گل و گیاه آشنایی با خاک مناسب برای احداث باغ

[dinaz]

مزایای زهکشی ضعیف و مانداب سطحی خاک

اماندابی به پوشش آب در سطح اراضی پست با نفوذپذیری کم اطلاق می شود و به علت نفوذپذیری کم این اراضی، آب جمع شده در سطح این خاک ها بیشتر توسط تبخیر، یا تعرق یا ترکیبی از این فرآیندها از محیط خارج می شود. شدت ماندابی خاکها براساس عمق، تناوب، طول دوره و ماههای شروع و پایان پدیده ماندابی طبقه بندی می شود. عمق ماندابی، به طور کلی عمق آب راکد در سطح خاک است که با واژه های کم عمق، متوسط و عمیق توصیف شده و برحسب سانتی متر اندازه گیری و ثبت می شود.


ریشه های مرکبات به کمبود اکسیژن منطقه ریشه بسیار حساس هستند و نیاز آنها به اکسیژن نیز زیاد است. در خاک های با زهکشی ضعیف، اثر تهویه ضعیف به زودی و به وضوح در سطح ریشه ها قابل مشاهده است. این مشکل به ویژه در مناطق دشت جلگه ای میانه و شرق مازندران (آمل، بابل، قائم شهر، بهنمیر، جویبار، کیاکلا، ساری و نکا)، جدی است و سطح آب در برخی ماه های سال در این مناطق، نوسان شدید دارد و ممکن است در برخی موارد تا عمق 20تا 50سانتی متری از سطح خاک نیز برسد.


در فصل های بارانی، سطح آب معمولا بالا می آید و برای مدتی، حالت غرقاب یا مانداب در خاک ایجاد می شود. بنابراین زهکشی سطحی و عمقی خاک، قبل از کاشت مرکبات در این مناطق ضروری است. زوال بیشتر درختان مرکبات این منطقه، به علت زهکشی ضعیف خاکهای این منطقه می باشد زیرا این زهکشی ضعیف و مانداب منطقه ریشه، موجب کاهششدید رشد ریشه مرکبات، تخلیه کربوهیدرات های ریشه، پوسیدگی بیشتر ریشه های تغذیه .


کننده، کاهش شدید غلظت برخی عناصر غذایی، کاهش شدید هدایت هیدرولیکی ریشه ها وخواهد شد. بنابراین عملکرد پایین، خشکیدگی سرشاخه ها و زوال بیشتر باغ های مرکبات این منطقه را می توان ناشی از آن دانست​

​

​

 

[dinaz]

برسی طول دوره ماندابی خاک درختان مرکبات

طول دوره ماندابی در واقع میانگین مدت با طول زمان مانداب در هر رخداد آب ماندابی است و به چهار کلاس خیلی کوتاه، کوتاه، طولانی و خیلی طولانی طبقه بندی می شود که در جدول 2-3نشاندادهشدهاست. حد بحرانی طول دوره مانداب در هر رخداد آب ماندگی برای اغلب پایه های مرکبات تقریبا 2 تا 7 روز است و دوره های بیشتر مانداب در منطقه ریشه، ناهنجاری های تغذیه ای، فیزیولوژیکی، متابولیکی و بیوشیمیایی شدیدی برای مرکبات منطقه ایجاد می نماید، بنابراین ایجاد سیستم زهکشی مناسب در باغ های احداث شده جهت خروجاسریع آبهای سطحی و جلوگیری از تجمع آب در منطقه ریشه توصیه می شود


: تنش ماندابی و غرقابی منطقه ریشه و بیماری ویروسی تریستوا (مهمترین تنش زندهدر شرق مازندران)، از عوامل محدود کننده انتقال کربوهیدرات ها از اندام هوایی به ریشه هستند که موجب تشدید خشکیدگی سرشاخه ها و زوال درختان، افزایش و گل و ریزش میوه چه ها بعد از تشکیل میوه و ریزش فیزیولوژیکی تابستانه میوه چه ها می شود


: تنش مانداب و غرقاب منجر به کاهش شدید هدایت هیدرولیکی ریشه ها، تخلیه شدید انشاسته و قندهای محلول ریشه، تخلیه برخی عناصر غذایی از جمله کلسیم، منیزییم فسفر و نیتروژن و همچنین تجمع بیش از حد آهن و منگنز (که منجر به سمیت آهن در بافت ریشه میشود) در ریشه ها می گردد که به احتمال زیاد یکی از دلایل اصلی پایین بودن عملکرد، تناوب باردهی، خشکیدگی سرشاخه ها و زوال مرکبات در شرقمازندران است.


: تنش مانداب و غرقاب موجب از بین رفتن بیشتر ریشه های فیبری در بیشترژنوتیپ های مرکبات می شود و با توجه به این که تنش مانداب و غرقاب در مازندران به طور عمده در فصل زمستان و اوایل بهار اتفاق می افتد، مرگ این ریشه های فیبری سبب کاهش شدید پتانسیل ریشه برای جذب آب و مواد معدنی در فصل زراعی بعد خواهد شد. بنابراین با شروع فصل رشد اندام هوایی و گل دهی، سیستم ریشه صدمه دیده توانایی جذب و انتقال آب، مواد معدنی و تولید مواد هورمونی لازم را نداشته و موجب ریزش شدید گل و میوه چه ها خواهد شد.​

 

[dinaz]

دایره pH مناسب خاک برای احداث باغ مرکبات

دایره pH مناسب خاک برای احداث باغ مرکبات به شرح زیر است:
​

1. 1. pH کمتراز 4، خیلی اسیدی و برای کشت بیشتر ارقام مرکبات نامناسب است. در این .شرایط، معمولا ریشه های بیشتر ارقام مرکبات، خپل و کوتاه شده و رشد آنها به شدت کاهش می یادث. حلالیت آلومینیوم نیز افزایش می یابد و ممکن است غلظت آن به آستانه سایت برای درختان مرکبات برسد. سمیت آلومینیم، فعالیت ریشه های .مرکبات را به شدت کاهش می دهد. .​
   2. pH حدود4 تا 6، برای کشت بیشتر ارقام مرکبات مناسب است و آنها به خوبی دراین دامنه رشد می کنند، اما شستشوی عناصر غذایی از منطقه ریشه، بسیار سریع است. به طور کلی pH کمتر از 5 برای رشد ریشه بیشتر ارقام مرکبات نامناسب می-باشد. ​
   3. pH حدود 6 تا 7، بهترین دامنه pH برای کشت اغلب ارقام مرکبات است. ​
   4. pH حدود 7 تا 5/8، بیشتر ارقام مرکبات در این دامنه نسبتا خوب رشد می کنند اماقابلیت استفاده بیشتر عناصر غذایی به شدت کاهش می یابد. . ​
   5. pH بیشتر از 8 / 5، برای کشت بیشتر ارقام مرکبات نامناسب است.​
   
   
   
   

 

[dinaz]

عوامل شوری خاک درختان مرکبات

مرکبات جزء گلیکوفیتها می باشند و تحمل آنها به شوری با توانایی آنها برای محدود کردن ورود یون های سمی (سدیم، کلر و بور) به سرشاخه ها و برگها همبستگی دارد. اختلاف زیادی


بین پایه های مختلف مرکبات در تجمع یا رد کردن سدیم و کلر وجود دارد. کلوپاتراماندارین یک رد کننده یون کلر و یک جمع کننده یون سدیم است، در مقابل، نارنج هم سدیم و هم کلر سدیم است. را در برگها جمع می کند. صدمه نمک به مرکبات به طور عمده به علت تجمع زیاد کلر و سدیم است.


شوری خاک یک مشکل عمده برای کشت مرکبات، به ویژه در مناطق خشک و همچنین مناطقی است که از آبهای شور به عنوان منبع آبیاری مرکبات استفاده می شود. بخش هایی از اراضی زراعی و باغی شرق استان مازندران مانند بخش های زیادی از اراضی بهنمیر، کیاکلا، بابلسر، جویبار، شمال ساری و زاغمرز به علت شوری آبهای زیرزمینی و استفاده از این آبهای شور به عنوان منبع آب آبیاری موجب شور شدن خاک منطقه ریشه، کاهش میانگین عملکرد، خشکیدگی سرشاخه ها و زوال مرکبات در این مناطق شده است .


بیشتر مطالعات انجام شده نشان داده است که معمولا یک رگرسیون خطی بین عملکرد و متوسط هدایت الکتریکی عصاره اشباع (EC) در دامنه شوری از 1 تا 5 دسی زیمنس بر متر وجود دارد به طوری که به ازای هر واحد افزایش در هدایت الکتریکی عصاره اشباع (EC)، حدود 10 درصد عملکرد میوه کاهش می یابد. ​

 

[dinaz]

به طور کلی، تحمل پایه های معمول مرکبات به شوری بسیار متفاوت است. ترتیب پایه ها از متحمل ترین به حساس ترین شامل:

1. کلوپاترا ماندارین،
2. نارنج،
3. سوینگل سیتروملو،
4. کاریزوسیترنج و ترویرسیترنج،
5. رافلمون است

البته این ترتیب با توجه به یون عامل شوری و ویژگیهای خاکی و اقلیمی منطقه می تواند تغییر کند.


کلاس بندی نسبت جذب سدیم (SAR) آب آبیاری برای کشت مرکبات معمولا به صورت 5: خوب، 10-5: متوسط و 15-10: زیاد می باشد و کلاس بندی هدایت الکتریکی عصاره اشباع (EC) شامل: 1-0 / 5 دسی زیمنس بر متر، خوب؛ 1 / 75-1 دسی زیمنس بر متر، متوسط؛ 3185 دسی زیمنس بر متر، زیاد و 6-3 دسی زیمنس بر متر، خیلی زیاد است. آب آبیاری، با غلظت یون کلر بیشتر از 300میلی گرم در لیتر و یون سولفات بیشتر از700 میلی گرم در لیتر به عنوان اعداد آستانه برای آبیاری مرکبات گزارش شده اند.


علائم ظاهری شوری شامل برنزه شدن برگها، ریزش برگها، کلروز برگها (مشابه کلروز ناشی از آهن)، برگهای کوچک، میوه های کوچک، ریزش برگها و خشکیدگی سرشاخه های جوان است. نتایج آزمایش های مختلف نشان داده که معمولا درصد سدیم تبادلی (ESP) بیشتر از5 درصد موجب توقف رشد مرکبات می شود.


جذب سدیم و مشکلات سدیم ناشی از آن، معمولا با نسبت جذب سدیم (SAR) تعریف می شود، زیرا غلظت کل نمک به علاوه نسبت جذب سدیم (SAR)، در تعیین پاسخ محصول به اسدیم بسیار موثر هستند. عامل دیگری که ظاهرا در پاسخ مرکبات به درصد سدیم تبادلی (ESP) نقش دارد ظرفیت تبادل کاتیونی خاک است. دامنه تحمل مرکبات به درصد سدیم تبادلی(ESP) حدود 2 تا 10درصد می باشد.


ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپهای مختلف مرکبات می تواند بر اساس نتایج آزمون برگ برای غلظت یون های کلر و سدیم در برگ باشد. اما این روش کاستی هایی هم دارد. زیرا تجمع و غلظت این یون ها به سن برگ نیز بستگی دارد. بنابراین نمونه ها باید از برگهای با سن یکسان تهیه شوند.


همچنین برگهایی که در معرض آب آبیاری شور هستند ممکن است این یون ها را مستقیما توسط اپیدرم شان جذب کنند. از این رو، غلظت این یون ها در برگ ممکن است نشان دهنده جذب خالص به وسیله ریشهها نباشد. بنابراین در ارزیابی تحمل ژنوتیپهای مختلف مرکبات به شوری پیشنهاد میشود تعدادی از پارامترهای فیزیولوژیکی مانند هدایت هیدرولیکی ریشه ها و ظرفیت تبادل کاتیونی ریشه نیز در نظر گرفته شوند​