dinaz
کاربر نگاه دانلود
11-کشت مخلوط جو – ماشک گل خوشه ای
در تحقیقی که به منظور بررسی اثر آرایش های مختلف کشت بر عملکرد علوفه ای جو و ماشک گل خوشه ای در کشت مخلوط و کشت خالص و ارزیابی سودمندی زراعی و اقتصادی کشت مخلوط در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص جو و ماشک گل خوشه ای، کشت مخلوط افزایشی به ترتیب ماشک گل خوشه ای: جو در نسبتهای ۱۰۰:۱۵ ، ۱۰۰:۳۰ و ۱۰۰:۴۵ مخلوط جایگزین به ترتیب ماشک گل خوشه ای: جو در نسبت های ۲۰۱، ۳۰۱ و کشت نتایج نشان داد که تأثیر نسبت های مختلف کاشت در مخلوط جو با ماشک گل خوشه ای۴:۱ بودند.
روی عملکرد علوفه خشک جو و ماشک گل خوشه ای معنی دار شد. کشت مخلوط از برتری محسوسی نسبت به کشت خالص این دو گیاه برخوردار بود. بیشترین عملکرد علوفه خشک از تیمار افزایشی ۱۰۰ : ۱۵ با میانگین ۷۰۳۰ کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که با افزایش بیشتر نسبت ما شک در کشت مخلوط افزایشی، از عملکرد علوفه خشک تولیدی کاسته شد و کمترین میزان عملکرد علوفه خشک متعلق به تیمار جایگزینی ۲۰۱ که برابر ۵۶۰۰ کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد جو در کشت های مخلوط در تیمار افزایشی ۱۰۰:۱۵ به دست آمد که برابر ۶۳۲۰ کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد علوفه آن نیز در تیمار جایگزینی ۲۰۱ حاصل شد که ۴۲۳۰ کیلوگرم در هکتار بود.
نتایج به دست آمده نشان داد مغلوبیت ماشک گل خوشه ای در مخلوط با جو به ویژه در کشت مخلوط افزایشی می باشد. در این آزمایش گیاه ماشک گل خوشه ای گیاه مغلوب بوده و بیشترین میزان عملکرد علوفه آن متعلق به تک کشتی (۲۷۵۰ کیلوگرم در هکتار) و کمترین آن متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰:۱۵ (۷۱۰ کیلوگرم در هکتار) است. با محاسبه عملکرد نسبی جزء جو (RYa) در کشت مخلوط با ماشک گل خوشه ای مشاهده شد که بیشترین میزان عملکرد نسبی جزء جو (RYa) برابر ۹۷/ بود که در کشت مخلوط افزایشی ۱۰۰:۱۵ به دست آمد. کمترین میزان عملکرد نسبی جزء جو (RYa) برابر با ۰ / ۶۵ بود که کشت مخلوط جایگزینی ۲۰۱ به دست آمد. همچنین بیشترین میزان عملکرد نسبی جزء ماشک گل خوشه ای (RYb) برابر ۰
/ ۵ بود که در کشت مخلوط جایگزینی ۲۰۱ به دست آمد. و کمترین میزان عملکرد نسبی جزء ماشک گل خوشه ای (RYb) برابر با ۰/۲۶ بود که در کشت مخلوط افزایشی ۱۰۰:۱۵ به دست آمد. در این طرح بیشترین عملکرد علوفه جو در کشت های مخلوط افزایشی و کمترین آن در کشت های مخلوط جایگزینی به دست آمد.
برای ارزیابی کشت مخلوط از نسبت برابری زمین استفاده شد. بیشترین میزان نسبت برابری زمین (LER) برابر با ۱/۳۲ بود که در کشت مخلوط افزایشی ۱۰۰:۳۰ به دست آمده است. کمترین میزان نسبت برابری زمین (ER) برابر با ۱/۱۰ بود که در کشت مخلوط جایگزینی ۳۰۱ به دست آمد. مشخص شد که، در همه ی نسبت های کشت مخلوط نسبت برابری زمین بیشتر از ۱ است. که نشان دهنده کارایی کشت مخلوط این و گیاه نسبت به تک کشتی می باشد. در بررسی تراکم های مختلف جو و ماشک
گل خوشه ای مشخص شد که نسبت برابری زمین (LER) بین ۱/۳۲ و ۱/۱۰ می باشد، یعنی عملکرد کشت مخلوط این دو گونه ۳۲ – ۱۰ درصد بیشتر از کشت خالص است. در ترکیب های افزایشی با افزایش نسبت ماشک گل خوشه ای، عملکرد نسبی جزء جو کاهش یافت که این ممکن است به علت رقابت برون گونه ای بین جو و ماشک باشد.
در ترکیبهای جایگزینی بیشترین LER و عملکرد متعلق به تیمار ۲۰۱ بود که می تواند به دلیل انتقال بهتر نیتروژن از ماشک به جو باشد.
مشخص شده است بیشترین میزان کاهش یا افزایش عملکرد واقعی (AYL) متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰ : ۱۵ میباشد که برابر ۷/۴۳ است. و کمترین میزان این شاخص مربوط به تیمار افزایشی ۱۰۰:۴۵ است که معادل ۲/۰۶ می باشد. مثبت بودن کلیه مقادیر (AYL) نشان دهنده ی سودمندی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی هر یک از این دو گیاه است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که کشت مخلوط در کلیه نسبتهای مخلوط دارای رعایت اصل تولید حمایتی است، به عبارت دیگر مساعدت در کلیه تیمارها وجود داشت. مقادیر (AYL) در تراکم های پایین تر بیشتر و متناسب با افزایش تراکم (AYL) کمتر می گردد.
این امر حاکی از افزایش رقابت دو گیاه در تراکم های بالاتر است. بیشترین میزان سودمندی کشت مخلوط (IA)، متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰:۱۵ که برابر ۴/۴۱ است که این امر احتمالا ناشی از استفاده بهتر از منابع موجود مانند نور، آب و مواد غذایی در این تیمار می باشد. کمترین مقدار نیز متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰:۴۵ بود ( ۱ / ۳۴) که احتمالا ناشی از رقابت بیشتر این دو گیاه در این تیمار می باشد. درتیمارهای افزایشی هر چه بر تراکم بوته در واحد سطح افزوده شد، شاخص سودمندی کشت مخلوط کاهش یافت (احمدی و همکاران، ۱۳۸۹).
روی عملکرد علوفه خشک جو و ماشک گل خوشه ای معنی دار شد. کشت مخلوط از برتری محسوسی نسبت به کشت خالص این دو گیاه برخوردار بود. بیشترین عملکرد علوفه خشک از تیمار افزایشی ۱۰۰ : ۱۵ با میانگین ۷۰۳۰ کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که با افزایش بیشتر نسبت ما شک در کشت مخلوط افزایشی، از عملکرد علوفه خشک تولیدی کاسته شد و کمترین میزان عملکرد علوفه خشک متعلق به تیمار جایگزینی ۲۰۱ که برابر ۵۶۰۰ کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد جو در کشت های مخلوط در تیمار افزایشی ۱۰۰:۱۵ به دست آمد که برابر ۶۳۲۰ کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد علوفه آن نیز در تیمار جایگزینی ۲۰۱ حاصل شد که ۴۲۳۰ کیلوگرم در هکتار بود.
نتایج به دست آمده نشان داد مغلوبیت ماشک گل خوشه ای در مخلوط با جو به ویژه در کشت مخلوط افزایشی می باشد. در این آزمایش گیاه ماشک گل خوشه ای گیاه مغلوب بوده و بیشترین میزان عملکرد علوفه آن متعلق به تک کشتی (۲۷۵۰ کیلوگرم در هکتار) و کمترین آن متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰:۱۵ (۷۱۰ کیلوگرم در هکتار) است. با محاسبه عملکرد نسبی جزء جو (RYa) در کشت مخلوط با ماشک گل خوشه ای مشاهده شد که بیشترین میزان عملکرد نسبی جزء جو (RYa) برابر ۹۷/ بود که در کشت مخلوط افزایشی ۱۰۰:۱۵ به دست آمد. کمترین میزان عملکرد نسبی جزء جو (RYa) برابر با ۰ / ۶۵ بود که کشت مخلوط جایگزینی ۲۰۱ به دست آمد. همچنین بیشترین میزان عملکرد نسبی جزء ماشک گل خوشه ای (RYb) برابر ۰
/ ۵ بود که در کشت مخلوط جایگزینی ۲۰۱ به دست آمد. و کمترین میزان عملکرد نسبی جزء ماشک گل خوشه ای (RYb) برابر با ۰/۲۶ بود که در کشت مخلوط افزایشی ۱۰۰:۱۵ به دست آمد. در این طرح بیشترین عملکرد علوفه جو در کشت های مخلوط افزایشی و کمترین آن در کشت های مخلوط جایگزینی به دست آمد.
برای ارزیابی کشت مخلوط از نسبت برابری زمین استفاده شد. بیشترین میزان نسبت برابری زمین (LER) برابر با ۱/۳۲ بود که در کشت مخلوط افزایشی ۱۰۰:۳۰ به دست آمده است. کمترین میزان نسبت برابری زمین (ER) برابر با ۱/۱۰ بود که در کشت مخلوط جایگزینی ۳۰۱ به دست آمد. مشخص شد که، در همه ی نسبت های کشت مخلوط نسبت برابری زمین بیشتر از ۱ است. که نشان دهنده کارایی کشت مخلوط این و گیاه نسبت به تک کشتی می باشد. در بررسی تراکم های مختلف جو و ماشک
گل خوشه ای مشخص شد که نسبت برابری زمین (LER) بین ۱/۳۲ و ۱/۱۰ می باشد، یعنی عملکرد کشت مخلوط این دو گونه ۳۲ – ۱۰ درصد بیشتر از کشت خالص است. در ترکیب های افزایشی با افزایش نسبت ماشک گل خوشه ای، عملکرد نسبی جزء جو کاهش یافت که این ممکن است به علت رقابت برون گونه ای بین جو و ماشک باشد.
در ترکیبهای جایگزینی بیشترین LER و عملکرد متعلق به تیمار ۲۰۱ بود که می تواند به دلیل انتقال بهتر نیتروژن از ماشک به جو باشد.
مشخص شده است بیشترین میزان کاهش یا افزایش عملکرد واقعی (AYL) متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰ : ۱۵ میباشد که برابر ۷/۴۳ است. و کمترین میزان این شاخص مربوط به تیمار افزایشی ۱۰۰:۴۵ است که معادل ۲/۰۶ می باشد. مثبت بودن کلیه مقادیر (AYL) نشان دهنده ی سودمندی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی هر یک از این دو گیاه است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که کشت مخلوط در کلیه نسبتهای مخلوط دارای رعایت اصل تولید حمایتی است، به عبارت دیگر مساعدت در کلیه تیمارها وجود داشت. مقادیر (AYL) در تراکم های پایین تر بیشتر و متناسب با افزایش تراکم (AYL) کمتر می گردد.
این امر حاکی از افزایش رقابت دو گیاه در تراکم های بالاتر است. بیشترین میزان سودمندی کشت مخلوط (IA)، متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰:۱۵ که برابر ۴/۴۱ است که این امر احتمالا ناشی از استفاده بهتر از منابع موجود مانند نور، آب و مواد غذایی در این تیمار می باشد. کمترین مقدار نیز متعلق به تیمار افزایشی ۱۰۰:۴۵ بود ( ۱ / ۳۴) که احتمالا ناشی از رقابت بیشتر این دو گیاه در این تیمار می باشد. درتیمارهای افزایشی هر چه بر تراکم بوته در واحد سطح افزوده شد، شاخص سودمندی کشت مخلوط کاهش یافت (احمدی و همکاران، ۱۳۸۹).
