل كاهش ميزان انرژي يا به دليل كاهش ميزان جريان گردش خون در بدن يا به دليل سوءتغذيه و عدم مصرف مواد غذايي مغذي يا بسته بودن كانالهاي انرژي در مسير كبد و كليه است.

اين درمانگران بهترين روش درمان چيني براي اين دردها را طب سوزني ميدانند. در اين شيوه درماني بيمار پس از دريافت یک تا دو دوره سوزن براي هميشه از شر اين دردها راحت ميشود. بيمار در صورتي كه پنج روز قبل از قاعدگي از اين شيوه استفاده كند، بعد از يكي، دو دوره بهطور كلي از شر اين دردها آسوده ميشود.

ماساژدرماني قدم دوم درمان

تكنيكهاي فشاردرماني كف پا توسط متخصص طب فشاري از ديگر راهكارهاي طب سنتي چين براي كنترل دردهاي زنانه است. بيمار ميتواند با يادگيري برخي از اين تكنيكها و اجراي آنها پيش از قاعدگي به كاهش و تسكين دردهاي دوران قاعدگي خود كمك كند.

براساس مطالعهاي كه در دانشگاه كاليفرنيا انجام شده، 62 درصد از زناني كه از تكنيكهاي فشاردرماني يا رفلكسولوژي در روزهاي قبل از قاعدگي بهره بردهاند، با كاهش محسوس درد در اين دوران روبهرو بودهاند يا دردي را در اين دوره تجربه نكردهاند.

طب سوزني يا بوتاكس؟

اين روزها يكي از رايجترين شيوههاي درمان چين و چروك در ميان بانوان استفاده از بوتاكس است. متخصص در اين شيوه با تزريق دارو عصب بيمار را فلج ميكند و باعث برطرف شدن چين و چروك ناحيه ميشود. چينيها به جاي اين شيوه از طب سوزني استفاده ميكنند و به بهبود جريان گردش خون در موضع مورد نظر و باز شدن گرهها و انقباضهاي عضلاني آن ناحيه كمك ميكنند تا چينها از هم باز شوند. دكتر حشمت درباره روند درمان چين و چروك به سيب سبز ميگويد: براي درمان بين 10 تا 15 جلسه درماني لازم است كه به تشخيص پزشك تجويز ميشود.

​

بعد از اين دوره براي ماندگاري اثر درمان بيمار هر پنج، شش ماه يك بار به متخصص طب سوزني مراجعه ميكند تا با دريافت سوزن و يادآوري آن به ماندگاري اثرات درماني كمك كند بدون آنكه نگراني از بابت عوارض آن وجود داشته باشد. البته اين شيوه درماني بيشتر براي خانمهاي زير 40-45 سال موثر است و در شرايطي كه چينها عميق شده باشند يا روند كلاژنسازي در بدن متوقف شده باشد چندان موثر نيست.

درمان نازايي به سبك چينيها

مرور مجموعه مقالاتي كه درباره طب سنتي چين و درمان ناباروري در نشريات علمي جهان منتشر شده نشان ميدهد محبوبترين شيوه چينيها براي درمان اين مشكل طب گياهي و طب سوزني است. در چين بيش از 150 گياه دارويي مختلف وجود دارد كه به صورت مفرد يا تركيبي فرمولهايي پيچيده اما موثر براي درمان ناباروري در مردان و زنان را ارائه ميكنند كه برخي از آنها به تاييد سازمان بهداشت جهاني رسيده و برخي هنوز در حال بررسي و مطالعه است.

در كنار گياهدرماني، طب سوزني نيز در زمينه درمان ناباروري در گروه روشهاي درماني موثر در طب چيني ياد شده كه برخي از تكنيكهاي آن در داخل كشور نيز قابل دسترسي است. براي مثال تاثير طب سوزني در درمان ناباروريهاي ناشي از چسبندگي لولههاي رحمي يا ناباروري ناشي از التهابهاي لگني آندومتريوز چندان موفق نيست اما به تقويت و بهبود عملكرد تخمدانها كمك كند يا جريان خونرساني به آندومتريوز و افزايش ضخامت و پوشش ديواره رحم را موجب شود.

افزايش شانس موفقيت IVF با طب سوزني

بعد از معاينات و بررسي بيمار در صورتي كه مشخص شد دستگاه زنانه به لحاظ ارگانيك در وضعيت طبيعي قرار دارد؛ يعني چسبندگي در اين ناحيه وجود ندارد و در عین حال شرايط آناتوميك رحم و تخمدانها نیز مناسب است و تغييرات هورموني هم در شرايط مطلوب قرار دارد اما با اين وجود لقاح و بارداري صورت نميگيرد طب سوزني ميتواند مداخله كند.

دكتر رضا حشمت با اشاره به اين مطلب اضافه ميكند: استفاده از طب سنتي قبل و همزمان با IVF كمك ميكند تا جريان خون در تخمدانها و رحم بيشتر شود و لانهگزيني بهتر و ماندگارتري انجام شود. در اين شرايط بيمار سه، چهار هفته قبل از لقاح آزمايشگاهي خارج رحمي (IVF )يا انتقال تخمك اهدايي طب سوزني دريافت ميكند و شانس باروري خود را افزايش ميدهد.

درحقيقت طب سوزني ميتواند در كنار ديگر روشهاي درمان ناباروري به كار بیاید و به درمان ناباروري كمك كند.

بهبود رهاسازي تخمك با سوزن

يكي از موثرترين روشهاي درماني چيني درمان ناباروريهايي است كه به دليل نقصان در رهاسازي تخمك در زنان ديده ميشود. در اين نوع از ناباروري كه تنها ناشي از رهاسازي نامناسب تخمك است طب سوزني ميتواند به عنوان يك درمانگر موفق وارد عمل شود. اما اگر علت ناباروري به دليل اختلالهاي موجود در رحم و اندازه آن باشد يا اختلال در ظاهر تخمك باشد، اين شيوه نميتواند درمان مناسبي را ارائه كند.

درمان جوش و آكنه با گوآشادرماني

درمانگران طب سنتي چين براي درمان برخي از ناراحتيها و مشكلات پوستي مانند انواع جوش، آكنه و كهير از گوآشادرماني، گياهدرماني، رژيمدرماني و طب سوزني استفاده ميكنند. آنها معتقدند بسياري از ناراحتيهاي پوستي بهويژه جوشها و آكنهها با عدم تعادل مزاج فرد و گرمشدن طبع همراه است بنابراين در كنار دستورات گياهي و ارائه رژيم غذايي مناسب با طبع بيمار به تعديل مزاج او كمك ميكنند.

ضمن آنكه با كمك گوآشادرماني به خروج حرارت از اندام و موضع مورد نظر ميپردازند. گوآشا ابزاري است كه به كمك آن خراشهايي بسيار سطحي روي پوست بيمار ايجاد ميكنند تا از طريق آن بخشي از حرارت موضعي بدن بيمار را تعديل كنند. از طرفي يكي ديگر از عوامل بروز آكنه و جوش عوامل بيروني و محيطي مثل استرس، اضطراب يا عدم هماهنگي ترشح هورمونهاست كه درمانگران چيني براي درمان آن از طب سوزني بهره ميگيرند.

نسخهای برای تیرگی دور چشم

سياهي دور چشم بسياري از خانمها را كلافه كرده؛ خصوصا خانمهايي كه همه راههاي درمان را امتحان كردهاند. لازم است از طب سوزني در اين باره هم بدانيد. يكي از دلايل بروز سياهيهاي دور چشمي عدم جريان مناسب خون در اين ناحيه است. سوزنهاي طب سوزني ميتواند به بهبود گردش جريان خون دور چشم كمك كند. درحقيقت اين سوزنها باعث از بين رفتن گرفتگيهاي كانالهاي انرژي و غذارساني بهتر به سلولهاي پوستي ميشود.

به اين ترتيب خون و انرژي از راكد ماندن خارج شده و به مرور سياهي و لكهاي دور چشم از بين ميرود. اين در حالي است كه درمانگران طب سوزني چين از متدهايي براي درمان اختلال كبد نيز بهطور همزمان استفاده ميكنند.

تجربه زايمان طبيعي و بدون درد

درد زايمان يكي از بزرگترين دلايلي است كه زنان را علاقهمند به زايمان غيرطبيعي يا سزارين ميكند. همواره متخصصان و پزشكان توصيه ميكنند داشتن زايمان طبيعي سلامت مادر و كودك را بيشتر تضمين ميكند اما تجربه مادران از زايمانهاي طبيعي و دردكشيدن آنها موجب شده تا ميل عجيبي به سزارين در ميان زنان باردار وجود داشته باشد. چينيها براي كنترل اين درد و تشويق بانوان به زايمان طبيعي و بهرهمندي از فوايد آن براي مادر و نوزاد علاوه بر طب سوزني از تكنيكهايي استفاده ميكنند كه دسترسي به آنها در كشورر با مراجعه به متخصصان طب چيني و سوزني امكانپذير است.

درمانهاي كمكي طب چيني

فشاردرماني

متخصصان فشاردرماني معتقدند استفاده از اين تكنيك در طول دوران بارداري زير نظر متخصص كمك ميكند تا توان مادر افزايش يافته و زايمان طبيعي بدون درد و آرامي را پشت سر بگذارد. اين شيوه تنها زماني كه خطر از دست رفتن جنين وجود دارد از سوي متخصصان فشاردرماني منع شده است در غير اين صورت تحت شرايط عادي استفاده از فشاردرماني و بهرهگيري از ماساژ كف دست و پا كمك زيادي به آرامش مادر و جنين و حفظ تعادل و تندرستي بدن آنها ميکند.

ماساژ تونیا

از ديدگاه درمانگران طب سنتي چين ميزان و شدت دردهايي كه مادر حين زايمان تجربه ميكند، همگي ناشي از زايمان نيست بلكه دليل اصلي آن دردهاي كهنه و مزمني است كه عضلات، مفاصل و اندامهاي مادر را در برگرفته است. به عنوان مثال تمامي كوفتگيها، اسپاسمهاي عضلاني و گرفتگي آنها ميتواند در حين زايمان به افزايش درد مادر منتهي ميشود. اما در صورتي كه مادر پيش از بارداري و در دوران بارداري ماساژ تونيا را تحت نظارت متخصص دريافت كند و همزمان مراقبت پزشك زنان و متخصص طب چيني را داشته باشد، ميتواند زايماني بدون درد يا با درد بسيار خفيف را تجربه كند.

اين گروه براي آنكه بتوانند نيروي زايمان بيشتري داشته باشند ميتوانند با دريافت ماساژ روي نقاط طب سوزني نيروي خود را افزايش داده و به اين ترتيب زايمان بهتري را تجربه كنند چرا كه خود زايمان يك فرآيند انرژيبر و بزرگ است كه بخش زيادي از نيروي مادر را به خود اختصاص ميدهد. اين ماساژ موجب تسهيل خروج جنين و جفت از رحم مادر ميشود و در مجموع سلامت مادر و جنين را حين زايمان تضمين ميكند.

معجزه طب سوزني در درمان ميگرن

ميگرن از جمله دردهايي است كه در زنان شايعتر از مردان است و بسياري از خانمها با دردهاي ميگرني دست و پنجه نرم ميكنند؛ سردرد ضربانداري كه ممكن است در پيشاني، نواحي گيجگاهي و پشت سر بهتدريج شروع شود و تهوع و استفراغ را هم به دنبال داشته باشد. اگر ميگرن داشته باشيد حتما ميدانيد كه وقتي دردهاي ميگرني عود ميكند فرد را به استراحت در مكاني تاريك و آرام و بستن سر با دستمال وادار ميكند. برخي زنان دردهاي ميگرني را فقط در دوران عادت ماهانه تجربه ميكنند كه شكل بروز اين درد در افراد مختلف متفاوت است. دردهاي ميگرني با درمانهاي كلاسيك و درمان با استفاده از طب سوزني كنترل ميشود.

درمان كلاسيك همان پيشگيري از عود بيماري و درمانهاي دارويي را در برميگيرد اما بسياري از بيماران ترجيح ميدهند از درمان نوين طب سوزني بهره بگيرند. سالهاست در چين براي درمان سردردهاي ميگرني از طب سوزني بهره ميگيرند به علاوه تحقيقات زيادي تاييد كرده كه طب سوزني در درمان سردردهاي ميگرني تاثير مثبت داشته است. طب سوزني با خونرساني بيشتر در ناحيه سر، منجر به افزايش اكسيژن و مواد غذايي به اين ناحيه از بدن ميشود. به علاوه با تاثير بر سيستم ايجاد آرامش در بدن (يعني سيستم پاراسمپاتيك)، سبب كاهش استرس، اضطراب و افزايش آرامش فرد ميشود و همين موضوع هم تا حد زيادي در درمان دردهاي ميگرني موثر است. اين نوع درمان از هفتهاي سه تا چهار بار آغاز شده و بهتدريج كاهش مييابد. تعداد حملات سردرد هم بهتدريج و پس از چند جلسه كمتر ميشود.

​

شايعاتي درباره طب چيني كه نبايد باور كنيد

1. برجستهسازي لب و گونه

اگر اين روزها با تبليغاتي مبني بر برجستهسازي لب، گونه يا سينه با كمك طب چيني يا سوزني مواجه شدید به آن دل نبنديد. امكان برجستهسازي لب با كمك طب سوزني وجود ندارد و برجستهسازي گونه و سينه با طب سوزني بهندرت امكانپذير است چراكه برخلاف كاهش وزن و سايز موضعي، افزايش سايز يا برجستهسازي با كمك طب سوزني پروسه دشوار و طولانيمدتي را به دنبال دارد.

2. افزايش قد

افزايش قد با كمك طب سوزني از جمله پروژههايي است كه تحقيقات زيادي درباره آن در حال انجام است و هنوز نتيجه قطعي آن توسط سازمان بهداشت جهاني منتشر نشده است. با اين وجود اين شيوه تنها در افرادي كه رشد صفحه رشد استخواني (براي دخترها زير 17 سال و براي پسرها زير 18 سال) آنها به پايان نرسيده، موثر است. با اين وجود ميتوان براي اين گروه از افراد افزايش قدي بين دو تا پنج سانت را متصور شد.

3. ريزش مو

درمان ريزش مو با طب سوزني نيز تنها در يك مورد امكانپذير است؛ آن هم در شرايطي كه علت ريزش مو در فرد ناشي از عوامل بيروني مانند استرس، اضطراب يا بيخوابي باشد. در اين شرايط درمانگر طب سوزني با درمان اختلالهاي ذكر شده و تجويز جلسات طب سوزني به درمان و برطرف شدن ريزش مو كمك ميكند چراكه بر اساس گزارشهاي WHO طب سوزني درمان استرس و بيخوابي در خط مقدم درمان است.

4. بيميلي جنسي زنان

درمان بيميلي جنسي در زنان نيز از آن دست اختلالهايي است كه تنها در يك وضعيت توسط طب سوزني قابل درمان است. اگر اين بيميلي ناشي از ابتلا به افسردگي باشد، طب سوزني ميتواند به عنوان درمان كمكي به آن كمك كند. در اين شرايط متخصص طب سوزني با همراهي روانپزشك و روانشناس ميتواند به درمان اين نوع بيميلي كمك كند ضمن آنكه هر ورزش نشاطآور از قبيل چيگونگ و تايچي نيز ميتواند روند درمان را بهتركند.