گل و گیاه معرفی درخت چنار

[°º¸кยzɠยภº°]

نام انگلیسی
Sycamore tree-- Plane tree

نام علمی
Platanus sp

فارسی رایج
چنار

فارسی اصیل
چنار

معیار زیبایی

رنج قیمت

از خانواده
Platanaceae

خاستگاه
نیمکره ی شمالی

 

[°º¸кยzɠยภº°]

درخت چنار اولین بار در دوران کرتاسه تکامل پیدا میکنه و این درخت از قدیم ها درختی مقدس برای ما ایرانیا بوده،در کنار آتشکده ها همیشه یا درخت چناری میکاشتن یا کنار درختان چنار کهنسال آتشکده رو بنا میکردن بعد از اسلام هم در کنار اما زاده ها و مساجد همین داستان بود.در شاهنامه ی حضرف فردوسی هم درخت چنار وجود داره مثلا در نبرد رستم و شغاد داریم:

درختی بدید از برابر چنار/ بر او برگذشته بسی روزگار

میانش تهی بار و برگش بجای/ نهان شد پسش مرد ناپاک رای

چو رستم چنان دید بفراخت دست/ چنان خسته از تیر بگشاد شست

درخت و برادر بهم بر بدوخت/ به هنگام رفتن دلش برفروخت

. تهران قدیم معروف به شهر باغات انار و درختان چنار بوده، ولی اولین بار سال ۱۳۰۰ موقع ساخت خیابون ولیعصر درخت چنار رو حاشیه خیابون کاشتند، به دو دلیل، اول اینکه با مطالعه فراوون فهمیدند که این درخت در جوانی هیچ آفتی نداره و به همه شرایط اب و هوایی تهران مقاومه، دوم اینکه سایه این درخت خنک هستش و در تابستون هوا رو خنک میکنه .در پیری ممکنه قارچ بزنه و درخت رو سوراخ سوراخ کنه که همینم برای طبیعت مفیده و باعث لونه کردن و ایجاد اکوسیستم های جدید داخلش میشه .البته بعدا فهمیدن که کمی حساسیت زا هستش و واسه همین دیگه کمتر در شهر کشت و کار میشه.دارای ۱۱ گونه هستش که برخی رو در زیر معرفی کردیم.

گونه های مختلف:





Platanus orientalis:

چنار شرقی یا ایرانی خودمون هستش که هر روز میبینیمش ، برگهاش ۵ پر هستش و تا ۱۰۰۰ سال هم میتونه عمر کنه، به انواع افات و مرض مقاومه و به خاطر خنکی سایه تو تابستون هوا رو خنک میکنه

چنار ایرانی



Platanus Ocidentallis:

چنار آمریکایی یا غربی که برگهاش ۳ تا پر داره و قدش نسبت به ایرانیه کوتاه تره و کلا چنار دارای توانایی تحمل آلودگی هوا و صوتی بالایی هستش واسه همین توی اکثر شهرهای آمریکا و اروپا ازین درخت هم به خاطر سایش و هم چوبش و هم مقاومتش استفاده میشه.

چنار غربی



Platanus kerri:

درختی بومی مناطق استوایی آسیا، همیشه سبز و برگهاش پنجه ای نیست و تنها گونه ی همیشه سبز این جنس محسوب میشه

چنار همیشه سبز

چنار همیشه سبز



Platanus racemosa و Platanus wrightii:

هر دور بومی امریکای شمالی هستند.

چنار بومی امریکا

چنار بومی امریکا



نیازها:



آبیاری:

این درخت در نونهالی نیاز به آبیاری مرتب! و مناسب داره نباید خاکش خشک بشه البته بعد از چند سال با رشد ریشه ها به عمق میتونه خشکی رو هم تحمل کنه ولی در کل نیاز به خاکش مرطوب با زهکشی عالی داره میشه اون رو در رده ی درختان آبدوست متوسط قرار داد…البته اگه ریشه ها به عمق برن هم درخت پایدارتره و هم مقاوم تر میشه به کم آبی، نه مثل خابون ولیعصر جوب آب پاش جاری و ریشه ها همه سطحی شده و درخت همش چپه میشه….

نور:

آفتاب کامل میخواد درخت جوان رو باید در تابستون با شیدر محافظت کرد تا نسوزه ولی بعدا که بزرگ شد در تابستون میتونه تحمل کنه آفتاب رو البته سوختگی حاشیه برگهاش در تابستون رو دیگه نمیشه کاری کرد.

دما:

این درخت به جز گونه Kerri بومی مناطق معتدل دنیا هستش و به همه رنج دمایی مقاومه، خزان دار هستش و یه بازه ای در اندازه های ۴۰ -۵۰ درجه تلورانس رو میتونه تحمل کنه.سوختگی حاشیه برگها اکثرا به خاطر گرمی زیاد هوا در تهران هستش که در بهار زودتر جوانه زده و در اواخر پاییز هم زودتر خزان میکند.

خاک:

این درخت به خاک قلیایی بالا حساس هستش و کاشت با گیاهانی مثل ترون که خاک رو قلیایی میکنند باعث زردی و سوختگی حاشیه برگها میشه..نیاز به خاکهای قوی با زهکشی خوب داره و ریشه های قوی این درخت میتونه به پیاده رو ها و کاشی کاری ها اسیب بزنه، ترجیحا از خاکی استفاده بشه که ترکیب یاز کود و ماسه شسته و خاک باغچه داشته باشه و بتونه اب اضافی رو از خودش عبور بده ..

هرس:

درکل هرس خاصی نداره چون درخت مقاوم به الودگی هوا و صوتی هستش و هرچی بزرگتر و پر برگ تر بشه ازین نظر بهتره ولی داخل باغ یا حیاط فقط بریدن شاخه های خشک و نرک و کوچک و یا برش جوانه انتهایی برای چتری و گرد کردن تاج سایه انداز درخت و جلوگیری از رشد بیش از حد درخت…

تکثیر:

تکثیر با بذر:

این درخت یکپایه هستش یعنی گلهای نر و ماده روی یک درخت باهم ولی جدا هستند،بذرها در پاییز رسیده و پس از چیدن باید دو ماهی تااسفند ماه سرمای مرطوب ببیند در یخچال یا توی باغچه، بعد در بهار جوونه میزنه و سبز میشه. گیاه بذری سیستم ریشه قوی داره و چوبش زیادی تولید میکنه، که برای مصارف چوبی بسیار مورد توجه هستش.ولی طول دوره رشدش زیاده البته درخت پر رشدیه ولی نسبت به قلمه دیر تر رشد میکنه. بذرها رو توی یه گلدون ۱۰ با خاک استریل میکارند و کمی روی اونا خاک میریزن وقتی جوانه زد و رشد کرد و ریشه از زیر گلدون زد بیرون میتونید گلدون رو بزرگتر کنید و بهش کود بدید و برای سازگاری بزارید بیرون زیر افتاب…

بذر چنار

نشا چنار

تکثیر قلمه :

دوستان طبق آزمایشات مختلف بهترین زمان قلمه زنی این درخت پاییز ،ماه آذر هستش بهترین هورمون قلمه هم هورمون IBA هستش که بیشترین ریشه رو در بر داره.همینطور بهترین ریشه زایی از شاخه های یکساله و سفت شده هستش که از شاخه های بالای درخت گرفته میشه ، قلمه هایی که از نرک ها یا پاجوش ها میگیرن به خاطر جوان بودن اصلا مناسب نیست.قلمه ها رو در بستری ترکیب پیت ماس بزنید و صبر کنید تا با گرمی هوا اولین جوانه روش ایجاد بشه..بهریتن طول قلمه ها ۲۵ سانتی متر هستش.

قلمه چنار