داروهای گیاهی

[مهربانوی ایرانی]

زرشک
خواص:
در تمام قسمت های این گیاه آلکالوئیدهای بربرین Berberine ، اکسیاکانتین Oxyaconthine ، بربامین Berbamine وجود دارد . مقدر آلکالوئید در پوست ریشه زرشک بیشتر از قسمت های دیگر این گیاه است .
میوه زرشک دارای حدود 4% مواد قندی ، 65 اسید مالیک و اسید تارتاریک و مقداری صمغ می باشد .
زرشک گونه های مختلف دارد که مهم تر از همه آنها دو نوع است که یکی بنام زرشک بی هسته و دیگری زرشک با هسته (دارای دو هسته) میباشد .
شاخه ها و برگ ها دارای آلکالوئید بربرین، آلکالوئید بربامین، تانن و ... بوده و میوه ها حاوی اسید تارتاریک، اسید سیتریک، اسید مالیک و برخی قندها می باشد.

مضرات:
تاکنون هیچ گونه عارضه جانبی مضر و خطرناک ناشی از مصرف مناسب مقادیر درمانی میوه و پوست ریشه زرشک گزارش نشده است. سوزش و خارش در برخی بیماران با مصرف اشکال موضعی گزارش شده است.
مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست زیرا رحم را تحـریـ*ک می کند و ممکن است باعث سقط جنین شود.

 

[مهربانوی ایرانی]

زردچوبه
خواص:
مهم ترین ترکیبات زردچوبه پیگمان های زرد رنگی، از دسته کورکومینوزیدها هستند. این مواد به میزان 3 تا 5 درصد زردچوبه را تشکیل می دهند و ترکیبات اصلی آن شامل کورکومین و دزوکسی کورکومین هستند.
ترکیبات دیگر شامل اسانس به میزان 3 تا 7 درصد است که مهم ترین مواد آن شامل بیس آبولن، گواین، ژرماکرن، تورمرون، زینجیبرن و کورلون هستند.
با توجه به مقادیر متفاوت مشتقات بیس آبولن در گونه های مختل زردچوبه، می توان گونه های مختلف آن را تشخیص داد.
چون ترکیبات و در نتیجه خواص گونه های مختلف زردچوبه تا حد زیادی به هم شبیه هستند، لذا از ریزوم سه گونه دیگر از جمله Curcuma phaeocaulis , Curcuma kwangsiensis Curcuma wenyujin به عنوان زردچوبه استفاده می شود.
زردچوبه از نظر طب قدیم ایرانی گرم و خشک است و برای استفاده درمانی می توان آنرا مانند چائی دم نمود و استفاده کرد

مضرات:
با وجودی که تاکنون اثرات جانبی از زردچوبه گزارش نشده است ولی در مواردی مصرف آن باید با احتیاط صورت گیرد. از جمله مصرف آن در زمان حاملگی باید متعادل باشد.
همچنین کسانی که مجرای کیسه صفرای آن‌ها بسته و یا دارای اشکال است و یا این که دارای سنگ‌های صفراوی در کیسه صفرا هستند باید با احتیاط از زردچوبه استفاده کنند. مصرف زردچوبه به همراه غذاها و داروها، بلامانع بوده و تداخلی ایجاد نمی‌کند.
مقدار مصرف عادی زردچوبه که هر روز می‌توان بدون عارضه جانبی از آن استفاده کرد 1.5 تا 3 گرم در روز است. گرچه قسمت اعظم زردچوبه در دنیا در تغذیه و به صورت پودر مصرف می‌شود ولی اشکال مختلف دارویی آن نیز در داروخانه‌های گیاهی بسیاری از کشورها موجود است.
با تمام مزایای گفته شده باید اشاره کرد که زیاده وری در زردچوبه برای قلب مضر است ولی البته اگر آنرا با لیمو ترش استفاده کنید اثرات مضرآنرا خنثی می سازد .

 

[مهربانوی ایرانی]

زردآلو
خواص:
این میوه سرشار از ویتامین های A و C و آهن است.
زردآلو منبع غنی بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A ) است. زردآلوهایی که رنگ نارنجی تیره دارند، حاوی بتاکاروتن بیشتری هستند. مواد غذایی حاوی بتاکاروتن باعث کاهش خطر بروز بیماری های قلبی، سکته ، آب مروارید و بعضی سرطان ها می شوند.
مقادیر بالای بتاکاروتن و لیکوپن موجود زردآلو باعث می شود غذای مفیدی برای حفظ سلامتی قلب باشد.
زردآلو حاوی فیبرهای محلول در آب است. برگه زردآلو سرشار از پتاسیم است.
زردآلوی رسیده دارای ویتامین های گروه B است.
به علت داشتن آهن در خون سازی موثر است.
مغز زردآلو دارای 40% روغن ،مقداری پروتئین ، قند، اسانس و ویتامین های A و C و B17 کبالت می باشد . ویتامین B17 که Laetrile و Pangamic acid پانگامیگ اسید نامیده می شود
زردآلو از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است
مغز هسته از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک و برگ و گل آن سرد و خشک است .

مضرات:
کسانى که دچار سوزش یا نفخ معده هستند، از مصرف زیاد زردآلو پرهیز کنند.
زردآلو به طور کلی دیرهضم و نفاخ است . بنابراین اشخاص مسن و کودکان باید از خوردن زیاد آن پرهیز کنند .
زردآلو را همیشه قبل از غذا بخورید و هسته اش را نیز همراه آن مصرف کنید ، زیرا هسته شیرین زردآلو ضد نفخ بوده و هضم آن را آسان می سازد .
این میوه را هنگام ناشتا و با معده خالی نخورید، زیرا سبب دل پیچه مى شود.
زردآلوی کال و نرسیده دیرهضم و نفاخ است . همچنین ترشح اسید معده را افزایش می دهد و باعث ترش کردن معده می شود.
هرگز زردآلو را بعد از غذاهای سنگین نخورید.
بعد از خوردن زردآلو آب سرد ننوشید یا با آب سرد استحمام نکنید، زیرا باعث ایجاد گاز و نفخ در معده می شود.
اگر بعد از خوردن زردآلو دچار سنگینی و نفخ معده شدید ، فوراً مقداری زیره را دم کرده و میل نمایید یا مقداری عرق زیره یا عرق نعنا بخورید.

 

[مهربانوی ایرانی]

ریحان
خواص:
اسانس گیاه ریحان که به اسانس بازیلیک معروف می باشد دارای ، سنئول ، اوسیمن و اوژنول ، استراگول یا متیل کاوی کول ، پینن ، لینالول ، آنتول ، ترپن هایدرت ، متیل چاویکول ، تیمول ، سیترال و کافور می باشد .
این اسانس ، مایعی به رنگ زرد یا مایل به سبز با بوی معطر می باشد . اوسیمن Ocimen با فرمول شیمیایی 16H10C و وزن مولکولی 136.23 از برگها و سر شاخه های این گیاه استخراج می شود .
طبق بررسی های دیگری ، ترکیبات شیمیایی گیاه ریحان به شرح زیر می باشد :
گیاه تازه در زمان گلدهی دارای اسانس روغن فراری می باشد که شامل 65 درصد لینالول ، سینئول ، دی ترپن ، اوژنول و سسکی ترپن می باشد . در برگهای ریحان حدود 0.5 درصد اسانس وجود دارد که 56.6 درصد متیل سینامات و 80 درصد ترپینن و 4.36 درصد اللینالول .
چون ریحان بسیار معطر است بنابراین برای معطر ساختن غذاها از آن استفاده می شود ریحان از لحاظ طب قدیم ایران کمی گرم و خشک است .

مضرات:
مصرف ریحان در نوزادان و اطفال به خاطر جزء سمی استراگل آن ممنوع می باشد و مصرف طولانی مدت آن به علت پتانسیل اثر سرطان زای ترکیب استراگل ممنوع می باشد . مصرف اسانس ریحان به علت اثر سرطان زایی در موش ممنوع می باشد . همچنین ریحان اثر تحـریـ*ک کننده قشر غده فوق کلیه ( آدرنال ) را دارد .

 

[مهربانوی ایرانی]

روناس
خواص:
ریشه روناس حاوی گلیکوزیدهایی به نام اسید روبرتیک، آلیزارین، پورپورین، روبیارین، مواد پکتیکی، رزین و کلسیم است.
روناس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است

مضرات:
برای کودکان زیر12 سال، افراد مبتلا به بیماریهای التهابی روده، مصرف مداوم بیش از10-8 روز و دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.
روناس ترشح ادرار را زیاد می کند و فشار آن را بالا می برد بنابرین ممکن است در اثر استفاده زیاد ایجاد خون در ادرار کند و در این صورت بهتر است که روناس با کتیرا خورده شود .

 

[مهربانوی ایرانی]

رازیانه
خواص:
کل اندام های گیاه رازیانه دارای اسانس ,مواد قندی و موسیلاژ است.بیشترین اسانس 6% در میوه ها وجود دارد.اسانس دارای ده ها ترکیب ترپنی می باشد که مهم ترین انها,انتول,فنکون و متیل کاویکول است.افزون بر اسانس,فلانوید,استرول و کومارین نیز در گیاه وجود دارد.
رازیانه از نظر طبیعت خیلی گرم و خشک است .

مضرات:
مصرف طولانی مدت میوه رازیانه به دلیل دارا بودن پروکارسینوژن استرگل اسانس مجاز نمی باشد مگر با تجویز پزشک صورت گیرد و مصرف اسانس میوه به دلیل سمیت بالقوه در نوزادان و اطفال ممنوع می باشد . در شرایط حساسیت های شدید آلرژیکی ناشی از سابقه قبلی حساسیت پوست یا واکنش های ریوی نباید مصرف شود .
گیاه رازیانه به خاطر داشتن فورانوکومارین که از نظر ساختمانی مشابه پسورالن است می تواند باعث حساس شدن پوست به نور ماورای بنفش و ایجاد درماتیت نوری شود و می توانند به عنوان حساس کننده به نور عمل کنند .
مصرف تازه رازیانه منجر به التهاب و درماتیت تماسی می شود و باید قبل از مصرف موضعی یا خوراکی خشک شود و روغن آن در مقادیر کم باعث ادم ریوی و اختلالات تنفسی می شود .
مصرف مقادیر بالای آن باعث تهوع ، استفراغ ، التهابات پوستی ، حملات شبه صرع و حالات توهم می شود . مصرف چای آن به کودکان باعث احساس سیری و مصرف کمتر شیر می شود . بنابراین نباید چای را جانشین شیر کرد . تجویز پوستی دم کرده رازیانه در انسان موجب تشدید التهاب ایجاد شده به وسیله اسانس خردل ، تشعشعات ماوراء بنفش و تزریق زیر پوستی توبرکولیش می گردد .
مصرف اسانس رازیانه در حیوانات ، سبب ترسو شدن آنها می شود .

 

[مهربانوی ایرانی]

ذرت
خواص:
رنگ زرد ذرت مربوط به موادی به نام زئین Zeine و زیازانتین Zeaxanthine می باشد .
در صد گرم دانه ذرت خام مواد زیر موجود است :
انرژی 350 کالری.
آب 13 گرم.
پروتئین 9 گرم.
چربی 4 گرم
مواد نشاسته ای 72 گرم.
کلسیم 22 میلی گرم.
سدیم 1 میلی گرم.
پتاسیم 285 میلی گرم.
فسفر 265 میلی گرم.
آهن 2 میلی گرم.
ویتامین آ 490 واحد.
ویتامین ب 1 0.4 میلی گرم.
ویتامین ب 2 0.12 میلی گرم.
ویتامین ب 3 2.2 میلی گرم.
ارسنیک 30 میلی گرم

کاکل ذرت دارای مواد معدنی مختلف و املاح پتاسیم و کلسیم می باشد .
در صد گرم کاکل ذرت مواد زیر موجود است :
گوگرد 2.8 میلی گرم.
کلر 3.6میلی گرم.
فسفر 5.2 میلی گرم.
سیلیسیم 4 گرم.
آهن 0.06 میلی گرم.
کلسیم 1.7 میلی گرم.
منیزیم 1.4 میلی گرم.
سدیم 0.2 میلی گرم
پتاسیم 26.5 میلی گرم

همانطور که در جدول بالا مشاهده می شود کاکل ذرت دارای مقدر زیادی پتاسیم است وبعلت وجود این ماده معدنی است که کاکل ذرت ادرار آور است .
ذرت دارای ارزش غذایی فراوانی است آرد آن بعلت نداشتن گلوتن (ماده چسب گندم) قابلیت تهیه نان را ندارد . بنابراین برای تهیه نان ذرت آرد آنرا با آرد سایر غلات مخلوط می کنند .
ذرت از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است

مضرات:
کسانى که منحصرا از آرد ذرت تغذیه مى کنند، و با غذاى خود سبزى و میوه نمى خورند، پس از چندى مبتلا به بیمارى برص(پیسی) ‍کاذب خواهند شد.

 

[مهربانوی ایرانی]

دارچین
خواص:
در هر صد گرم پودر دارچین ، آب 10 گرم ، پروتئین 4 گرم ، چربی 1.2 گرم ، قند 2.2 گرم انرژی 247 کیلوکالری ، کلسیم 1 گرم وجود دارد.
این ماده غذایی سرشار از مواد معدنی مورد نیاز بدن از جمله منگنز، آهن و کلسیم و همچنین فیبر می‌باشد.
ذرت از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است

مضرات:
افرادی که آلرژی دارند، نباید از مصرف دارچین در غذاهای خود پرهیز کنند، زیرا دارچین موجب تشدید آلرژی نمی شود. اما این نکته را فراموش نکنید که اگر شما بسیار زیاد از دارچین استفاده کنید، باید اثرات بد آن را بپذیرید. اثرات مضر مصرف زیاد دارچین عبارت است از: التهاب یا ورم کردن پوست، زخم ها و ترک های گوشه دهان و همینطور سوزش معده. دارچین از لخته شدن خون جلوگیری می کند، اما زیادی آن در خون باعث بروز مشکلات خونی و گردش خون می شود، به خصوص اگر با داروهایی که موجب رقیق شدن خون می شود(مانند آسپیرین) مصرف شود، مشکلات را دو برابر می کند.

 

[مهربانوی ایرانی]

خیار
خواص:
با توجه به این که این نبات حدود 96- 97% دارای آب می باشد ولی به علت وفور ویتامین، املاح معدنی و اسیدهای عضوی در تغذیه مدرن امروزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از نظر اقتصادی خیار در بین سبزیهای مهم مقام چهارم را بعد از بادنجان رومی، کلم و پیاز دارا است.
اهمیت غذائی خیار سبز از همه مهمتر به نسبت مزه عالی آن می باشد، بر علاوه آن دارای آنزیم های پیتون نیز می باشد که باعث تولید محصولات خوب پروتین می گردد و ارزش غذائی آنرا بالا می برد. خیار دارای نمکیات معدنی نیز بوده مخصوصا مواد اصلی آن فعالیت های قلب و گرده را بهتر می سازد و در آن نمکیات قلوی خیلی زیاد یافت می شود که اینها از تجمع کریستال های مضر در گرده (کلیه) جلوگیری نموده و به خروج آن از خون و بالاخره از جسم کمک می کند.
ارزش غذائی 100گرم خیار قابل مصرف
انرژی 12 کالری
پروتین 0.06 گرم
چربی 0.1 گرم
کاربوهایدریت 2.2 گرم
ویتامین A 45 واحد
ویتامین B 0.03 میلی گرم
مواد سلولوزی 0.9 %
ویتامین B2 0.02 میلی گرم
نیاسین 0.3 میلی گرم
ویتامین C 12 میلی گرم
کلسیم 12 میلی گرم
آهن 0.3 میلی گرم
مگنیزیم 15 میلی گرم
فسفر 24 میلی گرم
خیار از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است

مضرات:
کسانی که اسهال هستند و کولیت دارند از خوردن خیار خودداری کنند.
بهتر است کودکان کم سن و سال کمتر خیار بخورند.
کسانی که ناراحتی های معده دارند خیار کم مصرف کنند و فقط بالای غذا بخورند.

 

[مهربانوی ایرانی]

خرما
خواص:
خرمای رسیده دارای ویتامین های , B , E , D , A 70-65 درصد مواد قندی که 25 درصد آن ساکاروز و 45 درصد آن گلوکوز و دیگر هیدروکربن ها ، مواد لعابی و دیگر املاح می باشند .
در هر صد گرم خرمای خام و خشک ترکیبات زیر وجود دارند :
50 واحد بین المللی ویتامین A ، 2.2 میلی گرم نیاسین ، 0.09 میلی گرم تیامین ، 0.1 میلی گرم رایبو فلاوین ، 2.2گرم پروتئین ، 72 گرم هیدراتهای کربن ،0.5 مواد چرب ، 1.9 گرم خاکستر ، 22 گرم آب ، 59 میلی گرم کلسیم ، 3 میلی گرم آهن ، 648 میلی گرم پتاسیم ، 63 میلی گرم فسفر .
خرما دارای طبیعت گرم و کمی خشک و مقداری هم مرطوب می باشد و از نظر هضم ثقیل و بطئی الهضم است

مضرات:
برای رفع عوارض ناشی از خرما می توان آن را همراه با سکنجبین ، آب انار و بادام بی پوست مصرف شود .
در مناطق غیر خرما خیز بعد از مصرف باید دهان را با آب ولرم که مقداری سماق ریخته شده و یا با سرکه شست و شو داد و یا می توان از ترخون به صورت جویدن استفاده کرد .
خرما برای افرادی که داری طبیعت گرم می باشند مناسب نمی باشد .
همچنین مصرف زیاد خرما باعث گرفتگی کبد و طحال ، درد دندان ، سر درد ، زخم در دهان و اختلال در اخلاط می شود .