VIP ۞ تـاریــخ ایـــران۞

وضعیت
موضوع بسته شده است.

☾♔TALAYEH_A♔☽

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2017/05/18
ارسالی ها
35,488
امتیاز واکنش
104,218
امتیاز
1,376
ماننا و قبایل ماد
270px-%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D9%88_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%A7.jpg

جغرافیای ماننا
300px-East-Hem_1300bc.jpg

قلمرو منائیان، صده ۱۳۰۰ قبل از میلاد مسیح
از آغاز قرن نهم پیش از میلاد پس از یک وقفهٔ سیصد ساله بار دیگر دربارهٔ سرزمین ماد اطلاعاتی بدست می‌آید. از میان دولت‌هایی که نخست در سرزمین آیندهٔ ماد در آن عهد تشکیل شدند و تحت مطالعه قرار خواهند گرفت، در آغاز، نقش رهبری را دولت‌های کوچک ناحیهٔ زاموآ که مسکن لولوبیان و کوتیان بود بازی می‌کردند. بعدها دولت ماننا (مننا) در آن میان مقام اوّل را احراز کرد.

مرکز دولت مزبور در جلگهٔ دریاچه اورمیه در آذربایجان کنونی ایران بوده‌است. دولت ماننا از قرن هشتم - ۷۹۹ - پیش از میلاد بارها با آشور و اورارتو به مبارزه برخاست و در واقع مغلوب هیچک از دو دولت مزبور نگشت. مع‌هذا دولت ماننا به مراتب کمتر از دیگر دول بزرگ آن زمان یعنی اورارتو، ایلام و فریجیه شهرت داشت. این گمنامی بیشتر بدان سبب است که هنوز کتیبه‌ها یا سنگ نبشته‌هایی از شاهان ماننا مکشوف نگشته و در دست نیست و در هیچ‌یک از شهرهای ماننا حفریاتی به عمل نیامده است؛ و ناگزیر تمام اطلاعات مربوط به این دولت را از سال‌نامه‌های آشوری و اورارتویی کسب می‌شود و منابع مزبور اوضاع دولت ماننا را در دوران فتوحات آشور یا اورارتو[۵] یعنی عصر ناکامی‌ها و شکست‌های ماننا شرح می‌دهند.[۶]

مع‌هذا حتی منابع موجود نیز تا اندازه‌ای احیای تاریخ ماننا را اجازه می‌دهند.[۷] کشور ماننا بعدها از لحاظ فرهنگ و تمدن و اقتصاد هستهٔ پادشاهی ماد را در قرن ششم پ.م. تشکیل داد؛ ولی در آغاز هزارهٔ اوّل پیش از میلاد ماننا، که در آن زمان یکی از کوچکترین تشکیلات دولتی لولوبی و کوتی بوده، جدا از اتحادیهٔ قبایلی وجود داشت.
Please, ورود or عضویت to view URLs content!
 
  • پیشنهادات
  • ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    ماننا و ایالات آن
    230px-Map_of_izertu.jpg

    منطقهٔ مَنّائیان
    در طی دههٔ دوم قرن هشتم - ۷۲۰ - پ.م. لشکرکشی‌های آشور به سوی مشرق موقتاً قطع شد. در حدود سال ۷۲۰ وضع سیـاس*ـی کشور ماننا به قرار زیر بود: اقصای شمال، آنسوی دریاچهٔ اورمیه تحت تصرف اورارتو قرار داشت؛ و به تقریب باقی سرزمین آذربایجان کنونی ایران بطور مستقیم یا غیرمستقیم تحت حکومت ایرانزو پادشاه ماننا بود؛ ولی در مرزهای آن پادشاهی متصرّفات فرمانفرمایان نیمه مستقلی قرار داشتند که برای موجودیت ماننا خطرناک بودند[۹] این‌ها به ایالات زیر تقسیم می‌شدند:[۱۰]

    • زیکرتو: در ناحیهٔ میانه کنونی
    • آندیا: در بخش سفلای درّهٔ قزل اوزن، سفیدرود و سرزمین دیاکو به احتمال قوی در بخش علیای همین درّه
    • سوریگاش: ناحیهٔ سقز کنونی.
    • مسی: بخش علیای زرینه رود.
    • اوئیش دیش: ناحیهٔ مراغه در کرانهٔ شرقی دریاچه اورمیه.
    • آرسیانشی:
    • ایزیرتا یا ایزیرتو: منطقهٔ بوکان
    • ارشته یانا: و غیره که همهٔ این‌ها تابع ماننا بودند.
    در مرز میان آشور و ماننا پادشاهی‌های آلابریا و کارالا در قسمت بالای زاب کوچک و شاخه‌های علیای آن قرار داشتند که تا حدّی تابع آشور بودند. در نقاط جنوبی‌تر و شرقی‌تر ماننا کماکان ولایات بسیار کوچک و مستقل وجود داشتند که با ماننا یا آشور مربوط بوده یا بکلی مستقل بودند و بیشتر آن‌ها مشمول مفهوم سرزمین مادای یعنی اتحادیه قبایل ماد می‌شدند ولی اتحادیهٔ مزبور در آن زمان به هیچ گونه اظهار وجود نمی‌کرد. از میان آن‌ها فقط پادشاهی الی پی نزدیک کرمانشاه کنونی به سبب مجاورت با مرزهای دولت بزرگی چون شوش تا اندازه‌ای ممکن بود خود را از تعرّض آشور مصون بداند و به این علّت نسبتاً قوی و مهم به‌شمار آید.

    ظاهراً حکّام یا جانشینانی که در منابع آشوری از ایشان سخن گفته شده، در رأس این ایالات قرار داشته‌اند. به ظن قوی حدود ایالات مزبور همان حدود قلمرو قبایل بود. «کدخدایان یا صاحبان دهکده‌ها[۱۱] از سیماهای خاص اداره‌ای ماننا به‌شمار می‌رفتند و در اتحادیه قبایل ماد نیز از ویژگی‌های مهم آن شمرده می‌شدند. بدین سبب دربارهٔ این اصطلاح عجالتاً بدین اکتفا می‌شود که مقصود پیشوای قبیله یا رئیس جماعت عشیرتی یا عرضی است.
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    جامعه ماننا
    جامعهٔ ماننا سازمان قبیله‌ای را تا حدّ معتنابهی حفظ نموده بود. این نکته جالب است که متون اورارتویی دولت مزبور را «کشور مانا» می‌خوانند ولی منابع آشوری تقریباً همیشه آن را کشور ماننا می‌نامند.[۱۳][۱۴] آثار باقیه از آشوریان، گذشته از مانناییان از بسیاری قبایل دیگر نیز که جزو کشور ماننا بودند نام می‌برند از قبیل تئورلی‌یان، مسیّ‌یان، دالی‌ییان، سونبی‌یان، کوموردیان.[۱۵]

    در ماننا بقایای فراوان از دوران جماعت بدوی در زندگی و رسوم مردم وجود داشته و مردم هنوز[۱۶] در حیات اجتماعی با فعالیت تمام شرکت می‌کردند. بعدها، چنان‌که به نظر خواهد رسید، در ماننا مردم علیه یکی از شاهان آن کشور شورش کردند و این در تاریخ مشرق زمین - در آن عصر و دوران - پدیده‌ای بی‌نظیر بود زیرا آنچه غالباً در آنجا وقوع یافت تبّدلات درباری توأم با اعمال زور و توطئه‌های حرم یا عصیان بزرگان و لشکریان بود نه شورش مردم. مطالبی نیز دربارهٔ شورش‌های مردم علیه ستمگران بیگانه در دست است. اما برافراشتن عَلم عصیان علیه ستمگران خودی حاکی از چنان فعالیت اجتماعی و تعاون درونی عامّّهٔ مردم است که دیگر اقوام، به سبب برخی شرایط «جامعهٔ بنده‌داری شرقی»، در آن زمان فاقد آن بودند.

    فقدان فشار بر آزاد مردان نیز در خصوصیت سازمان دولتی ماننا مؤثر بود. ظاهراً پادشاه ماننا امور ملک و دولت را با استبداد رأی اداره نمی‌کرد و فعال مایشاء نبود بلکه قدرت شورای شیوخ محدودش می‌نمود. طبق متن نبشتهٔ سارگون دوم:

    شاه ماننا شخصاً به اتفاق بزرگان و شیوخ و مشاوران و خویشاوندان و حکّام و سرانی که کشور وی را اداره می‌کردند در مرز به پیشواز او آمد. آنگاه شاه ماننا پیش از آنکه سارگون دوم عملیات جنگی را آغاز و حرکت کند تقاضا کرد که بخاطر توهین‌هایی که به وی شده انتقام گرفته شود و در این مورد هم تقاضای خویش را «به اتفاق مشاوران بزرگ کشور خود» به عمل آورد.
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    منظور از سازمان دولتی ماننا همان سازمانی است که در آغاز تاریخ جامعهٔ طبقاتی وجود داشته و «شورای شیوخ» نامیده می‌شده و از بقایای سازمان جماعت بدوی بوده، ولی واقعاً چون سلاحی برای اعمال فشار و تجـ*ـاوز طبقه‌ای بر طبقهٔ دیگر از آن استفاده می‌شده و سلف بوله یونانیان و سنای رومیان شمرده می‌شده. متن سارگون دوم دربارهٔ ترکیب سازمان مزبور نیز توضیح وافی می‌دهد، زیرا که «مشاوران کشور او» که در مورد ثانی مذکور است مسلماً همان «شیوخ و مشاوران و خویشان و حکّام و سرکردگان» هستند که در مورد اول ذکر شده‌است. «بزرگان» یعنی اعیان کشور ماننا که در شورای شیوخ عضویت داشتند عبارت بودند از متشخّصان اصیل و پیشوایان و سران محلّی و کسان و خویشاوندان شاه و حکّام، که البته از میان اعیان اصیل محلّی و کسان شاه انتخاب می‌شدند.

    بنابر این می‌توان گفت که دولت ماننا در مرحلهٔ نخستین جامعهٔ طبقاتی بود که شاه و شورای شیوخ - مرکب از بزرگان اصیل - متفقاً آن را اداره می‌کردند و عامهٔ مردم آزاد که با حکومت خاندان‌های عمده در مبارزه بودند، هنوز فعالیت قابل ملاحظه‌ای ابراز می‌داشتند.

    در گزارش‌های جنگی سارگون دوم بارها در مورد نواحی متنازع‌فیه میان اورارتو و ماننا از تولیدات کشاورزی نواحی مزبور سخن رفته‌است. در تورات از نوعی گندم یاد شده‌است بنام «می‌نیت» که می‌توان ماننایی تعبیر کرد. گرچه ممکن است این کلمه از نام جماعت «می‌نیت» در ماوراء اردن مشتق باشد[۱۷] در شهر صور که از بلاد فنیقی بوده این نوع گندم داد و ستد می‌شده و آن را در سرزمین
    Please, ورود or عضویت to view URLs content!
    و اسرائیل می‌خریدند.
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    نگارخانه
    • 117px-Iran_bastan_15.jpg

      سفال منقوش از تپه حسنلو

    • 106px-Izertu_of_bukan_iran.jpg

      آجر منقوش از ایزیرتو پایتخت ماننا

    • 65px-%D9%BE%D9%84%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%BE%D9%88%D8%B4.jpeg

      جنگجوی ماننایی

    • 75px-%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%AF%DA%98.jpeg

      مردی ماننایی با دژ خویش

    • 67px-%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C.jpeg

      تیرانداز ماننایی

    • 87px-Beaker_LACMA_M.76.97.357_%281_of_3%29.jpg

      تیرانداز ماننایی
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    پیشینهٔ تاریخی
    در زمان ورود آریاییان و چند قرن پس از آن، تجمع فشرده اقوام و قبایل مختلف (بومیان و مهاجران) در شمال و شمال غربی ایران باعث پیدایش دولت‌های محلی چون منا و الیپی در غرب ایران گردید که هر کدام قلمرو خاص خود را داشتند؛ و در سالنامه‌های آشوری از آن‌ها بسیار نام بـرده شده‌است. منائیان شامل اتحادی از طوایف منطقه بودند و خود، از گذشته جزیی از سازمان‌های حکومتی لولوبیان - گوتیان را تشکیل می‌دادند. دولت منا دردهه نخست سده هفتم ق.م. جزیی از دولت بزرگ ماد به‌شمار می‌رفت.

    230px-Izertu_of_bukan_iran.jpg

    آجر مونومنت ایزیرتو در موزه شرق توکیو مربوط به تمدن منائیان،Glazed brick from Bukan depicting a winged goat from the Ancient Orient Museum Tokyo, Japan Tanabe 1983.
    اقوام تازه‌وارد در قلمرو جدید خود در شمال غربی ایران با آشوریان که قدرت برتر دنیای باستان به‌شمار می‌رفتند و اورارتوئیان بومی همسایه شدند.

    مرز شمالی منا رودخانه ارس بوده‌است. پیرامون دریاچه ارومیه و دشت‌های شمالی دریاچه ارومیه تا شهر تبریز کنونی و تا رودخانه سپیدرود قلمرو مانایی به‌شمار می‌آمده‌است.

    پایتخت منا شهر بوکان کنونی بوده‌است که شهری کردنشین در استان آذربایجان غربی است.[۱۸]

    آثار باستانی منائیان بیشتر در کردستان و آذربایجان می‌باشد. گنج زیویه، آثار کشف شده در قلایچی بوکان و دژ حسنلو را به مانناها نسبت داده‌اند. در کاوش‌های تپه حسنلو و شهر سقز و زیویه در (نزدیک سقز) نیز آثار باستانی منایی به دست آمده‌است.

    ظاهراً پادشاه منائیان امور ملک و دولت را با استبداد رای اداره نمی‌کرده و فعال مایشاء نبود بلکه قدرت شورای شیوخ محدودش می‌نمود. (تاریخ ماد ص. ۱۶۶)

    سارگن دوم پادشاه آشور به سرزمین ماد تاخت، مادها شکست خوردند و ایزیرتا، زیویه و آدامائیت را ویران کرد.

    در کتیبه‌ای از زمان سلطنت سارگون دوم پادشاه آشور چنین بر می‌آید که بین سال‌های ۷۲۱–۷۰۵ ق.م. گروه‌هایی از آشوری‌ها در فلات ایران و سرزمین ماد اسکان داده شده‌اند. سارگن دوم در کتیبه، به تسلیم شدن شاه منا اشاره کرده و از بخشیدن او خبر می‌دهد:

    در مقابل اولوسونو، شاه منا میز مهمانی را بگستراندم، تخت و مقام سلطنتی او را نسبت به مقام پدرش بلند مرتبه تر کردم، سرکردگان منا را برابر و هم ردیف با سرکردگان آشور بر سر سفره مهمانی نشاندم، در مقابل خدای آشور و خدایگان سرزمین خودشان به درازی حکمرانی من دعای خیر کردند.

    محتوای این کتیبه نشانگر آن است که در آن مقطع زمانی منا متحد آشور به‌شمار می‌رفت.

    سارگن دوم در سال ۷۱۴ ق. م بعد از تابع کردن ایالت پارسوا به منطقه منائی سوری گاش نیز که در دست اورارتو بود، حمله کرد.

    با اینکه شاهان آشوری همیشه ماد را مورد حمله و تجـ*ـاوز قرار می‌دادند ولی سارگن دوم بنا به اتحادی که با «اولسنو» بسته بود با منا به صورت یک دوست و متحد رفتار می‌کرد و به قولی که به شاه منا داده بود عمل کرده و اراضی غربی منا را که در مدت نزدیک به یک قرن در اختیار اورارتو بود گرفته و در اختیار دولت منا قرار داد. سارگن دوم که حالا شاه منا را مدیون خود کرده بود، چند ماه بعد
    Please, ورود or عضویت to view URLs content!
    مرکزی را تصرف کرد و در عوض این کمک، دولت منا به آشور در اشغال ماد مرکزی کمک کرد.
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    زبان و فرهنگ
    بخشی از نام‌های حاکمان و فرمانروایان منائیان به زبانهای ایرانی هستند و بخشی نیز به زبانهای هوری-اورارتویی.[۱۹]

    جامعهٔ منا، سازمان قبیله‌ای را تا حدّ معتنابهی حفظ نموده بود. این نکته جالب است که متون اورارتویی دولت مزبور را «کشور مانا» (مانا نی‌ابانی- mana ni ebai) می‌خوانند ولی منابع آشوری تقریباً همیشه آن را کشور قبایل «مات منایی» می‌نامند. قبایل ساکن در سرزمین آذربایجان ایران (منا) در نیمهٔ اول هزارهٔ اول پیش از میلاد:
    • قبیلهٔ منائیان mât mannài
    • قبیلهٔ سونبی‌یان sunbi قرن ۹ پ.م. کتیبهٔ شامشی آداد پنجم
    • قبیلهٔ ته‌اورلی‌یان teurli قرن ۹ پ.م. کتیبهٔ شامشی آداد پنجم.
    • قبیلهٔ دالی‌ییان dali قرن ۷ پ.م. کتیبهٔ سارگون دوم
    • قبیلهٔ مسی‌ییان mee-c-i قرن ۹ پ.م. کتیبهٔ شامشی آداد پنجم.
    • قبیلهٔ کوموردیان
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    شاهان منائی
    • نیک دیارا (مک تیارا)[۲۰]
    • اوُ آلکی
    • ایرانزو
    • آزا
    • اولوسونو
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    او آلکی
    از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
    (تغییرمسیر از اوُ آلکی)
    پرش به ناوبری پرش به جستجو
    او آلکی
    260px-Izerta-zertu_%28Qalachi_Bukan%29Iran.jpg

    آثاری از دژ ایزیرتو، تختگاه اوآلکی
    اطلاعات کلی
    نام
    اوآلکی
    نام کامل آئواله‌کی
    لقب پیشوای قبیله
    منصب شاهک ماننا
    دوران ۸۲۸ پ.م.
    تختگاه ایزیرتو
    ملیت ایرانی‌تبار
    دودمان مانناییان
    سایر اطلاعات
    پس از
    زامواییان
    پیش از مادها
    دیرینگی هزاره یکم
    اوآلکی در شرح لشکر کشی سال‌های ۸۳۴ تا ۷۲۷ پ.م. سلمنسر سوم و سردارش دایان‌آشور به اراضی دریاچه اورمیه و پارسوا از شاهکان ماننا قلمداد شده. در حملهٔ سال ۸۲۸ پ.م. به اراضی مزبور، اوآلکی به همراه قبیله‌اش به کوه‌ها پناه برد و پنهان شد. آشوریان دام‌های بیشماری از دهکده‌های خالی از سکنه به یغما بردند. از آنجمله دهکدهٔ ایزیرتو که به منزلهٔ دژ و مقّر وی بود.[۱]

    محتویات
    • ۱ ادامه تجاوزات آشوریان
    • ۲ تختگاه ماننا
    • ۳ پانویس
    • ۴ منابع
    • ۵ پیوند به بیرون
     

    ☾♔TALAYEH_A♔☽

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2017/05/18
    ارسالی ها
    35,488
    امتیاز واکنش
    104,218
    امتیاز
    1,376
    ادامه تجاوزات آشوریان
    آشوریان پس از تصرّف دهکدهٔ ایزیرتو که بمنزلهٔ دژ اوآلکی بود سپس به اراضی هارونا که اوللوسونو بر آن فرمانروا بود وارد شدند. اوللوسونو به آشوریان اظهار انقیاد کرد و قرار شد سرزمین او هر ساله تعدادی اسب عرابه‌کش به رسم خراج بپردازد. آرتاسارو پادشاه شوردورا نیز یک بار هدایایی تقدیم آشوریان کرد.[۲] در ادامه تجاوزات آنگاه آشوریان به پارسوآ رفتند و از برخی شاهکان خراج گرفته و بخشی از امارت‌ها را غارت کردند.
     
    وضعیت
    موضوع بسته شده است.
    بالا