نکات کنکوری شیمی دهم

[Angel of Fate]

*شیمی دهم فصل سوم*
عوامل موثر بر انحلال پذیری گازها

۱- قطبی بودن مولکولهای گاز: مولکولهای قطبی در آب بهتر حل می شوند مثلا CO انحلال پذیری بیشتری از O2 دارد.

۲- جرم و حجم مولکولی گازها: هر چه جرم و حجم مولکولهای گاز بیشتر باشد انحلال پذیری آنها در آب بیشتر است. مثلا انحلال پذیری O2 از N2 بیشتر است.

۳- واکنش شیمیایی با آب: اگر مولکولهای گاز بتوانند با آب واکنش بدهند انحلال پذیری گاز در آب است مثلا CO2 با اینکه ناقطبی است ولی به علت واکنش دادن با آب، انحلال زیادی در آب دارد.

۴- فشار: با افزایش فشار انحلال پذیری گاز در آب افزایش می یابد (قانون هنری).

۵- دما: با کاهش دما انحلال پذیری گاز در آب افزایش می یابد.

 

[Angel of Fate]

*شیمی دهم فصل سوم*
نقطه جوش ترکیبات هیدروژندار

نقطه ذوب و جوش ترکیبات مولکولی به نیروی بین مولکولی بستگی دارد. در مولکولهای ناقطبی هر چه جرم مولکول بیشتر باشد نیروی بین مولکولی بیشتر است. اگر مولکول توانایی تشکیل پیوند هیدروژنی داشته باشد نیروی بین مولکولی در آن خیلی قویتر بوده و بر جرم مولکولی غالب است

▪️گروه۱۴
SnH4 > GeH4 > SiH4 > CH4

▪️گروه۱۵
SbH3 > NH3 > AsH3 > PH3

▪️گروه۱۶
H2O > H2Te > H2Se > H2S

▪️گروه۱۷
HF > HI > HBr > HCl

علت شکست، تشکیل پیوند هیدروژنی بین مولکولها است.

 

[Angel of Fate]

*شیمی دهم فصل سوم*
نمک‌های نامحلول در آب (بسیار مهم)

✔️تمامی سولفیدها در آب نامحلولند به جز:
سولفیدهای فلزات قلیایی و قلیایی خاکی و آمونیوم

✔️تمامی اکسیدها در آب نامحلولند به جز:
اکسیدهای فلزات قلیایی و CaO, BaO , SrO

✔️تمامی کربناتها در آب نامحلولند به جز:
کربناتهای فلزات قلیایی و آمونیوم

✔️تمامی سولفیتها در آب نامحلولند به جز:
سولفیت فلزات قلیایی و آمونیوم

✔️تمامی فسفاتها در آب نامحلولند به جز:
فسفات فلزات قلیایی و آمونیوم

✔️تمامی هیدروکسیدها در آب نامحلولند به جز:
هیدروکسید فلزات قلیایی و Ba(OH)2, Sr(OH)2, Ca(OH)2

 

[Angel of Fate]

*شیمی دهم فصل سوم*
نکات مهم پدیده اسمز و اسمز معکوس

*اسمز فرآیندی است که در آن مولکولهای حلال با عبور از غشای نیمه تراوا از محلول رقیق تر و یا حلال خالص به محلول غلیظ تر مهاجرت می کنند.

*اسمز معکوس فرآیندی است که با اعمال نیرو بر سطح محلول مولکولهای آب از سمت محلول به سمت حلال خالص مهاجرت می کنند و این برعکس پدیده اسمز است.

*چند مورد از تفاوتهای اسمز با اسمز معکوس:

• اسمر بصورت خودبخودی صورت می گیرد ولی اسمز معکوس غیرخودبخودی است و نیاز به فشار و اعمال نیروی بیرونی دارد.

• در اسمز مولکولهای آب از قسمت رقیق به قسمت غلیظ حرکت می کنند ولی در اسمز معکوس برعکس آن اتفاق می افتد.

• در اسمز محلول غلیظ، رقیق تر می شود اما در اسمز معکوس محلول غلیظ، غلیظ تر می شود.

• با روش اسمز معکوس می توان آب دریا را شیرین کرد ولی با روش اسمز این کار امکان پذیر نیست.

 

[Angel of Fate]

*شیمی دهم فصل سوم*
جمع بندی نمودارهای انحلال پذیر

۱- منحنی های صعودی: ترکیباتی که انحلال پذیری آنها با افزایش دما افزایش می یابد نمودار انحلال پذیری صعودی دارند. انحلال این مواد در آب گرماگیر است و با انحلال در آب دمای آب را کاهش می دهند مثل KNO3، NaNO3 و ...

۲- منحنی های نزولی: موادی که با افزایش دما انحلال آنها کاهش می یابد نمودار انحلال پذیری نزولی دارند مثل Li2SO4. انحلال لیتیم سولفات در آب گرماده است.

۳- منحنی های افقی: موادی که افزایش دما تاثیر چندانی بر انحلال پذیری آنها ندارد. انحلال این مواد در آب چندان با مبادله گرما همراه نیست و در گستره دمایی زیاد انحلال پذیری تقریبا ثابتی دارند مثل NaCl

 

[Angel of Fate]

*شیمی دهم فصل سوم*
عوامل موثر بر انحلال پذیری گازها در آب

۱- قطبی بودن مولکولهای گاز: مولکولهای قطبی در آب بهتر حل می شوند مثلا CO انحلال پذیری بیشتری از O2 دارد.

۲- جرم و حجم مولکولی گازها: هر چه جرم و حجم مولکولهای گاز بیشتر باشد انحلال پذیری آنها در آب بیشتر است. مثلا انحلال پذیری O2 از N2 بیشتر است.

۳- واکنش شیمیایی با آب: اگر مولکولهای گاز بتوانند با آب واکنش بدهند انحلال پذیری گاز در آب است مثلا CO2 با اینکه ناقطبی است ولی به علت واکنش دادن با آب، انحلال زیادی در آب دارد.

۴- فشار: با افزایش فشار انحلال پذیری گاز در آب افزایش می یابد (قانون هنری).

۵- دما: با کاهش دما انحلال پذیری گاز در آب افزایش می یابد.