صنایع دستی انواع رنگ‌های میناسازی

[@nicedavil]

در رشته هنر میناسازی انواع رنگ‌های مختلفی وجود دارد که بهتر است برای زیباسازی و همچنین درجه حرارت‌های مختلف بعضی از آنها با هم ترکیب شود؛ مثلا برای رنگ سرخ یا به اصطلاح سرنج، رنگ سرخ را با رنگ زرد مخلوط می‌کنند. البته باید درصدهای آن را آزمایش کرد یا رنگ آبی (لاجوردی) و یا آبی روشن و امثالهم، که در ذیل به تعدادی از آنها اشاره می‌شود، مورد استفاده قرار بگیرد.

رنگ آبی «لاجورد»
برای تهیه رنگ آبی اکسید کبالت یا فسفات کبالت یا آرسنات کبالت را به یکی از اکسیدهای آلومینیم ( آلومین)، آهک (اکسید کلیسیم)، اکسید مگنز یا کوارتر اضافه می‌کنند. اکسید کبالت با کائولین ترکیب می‌شود و رنگ آبی روشن به وجود می‌آید. اگر آرسنات یا فسفات جانشین اکسید کبالت شود، رنگ آبی تیره به دست می‌آید و با اضافه کردن اکسید روی رنگ آبی آسمانی به وجود می‌آید؛ هم‌چنین با اضافه کردن اکسید نیکل Nio)) رنگ آبی متمایل به خاکستری به دست می‌آید و بالاخره با اضافه کردن اکسید کروم می‌توان به رنگ سبز مایل به آبی رسید.

رنگ قرمز مایل به بنفش «صورتی»
با مخلوط کردن موادی مانند (B2O3) , (CaO) , (Sio2) , (SnO) و مقدار بسیار کمی (Cr2O3) رنگ قرمز مایل به بنفش به وجود می‌آید و با افزایش مقدار آهک، رنگ آتشی‌تر می‌شود و اگر مقدار SiO2)) بالا رود رنگ قرمز متمایل به آبی حاصل می‌شود. اسید بوریک این رنگ را به طرف رنگ بنفش تمایل می‌دهد و اکسید پتاسیم و سدیم رنگ صورتی فوق را به رنگ بنفش ارغوانی تغییر می‌دهد.

خرده شیشه + نشادور+ محلول طلا

 

[@nicedavil]

رنگ سبز
مواد اصلی رنگ سبز اکسید کروم است که سخت حل می‌شود و کاربرد آن در دمای بالا است و چون این اکسید خود استحکام کافی در مقابل حرارت دارد، بنابراین اضافه کردن اکسید آلومینیوم (آلومین) به آن لزومی ندارد. برای مواد رنگ سبز از اکسید کروم (o3cr2) خالص استفاده می‌شود و برای تیره کردن آن از اضافه کردن مقداری اکسید نیکلNio) ) استفاده می‌شود و برای سبز تیره دارایVnio) , (O,(Cr2O3) و سبز روشن، توسط حرارت دادن (Cr2O3) با آهک یا (Caf2) (فلورید کلسیم) به دست می‌آید و رنگ سبز روشن مایل به زرد، مخلوطی از کرومات باریم، آهک و اسید بوریک تهیه می‌شود و کرومات باریم از ترکیبات کلرور باریم به دست می‌آید و با اضافه کردن مقدار کمی اکسید آهن رنگ سبز متمایل به قهوه‌ای تولید می‌شود.

(O8Fe8O3)٫ (Cr2O3.O) همچنین ترکیبات مس برای تولید رنگ سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا این مواد در لعاب به راحتی حل می‌شود.

(pb.Cro4)+(SiO2)+(Flint.Silex)+(Cupreous lath)

براده مس + سنگ چخماق + + کرومات سرب


رنگ زرد
با انتيمونات سرب می‌توان رنگ زرد به دست آورد که کاربرد آن تا دمای (SKo2a) امکان‌پذیر است. با تغییر دادن مقدار اکسید بر (3(B2O، قلیایی‌ها وSrO2) ) و همچنین FeO)) محتوی در این رنگ می‌توان انواع رنگ‌های زرد دیگری را به دست آورد. زرد لیمویی در دماهای ۱۰۲۰ الی ۱۰۵۰ درجه سانتیگراد کاربرد دارد و می‌توان با اضافه کردن اکسید سرتا ۱۲ درصد در مقابل افزایش دما تا حدی غیر حساس کرد. زرد طلایی دمای گداز مواد رنگ (4-3-(SK-3a – 4a) است. مواد رنگ زرد را می‌توان توسط وانادیم اکسید زیر کن و همچنین با قلع و انادیوم تولید رنگ زرد و انادیوم، اکسید زیر کن حساسیت کمتری نسبت به دما نشان می‌دهد. این رنگ در لعاب‌های قلعی‌ای استفاده می‌شود که مقدار اکسید کلسیم آنها تا حد امکان کم باشد. اضافه کردن کربنات منیزیم رنگ را مناسب‌تر می‌کند. به طور کلی ترکیب رنگ زرد از براده آهن، اکسید کرمیم (کرمیک) اکسید قلع و سرب است.

(SnO,pbO)+(CrO3)+(Fe2O3)

 

[@nicedavil]

رنگ قرمز ارغوانی
از مخلوط اکسید قلع و رسوب طلا حاصل می‌شود. این دو ماده می‌توانند به نسبت‌های مختلف با یکدیگر مخلوط شوند. برای کار کردن با این رنگ بهتر است که خوب وامال شود تا بتواند بهتر و برای کارهای ظریف‌تر مورد استفاده قرار گیرد. ترکیبات آن عبارتند از: بلور، تنه کار، بوره شوره و طلای حل شده.

رنگ فیروزه‌ای
از ترکیب قلع، سرب، پودر شیشه، سنگ چخماق، بلور توفال، مس، رنگ قمی یا نائینی به دست می‌آید.

(Cupreous lath)+(Crystal) + (flint.Silex)+(pb.Sn)

اکسید قلع و اکسید سرب + سنگ چخماق + خرده شیشه + براده مس


رنگ قهوه‌ای
رنگ قهوه‌ای را می‌توان با مخلوط کردن اکسیدهای Fe2O3 وCr2O3 و Al2O3 و ZnO به دست آورد. همچنین رنگ قهوه‌ای دیگری را می‌توان با (اکسید منگر) به دست آورد. اما به طور کلی رنگ قهوه‌ای از ترکیبات اکسید آهن، اکسید کرم سبز و اکسید روی حاصل می‌شود.

(ZnO)+ (Cr2O3)+( Fe2O3)



رنگ مشکی «سیاه»
مواد رنگ مشکی با مخلوط کردن اکسید آهن (Fe2O3، کروم و اکسید کبالت (Coo) به دست می‌آید و اگر مقدار آهک بیشتر شود رنگ مشکی متمایل به قهوه‌ای تغییر می‌کند و با اضافه کردنCoo) ) اکسید کبالت رنگ مشکی حاصل می‌شود. برای اینکه مواد رنگی برای نقاشی‌های زیر لعاب مناسب‌تر شود به آن مقداری کائولن و فلدسپات اضافه کرده، مخلوط می‌کنند. البته با یک اکسید به تنهایی هرگز امکان تهیه رنگ سیاه نیست. بنابراین با مخلوط کردن چند اکسید رنگ سیاه کامل به وجود می‌آید و با استفاده از اکسید کبالت و اکسید آهن و حتی بعضی مواقع اکسیدهای دیگر مانند کروم و مس رنگ سیاه به وجود می‌آید. این مخلوط اکسیدها را پس از حرارت دادن آسیاب کرده، مورد استفاده قرار می‌دهند و می‌توان گفت که رنگ مشکی ترکیبی است از اکسید آهن، اکسید سرب، اکسید کبالت و دی اکسید منگنز.

(MnO2)+(Coo)+(pbO)+( Fe2O3)

 

[@nicedavil]

رنگ طلا (Au)
طلا یکی از موادی است که از قدیم برای رنگ کردن شیشه مینا مورد استفاده قرار می‌گرفته است. طلا در لعاب رنگ زیبایی دارد و درخشندگی مخصوصی به بدنه‌ی اجسام لعاب می‌دهد. این رنگ را می‌توان با ضخامتی در حدود ۱۴۰۰۰/۰ میلیمتر بر روی بدنه لعاب کاری ترسیم کرد. برای رنگ طلای معمولی از کلرید طلاAucl3) ) با مخلوطی از روغن‌های آلی گوگرددار استفاده می‌کنند. مواد روان کننده‌ای که در اینجا به کار گرفته می‌شود از ترکیبات بیسموت یا اغلب نمک‌های رودیوم و یا توریوم است.

کاربرد طلا در صنعت لعاب بدین صورت است که ابتدا مایع به دست آمده از طلا را که غالبا رنگ مشکی یا قهوه‌ای سوخته دارد و به شکل قیر است توسط قلم مو بر روی بدنه‌ی لعاب نقاشی می‌کنند. سپس آن را در دمای ۶۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتیگراد در مجاورت ترکیبات فلاکس حرارت می‌دهند. برای رقیق کردن طلا می‌توان از روغن ترپنتین (ترابانتین)- نيتروبنزول - تولول (تولوئن) یا سایر مواد دیگر مانند نفت، بنزین و تینر استفاده کرد.




۱. ترکیبات گوگرددار طلا پایدار نیست و در اسیدها حل می‌شود اکلیل نیز رنگ طلایی دارد. سولفور مضاعف آهن است ولی سیاه می‌شود.

۲. فلاکس: ترکیباتی که باعث می‌شود درجه حرارت پخت ما را متعادل و بهم نزدیک کند فلاکس گویند.

٣. تولوئن: این حلال‌ها ترکیبات آلی هستند و نرسیده به حرارت ۱۰۰ درجه سوخته و نابود می‌شوند. در این کار باید مواظب بود به وسیله سوسپانسیون کننده‌هایی پراکندگی محلول طلا را به صورت یکنواخت کرد ولی در محلی غليظ و تلالو طلا تغییر می‌کند، نامتناسب می‌شود (ترکیبات آلی، ترکیباتی هستند که حرارت پایین ۱۰۰ درجه را تحمل کرده، اگر بیشتر شد می‌سوزند).