سما جون
کاربر نگاه دانلود
وظايف اخلاقي زن در برابر شوهر چيست؟
1. اظهار محبت به شوهر
شكي نيست؛ محبت و دوستي، گوهر گرانبهايي است؛ كه خداوند در نهاد زن و مرد قرار داده است. تنها ميبايست دو همسر اين امر فطري را ابراز نمايند تا رابـ ـطه دوستانه و صميمانه آنان بيش از پيش برقرار گردد. مرد در عرصه اجتماع با افراد گوناگون و سلايق مختلف مواجه ميشود و بسا اوقات مورد اهانت قرار ميگيرد. زن ميتواند با خوشرويي و اظهار محبت به شوهر، از غم و اندوهش بكاهد و با چهرهاي دلانگيز او را مسرور نمايد.
حضرت رضاعليه السلام ميفرمايد: «بدان كه زنان گوناگونند؛ بعضي زن‌ها دستاوردي گرانبها و تاوان (رنجهاي آدمي) هستند و اين زن كسي است به شوهرش محبت ميكند و عاشق اوست». «اِعْلَمْ اَنَّ النِّساءَ شَتي فَمِنْهُنَّ الْغَنيمَةُ وَ الْغَرامَةُ وَ هِيَ الْمُتَحَبِّبَةُ لِزَوْجِها وَالْعاشِقَةُ لَهُ»؛ (مستدركالوسائل، ج 14، ص161).
امام عليعليه السلام در باره رفتار حضرت زهراعليها السلام چنين ميگويد: «هرگاه به رخسارش نظاره ميكردم تمام غصّههايم برطرف ميشد و دردهايم را فراموش ميكردم». بحارالانوار، ج 43، ص 123.
بايد دانست كه همه چيز در زيبايي زن خلاصه نميشود. زن هر چقدر هم زيبا باشد ولي اگر رفتارش با شوهر نامناسب و خشن باشد، نميتواند دل او را به دست آورد، در حالي كه يك نگاه لبريز از عشق و يك رفتار محبتآميز از سوي زن ميتواند قلب مرد را تسخير نمايد؛ اگر چه از نظر زيبايي، در رتبههاي كمتر باشد. مرد هنگامي كه با كولهباري از سختيها به منزل ميآيد، دادن يك ليوان آب يا شربت به او از سوي همسرش، ميتواند بسيار آرامشبخش و لـ*ـذتبخش باشد.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «هيچ زني نيست كه آب به همسرش بنوشاند، در حالي كه اين كار از عبادت يك سال كه روزهايش روزه باشد و شبهايش به عبادت بايستد بهتر است». «ما مِنْ اِمْرَأَةٍ تَسْقي زَوْجَها شَرْبَةً مِنْ ماءٍ اِلاَّ كانَ خَيْراً لَها مِنْ عِبادَةِ سَنَة صِيامِ نَهارِها وَ قِيامِ لَيْلِها»؛ (وسائلالشيعه، ج14، ص 123).
2. احترام به شوهر
مردي خدمت رسول خداصلي الله عليه وآله آمد و عرض كرد: همسري دارم كه هرگاه وارد خانه ميشوم به استقبالم ميآيد، و چون از خانه بيرون ميروم بدرقهام ميكند و زماني كه مرا اندوهگين ميبيند ميگويد: اگر براي رزق و روزي (و مخارج زندگي) غصه ميخوري، بدان كه خداوند آن را به عهده گرفته است و اگر براي آخرت خود غصه ميخوري، خدا اندوهت را زياد كند (-(و بيشتر به فكر آخرت باشي)-). رسول خداصلي الله عليه وآله فرمودند: «براي خدا كارگزاراني (-(در روي زمين)-) است و اين زن يكي از كارگزاران خداست كه پاداش او برابر با نيمي از پاداش شهيد است.» «انَّ للَّهِِ عُمَّالاً وَ هذِهِ مِنْ عُمَّالِهِ لَها نِصْفُ اَجرِ الشَهيد»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 17).
احترام واقعي زن به شوهر به او نيرو و توانايي ميدهد و براي تلاش و كوشش آمادهاش ميگرداند. سلام ابتدايي به او، جلوي پايش ايستادن، با ادب حرف زدن، گوش دادن به سخنان او و قطع نكردن كلامش و... از جمله اين امور است.
زن سعي كند هنگام ورود مرد، خودش در را باز كند و با لب خندان و چهره باز و گشوده به استقبالش برود و هنگام رفتن از منزل او را بدرقه نمايد. همين عمل كوچك تأثير شايسته اي در روح و جان شوهر به جاي خواهد گذاشت.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «خوشا به سعادت آن زني كه شوهرش را بزرگ شمارد و به او آزار نرساند و هميشه مطيع همسرش باشد.» «سَعيدَةٌ سَعيدَةٌ اِمْرَأَةٌ تُكْرِمُ زَوْجَها وَلا تُؤْذيهِ وَ تُطيعُهُ فِي جَميعِ اَحْوالِهِ»؛ (بحارالانوار، ج 103، ص252).
روحيه مردان به گونهاي است كه در برابر محبت، نرم و دلبسته ميشود و هرچه در توان دارد و به دست ميآورد را به پاي محبوب خود ميريزد و كانون گرم خانواده با محبت هر چه بيشتر شكل ميگيرد. اينجاست كه به اسرار سفارش بسيار درباره احترام زنان به مردان در روايات اسلامي ميتوان پي برد.
3. رضايت شوهر
شكي نيست كه اطاعت زن از شوهر، تنها در دو مورد واجب است:
1. خروج از منزل.
2. آمادگي جنسي.
ولي از نگاه اخلاقي و تربيتي، كسب رضايت شوهر در ساير امور، به شرط آنكه مخالف منطق عقل و موازين اسلامي نباشد، نقش مهم و سازندهاي در زندگي موفق و پايدار دارد. زن براي به دست آوردن رضايت و خشنودي خدا لازم نيست نمازهاي بسيار و يا طولاني بخواند و يا روزههاي مستحبي بگيرد؛ بلكه پاداشهاي فراوان را ميتواند با فراهم سازي رضايت شوهر به دست آورد. از اين رو در اسلام از اينكه زني نمازش را طولاني كند و بدون اجازه روزههاي مستحبي بگيرد، نهي شده است.
چنانچه بين زن و مرد اختلاف سليقه پيش آمد، گذشت زن و جلب نظر شوهر رابـ ـطه عاطفي و صميمانه را زياد ميگرداند و در ادامه مرد جبران خواهد كرد.
رسول اكرمصلي الله عليه وآله ميفرمايد: «اگر (ميخواستم) دستور دهم كسي در برابر ديگري سجده كند، هر آينه دستور ميدادم زن شوهرش را سجده كند» «لَوْ اَمَرْتُ اَحَداً اَنْ يَسْجُدَ لِاَحَدٍ لَاَمَرْتُ الْمَرأةَ اَنْ تَسْجُدَ لِزَوْجِها»؛ (كافي، ج 5، ح 508)..
و نيز از حضرت آمده: «خوشا به حال زني كه شوهرش از او راضي باشد.» «طُوبي لِاِمْرَأةٍ رَضِيَ عَنْها زَوْجُها»؛ (وسائلالشيعة، ج14، ص155).
4. نظافت و آرايش
نظافت، نظم، آراستن خانه و آرايش و آماده كردن خود براي شوهر يكي از مسؤوليتهاي اخلاقي زن در برابر اوست. رعايت اين امر نيز، باعث ايجاد روابط عاشقانه و صميمانه و جلب خاطر و رضايت شوهر ميگردد. چه بسا زن با اين كار نقش مهّمي در حفظ عفت شوهر خود و سلامت جامعه ايفا ميكند. از طرفي با آماده كردن خود براي همسرش، با پوشيدن لباسهاي مناسب و نظافت و آرايش اندام، توجه او را جلب نموده؛ و خواستههاي او را از طريق مشروع تأمين ميكند و باعث محبّت و علاقه بيشتر شوهر شده و موجب ميشود كه شوهرش از نامحرمان و بيگانگان چشم بپوشد و تنها به او عشق بورزد. لذا رعايت اين اصل به عنوان يك مسؤوليت تأكيد شده است.
نبي اكرمصلي الله عليه وآله ميفرمايد: «بر زن لازم است؛ كه خود را با خوشبوترين عطرها خوشبو نمايد و به بهترين وجه آرايش كند و بهترين لباسهاي خود را بپوشد و بامدادان و شامگاهان خود را براي شوهر آماده كند». «وَ عَلَيْها اَنْ تَتَطيَّبَ بِأَطْيَبِ طيبِها وَ تَلْبِسَ اَحْسَنَ ثِيابِها وَ تَزَيَنَ بِاَحْسَنِ زِينَتِها وَ تَعْرِضَ نَفْسَها عَلَيْهِ غُدُوةً و عَشيّةً»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 211).
در روايت ديگر از حضرت آمده: «بر زن روا نيست؛ كه به خواب برود جز اينكه خود را براي همسرش آماده نموده باشد». «لا يَحِلُّ اَنْ تَنامَ حَتَّي تَعْرِضَ عَلَي زَوْجِها وَ تَخْلَعَ ثِيابَها»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 21).
لازم به تذكر است كه خوشبويي و آراستگي اختصاص به زن ندارد، بلكه وظيفهاي مشترك است. رعايت اين اصل از دو طرف، نقش مهم در حفظ عفت زن و شوهر دارد، چنانكه در روايت آمده: رعايت نكردن اين وظيفه از طرف شوهر باعث ضربه زدن به عفت همسرش ميشود «و لقَد تَركَ النِّساء العِفَّةَ بِتَرْكِ ازواجِهنَّ التَّهيِّه»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 381)..
و نيز در روايتي از امام باقرعليه السلام آمده: «همانگونه كه مردان دوست دارند زينت و آرايش را در زنانشان ببينند، زنان نيز دوست دارند زينت و آرايش را در مردانشان ببيند». «النِساءُ يُحْبِبْنَ اَنْ يَرينَ الرَّجُلَ فِي مِثْلِ ما يُحبُّ الرَّجُل اَنْ يَري فِيهِ النِّساء مِنَ الزِينَةِ»؛ (مكارمالاخلاق، ص80).
از سوي ديگر، زن نبايد با آشكار كردن زينتها و آرايش كردن براي غيرشوهر خود، خويش را در معرض تماشاي ديگران قرار داده و با پوشيدن لباسهاي نامناسب و محرك كه موجب جلب توجه ديگران است از منزل خارج شود. اينگونه حركات موجب بيمهري شوهر رواج فساد در جامعه ميگردد.
خداوند ميفرمايد: «وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها»؛ نور (24)، آيه 13.؛ «زنان زينتهاي خود را جز آن مقدار كه آشكار است (قُرص صورت و دستها تا مچ) براي ديگران آشكار نكنند». و خطاب به زنان پيامبر كه شامل همگان است ميفرمايد: «وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولي»؛ احزاب (33)، آيه 33.؛ «زنان همانند زمان جاهليت قبل از اسلام در بين مردم آشكار نشوند».
در حديث آمده: «زني كه براي غير همسرش آرايش كند، عبادت و نماز او مورد قبول و پذيرش خداي سبحان نيست؛ تا اينكه خود را از آن آلودگي شستشو دهد». «اَيُّما إِمْرَأةِ تَطَيَّبَ لِغَيْرِ زَوْجِها لَمْ يُقْبَلِ اللَّهُ مِنها صَلاةً حَتَّي تَغْتَسِلَ مِنْ طيبِها»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 311).
و نيز از نبي اكرمصلي الله عليه وآله نقل شده: «هر زني كه خود را خوشبو كند و از منزل خارج شود، تا زماني كه به خانه برگردد، مشمول لعن و نفرين خواهد بود». «اَيُّ اِمْرَأَةِ تَطَيِّبَ وَ خَرَجَتْ مِنْ بَيْتِها لاهِيَ تُلْعَنْ حَتّي تَرْجَعَ اِلي بَيْتِهَا»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 411).
5. خانه داري و تهيه غذا
زن با طبخ غذاهاي مناسب و خوشمزه، حسن همسرداري خود را اعلام نموده و بذر الفت و محبت را در دل مرد ميكارد. در حقيقت يك زن كدبانو با زيركي و ذوق خود در تهيه بهترين غذاها با هزينه كم ميتواند دل همسر و فرزندان را جلب كند و خود را جزء مجاهدين در راه خدا قلمداد نمايد.
امام صادقعليه السلام ميفرمايند: «بهترين زنان شما زني است كه داراي بويي خوش و دست پختي خوب باشد . هنگامي كه خرج ميكند، بجا خرج كند، و هنگامي كه خرج نميكند بجا از خرج كردن خودداري ورزد . چنين زني كارگزاري از كارگزاران خداست و كارگزار خدا نه نااميد ميشود و نه پشيمان» «خَيْرُ نِساءِكُمْ الطَّيِبَةُ الرّيحُ اَلطَّيِبةُ الطَّبيخُ الَّتي اِذا اَنْفَقَتْ بِمَعرُوفٍ وَ اِنْ اَمْسَكَتْ اَمْسَكَتْ بِمَعروُفٍ فَتِلْكَ عامِلٌ مِنْ عُمّالِ اللَّهِ وَ عامِلُ اَللَّهِ لا يَخيبُ وَلا يَنْدِمُ»؛ (كافي، ج 5، ص 326)..
البته در انتخاب نوع غذا نبايد سختگيري كرد و حتي از نظر اخلاقي و تربيتي، بهتر است جانب زن را گرفته و نظر او ترجيح داده شود و به شوهر سفارش ميشود همان غذايي را بخورد كه همسرش بدان ميل دارد. اين امر ميتواند دلگرمي و اميد زن را به ادامه زندگي و ايجاد رابـ ـطه عاطفي افزايش دهد.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «مومن كسي است كه مطابق ميل همسرش غذا ميخورد و منافق كسي است كه خانوادهاش به ميل او غذا ميخورد» «اَلامُؤمِنُ يَأْكُلُ بِشَهْوِةِ اَهْلِهِ وَالْمُنافِقُ يَأْكُلُ اَهْلُهُ بِشَهْوَتَهِ»؛ (كافي، ج 4، ص 12)..
شكي نيست كه انجام كارهاي خانه جزء وظايف شرعي زن به شمار نميآيد. مرد حق ندارد همسرش را به شيردادن، آشپزي و تهيه غذا و مرتب كردن خانه وادار كند، لذا زن اين حق را دارد كه در برابر آن اجرت دريافت كند. ولي از نگاه اخلاقي، خداوند دوست دارد كه زن با كمال ميل و اختيار اين بار را به دوش بگيرد و با جلب رضايت شوهر، محيط امن و آرام همراه با صلح و دوستي فراهم ساخته و از پاداش الهي بهرهمند گردد.
6. سپاسگزاري
بديهي است كه يكي از وظايف شرعي و قانوني مرد در برابر همسرش تأمين مسكن، خوراك و پوشاك است. و اگر ازاين امر تخلف كند زن ميتواند نزد حاكم شرع شكايت نمايد ولي سزاوار است زن بداند شوهرش حاصل دسترنج خود را براي او و فرزندانش به خانه ميآورد و دوست دارد از او سپاسگزاري شود چرا كه او يك بشر عادي است و از قدرداني خوشش ميآيد. هر گاه مرد اسباب و لوازم زندگي را تهيه نمود، شايسته است زن در برابر آن اظهار شادماني كند.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «بهترين زنان شما آن زني است كه چون به او چيزي داده شود، سپاسگزاري كند و اگر به او چيزي داده نشود راضي باشد.» «خَيْرُ نِساءِكُمْ الَّتِي اِنْ اُعْطيتِ شَكَرَتْ وَ اِنْ مُنِعَتْ رَضِيَتْ»؛ (بحارالانوار، ج 103، ص 235).
و در روايت ديگري ميفرمايد: «هر زني به شوهرش بگويد من از تو هرگز خيري نديدم، (-(ثواب )-)كارش از بين ميرود.» «اَيُّما اِمْرَأَةٍ قالَتْ لِزَوْجِها: ما رَأَيْتُ قَطُّ مِنْ وَجْهِكَ خَيْراً فَقَدْ حَبِطَ عَمُلُها»؛ (وسائلالشيعه، ج 20، ص 162).
1. اظهار محبت به شوهر
شكي نيست؛ محبت و دوستي، گوهر گرانبهايي است؛ كه خداوند در نهاد زن و مرد قرار داده است. تنها ميبايست دو همسر اين امر فطري را ابراز نمايند تا رابـ ـطه دوستانه و صميمانه آنان بيش از پيش برقرار گردد. مرد در عرصه اجتماع با افراد گوناگون و سلايق مختلف مواجه ميشود و بسا اوقات مورد اهانت قرار ميگيرد. زن ميتواند با خوشرويي و اظهار محبت به شوهر، از غم و اندوهش بكاهد و با چهرهاي دلانگيز او را مسرور نمايد.
حضرت رضاعليه السلام ميفرمايد: «بدان كه زنان گوناگونند؛ بعضي زن‌ها دستاوردي گرانبها و تاوان (رنجهاي آدمي) هستند و اين زن كسي است به شوهرش محبت ميكند و عاشق اوست». «اِعْلَمْ اَنَّ النِّساءَ شَتي فَمِنْهُنَّ الْغَنيمَةُ وَ الْغَرامَةُ وَ هِيَ الْمُتَحَبِّبَةُ لِزَوْجِها وَالْعاشِقَةُ لَهُ»؛ (مستدركالوسائل، ج 14، ص161).
امام عليعليه السلام در باره رفتار حضرت زهراعليها السلام چنين ميگويد: «هرگاه به رخسارش نظاره ميكردم تمام غصّههايم برطرف ميشد و دردهايم را فراموش ميكردم». بحارالانوار، ج 43، ص 123.
بايد دانست كه همه چيز در زيبايي زن خلاصه نميشود. زن هر چقدر هم زيبا باشد ولي اگر رفتارش با شوهر نامناسب و خشن باشد، نميتواند دل او را به دست آورد، در حالي كه يك نگاه لبريز از عشق و يك رفتار محبتآميز از سوي زن ميتواند قلب مرد را تسخير نمايد؛ اگر چه از نظر زيبايي، در رتبههاي كمتر باشد. مرد هنگامي كه با كولهباري از سختيها به منزل ميآيد، دادن يك ليوان آب يا شربت به او از سوي همسرش، ميتواند بسيار آرامشبخش و لـ*ـذتبخش باشد.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «هيچ زني نيست كه آب به همسرش بنوشاند، در حالي كه اين كار از عبادت يك سال كه روزهايش روزه باشد و شبهايش به عبادت بايستد بهتر است». «ما مِنْ اِمْرَأَةٍ تَسْقي زَوْجَها شَرْبَةً مِنْ ماءٍ اِلاَّ كانَ خَيْراً لَها مِنْ عِبادَةِ سَنَة صِيامِ نَهارِها وَ قِيامِ لَيْلِها»؛ (وسائلالشيعه، ج14، ص 123).
2. احترام به شوهر
مردي خدمت رسول خداصلي الله عليه وآله آمد و عرض كرد: همسري دارم كه هرگاه وارد خانه ميشوم به استقبالم ميآيد، و چون از خانه بيرون ميروم بدرقهام ميكند و زماني كه مرا اندوهگين ميبيند ميگويد: اگر براي رزق و روزي (و مخارج زندگي) غصه ميخوري، بدان كه خداوند آن را به عهده گرفته است و اگر براي آخرت خود غصه ميخوري، خدا اندوهت را زياد كند (-(و بيشتر به فكر آخرت باشي)-). رسول خداصلي الله عليه وآله فرمودند: «براي خدا كارگزاراني (-(در روي زمين)-) است و اين زن يكي از كارگزاران خداست كه پاداش او برابر با نيمي از پاداش شهيد است.» «انَّ للَّهِِ عُمَّالاً وَ هذِهِ مِنْ عُمَّالِهِ لَها نِصْفُ اَجرِ الشَهيد»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 17).
احترام واقعي زن به شوهر به او نيرو و توانايي ميدهد و براي تلاش و كوشش آمادهاش ميگرداند. سلام ابتدايي به او، جلوي پايش ايستادن، با ادب حرف زدن، گوش دادن به سخنان او و قطع نكردن كلامش و... از جمله اين امور است.
زن سعي كند هنگام ورود مرد، خودش در را باز كند و با لب خندان و چهره باز و گشوده به استقبالش برود و هنگام رفتن از منزل او را بدرقه نمايد. همين عمل كوچك تأثير شايسته اي در روح و جان شوهر به جاي خواهد گذاشت.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «خوشا به سعادت آن زني كه شوهرش را بزرگ شمارد و به او آزار نرساند و هميشه مطيع همسرش باشد.» «سَعيدَةٌ سَعيدَةٌ اِمْرَأَةٌ تُكْرِمُ زَوْجَها وَلا تُؤْذيهِ وَ تُطيعُهُ فِي جَميعِ اَحْوالِهِ»؛ (بحارالانوار، ج 103، ص252).
روحيه مردان به گونهاي است كه در برابر محبت، نرم و دلبسته ميشود و هرچه در توان دارد و به دست ميآورد را به پاي محبوب خود ميريزد و كانون گرم خانواده با محبت هر چه بيشتر شكل ميگيرد. اينجاست كه به اسرار سفارش بسيار درباره احترام زنان به مردان در روايات اسلامي ميتوان پي برد.
3. رضايت شوهر
شكي نيست كه اطاعت زن از شوهر، تنها در دو مورد واجب است:
1. خروج از منزل.
2. آمادگي جنسي.
ولي از نگاه اخلاقي و تربيتي، كسب رضايت شوهر در ساير امور، به شرط آنكه مخالف منطق عقل و موازين اسلامي نباشد، نقش مهم و سازندهاي در زندگي موفق و پايدار دارد. زن براي به دست آوردن رضايت و خشنودي خدا لازم نيست نمازهاي بسيار و يا طولاني بخواند و يا روزههاي مستحبي بگيرد؛ بلكه پاداشهاي فراوان را ميتواند با فراهم سازي رضايت شوهر به دست آورد. از اين رو در اسلام از اينكه زني نمازش را طولاني كند و بدون اجازه روزههاي مستحبي بگيرد، نهي شده است.
چنانچه بين زن و مرد اختلاف سليقه پيش آمد، گذشت زن و جلب نظر شوهر رابـ ـطه عاطفي و صميمانه را زياد ميگرداند و در ادامه مرد جبران خواهد كرد.
رسول اكرمصلي الله عليه وآله ميفرمايد: «اگر (ميخواستم) دستور دهم كسي در برابر ديگري سجده كند، هر آينه دستور ميدادم زن شوهرش را سجده كند» «لَوْ اَمَرْتُ اَحَداً اَنْ يَسْجُدَ لِاَحَدٍ لَاَمَرْتُ الْمَرأةَ اَنْ تَسْجُدَ لِزَوْجِها»؛ (كافي، ج 5، ح 508)..
و نيز از حضرت آمده: «خوشا به حال زني كه شوهرش از او راضي باشد.» «طُوبي لِاِمْرَأةٍ رَضِيَ عَنْها زَوْجُها»؛ (وسائلالشيعة، ج14، ص155).
4. نظافت و آرايش
نظافت، نظم، آراستن خانه و آرايش و آماده كردن خود براي شوهر يكي از مسؤوليتهاي اخلاقي زن در برابر اوست. رعايت اين امر نيز، باعث ايجاد روابط عاشقانه و صميمانه و جلب خاطر و رضايت شوهر ميگردد. چه بسا زن با اين كار نقش مهّمي در حفظ عفت شوهر خود و سلامت جامعه ايفا ميكند. از طرفي با آماده كردن خود براي همسرش، با پوشيدن لباسهاي مناسب و نظافت و آرايش اندام، توجه او را جلب نموده؛ و خواستههاي او را از طريق مشروع تأمين ميكند و باعث محبّت و علاقه بيشتر شوهر شده و موجب ميشود كه شوهرش از نامحرمان و بيگانگان چشم بپوشد و تنها به او عشق بورزد. لذا رعايت اين اصل به عنوان يك مسؤوليت تأكيد شده است.
نبي اكرمصلي الله عليه وآله ميفرمايد: «بر زن لازم است؛ كه خود را با خوشبوترين عطرها خوشبو نمايد و به بهترين وجه آرايش كند و بهترين لباسهاي خود را بپوشد و بامدادان و شامگاهان خود را براي شوهر آماده كند». «وَ عَلَيْها اَنْ تَتَطيَّبَ بِأَطْيَبِ طيبِها وَ تَلْبِسَ اَحْسَنَ ثِيابِها وَ تَزَيَنَ بِاَحْسَنِ زِينَتِها وَ تَعْرِضَ نَفْسَها عَلَيْهِ غُدُوةً و عَشيّةً»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 211).
در روايت ديگر از حضرت آمده: «بر زن روا نيست؛ كه به خواب برود جز اينكه خود را براي همسرش آماده نموده باشد». «لا يَحِلُّ اَنْ تَنامَ حَتَّي تَعْرِضَ عَلَي زَوْجِها وَ تَخْلَعَ ثِيابَها»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 21).
لازم به تذكر است كه خوشبويي و آراستگي اختصاص به زن ندارد، بلكه وظيفهاي مشترك است. رعايت اين اصل از دو طرف، نقش مهم در حفظ عفت زن و شوهر دارد، چنانكه در روايت آمده: رعايت نكردن اين وظيفه از طرف شوهر باعث ضربه زدن به عفت همسرش ميشود «و لقَد تَركَ النِّساء العِفَّةَ بِتَرْكِ ازواجِهنَّ التَّهيِّه»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 381)..
و نيز در روايتي از امام باقرعليه السلام آمده: «همانگونه كه مردان دوست دارند زينت و آرايش را در زنانشان ببينند، زنان نيز دوست دارند زينت و آرايش را در مردانشان ببيند». «النِساءُ يُحْبِبْنَ اَنْ يَرينَ الرَّجُلَ فِي مِثْلِ ما يُحبُّ الرَّجُل اَنْ يَري فِيهِ النِّساء مِنَ الزِينَةِ»؛ (مكارمالاخلاق، ص80).
از سوي ديگر، زن نبايد با آشكار كردن زينتها و آرايش كردن براي غيرشوهر خود، خويش را در معرض تماشاي ديگران قرار داده و با پوشيدن لباسهاي نامناسب و محرك كه موجب جلب توجه ديگران است از منزل خارج شود. اينگونه حركات موجب بيمهري شوهر رواج فساد در جامعه ميگردد.
خداوند ميفرمايد: «وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها»؛ نور (24)، آيه 13.؛ «زنان زينتهاي خود را جز آن مقدار كه آشكار است (قُرص صورت و دستها تا مچ) براي ديگران آشكار نكنند». و خطاب به زنان پيامبر كه شامل همگان است ميفرمايد: «وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولي»؛ احزاب (33)، آيه 33.؛ «زنان همانند زمان جاهليت قبل از اسلام در بين مردم آشكار نشوند».
در حديث آمده: «زني كه براي غير همسرش آرايش كند، عبادت و نماز او مورد قبول و پذيرش خداي سبحان نيست؛ تا اينكه خود را از آن آلودگي شستشو دهد». «اَيُّما إِمْرَأةِ تَطَيَّبَ لِغَيْرِ زَوْجِها لَمْ يُقْبَلِ اللَّهُ مِنها صَلاةً حَتَّي تَغْتَسِلَ مِنْ طيبِها»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 311).
و نيز از نبي اكرمصلي الله عليه وآله نقل شده: «هر زني كه خود را خوشبو كند و از منزل خارج شود، تا زماني كه به خانه برگردد، مشمول لعن و نفرين خواهد بود». «اَيُّ اِمْرَأَةِ تَطَيِّبَ وَ خَرَجَتْ مِنْ بَيْتِها لاهِيَ تُلْعَنْ حَتّي تَرْجَعَ اِلي بَيْتِهَا»؛ (وسائلالشيعه، ج 14، ص 411).
5. خانه داري و تهيه غذا
زن با طبخ غذاهاي مناسب و خوشمزه، حسن همسرداري خود را اعلام نموده و بذر الفت و محبت را در دل مرد ميكارد. در حقيقت يك زن كدبانو با زيركي و ذوق خود در تهيه بهترين غذاها با هزينه كم ميتواند دل همسر و فرزندان را جلب كند و خود را جزء مجاهدين در راه خدا قلمداد نمايد.
امام صادقعليه السلام ميفرمايند: «بهترين زنان شما زني است كه داراي بويي خوش و دست پختي خوب باشد . هنگامي كه خرج ميكند، بجا خرج كند، و هنگامي كه خرج نميكند بجا از خرج كردن خودداري ورزد . چنين زني كارگزاري از كارگزاران خداست و كارگزار خدا نه نااميد ميشود و نه پشيمان» «خَيْرُ نِساءِكُمْ الطَّيِبَةُ الرّيحُ اَلطَّيِبةُ الطَّبيخُ الَّتي اِذا اَنْفَقَتْ بِمَعرُوفٍ وَ اِنْ اَمْسَكَتْ اَمْسَكَتْ بِمَعروُفٍ فَتِلْكَ عامِلٌ مِنْ عُمّالِ اللَّهِ وَ عامِلُ اَللَّهِ لا يَخيبُ وَلا يَنْدِمُ»؛ (كافي، ج 5، ص 326)..
البته در انتخاب نوع غذا نبايد سختگيري كرد و حتي از نظر اخلاقي و تربيتي، بهتر است جانب زن را گرفته و نظر او ترجيح داده شود و به شوهر سفارش ميشود همان غذايي را بخورد كه همسرش بدان ميل دارد. اين امر ميتواند دلگرمي و اميد زن را به ادامه زندگي و ايجاد رابـ ـطه عاطفي افزايش دهد.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «مومن كسي است كه مطابق ميل همسرش غذا ميخورد و منافق كسي است كه خانوادهاش به ميل او غذا ميخورد» «اَلامُؤمِنُ يَأْكُلُ بِشَهْوِةِ اَهْلِهِ وَالْمُنافِقُ يَأْكُلُ اَهْلُهُ بِشَهْوَتَهِ»؛ (كافي، ج 4، ص 12)..
شكي نيست كه انجام كارهاي خانه جزء وظايف شرعي زن به شمار نميآيد. مرد حق ندارد همسرش را به شيردادن، آشپزي و تهيه غذا و مرتب كردن خانه وادار كند، لذا زن اين حق را دارد كه در برابر آن اجرت دريافت كند. ولي از نگاه اخلاقي، خداوند دوست دارد كه زن با كمال ميل و اختيار اين بار را به دوش بگيرد و با جلب رضايت شوهر، محيط امن و آرام همراه با صلح و دوستي فراهم ساخته و از پاداش الهي بهرهمند گردد.
6. سپاسگزاري
بديهي است كه يكي از وظايف شرعي و قانوني مرد در برابر همسرش تأمين مسكن، خوراك و پوشاك است. و اگر ازاين امر تخلف كند زن ميتواند نزد حاكم شرع شكايت نمايد ولي سزاوار است زن بداند شوهرش حاصل دسترنج خود را براي او و فرزندانش به خانه ميآورد و دوست دارد از او سپاسگزاري شود چرا كه او يك بشر عادي است و از قدرداني خوشش ميآيد. هر گاه مرد اسباب و لوازم زندگي را تهيه نمود، شايسته است زن در برابر آن اظهار شادماني كند.
امام صادقعليه السلام ميفرمايد: «بهترين زنان شما آن زني است كه چون به او چيزي داده شود، سپاسگزاري كند و اگر به او چيزي داده نشود راضي باشد.» «خَيْرُ نِساءِكُمْ الَّتِي اِنْ اُعْطيتِ شَكَرَتْ وَ اِنْ مُنِعَتْ رَضِيَتْ»؛ (بحارالانوار، ج 103، ص 235).
و در روايت ديگري ميفرمايد: «هر زني به شوهرش بگويد من از تو هرگز خيري نديدم، (-(ثواب )-)كارش از بين ميرود.» «اَيُّما اِمْرَأَةٍ قالَتْ لِزَوْجِها: ما رَأَيْتُ قَطُّ مِنْ وَجْهِكَ خَيْراً فَقَدْ حَبِطَ عَمُلُها»؛ (وسائلالشيعه، ج 20، ص 162).
