VIP ۞ تـاریــخ ایـــران۞

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

آشوری‌ها
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از آشوریان)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد. آشوری‌ها
Sūrāyē / Sūryāyē / Āṯūrāyē[۱]
کل جمعیت
3.3–4.2 million[۲][۳][۴]
مناطق با جمعیت قابل توجه

عراق ۳۰۰٬۰۰۰[۵]

سوریه ۴۰۰٬۰۰۰[۶]

ایران ۲۰٬۰۰۰–۶۰٬۰۰۰[۷][۸]

ترکیه ۱۵٬۰۰۰–۲۵٬۱۰۰[۷][۹][۱۰]

لبنان ۳۹٬۰۰۰[۱۱]

سوئد ۱۰۰٬۰۰۰–۱۲۰٬۰۰۰[۱۲][۱۳]

ایالات متحده آمریکا ۱۱۰٬۸۰۷–۴۰۰٬۰۰۰[۱۴][۱۵]

اردن ۳۰٬۰۰۰–۱۵۰٬۰۰۰[۱۶][۱۷]

آلمان ۱۰۰٬۰۰۰[۱۸]

هلند ۶۰٬۰۰۰[۱۹]

استرالیا ۶۰٬۰۰۰[۲۰][۲۱]

کانادا ۳۸٬۰۰۰[۲۲]

روسیه ۱۰٬۹۱۱–۷۰٬۰۰۰[۲۳]

فرانسه ۱۶٬۰۰۰[۲۴]

بلژیک ۱۵٬۰۰۰[۲۵]

سوئیس ۱۰٬۰۰۰[۲۵]

دانمارک ۱۰٬۰۰۰[۲۵]

بریتانیا ۶٬۷۰۰[۲۶]

یونان ۶٬۰۰۰[۲۷]

گرجستان ۳٬۲۹۹[۲۸]

اوکراین ۳٬۱۴۳[۲۹]

ایتالیا ۳٬۰۰۰[۲۵]

ارمنستان ۲٬۷۶۹[۳۰]

نیوزیلند ۱٬۶۸۳[۳۱]

جمهوری آذربایجان ۱٬۵۰۰[۳۲]

قزاقستان ۸۰۰[۳۳]

فنلاند ۳۰۰

اتریش ۸٬۰۰۰[۳۴]
زبان‌ها
Neo-Aramaic: آرامی جدید آشوری
دین
† Syriac Christianity
گروه‌های قومی مرتبط
Mhallami,
مندائیان، یهودی، مارونی‌ها

پرچم آشوریان با نشان آشور و شمش (شمس)[۳۵]
آشوریان، کلدانی‌ها، آرامی‌ها، سُریانی‌ها قومی هستند که ریشه آن‌ها به مردم بین‌النهرین باستان می‌رسد. به زبان آشوری (از خانواده زبان‌های سامی) سخن می‌گویند و مذهب مسیحی دارند. منطقه زندگی بومی آن‌ها اکنون در شمال عراق، جنوب شرقی ترکیه، شمال شرقی سوریه و شمال غربی ایران واقع شده‌است.

در طول قرن گذشته میلادی بسیاری از آشوریان به نقاط دیگر دنیا از جمله قفقاز، آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا مهاجرت کردند. حوادثی چون نسل‌کشی مسیحیان عثمانی در جنگ جهانی اول، انقلاب اسلامی ایران، سیاست‌های ناسیونالیسم عربی حزب بعث عراق و سوریه، عملیات انفال صدام حسین از عوامل مهاجرت آشوریان بوده‌اند.

تخمین زده می‌شود که تعداد آسوریان جهان بین ۳۰۰ هزار تا ۱ میلیون نفر باشد. تعداد آسوریان ایران تا پیش از انقلاب حدود ۷۰ تا ۹۰ هزار نفر بود. بیشتر آسوریان در تهران و در محله نوگئچر در بافت تاریخی ارومیه سکونت دارند. بسیاری از آسوریان، پیرو کلیسای نستوری و عده‌ای دیگر کاتولیک کلدانی و بعضی دیگر، ارتدکس و پروتستان هستند. آسوریان خود را بازماندهٔ قوم آشور می‌دانند.

آسوریان در قرون اول اسلامی با ترجمهٔ علوم و معارف یونانی به زبان عربی خدمت بزرگی به توسعهٔ دانش در میان مسلمانان و نگهداری آثار علمی دوران باستان کردند[نیازمند منبع]. بعضی از بزرگ‌ترین دانشمندان و مترجمان خلافت اسلامی از این مردم بودند[نیازمند منبع]. آسوریان بعد از قرون وسطا مورد توجه کلیسای کاتولیک و پس از آن کلیسای پروتستان قرار گرفتند. مداخلات مبلغان این دو کلیسا سبب تجزیهٔ آسوریان شد. این مردم در جریان حوادث ناشی از جنگ جهانی اول و حضور ارتش‌های روسیه و عثمانی در آذربایجان و جنگ‌های قومی و مذهبی که پس از کشتن مارشیمون بنیامین، رهبر آسوریان، به دست اسماعیل آقا شکاک در ۱۳۳۶ ق(۱۹۱۸) پیش‌آمد، آسیب‌های فراوان دیدند و بسیاری از آنان ناگزیر به نقاط دیگر مهاجرت کردند.[نیازمند منبع] آشوری‌ها اصولاً از نژاد سامی بودند و زبان آنان با سایر زبان‌های سامی، مانندِ عربی و عبری هم‌ریشه است.

محتویات

• ۱ تاریخ
• ۲ نام
• ۳ جمعیت‌شناسی
  • ۳.۱ سرزمین
  • ۳.۲ آزار و اذیت
  • ۳.۳ دیاسپورا
• ۴ زبان و فرهنگ آسوری
• ۵ دین
• ۶ ایرانیان آشوری
• ۷ منابع
• ۸ پیوند به بیرون

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

تاریخ
نام
آشوریان شمال عراق و سوریه که خود را آرامی می‌نامیدند پس از گرویدن به مسیحیت خود را سریانی یا سوریایا نامیدند تا از هم نژادان غیر مسیحی خود که آنان را آرامایا می‌نامیدند متمایز باشند.

جمعیت‌شناسی

Assyrian world population.
more than 500,000 100,000 - 500,000 50,000 - 100,000 10,000 - 50,000 less than 10,000
سرزمین
آزار و اذیت

• کشتارهای بدرخان در دهه ۴۰ سده ۱۹ میلادی
• کشتارهای دیاربکر بین سال‌های ۱۸۹۴–۱۸۹۶
• قتل‌عام آدانا در سال ۱۴ آوریل ۱۹۰۹ میلادی
• نسل‌کشی آشوری‌ها میان سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸
• کشتار سمیل در ۷ اوت ۱۹۳۳ میلادی
• عملیات انفال در سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۸۹
• آزار آشوریان به‌دست داعش در اواسط سال ۲۰۱۴

دیاسپورا
آشوریان پس نسل‌کشی بزرگ برای زندگی آسوده و امن به کشورهای غربی رفتند.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

زبان و فرهنگ آسوری
زبان و فرهنگ آسوری از جمله گویش‌های نوین آرامی و در شمار زبان‌های سامی شرقی- شمالی است و با زبان آشوری باستانی تفاوت دارد. آسوریان به گویش‌های گوناگون آسوری سخن می‌گویند و می‌نویسند. ازجمله این گویش‌ها می‌توان اورمژیانا (گویش ارومیه‌ای) و صلمسنایا (گویش سلماسی) را نام برد. گویش اورمژیانا تنها گویش آسوری است که دست‌کم از حدود سال ۱۸۴۸ به این سو ادبیات مکتوب ویژه خود را پدیدآورده است. نخستین فراورده‌های مکتوب آسوریان، متون مذهبی بوده‌است. در پی آن اشعار و داستان‌هایی به این زبان پدید آمد. برگردان آثار ادبی از زبان‌های دیگر به شکل‌گیری ادبیات آسوری سرعت بخشید. مارتوما او دو مشهورترین شاعر آشوری است. از برجسته‌ترین نویسندگان آسوری می‌توان شموپیل بیت کولیا دگوپتایا و پیره سرمس (نویسنده تاریخ ادبیات آسوری به زبان آسوری) را نام برد.

«انجمن ادبی جوانان آشوری» در تهران مهم‌ترین مرکز ادبی آسوریان در ایران است. چاپ و انتشار مجلات گاه‌گاهی به زبان آسوری از دوره پهلوی دوم به این سو رونق داشته‌است. در ایران آسوریان اقلیتی رسمی به‌شمار می‌روند و نمایندگانی نیز در مجلس دارند.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

دین
آشوری‌ها نخستین قومی بودند که مسیحی شدند. پس از آن یکی از حواریون تمام آنان را در دریاچه ارومیه غسل تعمید داد.[۳۷] نسطوریت ریشه عمیقی در فرهنگ مردم آشوری دارد. با این حال عده نیز یعقوبی، کلدانی، مارونی و قلیلی نیز ارتودُکس یونانی و پروتستانت انجیلی هستند. تسرتلی از معدودی آشوری سلماس سخن می‌گوید که یهودی بوده‌اند.[۳۸]محلّمیان نیز آشوریان مسلمان شده‌اند که آداب و رسوم خود را حفظ کرده‌اند.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ایرانیان آشوری

عکسی قدیمی از آشوریان سنندج.
نوشتار‌های اصلی: ایرانیان آشوری و فهرست ایرانیان آشوری
جمعیت آشوریان ایران در میانهٔ قرن نوزدهم میلادی به ۱۳۸۰۰۰ نفر می‌رسید[۴۰] که عمدتاً در آذربایجان غربی ساکن بودند و به دو گروه عمدهٔ مذهبی نستوری و کاتولیک تقسیم می‌شدند.[۴۱] جمعیت آسوریان ایران در میانهٔ قرن بیستم میلادی به ۲۰٬۰۰۰ نفر کاهش پیدا کرد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

اتحادیه قبایل ماد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اتحادیه قبایل ماد

مشاوره پیشوا و مغ از ماد
نام اتحادیه قبایل ماد
کشور

ایران
استان آذربایجان شرقی، زنجان، گیلان، قزوین، همدان، اردبیل
اطلاعات اثر
نام‌های دیگر مادا
نام‌های قدیمی ماد، مدی، ماتا
نوع بنا سرزمین
دیرینگی آغاز هزارهٔ یکم
بانی اثر دیاکو یا مامی تیار شو
اتحادیه قبایل ماد در آغاز قرن نهم پ.م. تشکیلات میان قبیله‌ای بخشی از مردم ایران بود که علیه یک دشمن خارجی بنام آشور تأسیس یافت. در اینکه کدام یک از قبایل ایرانی جزو اتحادیهٔ مزبور بوده‌اند، از منابع آشوری اطلاعی بدست نمی‌توان آورد زیرا آشوریان غالباً از تقسیمات قبیله‌ای نواحیی که عرصهٔ لشکرکشیهای ایشان بوده‌است خود نیز اطلاعی نداشته‌اند. این منابع فقط از مادها چون واحدی کامل یاد می‌کنند و حال آنکه خاک آن‌ها به نواحی کوچک و مستقلی که در همان منابع مشروحاً نام بـرده شده‌است تقسیم می‌شده.

محتویات

• ۱ اعضای اتحادیهٔ ماد
  • ۱.۱ پیدایش دولت در سرزمین ماد
• ۲ گزارش هرودوت
  • ۲.۱ اعضای اتحادیه به قلم هرودوت
• ۳ وضعیت سیـاس*ـی ماد
• ۴ جستارهای وابسته
• ۵ پانویس
• ۶ منابع
• ۷ پیوند به بیرون

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

اعضای اتحادیهٔ ماد

نقشه سرزمین اتحادیه قبایل

مادهای اسیر توسط آشوریان
همهٔ قبایل ایرانی جزو اتحادیهٔ قبایل نبودند و به همین سبب آشوریان برخی از ایشان را بنام مادای نمی‌خواندند. پهنهٔ خاکی که مشمول این اصطلاح می‌گردیده نوسانات مهمی کرده بود و ظاهراً این خود مطابق با تغییراتی بود که در ترکیب واقعی اتحادیهٔ قبایل صورت می‌گرفت.

نحوهٔ یادآوری آشوریان از مادها و اینکه همواره صفت مادهای نیرومند را دربارهٔ ایشان بکار می‌بردند نشان می‌دهد که اتحادیهٔ قبایل ماد مجموعاً عاملی را تشکیل می‌داده که آشوریان ناگزیر از آن حساب می‌بردند. بنابراین ناگزیریم که وجود اتحادیهٔ قبایل ماد را امری مسلّم بشماریم. نیروی ایشان هم در وجود همین اتحاد بود زیرا از لحاظ اقتصادی چندان مقتدر نبودند.

در پایان قرن ششم پ.م. هنوز ارتش ماد از مردم جدا نشده بود. اصطلاح کاره که در سنگ‌نبشته بیستون بکار رفته هم به معنی لشکر است و هم به معنی مردم سلحشور و ظاهراً داوطلبان جنگجوی قبایل. به گفته هرودوت - ۱/۱۰۳ - در قرن هشتم پیش از میلاد تقسیم‌بندی ارتش ماد از روی بستگی قبیله‌ای بود نه نوع سلاح. در قلمرو اتحادیه قبایل ماد افراد جامعه بطور کلی به دامداری اشتغال داشتند، گرچه از زراعت که برپایهٔ آبیاری مصنوعی نیز اطلاع داشتند. پرورش اسب اهمیت خاصی داشت.[۱]

هرودوت - ۱/۹۶، ۹۸ - در عهد خود خصوصیات جامعهٔ ماد را در قرن هشتم پیش از میلاد نیک وصف کرده‌است. دهکده‌ها و نقاط مسکون تا اندازه‌ای جنبهٔ عشیرتی داشت، ولی دژها محل تمرکز ساکنان هر جا و اکثر موارد مقرّ فرمانفرمایان بود. دژهای مزبور برای جنگ خانگی بود نه برای دفاع در مقابل ارتش آشور. مسلماً در این‌گونه جوامع پیداست در جنگ‌ها اسیر می‌گرفتند و اسیران را بـردهٔ خویش می‌ساختند و تجزیهٔ جامعه به توانگر و مستمند در جامعه پدرشاهی ماد آغاز گشته بود. با گذشت زمان جامعه مزبور بی‌بندوبارتر می‌شد مع‌هذا اکثر مردم آزاد و سلحشور مسلوب‌الحق نبودند؛ هر رئیس خانواده‌ای سپاهی و عضو مجلس و ارتش ملّی بود. مجموع این شرایط باعث شد که مادهای عضو اتحادیه قبایل ماد در قرن‌های هشتم و هفتم پ.م. از جنگیان و سواران و پیادگان دلیر و فداکار باشند. هنوز سازمان ایشان تا حدی از آزادی بهره داشت و اعضای آن متفق بودند. ستم‌دیدگان، بردگان و کشاورزان ستم کشیده سرزمین‌های استثمار شدهٔ آشور متوجه ایشان بود.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

پیدایش دولت در سرزمین ماد
ماننا چندان نیرومند نبود که اتحادیه قبایلی ماد را در زیر لوای قدرت خویش متحد سازد و نه تنها از تجاوزات اورارتو بلکه از لشکرکشی‌های آشوریان نیز به خاک ماد ممانعت به عمل آورد. مرحلهٔ رونق و پیشرفت اتحادیهٔ ماد مصادف با دوران مبارزهٔ شدید ماننا علیه اورارتو بود[۲] یعنی تا آغاز تجـ*ـاوز جدید آشور دوام داشت. بر اثر تفوق آشور به زیان اورارتو، ماننا توانست قد راست کند ولی این تفوق خطری بسیار جدی برای اتحادیهٔ قبایل ماد ایجاد کرد که ماننا در آن زمان به رفع آن قادر نبود.

از آغاز جلوس تیگلت پیلسر سوم بر تخت سلطنت آشور، دوران سخت تجاوزات جدید آشوریان به سرزمین اتحادیهٔ قبایل ماد شروع شد. تجاوزات منجر به شکست اورارتوییان و به رونق موقت دولت ماننا که در آن زمان متحد آشوریان محسوب می‌شد، کمک کرد. منابع آشوری اسامی ده‌ها تن از امیران سرزمین ماد را یاد می‌کنند، ولی هیچ‌یک از ایشان در میان دیگران شاخص نشد.

بعدها دو دورهٔ تجاوزات آشور - اولین دورهً لشکرکشی از سال ۸۳۴ تا ۷۸۸ و دومین دورهً لشکرکشی از سال ۷۴۴ تا ۶۷۸ پ.م. - در روایات شفاهی و فرهنگ عامه به صورت تجـ*ـاوز واحدی درآمد و با نام شخصیت و سیمای زنی جنگاور - ملکه سمیرامیس - مربوط گشت.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

گزارش هرودوت
در روایات مادی این نکته به وضوح تمام محفوظ مانده‌است که پس از تعرضات آشور دوران استقلال ماد آغاز شد که به هر تقدیر بر تأسیس شاهنشاهی ماد مقدم بود. این روایت را هرودوت چنین می‌نویسد:

آشوریان در طی ۵۵۰ سال در آسیای‌علیا[۳] حکمرانی کردند؛ و نخست مادها از اطاعت آشوریان سرپیچیدند[۴] و بخاطر آزادی خویش با آشوریان جنگیدند و ظاهراً مردانگی‌ها کردند و خود را از قید اسارت آزاد نمودند پس از آن دیگر اقوام به ایشان تأسی کردند … میان مادی‌ها مرد خردمندی وجود داشت بنام دیوک پسر فرائورت این دیوک عاشق حکومت انفرادی بود و به شرح زیر عمل کرد:

مادی‌ها - در آن زمان - در دهکده‌ها می‌زیستند.[۵] او پیشتر هم در ده خویش محترم بود[۶] بهتر و بیشتر از پیش عدالت را مرعی داشت و حال آنکه در سراسر خاک ماد بی‌قانونی حکمفرما بود. مادی‌های ساکن دهکدهٔ دیوک چون رفتار او را دیدند به داوریش برگزیدند … و چون دزدی و بی‌قانونی در دهکده‌ها از پیش بیشتر شد، مادی‌ها در یک جا گرد آمدند و نطق‌ها ایراد کردند و از ماجرا سخن گفتند[۷] تا از یکدیگر را راضی کنند که از قدرت سلطنتی[۸] اطاعت کنند.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

در این مورد جریانی پیچ در پیچ و طولانی، به شکل ساده لوحانه، در تاریخ دوران زندگی و فعالیت شخصی واحد مجسم گشته، مع‌هذا وضع جامعهٔ مزبور قبل از ایجاد دولت در این تجسم به نحوی که به حقیقت نزدیک است نشان داده شده‌است.

دهکده‌های مستقل،[۹] تفاوت در سطح مالی افراد، مبارزهٔ همه بر ضد همه، دزدی اموال، وجود مأمورانی که هنوز انتخابی بودند، ولی در آن عهد به ایجاد قدرت سلطنت تمایل داشتند، اجتماعات مردم و غیره.[۱۰]

تصویری که هرودوت پدر تاریخ رسم کرده به بهترین وجهی با بخشی از تاریخ ماد مطابقت دارد و آن سال‌های بعد از پایان حاکمیت آشوریان در سال ۷۸۸ پ. م؛ و قبل از ایجاد دولت ماد می‌باشد و به نظر می‌رسد که به نکتهٔ فوق توجه نشده‌است.[۱۱]

دوره‌ای که هرودوت به شرح آن پرداخته، محتملاً دورهٔ ماقبل آغاز فتوحات جدید آشور در سال ۷۴۴ پ.م. بوده که در روایات شفاهی فراموش شده و در ذهن مادی‌های زمان هرودوت که این حکایت را برای وی نقل کردند با زمان تجاوزات آشور در عهد سمیرامیس مخلوط گشته‌است. در رویات مادی این نکته به وضوح تمام محفوظ مانده‌است که پس از تعرضات آشور دوران استقلال مادی‌ها آغاز شد که به هر تقدیر بر تأسیس شاهنشاهی ماد مقدم بود. این روایت را هرودوت برای ما محفوظ داشته‌است و کتسیاس نسز با تحریفاتی نقل می‌نماید.