ولتاژ بالا چیست؟
هر ولتاژ بیشتر از 40 ولت به طور بالقوه خطرناک است. ميزان خطرناک بودن ولتاژ به عوامل مختلفی بستگی دارد. همانطور که بسیاری از ما میدانیم مهمترين عامل، مقدار شار جریان ( راه طی شده از طریق بدن) است که منجر به مرگ ميشود. خطر با این واقعیت روبروست که مقاومت بدن حين افزايش ميزان ولتاژ اعمال شده، كاهش مييابد. بنابراین، ضمن اينكه افزايش ولتاژ خطرناکتر ميشود، پدیده فیزیولوژیکی همزمان ميزان خطر را چندين بار افزايش ميدهد. متاسفانه فرکانسهاي معمول برقAC مورد استفاده (60-50 هرتز) خطرناکترین حالت ميباشد. اروپا که از برق 220 ولت استفاده میشود، نسبت به برق بكار رفته در ایالات متحده ( 120 ولت)، مشکل برقگرفتگي جديتر است.
در عمل جراحي که گاهي اوقات الکترود در داخل بدن كار گذاشته ميشود، جرياني به كوچكي 500 ميكروآمپر ميتواند كشنده باشد و حتی چند ولت نيز خطرناک است. انسان عمدتا از آب تشكيل شده است، در نتیجه نسبتا يك رساناست.
ایمنی ولتاژ بالا يك نگرش است
بیشترین میزان مرگ ومیر در میان موتورسواران بلافاصله پس از صدور گواهينامه نیست، بلكه حدود دو سال پس از صدور آن است، هنگامی که اعتماد به نفس موتورسوار در مهارتش بالا رفته و بیدقت ميشود. نكته مهم آنست كه هنگام كار با دستگاه ولتاژ بالا در خصوص ایمنی دستگاه و عایق کاری مناسب هميشه اقدامات ايمني در نظر گرفته شود. بسیاری از دستگاهها مانند منبع تامين اختلاف پتانسيل و CRT ها که از برق DC استفاده ميكنند، میتوانند ولتاژ داخلی را در خازنها ذخیره كنند، به طوری که حتی وقتي دستگاه از پريز برق كشيده شده است هنوز هم خطري مهلک میتواند وجود داشته باشد. همیشه بايد تجهیزات جانبی کابلهای ولتاژ بالا را پس از پایین آمدن ميزان برق و قبل از حذف کابل، با زمین کوتاه كرد. توجه به اين نكته ضروری است كه بايد قبل از کار بر روی مدار، کابل ولتاژ بالا را از منبع تغذيه قطع كرد، با در نظر گرفتن اينکه ولتاژ بالا میتواند در کابلهای فشار قوی ذخیره شود،در صورتيكه هممحور باشد. رساناي داخلي، ديالكتريك احاطهكننده( معمولا مماس با زمين) و پوشش هممحور با هم يك خازن عالي درست ميكنند و گاهی اوقات به همین منظور از آنها استفاده میشود.
هرگز نبايد فرض کرد که عایق مصون و بينقص بوده و يا دستگاه مماس بر زمين ميباشد و غيره.
موارد زير در تجربيات اشخاص مشاهده شده است:
1) خرابي دي الكتريك. خرابی عایق. کابل عایق بندی شده داراي سوراخهاي ريزي در عایق بوده که منجر به "جهش " ولتاژ بالا به اشیاء نزدیک زمين شده است.
2) کابل هممحور ذخیره شده که تا چندين کیلو ولت شارژ شده بود.
3 تجهیزات مماس بر زمين که در حقیقت "شناور" بودند.
4) منبع تامين اختلاف پتانسيل كه تصور ميشد به علت قطع كليد برق، خاموش است اما در واقع روشن بود.(سوئیچهاي مکانیکی یکی از محتملترين اجزا براي قطع شدن هستند).
5) اتصال قوس الکتریکی با ولتاژ بالا از يك منبع تامين اختلاف پتانسيل 100 كيلوولت (با جريان يك آمپر و وجود يك نقطه نوک تیز در سیمکشی) به اشياء مماس بر زمين فراتر از يك فوت فاصله
هر ولتاژ بیشتر از 40 ولت به طور بالقوه خطرناک است. ميزان خطرناک بودن ولتاژ به عوامل مختلفی بستگی دارد. همانطور که بسیاری از ما میدانیم مهمترين عامل، مقدار شار جریان ( راه طی شده از طریق بدن) است که منجر به مرگ ميشود. خطر با این واقعیت روبروست که مقاومت بدن حين افزايش ميزان ولتاژ اعمال شده، كاهش مييابد. بنابراین، ضمن اينكه افزايش ولتاژ خطرناکتر ميشود، پدیده فیزیولوژیکی همزمان ميزان خطر را چندين بار افزايش ميدهد. متاسفانه فرکانسهاي معمول برقAC مورد استفاده (60-50 هرتز) خطرناکترین حالت ميباشد. اروپا که از برق 220 ولت استفاده میشود، نسبت به برق بكار رفته در ایالات متحده ( 120 ولت)، مشکل برقگرفتگي جديتر است.
در عمل جراحي که گاهي اوقات الکترود در داخل بدن كار گذاشته ميشود، جرياني به كوچكي 500 ميكروآمپر ميتواند كشنده باشد و حتی چند ولت نيز خطرناک است. انسان عمدتا از آب تشكيل شده است، در نتیجه نسبتا يك رساناست.
ایمنی ولتاژ بالا يك نگرش است
بیشترین میزان مرگ ومیر در میان موتورسواران بلافاصله پس از صدور گواهينامه نیست، بلكه حدود دو سال پس از صدور آن است، هنگامی که اعتماد به نفس موتورسوار در مهارتش بالا رفته و بیدقت ميشود. نكته مهم آنست كه هنگام كار با دستگاه ولتاژ بالا در خصوص ایمنی دستگاه و عایق کاری مناسب هميشه اقدامات ايمني در نظر گرفته شود. بسیاری از دستگاهها مانند منبع تامين اختلاف پتانسيل و CRT ها که از برق DC استفاده ميكنند، میتوانند ولتاژ داخلی را در خازنها ذخیره كنند، به طوری که حتی وقتي دستگاه از پريز برق كشيده شده است هنوز هم خطري مهلک میتواند وجود داشته باشد. همیشه بايد تجهیزات جانبی کابلهای ولتاژ بالا را پس از پایین آمدن ميزان برق و قبل از حذف کابل، با زمین کوتاه كرد. توجه به اين نكته ضروری است كه بايد قبل از کار بر روی مدار، کابل ولتاژ بالا را از منبع تغذيه قطع كرد، با در نظر گرفتن اينکه ولتاژ بالا میتواند در کابلهای فشار قوی ذخیره شود،در صورتيكه هممحور باشد. رساناي داخلي، ديالكتريك احاطهكننده( معمولا مماس با زمين) و پوشش هممحور با هم يك خازن عالي درست ميكنند و گاهی اوقات به همین منظور از آنها استفاده میشود.
هرگز نبايد فرض کرد که عایق مصون و بينقص بوده و يا دستگاه مماس بر زمين ميباشد و غيره.
موارد زير در تجربيات اشخاص مشاهده شده است:
1) خرابي دي الكتريك. خرابی عایق. کابل عایق بندی شده داراي سوراخهاي ريزي در عایق بوده که منجر به "جهش " ولتاژ بالا به اشیاء نزدیک زمين شده است.
2) کابل هممحور ذخیره شده که تا چندين کیلو ولت شارژ شده بود.
3 تجهیزات مماس بر زمين که در حقیقت "شناور" بودند.
4) منبع تامين اختلاف پتانسيل كه تصور ميشد به علت قطع كليد برق، خاموش است اما در واقع روشن بود.(سوئیچهاي مکانیکی یکی از محتملترين اجزا براي قطع شدن هستند).
5) اتصال قوس الکتریکی با ولتاژ بالا از يك منبع تامين اختلاف پتانسيل 100 كيلوولت (با جريان يك آمپر و وجود يك نقطه نوک تیز در سیمکشی) به اشياء مماس بر زمين فراتر از يك فوت فاصله